INTERNATIONAL EMISSIONS TRADING CONGRESS KRUCHOŚĆ WARSZAWA SYSTEMU 11 12 KWIETNIA EU ETS 2013 STANOWISKO KIG W KWESTII JEGO MODYFIKACJI H. L.G. wybrane problemy!
po odrzuceniu ERM 2050 : -PLAN DZIAŁANIA PROWADZĄCY DO PRZEJŚCIA NA KONKURENCYJNĄ GOSPODARKĘ NISKOEMISYJNĄ DO 2050 ROKU - PROCEDOWANE KONSULTACJE ZIELONEJ KSIĘGI UE POLITYKA prezentacja zawiera KLIMATYCZNO-ENERGETYCZNA skrócone osądy i stanowisko KRAJOWEJ IZBY GOSPODARCZEJ z wykorzystaniem opracowań ENERGSYS S.A. ale także autorskie poglądy co do stanu rzeczy HERBERT LEOPOLD GABRYŚ
AUSTRIA BELGIA BUŁGARIA CZECHY CYPR DANIA ESTONIA FINLANDIA FRANCJA NIEMCY GRECJA WEGRY IRLANDIA WŁOCHY ŁOTWA LITWA LUKSEMBURG MALTA HOLANDIA POLSKA PORTUGALIA RUMUNIA SŁOWACJA SŁOWENIA HISZPANIA SZWECJA W BRYTANIA emisje CO 2 w krajach UE a cele z KIOTO* [Mt] 1 400 1 200 1 000 800 600 400 200 0,0 EMISJE W LATACH : CELE Z KIOTO - 1990-2008 -2OO9-2010 -2O11 osiąganie celów było raczej z przyczyn gospodarczych - zmiany koniunktury i zmiany strukturalne!
podstawy filozofii polityki klimatycznej UE między innymi stanowi : MIMO UPŁYWAJĄCEGO CZASU CORAZ MNIEJ PEWNA A WĄTPLIWOŚCI WIĘCEJ! - teza iż efekt cieplarniany w skali globalnej jest z przyczyn działalności człowieka
światowe zapotrzebowanie na energię pierwotną w podziale na scenariusze [Mtoe] 20 000 18 000 16 000 SCENARIUSZE : DOTYCHCZASOWY NOWYCH POLITYK 450 14 000 12000 10 000 8 000 dodatek do tegorocznego Raportu odzwierciedlający wprowadzenie w życie dostępnych ekonomicznie kroków by podnieść efektywność energetyczną SCENARIUSZ EFEKTYWNEGO ŚWIATA 6 000 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 na podstawie WORLD ENERGY OUTLOOK 2012 RAPORT IEA PARYŻ LISTOPAD 2012
udział poszczególnych źródeł energii w światowym zapotrzebowaniu na energię pierwotną w roku 2035 [%] SCENARIUSZE : WĘGIEL ROPA GAZ EN NUKLEARNA OZE -SCENARIUSZ 450 -NOWYCH POLITYK -DOTYCHCZASOWY 0% 25% 50% 75% 100% na podstawie WORLD ENERGY OUTLOOK 2012 RAPORT IEA PARYŻ LISTOPAD 2012
ciągle 1,3 miliarda ludzi pozostaje bez dostępu do energii elektrycznej a 2,6 miliarda nie ma dostępu do czystych urządzeń kuchennych - raport prezentuje Indeks Rozwoju Energetycznego dla 80 krajów i pomaga odpowiedzialnym za politykę w wyznaczaniu kierunków rozwoju w dostępie do nowoczesnej energii jest miarą złożoną z elementów opisujących rozwój energetyczny w gospodarstwach domowych i na poziomie społeczeństw na podstawie WORLD ENERGY OUTLOOK 2012 RAPORT IEA PARYŻ LISTOPAD 2012
nazywając rzecz po imieniu : zagrożenia z efektu cieplarnianego nie ważą w wyborach strategii gospodarczych wielu krajów świata! ciągle 1,3 miliarda ludzi pozostaje bez dostępu do energii elektrycznej a 2,6 miliarda nie ma dostępu do czystych urządzeń kuchennych więcej hlg@onet.pl
podstawy filozofii polityki klimatycznej UE między innymi stanowi : - nadzieja na podjęcie wyzwań i kosztów z wyzwań klimatycznych wspólnoty w skali globalnej NIE MA GOTOWOŚCI NA PRZYJĘCIE WYZWAŃ A DZIAŁANIA DETERMINUJĄ GOSPODARKI KRAJÓW ŚWIATA!
