PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII GIMNAZJUM KLASA I, II, III ROK SZKOLNY 2015/2016 1
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII ZAWIERA: I. Podstawa prawna do opracowania Przedmiotowego Systemu Oceniania. II. Cele oceniania wewnątrzszkolnego. III. Narzędzia i częstotliwość pomiaru osiągnięć uczniów. IV. Kontrakt zawarty między uczniami a nauczycielem. V. Zasady ustalania oceny cząstkowej. VI. Zasady ustalania oceny półrocznej i rocznej. VII. Sposoby informowania uczniów i rodziców o osiągnięciach uczniów. VIII. Zasady współdziałania z uczniem i rodzicami w celu poprawy niezadowalających wyników w nauce IX Prawa rodziców odnośnie systemu oceniania. X. Ewaluacja PSO. I. PODSTAWA PRAWNA DO OPRACOWANIA PRZEDMIOTOWEGO SYSTEMU OCENIANIA PSO z geografii powstał w oparciu o analizę następujących dokumentów: 1. Rozporządzenie MEN z dn. 21.III.20015 r. w sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów w szkołach publicznych. 2. Wewnątrzszkolny System Oceniania. 3. Podstawa programowa dla gimnazjum. 4. Program nauczania: Bliżej geografii część I, II nr dopuszczenia 146/1/2009, 146/2/2009, Odkrywamy świat część III Program nauczania DKW 4014 79/99 II. CELE OCENIANIA WEWNĄTRZSZKOLNEGO 1. Poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie. 2. Pobudzanie uczniów do systematycznej pracy i rozwoju, wspieranie motywacji. 3. Rozwijanie poczucia odpowiedzialności ucznia za osobiste postępy. 4. Dostarczenie rodzicom bieżącej informacji o osiągnięciach ich dzieci oraz trudnościach lub specjalnych uzdolnieniach wskazanie kierunków dalszej pracy. 5. Dostarczenie nauczycielowi możliwie precyzyjnej informacji o poziomie osiągania przyjętych celów kształcenia. 6. Umożliwienie nauczycielowi doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktycznowychowawczej. 2
III. NARZĘDZIA I CZĘSTOTLIWOŚĆ POMIARU \ OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW A) sprawdzian wiadomości i umiejętności po każdym zrealizowanym dziale B) kartkówka wg potrzeb C) odpowiedź ustna co najmniej raz w semestrze D) praca domowa w zeszycie przedmiotowym co najmniej raz w semestrze E) kontrola zeszytu ćwiczeń co najmniej raz w semestrze F) prace samodzielne długoterminowe na bieżąco G) aktywność na lekcji na bieżąco H) ćwiczenia praktyczne (praca z kartami pracy, z mapą, komputerem itp.) co najmniej raz w semestrze I) osiągnięcia w konkursach przedmiotowych wg potrzeb. Propozycje prac samodzielnych długoterminowych: - referat z własnymi refleksjami - wykonywanie albumów - gromadzenie wycinków z czasopism na określony temat - wykonywanie pomocy dydaktycznych (modele, tablice dydaktyczne, karty pracy) - projektowanie plakatów, ulotek, przewodników, krzyżówek dydaktycznych - prowadzenie obserwacji w terenie udokumentowane dzienniczkiem obserwacji IV. KONTRAKT ZAWARTY MIĘDZY UCZNIAMI A NAUCZYCIELEM 1. Nauczyciel informuje ucznia o wymaganiach z przedmiotu przedstawia cały PSO na pierwszej lekcji geografii w danym roku szkolnym oraz wymaganiach na poszczególne oceny. 2. Uczeń jest oceniany zgodnie z przyjętymi wymaganiami w myśl zasady sprawiedliwości 3. Sprawdziany są obowiązkowe. Nauczyciel zapowiada je co najmniej tydzień wcześniej, wpisuje do dziennika, omawia ich zakres i kryteria wymagań. 4. Jeżeli uczeń opuścił sprawdzian z uzasadnionych przyczyn, ustala z nauczycielem ponowny termin (nie dłuższy niż 2 tygodnie od powrotu do szkoły). 