POLSKA i NIEMCY w UNII EUROPEJSKIEJ

Transkrypt

1 POLSKA i NIEMCY w UNII EUROPEJSKIEJ Gospodarki i przedsiębiorstwa w procesie integracji redakcja naukowa Józef Olszyński SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA W WARSZAWIE OFICYNA WYDAWNICZA WARSZAWA 201 0

2 SPIS TREŚCI PRZEDMOWA CZĘŚĆ I NIEMCY JAKO PARTNER GOSPODARCZY 15 Józef Olszyński REALIZACJA IDEI I POLITYKI EUROPEJSKIEJ NIEMIEC WOBEC EUROPY ŚRODKOWEJ Wprowadzenie Europa Środkowa w niemieckich koncepcjach i polityce integracji europejskiej przed zjednoczeniem Niemiec w 1990 r Polityka europejska zjednoczonych Niemiec a Europa Środkowa Podsumowanie 24 Bibliografia 25 Piotr Kalka PORÓWNANIE POTENCJAŁÓW BADAWCZO-ROZWOJOWYCH RFN I KRAJÓW EUROPY ŚRODKOWEJ Wprowadzenie Ogólne wydatki na prace badawcze i rozwojowe Struktura ogólnych wydatków na B+R Liczba i struktura kadr badawczo-rozwojowych Zasoby wytworzonej wiedzy naukowej Podsumowanie 43 Bibliografia 44 Sebastian Płóciennik SYSTEMOWE KONSEKWENCJE GLOBALNEGO KRYZYSU FINANSOWEGO I GOSPODARCZEGO DLA NIEMIEC Wprowadzenie Założenia Niemiecki system gospodarczy Gospodarka Niemiec a mechanizm kryzysu 54

3 6 Spis treści 5. Polityka antykryzysowa Corporate governance i rynek kapitałowy Relacje między firmami Relacje przemysłowe Podsumowanie 66 Bibliografia 67 Karina Szewczyk POLITYKA ŁAGODZENIA SKUTKÓW KRYZYSU GOSPODARCZEGO W GOSPODARCE NIEMIECKIEJ W LATACH Źródła i objawy kryzysu gospodarczego w Niemczech Pierwszy pakiet pomocowy Drugi pakiet pomocowy Różne oceny skuteczności pomocy Podsumowanie 79 Bibliografia 79 Piotr Albiński PRZYJĘCIE EURO W NIEMCZECH - Z JAKICH DOŚWIADCZEŃ MOŻE SKORZYSTAĆ POLSKA? Wprowadzenie Reformy walutowe w Niemczech do 1990 r Udział Niemiec w integracji walutowej Zachodniej Europy po 1945 r Europejska integracja monetarna Zjednoczenie Niemiec a europejska integracja monetarna - stanowisko Niemiec odnośnie Traktatu z Maastricht Niemiecki spór o europejską integrację monetarną Rola Niemiec w utworzeniu Paktu Stabilności i Wzrostu (PSW) z 1997 r. i w jego modyfikacji w 2005 r Konwergencja nominalna w Niemczech i kształtowanie się realnego kursu wymiany ; Sytuacja gospodarcza Niemiec po 2002 r. i skutki wprowadzenia euro Skutki wprowadzenia euro w Niemczech - podsumowanie Realizacja kryteriów konwergencji nominalnej w Polsce Spór o konwergencję nominalną Konwergencja nominalna w Polsce wiatach Porównanie niemieckich i polskich doświadczeń na drodze do euro - wnioski Warunki wejścia Polski do ERMII w kontekście niemieckich doświadczeń Warunki przyjęcia euro przez Polskę w kontekście niemieckich doświadczeń - podsumowanie. : 105 Bibliografia 106

