Białystok, dnia 12 marca 2009 roku

Transkrypt

1 Białystok, dnia 12 marca 2009 roku NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w BIAŁYMSTOKU Białystok ul. Akademicka 4 skr. p. 9, fax: (085) tel.: (085) lbi@nik.gov.pl I/08/002 LBI-411/02-15,14,13, Pani Ewa Wójcik i Pan Tomasz Wójcik Osoby prowadzące: Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące Beta w Białymstoku, Zaoczne Liceum Ogólnokształcące Beta w Białymstoku, VI Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Augustowie i Szkołę Policealną Nr 5 w Augustowie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Białymstoku skontrolowała w Uzupełniającym Liceum Ogólnokształcącym Beta w Białymstoku, Zaocznym Liceum Ogólnokształcącym Beta w Białymstoku, VI Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych w Augustowie i Szkole Policealnej Nr 5 w Augustowie (zwanymi w dalszej treści Uzupełniającym LO, Zaocznym LO, VI LO i Szkołą Policealną ) prawidłowość pobierania dotacji w latach W związku z kontrolą, której wyniki zostały przedstawione w protokółach kontroli, podpisanych w dniach 30 stycznia 13 lutego 2009 roku, NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli negatywnie ocenia prawidłowość pobierania dotacji w latach oraz prowadzenie i dokumentowanie przebiegu nauczania w skontrolowanych szkołach. Prowadziły one bowiem proces nauczania i dokumentowały jego przebieg z naruszeniem prawa i postanowień statutów, potwierdzając w dokumentacji przebiegu 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz.1701 ze zm.

2 2 nauczania nieprawdziwe dane co do liczby słuchaczy, faktu przeprowadzenia zajęć, nauczycieli prowadzących zajęcia i egzaminy semestralne. Głównym powodem takiego stanu było dokonywanie wpisów do tej dokumentacji na doraźne potrzeby organów kontroli (Urzędu Miejskiego w Białymstoku) oraz prowadzenie kształcenia części słuchaczy Uzupełniającego LO i Zaocznego LO faktycznie w VI LO i w Uzupełniającym Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych w Augustowie. W konsekwencji dokumentacja przebiegu nauczania uniemoŝliwiała ustalenie rzeczywistej liczby słuchaczy, od której uzaleŝniona jest wysokość dotacji przyznawanych szkołom niepublicznym o uprawnieniach szkół publicznych. Stwierdzono takŝe nieprawidłowości w przyjmowaniu i klasyfikowaniu słuchaczy oraz wystawianiu im zaświadczeń o pobieraniu nauki. Stosownie do postanowień 23 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji 2, odpowiedzialność za właściwe prowadzenie i przechowywanie dokumentacji przebiegu nauczania ponosi dyrektor szkoły. Jednak faktycznie - to Pani - jako osoba prowadząca szkoły, zatrudniała i wyznaczała osoby prowadzące dokumentację przebiegu nauczania oraz wpisywała na potrzeby kontroli prowadzonej przez Urząd Miejski w Białymstoku - do ksiąg słuchaczy Zaocznego LO i Uzupełniającego LO niezgodne ze stanem faktycznym informacje o opuszczeniu szkół przez słuchaczy. Akceptowała Pani równieŝ fakt prowadzenia przynajmniej przez część nauczycieli zajęć w Augustowie dla słuchaczy Zaocznego LO i Uzupełniającego LO. NajwyŜsza Izba Kontroli negatywnie ocenia takŝe m.in. rozpoczęcie w Szkole Policealnej kształcenia na 2 kierunkach przed uzyskaniem stosownego wpisu do ewidencji szkół niepublicznych, pobieranie od słuchaczy Zaocznego LO i Uzupełniającego LO nieprzewidzianych w statutach opłat oraz sporządzanie niezgodnych ze stanem faktycznym zestawień zbiorczych do Systemu Informacji Oświatowej. 1. Skontrolowane szkoły rozpoczęły działalność po uzyskaniu wpisu do ewidencji szkół i placówek niepublicznych, prowadzonych przez właściwe jednostki samorządu terytorialnego oraz otrzymały uprawnienia szkoły publicznej. JednakŜe Szkoła Policealna rozpoczęła kształcenie słuchaczy w zawodach technik informatyk i asystent osoby niepełnosprawnej odpowiednio w październiku 2006 roku i w lutym 2007 roku, mimo Ŝe oba kierunki wpisane zostały do ewidencji szkół i placówek niepublicznych, prowadzonej 2 Dz. U. Nr 23, poz. 225 ze zm.