5. W przypadku, gdy uczeń nie pisał sprawdzianu z nieuzasadnionych powodów, pisze go na pierwszej lekcji, na której jest obecny. 6.Uczeń może poprawić jedną niekorzystną ocenę w semestrze ze sprawdzianu, kartkówki, odpowiedzi, pracy domowej itp. w ciągu 2 tygodni od otrzymania oceny, a nota z poprawy jest ostateczną, wpisaną obok pierwotnej. 7. Kartkówka obejmuje materiał z co najwyżej 3 ostatnich lekcji, może ale nie musi być zapowiedziana. 9.Uczeń ma prawo raz w semestrze zgłosić nieprzygotowanie do lekcji, które obejmuje odpowiedź, brak pracy domowej, brak zeszytu przedmiotowego lub zeszytu ćwiczeń. Nie obejmuje ono sprawdzianów i zapowiedzianych kartkówek. Powinno być zgłoszone po sprawdzeniu obecności. 10.Nie ocenia się ucznia w trudnej sytuacji życiowej. 11.Nie ocenia się ucznia przez 3 dni po dłuższej, usprawiedliwionej nieobecności w szkole- uczeń ma obowiązek taki fakt zgłosić nauczycielowi. 3
12.Prowadzenie zeszytu przedmiotowego i zeszytu ćwiczeń jest obowiązkowe. W przypadku nieobecności na lekcji uczeń ma obowiązek uzupełnić notatki i wykonać pracę domową. 13.Aktywność na lekcji jest oceniana z zastosowaniem obowiązującej skali ocen. 14.Każda ocena wystawiana przez nauczyciela jest jawna i uzasadniona. 15.Oceny otrzymane przez ucznia są wpisywane do zeszytu przedmiotowego lub zeszytu ćwiczeń. 16.Oceny półroczna i roczna wystawiane są na podstawie wszystkich ocen cząstkowych i nie są ich średnią arytmetyczną. 17.W razie kłopotów z opanowaniem wiadomości i umiejętności uczeń może zwrócić się do nauczyciela o pomoc. Jeżeli będzie to konieczne, wspólnie ustalą program wspomagający. 18.Uczeń ma prawo znać wynik sprawdzianu, kartkówki, pracy domowej lub pracy długoterminowej w ciągu 2 tygodni. 19.Uczniowie z opinią Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej mają obniżony poziom wymagań edukacyjnych. 20.Uczeń ma prawo obejrzeć swoje ocenione prace pisemne, które po dokonaniu poprawy, zwraca nauczycielowi. Są one przechowywane do końca roku szkolnego, mogą być udostępnione do wglądu rodzicom. 21.Zachowanie ucznia nie ma wpływu na ocenę z przedmiotu. V. ZASADY USTALANIA OCENY CZĄSTKOWEJ 1. Wypowiedzi ustne oceniana jest zawartość rzeczowa, umiejętność formułowania myśli, stosowanie terminologii geograficznej, zgodność z poziomem wymagań, umiejętność ilustrowania wypowiedzi przez wykorzystanie pomocy naukowych (modele, tablice graficzne), lub wykonanie wykresu, rysunku itp. oraz płynność wypowiedzi. Kryteria ocen: - celujący odpowiedź wskazuje na szczególne zainteresowanie przedmiotem, spełniając kryteria oceny bardzo dobrej, wykracza poza obowiązujący program nauczania, zawiera własne przemyślenia i oceny. - bardzo dobry odpowiedź wyczerpująca, zgodna z programem, swobodne operowanie faktami i dostrzeganie związków między nimi. - dobry odpowiedź zasadniczo samodzielna, zawiera większość wymaganych treści, poprawna pod względem języka, nieliczne błędy, nie wyczerpuje zagadnienia. - dostateczny uczeń zna najważniejsze fakty, umie je zinterpretować, odpowiedź odbywa się przy niewielkiej pomocy nauczyciela, występują nieliczne błędy rzeczowe. - dopuszczający niezbyt precyzyjne odpowiedzi na pytania nauczyciela, braki w wiadomościach i umiejętnościach, podanie nazwy zjawiska lub procesu przy pomocy nauczyciela. - niedostateczny uczeń nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności nawet z pomocą nauczyciela, nie udziela odpowiedzi na większość pytań zadanych przez nauczyciela, ma braki w wiadomościach koniecznych. 4