4 Spis treści Tadeusz Sporek POLITYKA OCHRONY ŚRODOWISKA W NIEMCZECH - REALIA A EKOLOGICZNY SUKCES Wprowadzenie Niemieckie realia ochrony środowiska Elementy i zasady polityki ekologicznej Formy finansowania działań w zakresie ekologii Europejskie problemy ekologiczne - stanowiska oraz działania Polski i Niemiec wobec zagrożeń środowiska ^ Wpływ integracji na środowisko ".'. ' Przedsięwzięcia ekologiczne w polskiej energetyce Działania prośrodowiskowe w niemieckiej polityce energetycznej 125 Bibliografia 129 CZĘŚĆ II POLSKA OBECNOŚĆ GOSPODARCZA W NIEMCZECH 131 Bogumiła Brocka-Palacz EKONOMICZNE DETERMINANTY POLSKIEJ OBECNOŚCI GOSPODARCZEJ NA RYNKU NIEMIECKIM Wprowadzenie Czynniki o charakterze krótkookresowym, wpływające na polską obecność gospodarczą w Niemczech Wzrost gospodarczy w ostatniej dekadzie Zmiany poziomu i struktury popytu wewnętrznego Przyczyny słabości popytu wewnętrznego Czynniki o charakterze długookresowym, oddziałujące na polską obecność gospodarczą w Niemczech Podstawowe różnice struktur gospodarczych Wspieranie przedsiębiorstw w Niemczech Podsumowanie : 155 Bibliografia 156 Józef Olszyński PRAWNOINSTYTUCJONALNEIPOLITYCZNO-SPOŁECZNE DETERMINANTY POLSKIEJ OBECNOŚCI GOSPODARCZEJ WNIEMCZECH Wprowadzenie Ramowe warunki prawne i otoczenie instytucjonalne działalności polskich firm na rynku niemieckim Uwarunkowania polityczne i społeczno-psychologiczne Podsumowanie 174 Bibliografia 175

5 8 Spis treści Andreas Bielig THE PROTECTION OFINTELLECTUAL PROPERTY IN GERMANY. CHALLENGES AND CHANCES FOR POLISH ENTERPRISES Introduction The Polish IPR system at a short quantitative glance DevelopmentofIntellectualProperty Categories Piracy and Counterfeiting in Poland The Positionof Polish Enterprises in Germany fromthe IPR-Perspective Patents UtilityModels '.\ : :".' Trademarks Designs Topographies Geographical Indications and Designations of Origin Interim Conclusions Develbpments in the IPR system - Chances and Challenges for Polish Enterprises Patents and Utility Models Designs Trademarks Conclusions 206 References 207 Ochrona własności intelektualnej w Niemczech. Szansę i wyzwania dla polskich przedsiębiorstw 210 Streszczenie 210 Elżbieta Czarny, Andżelika Kuźnar, Katarzyna Śledziewska HANDEL POLSKI Z NIEMCAMI NA POCZĄTKU XXI WIEKU Wprowadzenie Wymiana towarowa Polski z Niemcami Wewnątrzgałęziowa wymiana towarowa Polski z Niemcami Handel usługami między Polską a Niemcami Podsumowanie 228 Bibliografia 228 Ireneusz Bil POLSKI EKSPORT TOWAROWY NA RYNEK NIEMIECKI W WARUNKACH GLOBALNEGO KRYZYSU GOSPODARCZEGO Kryzys finansowy a realna gospodarka Kryzys a handel światowy Handel zagraniczny Polski w 2008 r. i w pierwszym półroczu 2009 r Niemcy jako partner handlowy Polski w latach Pozycja handlowa Polski w Niemczech 238

