Polska w Onii Europejskiej

Transkrypt

1 A/ Polska w Onii Europejskiej - wybrane polityki sektorowe Wydawnictwo SGGW Warszawa 2004

2 Spis treści Wstęp 9 1. CHARAKTERYSTYKA PORÓWNAWCZA GOSPODAREK POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ Dynamika i struktura gospodarek Wprowadzenie Budżet Bilans płatniczy Inflacja (wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych) Rolnictwo i rybołówstwo 'Infrastruktura transportowa Środowisko przyrodnicze Zróżnicowanie regionalne poziomu rozwoju społeczno- -gospodarczego Główne czynniki prorozwojowe w Polsce i w krajach Unii Europejskiej ; Edukacja społeczeństwa Nauka i działalność badawczo-rozwojowa Podstawy społeczeństwa informacyjnego Inwestycje Podstawowe problemy społeczne w Unii Europejskiej Struktura demograficzna Aktywność zawodowa i problem bezrobocia Bezrobocie jako problem współczesnej Europy POLITYKA PRZEMYSŁOWA W SEKTORZE MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW Pojęcie polityki przemysłowej Definicja małych i średnich przedsiębiorstw Charakterystyka sektora małych i średnich przedsiębiorstw Ewolucja polityki Unii Europejskiej wobec małych i średnich przedsiębiorstw Aktualne programy Unii Europejskiej kierowane do małych i średnich przedsiębiorstw Wprowadzenie 45

3 4 Polska w Unii Europejskiej Wieloletni Program dla Przedsiębiorstw i Przedsiębiorczości Szósty Program Ramowy Europejska Karta Małych Przedsiębiorstw Program Najlepszych Doświadczeń Tworzenie przedsiębiorczej Europy PHARE Polityka przemysłowa w Polsce Polska polityka przemysłowa a polityka Unii Europejskiej Działania rządu i samorządów terytorialnych w zakresie wspierania konkurencyjności gospodarki Sektorowy Program Operacyjny Wzrost konkurencyjności gospodarki" Regulacje prawne w zakresie polityki przemysłowej Znaczenie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w polskiej gospodarce Struktura tworzenia PKB Sytuacja ekonomiczna przedsiębiorstw w Polsce Inwestycje w przedsiębiorstwach Poziom jnnowacyjności polskich przedsiębiorstw ; Technologie informacyjne w przedsiębiorstwach Otoczenie biznesu Strategia wspierania rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw na lata POLITYKA HANDLOWA Pojęcie polityki handlowej Geneza jednolitego rynku europejskiego Pojęcie i program realizacji Bariery rynku wewnętrznego Zasady handlu na jednolitym rynku europejskim Wprowadzenie Swobodny przepływ towarów Swobodny przepływ usług Swobodny przepływ osób Swobodny przepływ kapitału Narzędzia polityki handlowej Instrumenty ochrony rynku unijnego Środki polityki eksportowej Polityka handlowa Unii Europejskiej w odniesieniu do zasad ustalonych przez GATT/WTO 88

4 Spis treści 5 4. WSPÓLNA POLITYKA ROLNA Definicja Cele Zasady funkcjonowania Kierunki reform Najnowsza reforma Wspólna organizacja rynków rolnych Pojęcie i zasady funkcjonowania wspólnej organizacji rynków rolnych Regulacje w ramach wspólnej organizacji rynków rolnych Zmiany w zakresie wybranych produktów rolniczych Polityka strukturalna w rolnictwie Polityka rolna w Polsce Wprowadzenie Dotychczasowa polityka państwa wobec wsi i rolnictwa Sektorowy Program Operacyjny Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich" Instytucje i instrumenty polityki rolnej POLITYKA REGIONALNA j Ewolucja polityki regionalnej Pojęcie regionu Nomenklatura jednostek terytorialnych do celów statystycznych (NUTS) Polityka regionalna Zasady funkcjonowania polityki regionalnej w Unii Europejskiej Cele polityki regionalnej Instrumenty polityki regionalnej Wprowadzenie Europejski Fundusz Społeczny Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji dla Rolnictwa Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Finansowy Instrument Wspierania Rybołówstwa Fundusz Spójności (Koherencji) Europejski Bank Inwestycyjny Inicjatywy wspólnotowe Polska polityka regionalna 148