3 3 przez Starostę Augustowskiego, dopiero 16 maja 2007 roku. Naruszono w ten sposób postanowienia art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty 3, zezwalające na zakładanie szkół niepublicznych po uzyskaniu wpisu do ewidencji prowadzonej przez właściwą jednostkę samorządu terytorialnego, zawierającego m.in. określenie nazw zawodów, w których szkoła prowadzi kształcenie. 2. Stosownie do postanowień art. 84 ust. 1 ustawy o systemie oświaty, osoby prowadzące skontrolowane szkoły nadały im statuty, które na ogół spełniały wymogi określone w art. 84 ust. 2 powołanej ustawy. W statutach Zaocznego LO i Uzupełniającego LO brak było jednak określenia praw i obowiązków pracowników administracyjnych, wymaganych postanowieniami art. 84 ust. 2 pkt 5 tej ustawy. Zgodnie zaś z postanowieniami 23 ust. 1 w związku z 3 ust. 3 pkt 5 i 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych 4, opracowano szczegółowe warunki i sposób oceniania wewnątrzszkolnego. Jednak, udostępniony w trakcie kontroli NIK, wewnątrzszkolny system oceniania Uzupełniającego LO nie został dostosowany do typu tej szkoły oraz do programu nauczania. Znajdowały się w nim bowiem zapisy m.in. o: wystawianiu przez nauczycieli ocen klasyfikacyjnych z zajęć praktycznych i praktyk zawodowych oraz przeprowadzaniu egzaminu poprawkowego z wychowania fizycznego i zajęć praktycznych, których nie prowadzono. Nie przewidziano natomiast klasyfikowania słuchaczy na podstawie egzaminów semestralnych, mimo Ŝe takie zgodnie z wymogami 24 ust. 1 powołanego rozporządzenia - były przeprowadzane. Nie wywiązali się Państwo takŝe - jako osoby prowadzące szkoły - z obowiązku przekazania wszystkich statutów do właściwych jednostek samorządu terytorialnego, naruszając tym samym wymogi art. 82 ust. 5 ustawy. I tak: do Starostwa Powiatowego w Augustowie nie przekazano 2 z 3 statutów nadanych od września 2004 roku do września 2007 roku, Urzędowi Miejskiemu w Białymstoku przedłoŝono jedynie statuty Zaocznego LO i Uzupełniającego LO, obowiązujące od 1 kwietnia 2007 roku. Nie złoŝono zaś statutu Uzupełniającego LO, obowiązującego od 1 września 2004 roku do 31 marca 3 Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz ze zm. 4 Dz. U. Nr 83, poz. 562 ze zm.

4 roku. Z kolei posiadany przez Urząd statut Zaocznego LO, datowany na 6 stycznia 2004 roku, w większości postanowień róŝnił się od statutu udostępnionego w toku kontroli NIK. 3. Jednym z podstawowych źródeł przychodów skontrolowanych szkół były dotacje pobierane z Urzędu Miejskiego w Białymstoku na funkcjonowanie Zaocznego LO i Uzupełniającego LO, wynoszące w latach łącznie zł oraz dotacje ze Starostwa Powiatowego w Augustowie na funkcjonowanie VI LO i Szkoły Policealnej, w wysokościach wynoszących odpowiednio zł i zł. Przychodami były takŝe opłaty wnoszone przez słuchaczy, w tym wpisowe i opłaty za egzaminy semestralne pobierane z naruszeniem zasady legalności od słuchaczy Zaocznego LO i Uzupełniającego LO. Na mocy postanowień 34 statutów tych szkół, jedynymi opłatami pobieranymi od słuchaczy mogło być bowiem czesne. NajwyŜsza Izba Kontroli negatywnie ocenia takŝe pobieranie z jednostek samorządu terytorialnego dotacji na funkcjonowanie skontrolowanych szkół. Szkoły prowadziły bowiem dokumentację przebiegu nauczania w sposób uniemoŝliwiający ustalenie faktycznej liczby słuchaczy, od której uzaleŝniona jest wysokość dotacji przyznawanych szkołom niepublicznym o uprawnieniach szkół publicznych. I tak, analiza liczby słuchaczy wpisanych do ksiąg słuchaczy i dzienników lekcyjnych przeprowadzona na podstawie losowo dobranych okresów wykazała, Ŝe: w 2005 roku do ksiąg słuchaczy i dzienników lekcyjnych Zaocznego LO i Uzupełniającego LO we wszystkich miesiącach łącznie wpisanych było odpowiednio 591 i 644 słuchaczy, w 2007 roku do księgi słuchaczy i dzienników lekcyjnych VI LO wpisanych było we wszystkich miesiącach łącznie odpowiednio i uczniów, a w Studium Policealnym - kolejno i osób. Dotacje z jednostek samorządu terytorialnego otrzymywali Państwo na podstawie comiesięcznych informacji o liczbie uczniów w prowadzonych szkołach, w których wykazywano dane niezgodne ze stanem faktycznym. I tak: a) przekazując do Urzędu Miejskiego w Białymstoku informacje o aktualnej liczbie słuchaczy, wykazywała w nich Pani takŝe słuchaczy (których dokładnej liczby nie ustalono) - co najmniej osoby zamieszkałe w Augustowie i okolicach - kształcących się faktycznie (co ustalono na podstawie zeznań świadków złoŝonych w toku kontroli NIK) w VI LO i Uzupełniającym Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych w Augustowie, a wpisanych do dokumentacji przebiegu nauczania Zaocznego LO