6 Spis treści 9 6. Sytuacja w niemieckim handlu zagranicznym w I połowie 2009 r Struktura towarowa polskiego eksportu do Niemiec Podsumowanie i wnioski 250 Bibliografia 251 Magdalena Proczek, Maria Janczak NIEMIECKIE BEZPOŚREDNIE INWESTYCJE ZAGRANICZNE W POLSCE NA TLE EUROPY ŚRODKOWEJ ORAZ POLSKIE BIZ W RFN PO 2000 R Wprowadzenie ^ Niemieckie BIZ w krajach Europy Środkowej w latach Niemieckie BIZ w krajach Europy Środkowej w latach Polskie BIZ w RFN w latach Podsumowanie i wnioski 270 Bibliografia 271 Filip Kamiński MIGRACJE OSÓB POMIĘDZY POLSKĄ A NIEMCAMI W SKALI KRAJU I REGIONÓW PRZYGRANICZNYCH - UWARUNKOWANIA I TRENDY Wprowadzenie - teoretyczne uwarunkowania migracji Motywy migracji ' Zjawisko migracji w Polsce i w Niemczech na przestrzeni ostatnich lat Zjawisko migracji z Polski do Niemiec na podstawie statystyk niemieckich Rozmiary i kierunki emigracji z Polski na podstawie Narodowego Spisu Powszechnego Ludności Rozmiary i kierunki emigracji z Polski w latach na podstawie szacunków GUS Specyfika obszaru pogranicza polsko-niemieckiego Sytuacja demograficzna regionów przygranicznych Rynek pracy na pograniczu polsko-niemieckim Migracje w polsko-niemieckim obszarze przygranicznym Ekonomiczne skutki migracji Podsumowanie 306 Bibliografia. 307 Załącznik 310 CZĘŚĆ III NIEMCY I POLSKA - BILANS ROZSZERZENIA UE W 2004 R Przemysław Deszczyński BILANS KORZYŚCI ORAZ STRAT NIEMIEC I POLSKI PO ROZSZERZENIU UNII EUROPEJSKIEJ W 2004 R Wprowadzenie Niemcy i Polska wobec wschodniego rozszerzenia Unii Europejskiej 315

7 10 Spis treści 3. Bilans politycznych korzyści i strat Niemiec i Polski po rozszerzeniu Unii Europejskiej w 2004 r Bilans ekonomicznych korzyści i strat Niemiec i Polski po rozszerzeniu Unii Europejskiej w 2004 r Podsumowanie 331 Bibliografia 331 Witold Małachowski ZAGRANICZNE INWESTYCJE BEZPOŚREDNIE W PROCESIE TRANSFORMACJI GOSPODARKI NIEMIEC I POLSKI Wprowadzenie Problemy statystyczne Uwagi terminologiczne Proces transformacji a zagraniczne inwestycje bezpośrednie Asymetria w zagranicznych inwestycjach bezpośrednich Niemiec i Polski Rozwój i struktura niemieckich inwestycji bezpośrednich w Polsce po rozszerzeniu UE na tle państw Europy Środkowo-Wschodniej Konsekwencje niemieckich inwestycji bezpośrednich w Polsce na tle inwestycji w Europie Środkowo-Wschodniej Tendencje rozwoju niemieckich i polskich inwestycji bezpośrednich Podsumowanie 350 Bibliografia 353 Ryszard Stefański WPŁYW WSCHODNIEGO ROZSZERZENIA UNII EUROPEJSKIEJ NA KONIUNKTURĘ GOSPODARCZĄ NIEMIEC Wprowadzenie Wpływ wschodniego rozszerzenia Unii Europejskiej na gospodarkę niemiecką w świetle koncepcji teoretycznych Metodologia badań empirycznych Wyniki < Podsumowanie 366 Bibliografia 367 Zbigniew Świątkowski GOSPODARKA OBSZARÓW PRZYGRANICZNYCH POLSKI I NIEMIEC W PIĘĆ LAT PO ROZSZERZENIU UNII EUROPEJSKIEJ Wprowadzenie Delimitacja obszaru przygranicznego po stronie niemieckiej Problemy demograficzne niemieckiego obszaru przygranicznego Spadek liczby ludności Starzenie się społeczeństwa 377

8 Spis treści Specyfika ekonomiczna obszaru przygranicznego Siła nabywcza Produktywność gospodarki Rynek pracy na obszarze pogranicza Podsumowanie 385 Bibliografia 387 ZESPÓŁ AUTORSKI KSIĄŻKI 389