5 6 Polska w Unii Europejskiej Zakres niezbędnych dostosowań do standardów polityki regionalnej Unii Europejskiej Cele polityki rozwoju regionalnego do 2006 roku Reforma administracyjna z 1999 roku podstawą polityki regionalnej Podział kraju na jednostki statystyczne NUTS Pomoc przedakcesyjna dla Polski Narodowy Plan Rozwoju Polski na lata Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego POLITYKA SPOŁECZNA Definicja polityki społecznej Rozwój polityki społecznej w Unii Europejskiej Cele i zadania oraz etapy budowy polityki społecznej Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej Instrumenty realizacji polityki społecznej Wprowadzenie Instrumenty prawne Instrumenty finansowe i Instrumenty programowe Polityka zatrudnienia w Unii Europejskiej Polityka rynku pracy Rola Europejskiego Funduszu Społecznego w rozwiązywaniu problemów rynku pracy Aktywna i pasywna polityka rynku pracy w Unii Europejskiej Polityka równości szans w Unii Europejskiej Organy i instytucje prowadzące i wspierające politykę równości szans Równe traktowanie kobiet i mężczyzn w prawie wspólnotowym Programy na rzecz równych szans kobiet i mężczyzn Ocena polityki unijnej pod kątem praw kobiet Polityka równości szans kobiet i mężczyzn w krajach Europy Śródkowo-Wschodniej Analiza polskiego prawodawstwa pod kątem równości szans kobiet i mężczyzn Działalność organizacji kobiecych na rzecz zrównania szans kobiet i mężczyzn 191

6 Spis treści 7 7. POLITYKA OCHRONY ŚRODOWISKA Rozwój polityki ochrony środowiska Zasady działania polityki ochrony środowiska Przepisy prawne Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska Europejskie instytucje realizujące politykę ochrony środowiska Europejska Agencja Ochrony Środowiska Komisja Środowiska, Zdrowia i Ochrony Konsumentów Dyrekcja Generalna Środowisko" Finansowanie ochrony środowiska w Unii Europejskiej Polityka ekologiczna w Polsce Wojewódzkie, powiatowe i gminne programy ochrony środowiska Założenia polityki ekologicznej państwa na lata z uwzględnieniem perspektywy na lata Główne źródła finansowania inwestycji ekologicznych w Polsce Instytucje wspierające inwestycje ekologiczne Inwestycje ekologiczne w przedsiębiorstwach Cele środowiskowe w polityce rolnej Krajowy Program Rolnośrodowiskowy Forma i wielkość pomocy Kryteria dostępu Opis poszczególnych typów pakietów POLITYKA TRANSPORTOWA Definicja wspólnej polityki transportowej Unii Europejskiej Geneza, cele i założenia wspólnej polityki transportowej Instrumenty realizacji wspólnej polityki transportowej Rozwój infrastruktury transportowej Transport drogowy w polityce transportowej Unii Europejskiej UNIA GOSPODARCZA I WALUTOWA Droga do unii gospodarczo-walutowej Etapy powstawania unii walutowej System stabilizacji kursów walutowych Europejska jednostka walutowa (European Currency Unit - ECU) Etapy dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej Instytucje Unii Europejskiej realizujące politykę pieniężną i walutową 262

7 8 Polska w Unii Europejskiej Geneza bankowości centralnej Europejski Instytut Walutowy Europejski System Banków Centralnych Europejski Bank Centralny, Narodowe banki centralne Wprowadzenie euro Etapy poprzedzające Banknoty i monety Stałe kursy wymiany System stabilizacji kursów walutowych w ramach Mechanizmu Kursowego II Konsekwencje wprowadzenia wspólnej waluty euro Wprowadzenie Korzyści wprowadzenia euro w gospodarce europejskiej Koszty wprowadzenia euro Perspektywy wejścia Polski do Unii Gospodarczej i Walutowej Polska w Unii Gospodarczej i Walutowej Korzyści i koszty wynikające z integracji Polski z Unią Gospodarczą i Walutową POLITYKA OCHRONY KONSUMENTÓW, POLITYKA! OCHRONY KONKURENCJI Konsument jako podmiot ochrony Prawa konsumenta w skali międzynarodowej Polityka ochrony konsumentów w Unii Europejskiej Kolejne etapy powstawania i rozwoju polityki ochrony konsumentów Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia Interesy ekonomiczne konsumentów Informacja i edukacja Reprezentacja i rozstrzyganie sporów Polityka konkurencji w Unii Europejskiej Zasady funkcjonowania Zakaz porozumień ograniczających konkurencję Zakaz nadużywania pozycji dominującej Przeciwdziałanie nadmiernej koncentracji Strategia polityki konsumenckiej Unii Europejskiej na lata Polityka ochrony konsumentów w Polsce 305 Literatura 308