D Huto UTtt rozsieneoia o Somne Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne Warszawa 2007
Wstęp 9 ROZDZIAŁ I Zarys teoretycznych podstaw unii monetarnej 15 1. Główne koncepcje i poglądy teoretyczne 15 1.1. Unia monetarna a pełna unia ekonomiczna 15 1.2. Optymalny obszar walutowy 16 1.3. Analiza kosztów i korzyści z utworzenia obszaru walutowego i unii monetarnej 21 1.4. Hipoteza endogeniczności kryteriów optymalnego obszaru walutowego 26 2. Szoki asymetryczne i polityka fiskalna w unii monetarnej 27 3. Wnioski z analizy teoretycznych podstaw unii monetarnej 30 ROZDZIAŁ II Proces budowy i funkcjonowanie unii monetarnej krajów członkowskich Wspólnot Europejskich 36 1. Polityczne i ekonomiczne przesłanki Unii Ekonomicznej i Monetarnej 36 2. Raport Komitetu Delorsa 37 3. Traktat z Maastricht i zasady Unii Ekonomicznej i Monetarnej... 39 3.1. Etapy dochodzenia do Unii Ekonomicznej i Monetarnej 39 3.2. Kryteria konwergencji i ich znaczenie 41 3.3. Europejski System Banków Centralnych, jednolita waluta i jednolita polityka monetarna 43
3.3.1. Europejski System Banków Centralnych 43 3.3.2. Niezależność i odpowiedzialność Europejskiego Banku Centralnego 45 3.3.3. Polityka monetarna Europejskiego Systemu Banków Centralnych.. 45 4. Przebieg procesu tworzenia i funkcjonowanie Unii Ekonomicznej i Monetarnej 47 4.1. Idea integracji o wielu prędkościach 47 4.2. Sytuacja gospodarcza krajów Unii Ekonomicznej i Monetarnej a kryteria konwergencji na przełomie wieków 47 4.2.1. PKB per capita i wzrost gospodarczy 47 4.2.2. Inflacja 49 4.2.3. Deficyt budżetowy (saldo bilansu sektora publicznego) i dług publiczny 50 4.2.4. Rachunek obrotów bieżących 55 4.2.5. Bezrobocie 56 4.2.6. Długoterminowe stopy procentowe 58 4.2.7. Realizacja warunków konwergencji 59 4.3. Kształtowanie się kursu euro w krótkim okresie 63 4.4. Kształtowanie się kursu euro w długim okresie 72 4.5. Euro jako waluta międzynarodowa 74 4.5.1. Euro jako miernik wartości i waluta transakcyjna w handlu międzynarodowym oraz wymianie walut 76 4.5.2. Euro jako waluta inwestycyjna 77 4.5.3. Euro jako waluta referencyjna, interwencyjna i rezerwowa 77 4.6. Rynek finansowy w Unii Ekonomicznej i Monetarnej 79 4.7. Euro a handel w Unii Ekonomicznej i Monetarnej 84 ROZDZIAŁ III Założenia i perspektywy funkcjonowania unii monetarnej krajów członkowskich Wspólnot Europejskich w świetle teorii unii monetarnej i badań empirycznych... 86 1. Mobilność czynników wytwórczych 86 1.1. Mobilność kapitału 86 1.2. Mobilność pracy 89 2. Elastyczność rynków pracy i płac 93 3. Otwartość gospodarki 96 4. Dywersyfikacja produkcji i wymiana wewnątrzgałęziowa 97 5. Problem szoków asymetrycznych 101 6. Jednolita polityka monetarna a narodowe polityki fiskalne 107 7. Kryteria konwergencji, Pakt Stabilizacji i Wzrostu a wzrost i rozwój gospodarczy 115
7.1. Kryteria konwergencji a wzrost gospodarczy 115 7.2. Pakt Stabilizacji i Wzrostu kontrowersje i zmiany 123 8. Kierunki reform 125 ROZDZIAŁ IV Perspektywy przystąpienia do Unii Ekonomicznej i Monetarnej krajów Europy Środkowej i Wschodniej... 131 1. Konwergencja nominalna 131 2. Konwergencja realna 135 2.1. PKB i wzrost gospodarczy 135 2.2. Mobilność kapitału w stosunkach gospodarczych z krajami Unii Europejskiej 137 2.3. Bezrobocie, rynek pracy i jego elastyczność, mobilność siły roboczej 139 2.4. Otwartość gospodarki 141 2.5. Dywersyfikacja produkcji 144 2.6. Rynek finansowy w krajach Europy Środkowej i Wschodniej... 145 2.7. Synchronizacja cyklów koniunkturalnych 146 2.8. Wnioski niezbędne kierunki reform 147 ROZDZIAŁ V Dostosowanie polskiej gospodarki do warunków unii monetarnej krajów członkowskich Wspólnot Europejskich: szansę i zagrożenia 149 1. Koncepcje przystąpienia Polski do Unii Ekonomicznej i Monetarnej 149 1.1. Koncepcja jednostronnej euroizacji 149 1.2. Koncepcja szybkiej ścieżki" do Unii Ekonomicznej i Monetarnej 150 1.3. Koncepcja standardowa stopniowe dochodzenie do kryteriów konwergencji nominalnej i realnej 150 2. Nominalna i realna konwergencja 151 2.1. Konwergencja nominalna 151 2.2. Konwergencja realna 156 2.2.1. Wzrost gospodarczy i PKB per capita 156 2.2.2. Oszczędności i inwestycje, wydajność pracy, nakłady na B&R... 157 2.2.3. Mobilność kapitału 160 2.2.4. Rynek pracy i bezrobocie, mobilność siły roboczej 162 2.2.5. Otwartość gospodarki 167 2.2.6. Dywersyfikacja produkcji 169 2.2.7. Synchronizacja cyklu koniunkturalnego z cyklem w krajach Unii Ekonomicznej i Monetarnej 170
8 Spis treści 3. Słabe i mocne strony polskiej gospodarki oraz przewidywane szansę i zagrożenia związane z przystąpieniem Polski do Unii Ekonomicznej i Monetarnej 175 4. Polityka monetarna i fiskalna w Polsce w warunkach procesu konwergencji oraz kierunki dostosowań strukturalnych 178 Zakończenie 184 Bibliografia 187