Stosownie do planu pracy na IV kwartał 2011r. i programu kontroli nr DIH-81-17(1)/11/MJ przedkładam informację z wyników kontroli jakości i prawidłowości oznakowania tłuszczów do smarowania innych niż tłuszcze mleczne z uwzględnieniem produktów luksusowych 1. Kontrola jakości i prawidłowości oznakowania tłuszczów do smarowania innych niż tłuszcze mleczne Kontrolą powyższych zagadnień objęto 10 placówek, w tym: - 5 sklepów sieci handlowych, - 5 pozostałych placówek detalicznych. Wszystkie kontrole podjęto bez uprzedniego zawiadomienia przedsiębiorców o zamiarze wszczęcia kontroli. Łącznie zbadano 85 partii produktów wartości 4528 zł w tym: - 12 partii margaryn, - 12 partii margaryn o zawartości trzech czwartych tłuszczu, - 12 partii margaryn półtłustych, - 27 partii tłuszczów do smarowania X%, - 1 partię miksu tłuszczowego, - 8 partii miksów tłuszczowych o zawartości trzech czwartych tłuszczu, - 13 partii miksów tłuszczowych do smarowania X%. I. Jakość tłuszczów do smarowania. a) Badaniami laboratoryjnymi na zgodność cech organoleptycznych, chemicznych i fizycznych z obowiązującymi przepisami i deklaracjami producentów objęto 8 partii tłuszczów do smarowania wartości 775 zł. Przeprowadzone analizy wykazały, że badane tłuszcze do smarowania pod względem cech badanych odpowiadały wymaganiom przepisów prawnych oraz zadeklarowanym przez producentów w oznakowaniach produktów. b) Ponadto pobrane do badań próby tłuszczów do smarowania poddano ocenie laboratoryjnej w zakresie zgodności ilości rzeczywistej z deklarowaną na etykietach przez producentów. Badaniem objęto 40 sztuk opakowań jednostkowych i uwag nie wniesiono. II. Prawidłowość oznakowania tłuszczów do smarowania. 1
Pod względem prawidłowości oznaczeń handlowych zbadano 85 partii tłuszczów do smarowania łącznej wartości 4528 zł. Zakwestionowano oznakowanie łącznie 4 partii mixów tłuszczowych (2 asortymenty) wartości 369 zł ze względu na: brak procentowej zawartości soli w wykazie składników na opakowaniach jednostkowych produktu; rysunek krowy sugerujący jednoznacznie, że jest to artykuł wytworzony głównie w oparciu o masło, a więc tłuszcz mleczny, podczas gdy skład wyrobu wskazuje, iż podstawowym jego elementem są tłuszcze roślin Oznakowanie w/w produktów wprowadza konsumenta w błąd, co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego właściwości i składu. Niezależnie od powyższego ustalono, że kształt, rodzaj opakowania oraz wygląd w/w miksów tłuszczowych do smarowania są charakterystyczne dla masła. Ponadto zakwestionowane miksy tłuszczowe do smarowania oferowano do sprzedaży w urządzeniu chłodniczym, przy którym uwidoczniono informację Masła, w bezpośrednim sąsiedztwie tłuszczów mlecznych ( Masło extra osełkowe, Masło ekstra ). W związku z powyższym zostało wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie wymierzenia kary pieniężnej z art. 40a ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 21.12.2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w stosunku do wprowadzającego do obrotu w/w 4 partie miksów tłuszczowych oznakowanych, opakowanych i oferowanych do sprzedaży niezgodnie z przepisami prawa żywnościowego. III. Przestrzeganie okresów ważności We wszystkich skontrolowanych placówkach sprawdzono aktualność dat minimalnej trwałości 85 partii tłuszczów do smarowania znajdujących się w obrocie wartości 4528 zł, nie stwierdzając nieprawidłowości w powyższym zakresie. IV. Warunki i sposób przechowywania Sposób i warunki przechowywania tłuszczów do smarowania znajdujących się w obrocie handlowym kontrolowanych placówek zgodne były z deklaracjami producentów zamieszczonymi na etykietach opakowań jednostkowych oraz przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29.04.2004r. w sprawie higieny środków spożywczych. V. Identyfikacja przedsiębiorcy 2
