1 Opole, dnia 8 stycznia 2008 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w OPOLU 45-075 Opole, ul. Krakowska 28 (077) 4003000, fax (077) 4545330 P/07/080 LOP 41019-4-2007 Pani Anna Prokopowicz Dyrektor Policealnego Studium śak w Opolu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 roku o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Opolu skontrolowała funkcjonowanie Policealnego Studium śak w Opolu, zwanego dalej Studium, posiadającego status szkoły publicznej, w zakresie realizacji zadań oświatowych w latach 2005-2007 (do 31 października 2007 r.). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokóle kontroli podpisanym w dniu 17 grudnia 2007 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ust. 1 i 2 ustawy o NIK, przekazuje Pani Dyrektor niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia działalność Studium w zakresie będącym przedmiotem kontroli, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości. PowyŜszą ocenę uzasadniają następujące ustalenia kontroli: 1 Dz. U. z 2001 r. Nr 85, poz.937 ze zm.
2 1. Osoba prowadząca szkołę posiadała wpis do ewidencji działalności gospodarczej, prowadzonej przez Prezydenta Miasta Łodzi. Zakładem głównym wykonywania tej działalności było Centrum Nauki i Biznesu śak w Łodzi oraz miasto Opole siedziba Studium. W Studium, wg stanu na dzień 30 września 2005 r. naukę pobierało 99 słuchaczy a w latach 2006 i 2007 102 słuchaczy. Zajęcia prowadzone były systemem zaocznym. Do czasu kontroli Szkoła posługiwała się Statutem, który miał wady formalne i prawne, bowiem nie został nadany przez organ prowadzący, a przez dyrektora Studium. Statut ten nie określał organu prowadzącego Szkołę, obowiązkowych terminów trwania roku szkolnego ani teŝ sposobu pozyskiwania środków na funkcjonowanie Szkoły, wymaganych art. 84 ust 2 pkt 4 i 6 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty 2. Dopiero w trakcie kontroli, tj. 26 listopada 2007 r. pełnomocnik organu prowadzącego przekazał do szkoły Statut, obowiązujący od 1 września 2007 r. 2. Studium dysponowało z zastrzeŝeniem opisanym poniŝej niezbędnymi warunkami do realizacji procesu dydaktycznego, zarówno w zakresie dotyczącym bazy lokalowej, wyposaŝenia, jak i kwalifikacji nauczycieli. Zajęcia dydaktyczne w zawodach technik usług kosmetycznych i technik usług fryzjerskich prowadzono w salach wykładowych, wynajmowanych od szkół publicznych. Zajęcia praktyczne do 23 października 2007 r. prowadzono w salonie kosmetyczno fryzjerskim, a od 27 października tego roku, w nowoutworzonych własnych pracowniach - kosmetycznej i fryzjerskiej. Wnętrza wynajmowanych sal wykładowych zapewniały higieniczne warunki nauki i pracy, ustalono natomiast, Ŝe schody wejściowe do własnych pracowni na 1 i 2 piętrze nie posiadały barier, zabezpieczających przed upadkiem. Ponadto pracownie te nie były wyposaŝone w podręczny sprzęt przeciwpoŝarowy. Państwowa Inspekcja Pracy w Opolu, poinformowana przez NIK o powyŝszym, skontrolowała ww. pracownie pod kątem spełniania przez nie warunków bezpieczeństwa pracy, w wyniku czego wydała Dyrekcji Studium zakaz dalszego prowadzenia w nich działalności, podlegający natychmiastowemu wykonaniu. 3. W latach szkolnych 2005/2006, 2006/2007 i 2007/2008 na kierunkach technik usług kosmetycznych i technik usług fryzjerskich obowiązkowe zajęcia dydaktyczne prowadziło 23 nauczycieli, którzy zawarli z Dyrektorem Studium umowy zlecenia. W 2 Dz.U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572 ze zm.