struktura udziału w rezerwach węgla kamiennego wg regionów na koniec 2010 roku [%] RESZTA ŚWIATA 10% USA 31% CHINY 25% 728 mld ton INDIE 10% na podstawie WORLD ENERGY OUTLOOK 2012 RAPORT IEA PARYŻ LISTOPAD 2012 RPA 4% UKRAINA 4% AUSTRALIA 6% ROSJA 10% na koniec 2010 roku rezerwy węgla globalnie
światowa generacja energii elektrycznej w podziale na paliwa w SCENARIUSZU NOWYCH POLITYK [%] PALIWA KONWENCJONALNE węgiel gaz, ropa EN WODNA EN NUKLEARNA OZE 2035 2020 2010 1990 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% na podstawie WORLD ENERGY OUTLOOK 2012 RAPORT IEA PARYŻ LISTOPAD 2012
moc dodana i odstawiona w generacji energii brutto w SCENARIUSZU NOWYCH POLITYK 2012 2035 [GW] 1 500 DODANE MOCE - UBYTKI MOCY - 2012 2025 2025-2035 2012 2025 2025-2035 SALDO W 2035 ROKU 1 000 500 0-500 - 1 000 WĘGIEL GAZ ROPA EN. JĄDROWA BIOENERGIA WODNA WIATR SOLARNA INNE na podstawie WORLD ENERGY OUTLOOK 2012 RAPORT IEA PARYŻ LISTOPAD 2012
zmiana generacji energii elektrycznej w oparciu o węgiel w podziale na regiony w SCENARIUSZU NOWYCH POLITYK [TW] w odniesieniu do roku 2010 6 000 STAN W 2010 ROKU ZMIANA 2010-2035 SALDO W 2035 ROKU 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0 na podstawie WORLD ENERGY OUTLOOK 2012 RAPORT IEA PARYŻ LISTOPAD 2012 USA UE INNE KRAJE OECD CHINY INDIE INN KRAJE SPOZA OECD
światowa podaż i popyt na energię elektryczną w scenariuszu NOWYCH POLITYK [TWh] 35 000 30 000 PRZEMYSŁ GOSP DOM USŁUGI TRANSPORT INNE STRATY SIEC ZUŻ WŁASNE 31 860 TWh w 2035 25 000 20 000 18 443 TWh w 2010 15 000 10 000 5 000 0 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 na podstawie WORLD ENERGY OUTLOOK 2012 RAPORT IEA PARYŻ LISTOPAD 2012
nazywając rzecz po imieniu : - tam gdzie ważą warunki gospodarcze a warunkują społeczne nie ma miejsca na kosztowne fajerwerki z dogmatów i romantyzmu klimatycznego z dekarbonizacją gospodarki jako celu samego w sobie! więcej hlg@onet.pl
podstawy filozofii polityki klimatycznej UE między innymi stanowi : GOSPODARKA UE TRACI KONKURENCYJNOŚĆ NIE TYLE Z RACJI ZRÓŻNICOWAŃ GOSPODAREK KRAJÓW WSPÓLNOTY ALE PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH! -założenie iż gospodarka niskoemisyjna UE może być konkurencyjna wobec gospodarki świata nieobciążonej kosztami z wyzwań polityki klimatycznej
w pakiecie KLIMATYCZNO-ENERGETYCZNYM UE zaprojektowano mechanizmy dystrybucyjne one to miały zmniejszyć koszty wdrożenia w krajach najbardziej narażonych! jednak mechanizmy te całkowicie zawiodły w przypadku Polski i nie tylko! * na podstawie UZASADNIENIE POTRZEBY ZMIANY UNIJNEJ POLITYKI KLIMATYCZNEO - ENERGETYCZNEJ ENERGSYS S.A. W-WA PAŹDZIERNIK 2012 źródło - SEC(2008) 85, VOL II Annex to the IMPACT ASSESSMENT TABLE 8, P. 53
koszty polityki klimatycznej i efekty mechanizmów redystrybucyjnych*** PAKIET KLIMATYCZNO ENERGRTYCZNY 3 x 20% EU ŁĄCZNIE - -KRAJE Z WYŻSZEJ GRUPY DOCHODOWEJ* - KRAJE Z NIŻSZEJ GRUPY DOCHODOWEJ** W TYM POLSKA DODATKOWE KOSZTY SYSTEMOWE BEZ REDYSTRYBUCJI EURO BILION PKB 2020 41,8 37,3 4,5 2,2 0,28% 0,27% 0,35% 0,52% DODATKOWE KOSZTY SYSTEMOWE Z REDYSTRYBUCJĄ EURO BILION PKB 2020 42,1 39,1 3,0 2,2 0,28% 0,29% 0,23% 0,52% koszty dla Polski dwukrotnie wyższe niż w grupach krajów bogatszych i biedniejszych i zerowy efekt mechanizmów redystrybucyjnych przy wdrażaniu Pakietu 3 x20 * AT, BE, CY, DK, FI, FR, DE, EL, IE, IT, LU, NL, ES, SE, UK ** BG, RO, LV, LT, PL, SK, EE, HU, CZ, MT, SI, PT *** wg SWD (2012) 5, Table. 5-6, p. 21-23 wartości w cenach z 2008 roku więcej hlg@onet.pl