Wszyscy przedsiębiorcy posiadali aktualne decyzje dotyczące rejestracji i zatwierdzania zakładów przez organy nadzoru sanitarnego, a określony w nich zakres i rodzaj działalności zgodny był ze stanem faktycznym i z wpisem do rejestru sądowego. VI. Orzeczenia lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych We wszystkich kontrolowanych placówkach osoby biorące udział przy obrocie i sprzedaży artykułów żywnościowych posiadały książeczki zdrowia z aktualnymi wpisami z badań lekarskich do celów sanitarno - epidemiologicznych wymaganych dla osób bezpośrednio stykających się z żywnością. VII. Wykorzystanie ustaleń kontroli W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami w czasie kontroli tutejszy Inspektorat wystąpił ze stosownymi pismami do: - przedsiębiorców, którym podlegały kontrolowane placówki informując o wynikach przeprowadzonych kontroli; - producentów tłuszczów do smarowania informując o wynikach badań laboratoryjnych. Ponadto w 1 przypadku opracowano informację do Wojewódzkiego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. W stosunku do jednego kontrolowanego, zostało wszczęte postępowanie administracyjne z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w związku z wprowadzeniem do obrotu łącznie 4 partii tłuszczów do smarowania oznakowanych, opakowanych i oferowanych do sprzedaży niezgodnie z przepisami prawa żywnościowego. Wnioski Przeprowadzone kontrole wykazały poprawę jakości handlowej tłuszczów do smarowania w zakresie cech organoleptycznych oraz fizykochemicznych. W IV kwartale 2006 r. zakwestionowano 50% badanych tłuszczów do smarowania. Wyniki bieżących kontroli nie wykazały nieprawidłowości w tym obszarze jakości handlowej. Z powodu nieprawidłowości w oznakowaniu aktualnie zakwestionowano 4,7% partii tłuszczów do smarowania tj. o 1,6% więcej niż poprzednio. 3
Nie kwestionowano terminów ważności tłuszczów do smarowania oferowanych do sprzedaży. W IV kwartale 2006 r. towary przeterminowane stanowiły 1,2% badanych. 2. Kontrola jakości i prawidłowości oznakowania tłuszczów do smarowania innych niż tłuszcze mleczne z segmentu,,luksusowe Kontrolą powyższych zagadnień objęto 3 placówki. Wszystkie kontrole podjęto bez uprzedniego zawiadomienia przedsiębiorców o zamiarze wszczęcia kontroli. Łącznie zbadano 9 partii tłuszczów do smarowania z segmentu luksusowe wartości 2130 zł. I. Jakość tłuszczów do smarowania a) W czasie kontroli do badań laboratoryjnych pobrano próby ogółem z 4 partii tłuszczów do smarowania z segmentu luksusowe wartości 1355 zł. Przeprowadzone analizy wykazały, że badane tłuszcze do smarowania pod względem cech badanych odpowiadały wymaganiom przepisów prawnych oraz zadeklarowanym przez producentów w oznakowaniach produktów. Z uwagi na brak wdrożonej metody oznaczania zawartości tłuszczu w produktach zawierających dodatek stanoli i steroli, laboratorium przeprowadzające badania ww. produktów nie było w stanie oznaczyć zawartości tłuszczu i stanoli roślinnych. b) Badania laboratoryjne 20 opakowań jednostkowych tłuszczów do smarowania z segmentu luksusowe w zakresie zgodności ilości rzeczywistej z deklarowaną na etykietach przez producentów nie wykazały nieprawidłowości. II. Prawidłowość oznakowania Sprawdzono prawidłowość oznakowania 9 partii tłuszczów do smarowania z segmentu luksusowe o łącznej wartości 2130 zł. 4
Na opakowaniach jednostkowych ocenianych tłuszczów umieszczono między innymi: nazwę pod którą produkt jest sprzedawany (zastrzeżoną znakiem towarowym ), nazwę handlową produktu, nazwę i adres producenta, oznaczenie partii produkcyjnej, datę minimalnej trwałości, masę netto, wykaz składników, zawartość tłuszczu, wartość odżywczą, warunki przechowywania, kod kreskowy, oświadczenia zdrowotne oraz inne informacje związane z zastosowanymi składnikami. W oznakowaniu wszystkich ocenianych partii produktów umieszczone były informacje o zawartości dozwolonych substancji dodatkowych, w tym aromatów. Oznakowanie w tym zakresie zgodne jest z wymaganiami obowiązujących przepisów. Produkty posiadające oznakowanie wartością odżywczą zawierają informacje dotyczące wartości energetycznej, zawartości białka, węglowodanów, cukrów, tłuszczów, kwasów