3 ocenie NIK Studium nie spełniało zatem wymogu, określonego w art. 7 ust. 3 pkt 6 ustawy o systemie oświaty, nakazującego zatrudnianie nauczycieli obowiązkowych zajęć edukacyjnych, gdyŝ Ŝaden z nauczycieli realizujących obowiązkowe zajęcia dydaktyczne nie był zatrudniony w Studium, tj. nie świadczył pracy w ramach stosunku pracy. NajwyŜsza Izba Kontroli zwraca uwagę, Ŝe zawieranie umów cywilnoprawnych z nauczycielami jest moŝliwe pod warunkiem wszakŝe, iŝ umowa taka nie będzie zawarta w okolicznościach wskazanych w art. 22 1 i 1 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94, ze zm.), tj. praca nie będzie wykonywana ( )na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym. Nauczyciele Studium, z wyjątkiem jednego, posiadali odpowiednie kwalifikacje (wykształcenie kierunkowe i przygotowanie pedagogiczne), odpowiadające wymogom określonym w rozporządzeniu z dnia 10 września 2002 r. Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli 3. 4. NIK pozytywnie ocenia organizację procesu dydaktycznego i sposób dokumentowania przebiegu nauczania, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości. Plany nauczania w Studium spełniały wymogi, określone w ramowych programach nauczania, NIK zauwaŝa jednak, Ŝe pomimo obowiązku, wynikającego z art. 22 b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (w brzmieniu obowiązującym od dnia 9 września 2007 r.) realizowane plany nauczania w roku szkolnym 2007/2008 nie zostały zatwierdzone stosownymi uchwałami przez Radę Pedagogiczną Studium. Ponadto, przebieg nauczania w dziennikach lekcyjnych Studium dokumentowano niestarannie: w 8 z 14 skontrolowanych dziennikach lekcyjnych nie podano np. adresów miejsc pracy słuchaczy, list słuchaczy z kolejnego semestru oraz zestawień ocen za semestr. Księgi słuchacza prowadzone dla kierunku technik usług fryzjerskich i technik usług kosmetycznych spełniały podstawowe wymogi rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji ( ) 4. Stwierdzono jednak, Ŝe nie przestrzegano obowiązku wynikającego z 4 ust. 1 pkt. 3 ww. rozporządzenia, dotyczącego wpisywania danych w księgach uczniów w sposób chronologiczny. Kontrola wykazała, Ŝe w księdze technik usług fryzjerskich spośród 80 skontrolowanych 3 wpisy dokonane zostały bez 3 Dz. U. Nr 155,poz. 1288 ze zm. 4 Dz. U. Nr 23,poz.225 ze zm.
4 zachowania chronologii, a podobna nieprawidłowość dotyczyła 10 spośród 180 zapisów w księdze technik usług kosmetycznych. W ocenie NIK, m.in. w wyniku niestarannego prowadzenia ksiąg uczniów (słuchaczy) i dzienników lekcyjnych, doszło do rozbieŝności pomiędzy liczbą słuchaczy, wykazaną wg stanu na 30 września 2005 r., 2006 r. i 2007 r. w ww. dokumentach, a liczbą wykazaną za te same okresy w Systemie Informacji Oświatowej i sprawozdaniach GUS (wzór S-07). W dziennikach lekcyjnych w ww. latach wykazano odpowiednio 102, 106 i 98 słuchaczy, podczas gdy w sprawozdaniach S-07 odpowiednio: 99, 102 i 102 słuchaczy. PowyŜsze rozbieŝności, jak ustalono, nie miały jednak wpływu na wielkość otrzymywanych przez Studium dotacji z Urzędu Miasta Opola. 