wpływ polityki klimatyczno energetycznej UE na PKB* wybrane kraje ZMIANY - W WARIANTACH KOSZTOWYCH [%] : BRAK DOCHODÓW Z EU ETS i NON ETS DOCHODY Z EU ETS i ICH BRAK Z NON ETS DOCHODY Z EU ETS i DOCHODY** Z NON ETS AT BE BG CZ DK EE FI FR DE SE UK -PKB -KONSUMPCJA -ZATRUDNIENIE -0,4-0,1-0,3-0,5-0,1-0,3-2,5-1,1-0,5-1,7-2,1-0,7-0,4-0,3-0,2-2,2-3,4-0,9-0,6-0,3-0,3-0,5 0,0-0,3-0,5-0,1-0,3-0,3 0,0-0,2-0,4-0,2-0,3 -PKB -KONSUMPCJA -ZATRUDNIENIE 0,0 0,3 0,4-0,4 0,2 0,0-2,4 1,3-0,5-1,7 0,2-0,7-0,1-0,1 0,4 2,3-0,4-1,1 0,6 0,4-0,3 0,3 0,1 0,0 0,3 0,1-0,1 0,2 0,1-0,1 0,3-0,1-0,1 -PKB -KONSUMPCJA -ZATRUDNIENIE 0,0 0,3 0,4-0,4 0,5-0,1-2,2 3,8-0,6-1,7 1,0-0,9-0,1 0,2 0,3-2,5 1,4-1,4-0,6 0,6-0,3-0,3 0,1 0,0-0,3 0,1-0,1-0,3 0,2-0,2-0,3-0,2-0,1 EU - 0,54-0,11-0,41-0,35 0,19-0,04-0,35 0,23-0,06 PL - 1,60-2,00-0,90-1,50-0,80-0,70-1,50-0,10-0,70 * ocena skutków pakietu klimatycznego SEC(2008) 85, VOL. II Annex to the Impact Assessment Table 8, p. 53 ** na przykład z opodatkowania ponad czterokrotnie większy negatywny wpływ na PKB, zatrudnienie i konsumpcję indywidualną w Polsce w porównaniu ze średnią dla całej UE
najświeższe dane z dokumentów KE* potwierdzają obliczenia ENERGSYS S.A.** z marca 2012 iż koszty wdrożenia pakietu klimatyczno energetycznego dla POLSKI są 2-4 krotnie wyższe niżśrednio dla krajów wspólnoty! inne opracowania! * na podstawie UZASADNIENIE POTRZEBY ZMIANY UNIJNEJ POLITYKI KLIMATYCZNEO - ENERGETYCZNEJ ENERGSYS S.A. W-WA PAŹDZIERNIK 2012 źródło - SEC(2008) 85, VOL II Annex to the IMPACT ASSESSMENT TABLE 8, P. 53 ** stanowiły argumentację merytoryczną zawetowania w czerwcu 2012 ENERGY ROADMAP 2050
najważniejsze niejsze skutki obecnej i proponowanej przez KE polityki energetyczno klimatycznej w UE z opracowań KE* - spowolnienie rozwoju gospodarczego (PKB) - spadek zatrudnienia - wzrost kosztów zaspokojenia potrzeb energetycznych - koszty systemowe - o ponad 40% - wzrost cen energii o ponad 50% -wzrost udziału kosztów energii w budżetach gospodarstwach domowych o ok. 50% -ogromny wzrost nakładów inwestycyjnych w scenariuszach dekarbonizacji - niejednoznaczny wpływ na środowisko i zdrowie mieszkańców * na podstawie STANOWISKO KIG MARZEC 2013 prez dr B. JANKOWSKI
KIG PROPONUJE - zmiana metody rozdziału uprawnień w EU ETS strategia No Regret zamrożenie EU ETS, modyfikacja strategii efektywności energetycznej, rozwoju OZE, aktywna w sektorze transportu - elastyczny system ETS - dobrowolny udział w EU ETS z możliwością tworzenia systemów krajowych -zastąpienie EU ETS podatkiem węglowym w ścisłym powiązaniu z redukcją opodatkowania pracy MAŁY ZAKRES ŚREDNI ZAKRES * na podstawie STANOWISKO KIG MARZEC 2013 DUŻY ZAKRES - nowa zintegrowana polityka energetyczna równoważąca cztery aspekty : bezpieczeństwo energetyczne ochronęśrodowiska efektywność wykorzystania zasobów rozwój gospodarczy
KIG PROPONUJE zmienić mierzalne cele dotychczasowe z pakietu 3 x 20 na rok 2020 : - redukcja emisji CO 2 o 20% -udział OZE w strukturze 20% - poprawa efektywności o 20% na nowe cele mierzalne 3 x 50 do 2050 roku : nowe mierzalne cele są lepiej powiązane z efektami : -poprawa jakości życia i redukcja kosztów społecznych -poprawa bezpieczeństwa dostaw energii - pozytywny wpływ na PKB i na miejsca pracy - zmniejszenie kosztów zewnętrznych użytkowania energii o 50% - zmniejszenie zależności od importu węglowodorów z krajów niestabilnych politycznie o 50% -zwiększenie eksportu technologii oraz usług energetycznych netto z UE o 50%