2. Prace pisemne a) sprawdziany obejmują materiał z jednego działu. Mają formę testu (zadania zamknięte i otwarte) lub zawierają kilka zadań o charakterze opisowym. Wszystkim zadaniom przyporządkowana jest określona liczba punktów. b) kartkówki obejmują materiał z 3 ostatnich lekcji. Składają się z kilku krótkich pytań, które są punktowane. Progi procentowe poszczególnych ocen wg skali punktowej (zgodnie z WSO): - bardzo dobry 91 100% - dobry 76 90% - dostateczny 51 75% - dopuszczający 31 50% - niedostateczny 0 30% Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który otrzymał co najmniej 91% ze sprawdzianu oraz udzielił prawidłowej odpowiedzi na dodatkowe pytanie wykraczające poza program nauczania. c) praca domowa przy ocenie bierze się pod uwagę: zrozumienie tematu, stopień wyczerpania materiału, sposób prezentacji (selekcja materiału rzeczowego, logiczne wiązanie faktów, dostrzeganie związków przyczynowo-skutkowych, własne refleksje), poprawną polszczyznę (ortografia, styl), konstrukcję pracy i jej szatę graficzną (odpowiednie proporcje, estetyka, czytelność) oraz samodzielność i wykorzystanie różnych źródeł wiedzy. 3. Prace samodzielne długoterminowe przy ustalaniu oceny brane są pod uwagę: samodzielność, wartość merytoryczna, oryginalność i pomysłowość, estetyka wykonania, sposób prezentacji wyników, korzystanie z materiałów źródłowych i sprzętu, precyzyjność, stopień zaangażowania i możliwości ucznia. 4. Aktywność na lekcji przy ocenie bierze się pod uwagę: wiedzę i umiejętności, systematyczność, samodzielność, zaangażowanie, odkrywczość, możliwości ucznia. 5. Udział w konkursach przedmiotowych ocenia się następująco: a) konkurs wewnątrzszkolny: - zajęcie jednego z 3 pierwszych miejsc celujący - wynik na poziomie wyższym niż przeciętny bardzo dobry - wynik przeciętny dobry b) konkurs pozaszkolny: - awans do etapu rejonowego celujący - awans do etapu wojewódzkiego celujący - zdobycie tytułu finalisty, laureata celujący na koniec roku szkolnego 6. Ćwiczenia praktyczne: przy ocenie bierze się pod uwagę: tempo pracy, wkład pracy w osiąganie wyników, umiejętność współpracy w grupie, wartość merytoryczną oraz estetykę. 5
VI. ZASADY USTALANIA OCENY PÓŁROCZNEJ I ROCZNEJ Ocena półroczna i roczna uwzględnia wyniki nauczania przez cały półrocze, rok. Nie jest średnią arytmetyczną. VII. SPOSOBY INFORMOWANIA UCZNIÓW I RODZICÓW O OSIĄGNIĘCIACH UCZNIÓW 1.Oceny ze sprawdzianów, kartkówek, odpowiedzi ustnej, za aktywność, za pracę domową oraz za ćwiczenia praktyczne wpisywane są w zeszycie przedmiotowym. 2.Oceny za wykonanie ćwiczeń utrwalających są wpisywane w zeszycie ćwiczeń. 3.Na prośbę ucznia lub rodziców nauczyciel udziela informacji ustnej o osiągnięciach ucznia, w szczególnych przypadkach może to być informacja pisemna lub telefoniczna. 4.Oceny cząstkowe, półroczne i roczne wpisywane są do dziennika elektronicznego. 5.W przypadku uzyskania przez ucznia bardzo niezadowalających wyników nauczania nauczyciel umieszcza w zeszycie przedmiotowym informację dla rodziców lub wysyła informację poprzez dziennik elektroniczny, z ewentualną prośbą o kontakt. Gdy to nie skutkuje nauczyciel kontaktuje się telefonicznie lub listownie. 