5. W Studium przestrzegano procedur pozyskiwania i wykorzystania dotacji. Działalność Studium w kontrolowanym okresie finansowana była głównie środkami pochodzącymi z dotacji Miasta Opole i opłat wnoszonych przez słuchaczy (czesnego). Z uzyskanej w trakcie kontroli informacji z Centrum Nauki i Biznesu śak w Łodzi oraz z Urzędu Miasta Opola wynikało, Ŝe przychody łączne Studium dla kierunków usług fryzjerskich i kosmetycznych wynosiły w 2005 r. 104.876,90 zł, w 2006 r. 150.098,31 zł i 57.410,55 zł (do 31 października 2007 r.), z czego dotacja stanowiła odpowiednio: 63,5 %, 65,8 % i 55,5%. Według uzyskanych w trakcie kontroli informacji m.in. z Urzędu Miasta, na terenie Opola nie funkcjonowała szkoła o podobnym profilu. Podstawę do określenia miesięcznej stawki dotacji na jednego słuchacza Policealnego Studium śak w latach 2005-2007 stanowiło 50 % przeciętnych miesięcznych kosztów utrzymania 1 ucznia publicznych szkół zawodowych dla dorosłych, ponoszonych przez miasto Opole w poszczególnych latach. Stawka dotacji na jednego ucznia Studium wynosiła w latach 2005, 2006 i za 10 miesięcy 2007 r. odpowiednio: 127,98 zł, 147,80 zł i 151,81 zł. 6. NIK negatywnie ocenia sposób prowadzenia w kontrolowanym okresie rekrutacji do Studium oraz wyniki kształcenia w Studium. Stwierdzono bowiem dwa przypadki przyjęcia do Studium słuchaczy, legitymujących się wykształceniem zasadniczym zawodowym, pomimo Ŝe 1 ust. 2 oraz 1 ust 4. Statutów Studium, obowiązujących w kontrolowanym okresie, dopuszczały przyjęcie do Studium osób legitymujących się świadectwem ukończonego liceum ogólnokształcącego lub liceum technicznego (na kierunku fryzjerstwo). Ponadto analiza akt osobowych 110 słuchaczy pod względem ich kompletności wykazała, Ŝe w 32 przypadkach brak było oryginału świadectwa ukończenia ww. szkoły średniej lub uwierzytelnionej kopii takiego świadectwa, wymaganych
5 9 ust. 1 i 19 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu (MENiS) z dnia 20 lutego 2004 w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych 5. W roku szkolnym 2006/2007 34 spośród 75 słuchaczy (45,33%) nie ukończyło Studium, z tej liczby z nauki zrezygnowało 32 słuchaczy. Egzamin zawodowy w 2007 r. zdało 38 (50,6 %) uprawnionych. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Prawidłowe zatrudnianie nauczycieli Studium, 2. Prowadzenie z zachowaniem naleŝytej staranności i obowiązujących przepisów prawnych dokumentacji szkolnej w tym m.in.: ksiąg słuchacza z zachowaniem zasad określonych w 4 ust.2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lutego 2002 r. dzienników lekcyjnych, obowiązującej sprawozdawczości oświatowej. 3. Podjęcie działań na rzecz zwiększenia efektywności kształcenia. 4. Egzekwowanie od kandydatów na słuchaczy Studium przedkładania oryginałów świadectw ukończenia liceum ogólnokształcącego lub liceum technicznego (na kierunku fryzjerstwo) albo teŝ uwierzytelnionej ich kopii, stosownie do wymogów rozporządzenia MENiS z dnia 20 lutego 2004 r. 5. Uzupełnienie akt osobowych o brakujące dokumenty określone w 14, pkt 3 Statutu Studium. 6. Zapewnienie bezpiecznych warunków pracy i nauki w pracowniach Studium - kosmetycznej i fryzjerskiej. NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Panią Dyrektor, w terminie 15 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków zawartych w wystąpieniu lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust.1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni do dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Pani prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Delegatury NIK w Opolu umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen uwag i wniosków zawartych w niniejszym wystąpieniu. 5 Dz.U. Nr 26, poz. 232
6 W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej Komisji NIK.