nazywając rzecz po imieniu : - projektowane działania UE w zakresie polityki klimatyczno energetycznej na czas po roku 2020 nie mogą wynikać z emocjonalnych i kosztownych deklaracji politycznych a z szcowania skutków i kosztów odrębnie dla poszczególnych krajów wspólnoty! więcej hlg@onet.pl
KIG ZAUWAŻA celem samym w sobie staje się dekarbonizacja gospodarki zwana dziś gospodarką niskoemisyjną! - mechanizmem jego realizacji ma byćszeroko rozumiany system EU ETS ale jego skuteczność i logikę weryfikuje gospodarka! PÓKI CO NEGATYWNIE!
porównując elektroenergetykę OECD EUROPA po wynikach z 2012 roku warto zauważyć : -produkcję energii elektrycznej łącznie większa o 0 1,0 % -mniejszą produkcję z paliw konwencjonalnych o około 2,9% - kolejny rok zmniejszania produkcji z elektrowni nuklearnych tu mniej o 2,8% - nadal i niezmiennie dużą dynamikę z OZE bo około 21,5% ale w samych NIEMCZECH : -produkcja ogółem większa o 3,8% ze źródeł konwencjonalnych większa o 3,8% ze źródeł nuklearnych o ponad 7,9% mniejsza z OZE i wody podobnie o około większa 15,8%
60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0-10,0 -ELEKTROWNIA BEŁCHATÓW POLSKA - KRAFTWERK NEURATH NIEMCY - KRAFTWERK NIDERAUSSEM NIEMCY - KRAFTWERK JANSCHWALDE NIEMCY - DRAX POWER STATION ANGLIA - KRAFTWERK WEISSWEILER NIEMCY -TPS AGIOS DIMITROS GRECJA - KRAFTWERK SCHWARTZE PUMPE NIEMCY -CENTRALE TERMOELETTRICA BRINDISI WŁOCHY - ARCELOR MITTAL FRANCJA emisje CO 2 za 2012* [Mt] 59,6% 7,2% -2,5% -20,0 * wybrane 10 najbardziej emisyjnych instalacji w UE wg KE marzec 2013 5,7% 4,4% 3,5% 1,6% EMISJE 2012 [MT] BILANS PRZYDZIAŁU EUA i WYKONANIA [MT] DYNAMIKA 2012/2011 [%] 5,6% 6,6% 5,2%
roczne zmiany w krajowym zużyciu energii elektrycznej* [%] przez odbiorców finalnych na tle zmian produktu krajowego brutto 8 6 4 2 0-2 -4-6 0,8 1,1 2,9 3,7 1,8 0,2-1,7 1,1-0,7-0,8 3,3 2,36 0,6 3,5 2,3-0,3 4,48-2,89% ROK 2011 4,30 1,01 2,0% -0,57% ROK 2012 0,9%* 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010-3,93% LUTY 2013/2012 zmiany konsumpcji energii elektrycznej PKB rok do roku [%] -*Szacowanie HLG * w/g PSE OPERATOR z opomiarowania KSE w trakcie prowadzenia ruchu późniejsze dane wg GUS mogą się nieznacznie różnić
porównując POLSKĘ z krajami OECD w wynikach roku warto zauważyć : - zmniejszenie produkcji energii elektrycznej o 1,0% -mniejszą produkcję z paliw konwencjonalnych o 1,9% - z OZE choć nie znaczy wiele dużą dynamikę bo 128,3% z paliw konwencjonalnych : z węgla brunatnego większa o 3,2% z węgla kamiennego mniejsza o 7,7% z gazu o około większa 2,4% EL.NUKLEARNE 0 EL.WODNE 1,6% OZE 4,6% EL.NA PALIWA KONWENCJONALNE w tym współspalania biomasy 4,6% 93,8%
produkcja i konsumpcja energii elektrycznej w Polsce* w latach 1999 2012 [TWh] PRODUKCJA ENERGII ELEKTRYCZNEJ : ZUŻYCIE ŁĄCZNIE ŁĄCZNIE W KAMIENNY W BRUNATNY EC WĘGLOWE EC GAZOWE 180,0 160,O 140,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,O 0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 * opracowanie własne na podstawie materiałów ARE S.A.