tłuszczowych nasyconych, kwasów tłuszczowych jednonienasyconych i wielonienasyconych, w tym Omega 3 i Omega 6, cholesterolu, stanoli roślinnych, błonnika, sodu oraz witamin. Powyższe informacje podano we właściwych jednostkach, w przeliczeniu na 100g produktu. Z uwagi na fakt, że oceniane produkty zawierają fitostanole, sprawdzono, czy ich oznakowanie jest zgodne z wymogami rozporządzenia komisji (WE) nr 608/2004 z dnia 31.03.2004 r. dotyczącego etykietowania żywności oraz składników żywności z dodatkiem fitosteroli, estrów fitosteroli, fitostanoli i/lub estrów fitostanoli. Stwierdzono, że: - przy nazwach wyrobów podano informację, że produkt zawiera stanole roślinne, - w wykazie składników podano % zawartość stanoli, - w oznakowaniu znajdują się oświadczenia, że produkt przeznaczony jest wyłącznie dla ludzi, którzy chcą obniżyć swój poziom cholesterolu we krwi; że pacjenci biorący leki na obniżenie poziomu cholesterolu powinni spożywać produkty pod opieką lekarską; że należy unikać spożycia więcej niż 3g dziennie stanoli roślinnych; że produkt może nie być odpowiedni w żywieniu kobiet w ciąży, karmiących piersią oraz dla dzieci poniżej 5 roku życia, - w oznakowaniu znajdują się informacje, że produkt może stanowić składnik zdrowej diety bogatej w warzywa i owoce, w celu utrzymania poziomów karotenoidów; że w porcji 100g produktu znajduje się 8g stanolu roślinnego. Umieszczone w oznakowaniu sprawdzanych tłuszczów niektóre oświadczenia zdrowotne odbiegały nieznacznie od treści oświadczeń zatwierdzonych; zachowywały jednak taki sam sens jaki wynika z treści oświadczeń zamieszczonych w wykazie zatwierdzonych oświadczeń zdrowotnych. W oznakowaniu sprawdzanych tłuszczów nie stwierdzono określeń sugerujących, że produkty te spełniają kryteria produkcji ekologicznej, nie 5
stwierdzono też informacji zawierających chronione nazwy pochodzenia lub nazwy tradycyjne. Kontrolowani przedsiębiorcy posiadali dowody dostaw lub inne dokumenty identyfikujące dostawców ocenianych 9 partii tłuszczów do smarowania z segmentu luksusowe. III. Przestrzeganie aktualności dat minimalnej trwałości Aktualność dat minimalnej trwałości tłuszczów do smarowania z segmentu luksusowe sprawdzano we wszystkich kontrolowanych placówkach, obejmując badaniem 9 partii o łącznej wartości 2130 zł, nie wnosząc uwag w powyższym zakresie. III. Warunki i sposób przechowywania Sposób i warunki przechowywania tłuszczów do smarowania z segmentu luksusowe zgodne były z deklaracjami producentów zamieszczonymi na opakowaniach oraz przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29.04.2004r. w sprawie higieny środków spożywczych. IV. Identyfikacja kontrolowanego przedsiębiorcy Wszyscy przedsiębiorcy posiadali aktualne decyzje dotyczące rejestracji i zatwierdzania zakładów przez organy nadzoru sanitarnego, a określony w nich zakres i rodzaj działalności zgodny był ze stanem faktycznym i z wpisem do rejestru sądowego. V. Orzeczenia lekarskie do celów sanitarno epidemiologicznych We wszystkich kontrolowanych placówkach osoby biorące udział przy obrocie i sprzedaży środków spożywczych posiadały książeczki zdrowia z aktualnymi wpisami z badań lekarskich do celów sanitarno - epidemiologicznych wymaganych dla osób bezpośrednio stykających się z żywnością. VI. Wykorzystanie ustaleń kontrolnych 6
W związku z przeprowadzonymi kontrolami tutejszy Inspektorat wystąpił ze stosownymi pismami do jednostek nadrzędnych, którym podlegały kontrolowane placówki, informując o przeprowadzonych kontrolach i wynikach badań laboratoryjnych. Wnioski Kontrolę jakości i prawidłowości oznakowania tłuszczów do smarowania z segmentu luksusowe tut. Inspektorat przeprowadził po raz pierwszy, w związku z powyższym wyników bieżących kontroli nie można porównać do wyników z lat ubiegłych. W czasie kontroli nie stwierdzono produktów o niewłaściwej jakości handlowej, w tym oznaczonych niezgodnie z obowiązującymi przepisami oraz po upływie ich terminów ważności. 7