6. Miesiąc przed klasyfikacyjnym posiedzeniem RP nauczyciel informuje ucznia i jego rodziców o przewidywanej dla niego ocenie niedostatecznej wpis w zeszycie, poprzez wychowawcę. VIII. ZASADY WSPÓŁDZIAŁANIA Z UCZNIEM I RODZICAMI W CELU POPRAWY NIEZADOWALAJĄCYCH WYNIKÓW NAUCZANIA 1.W stosunku do ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się lub deficyty rozwojowe, potwierdzone pisemną opinią Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej lub innej upoważnionej poradni specjalistycznej, nauczyciel obniża wymagania edukacyjne. Polega to między innymi na: -obniżeniu stopnia trudności sprawdzianów, kartkówek, pracy domowej -zmniejszeniu wymagań co do ścisłości i precyzji wypowiedzi -zlecaniu wykonania prostego zadania o charakterze praktycznym 2.W stosunku do uczniów bez opinii Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, ale również osiągających słabe wyniki w nauce nauczyciel: -stosuje na lekcji pracę na poziomach (praca w grupie z uczniami o podobnym poziomie uzdolnień, zadania łatwiejsze dla uczniów słabszych) -umożliwia pracę inną techniką -organizuje pomoc koleżeńską -koryguje błędy na bieżąco -motywuje do pracy przez rozmowy z uczniem i jego rodzicami -zachęca do aktywności pozalekcyjnej 6
IX. PRAWA RODZICÓW ODNOŚNIE SYSTEMU OCENIANIA Rodzic ma prawo: 1.Uzyskać informacje o postępach dziecka w nauce. 2.Mieć wgląd do pisemnych prac swojego dziecka (sprawdziany, kartkówki, karty pracy, referaty, albumy itp.) 3.Uzyskć uzasadnienie oceny cząstkowej, semestralnej i rocznej. 4.Poznać PSO i wyrażać o nim opinię. 5.Zasugerować nauczycielowi potrzebę rozwoju zainteresowań ucznia z przedmiotu. 6.Na miesiąc przed zakończeniem półrocza, roku szkolnego wiedzieć o zagrożeniu dziecku oceną niedostateczną z przedmiotu, poznać ocenę proponowaną. X. EWALUACJA PSO PSO z geografii jest otwarty podlega ewaluacji po upływie każdego roku szkolnego: -weryfikuję wymagania na poziom podstawowy i ponadpodstawowy -uwzględniam wnioski zawarte w ankiecie skierowanej do uczniów WZÓR ANKIETY ANKIETA DLA GIMNAZJALISTY NA TEMAT PRZEDMIOTOWEGO SYSTEMU OCENIANIA Z GEOGRAFII Celem ankiety jest poznanie Twojej opinii na temat Przedmiotowego Systemu Oceniania z geografii. Pozwoli to udoskonalić istniejący system. Ankieta jest anonimowa, staraj się odpowiadać szczerze. Przeczytaj uważnie pytania i postaw znak X w odpowiedniej rubryce. L.p. Pytania Tak 1. Czy na początku roku szkolnego przedstawiłam PSO z biologii? 2. Czy znasz zasady oceniania z geografii? 3. Czy akceptujesz zasady oceniania stosowane na geografii? 4. Czy ja przestrzegam zasad oceniania zawartych w PSO? 5. Czy Ty przestrzegasz zasad oceniania zawartych w PSO? 6. Czy wiesz, czego od Ciebie wymagam? 7. Czy znasz formy pracy, z których jesteś oceniany? 8. Czy informuję Cię, jaką ocenę otrzymujesz? 9. Czy wpisuję ocenę, którą otrzymałeś w zeszycie przedmiotowym lub zeszycie ćwiczeń? 10. Czy uzasadniam stawianą Ci ocenę? 11. Czy zapowiadam sprawdzian z tygodniowym wyprzedzeniem? Raczej tak Nie Raczej nie 7
12. Czy oceniam Cię systematycznie? 13. Czy Twoje sprawdziany są oceniane wg procentowego udziału punktów? 14. Jak oceniam Twoje osiągnięcia: a) sprawiedliwie b) uwzględniam Twoje możliwości c) doceniam Twój wkład pracy d) za dużo wymagam e) za mało wymagam 15. Czy uważasz, że masz wystarczającą ilość ocen w semestrze? 16. Czy umożliwiam Ci poprawienie niekorzystnej oceny? 17. Czy uważasz, że Twoje oceny odzwierciedlają Twoją wiedzę? 18. Czy zasady oceniania z geografii motywują Cię do nauki? 19. Czy stawiam Ci oceny za nieodpowiednie zachowanie na lekcji? 20. Co chciałbyś zmienić w PSO z geografii? 8