nazywając rzecz po imieniu : - dynamika zmian z rynku energii elektrycznej dla generacji z węgla kamiennego jest niespotykana w ostatnich latach w skali zjawiska i tyczy to także coraz bardziej generacji na węglu brunatnym! więcej hlg@onet.pl
wynik elektroenergetyki w POLSCE za 2012 rok na działalności energetycznej był o 5,8% większy w tym : - PRZESYŁ o 65,1% więcej - PO SD o 17,6% więcej OSD - o 29,6% więcej * wytwarzanie, obrót en el i ciepłem dla wytwórców, dystrybucja dla OSD, oraz sprzedaż dla PO ** elektrownie na węglu kamiennym i brunatnym, wodne i wiatrowe / farmy pow 10 MW/ oraz elektrociepłownie - WYTWÓRCY** łącznie o 4,0% mniej z uwzględnieniem jednorazowego odpisu aktualizującego wartość El Dolna Odra
jednostkowy koszt energii elektrycznej sprzedanej w 2012 roku [zł/mwh] [zł/mwh] 250,0 KOSZTY : - ZMIENNE -STAŁE - POZOSTAŁE CENA ENERGII ELEKTRYCZNEJ : - SPRZEDANEJ PRZEZ ELEKTROWNIE OGÓŁEM 200,0 150,0 100,0 50,0 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2007 2008 2009 2010 2011 2012 EL WĘGLA BRUNATNEGO EL WĘGLA KAMIENNEGO ELEKTROCIEPŁOWNIE ZAWODOWE* * bez EC niezależnych gazowe i węglowe
nazywając rzecz po imieniu : - niekorzystne tendencje dla generacji z 2012 roku utrzymają dłużej co wymusi radykalne poszukiwania ograniczania kosztów ich działalności! więcej hlg@onet.pl
bloki w polskich elektrowniach zgrupowane wg lat budowy i mocy znamionowej [MW] przypomnijmy 2 000 1 800 1 600 1 400 1 200 1 000 800 600 400 200 WK Bl 100 do 199 MW WB Bl 100 do 199 MW * na koniec 0roku 2012 moc osiągalna bloki 100-199 MW razem 12% z czego na węglu brunatnym 2% ELEKTROWNI CIEPLNYCH 32 623,5 MW analizowanych bloków łącznie 24 633 MW WK Bl 200 do 299 MW WB Bl 200 do 299 MW WK Bl 300 do 399 MW WB Bl 300 do 399 MW WK Bl powyżej 450MW WB Bl powyżej 450 MW bloki 200-299 MW razem 53% z czego na węglu brunatnym 13%
nazywając rzecz po imieniu : zmiany na rynku energii skuteczniej niż koszty uprawnień do emisji CO 2 eliminują instalacje o najgorszych parametrach sprawnościach wytwarzania energii elektrycznej! więcej hlg@onet.pl
INTERNATIONAL EMISSIONS TRADING CONGRESS WARSZAWA 11 12 KWIETNIA 2013 KRUCHOŚĆ SYSTEMU EU ETS STANOWISKO KIG W KWESTII JEGO MODYFIKACJI H. L.G. SYSTEM EU ETS JEŚLI MA SKUTECZNIE OGRANICZEĆ EMISJE CO 2 TO KOSZTY UPRAWNIEŃ MUSZĄ BYĆ WYSOKIE I BEZ DEROGACJI A TO NIE SPRZYJA GOSPODARCE! różnicując przy tym istotnie kraje wspólnoty!
dobrego DZIĘKUJdnia Ę!! HERBERT LEOPOLD GABRYŚ hlg@onet.pl