5 5 i Uzupełniającego LO. Wpisanie tych słuchaczy do dokumentacji szkół prowadzonych w Białymstoku umoŝliwiło pobieranie na kształcenie tych osób dotacji z Urzędu Miejskiego w Białymstoku, w wysokości znacznie wyŝszej od dotacji wypłacanej przez Starostwo Powiatowe w Augustowie (w latach Starostwo na jednego słuchacza przekazywało kolejno 54,16 zł, 54,53 zł i 54,67 zł miesięcznie, podczas gdy Urząd Miejski w Białymstoku - 77 zł, 86 zł i 108 zł, tj. odpowiednio o 42,2%, 57,7% i 97,7% więcej). Analiza przeprowadzona na podstawie dokumentacji z 2005 roku wykazała takŝe, iŝ przekazała Pani do Urzędu Miejskiego informacje, w których wykazano łącznie 645 słuchaczy kształcących się w Zaocznym LO i Uzupełniającym LO, chociaŝ do ksiąg słuchaczy i dzienników lekcyjnych wpisano łącznie odpowiednio 591 i 644 słuchaczy (i to wraz z osobami wpisanymi jednocześnie w księgach słuchaczy obu szkół oraz odnotowanych w księgach i dziennikach lecz faktycznie nie kontynuującymi nauki), tj. kolejno o 54 i 1 osobę mniej od liczby wykazanej Urzędowi. Naruszyła Pani w ten sposób postanowienia 6 ust. 1 uchwały Nr XLVI/533/05 Rady Miejskiej Białegostoku z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania i rozliczania dotacji publicznym szkołom i przedszkolom prowadzonym przez podmioty inne niŝ jednostki samorządu terytorialnego lub właściwych ministrów oraz niepublicznym przedszkolom, szkołom podstawowym, gimnazjom, szkołom ponadgimnazjalnym o uprawnieniach szkół publicznych, a wcześniej postanowień 9 ust. 1 uchwały Rady Miejskiej Białegostoku z dnia 28 maja 2001 r. w tej samej sprawie 5. Głównym powodem takiego stanu, oprócz faktycznego kształcenia w VI LO i Uzupełniającym Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych w Augustowie części słuchaczy szkół prowadzonych w Białymstoku, było dokonywanie nieprawdziwych wpisów do dokumentacji przebiegu nauczania na doraźne potrzeby kontroli, przeprowadzonej w 2007 roku przez pracowników Urzędu Miejskiego w Białymstoku w Zaocznym LO (problematykę organizacji i dokumentowania przebiegu nauczania szczegółowo przedstawiono w załączonych wystąpieniach pokontrolnych, skierowanych do dyrektorów skontrolowanych szkół); b) w imiennych wykazach słuchaczy VI LO, skierowanych do Starostwa Powiatowego w Augustowie, wykazywała Pani dwukrotnie te same osoby, osoby nie będące 5 Uchwała Nr XL/515/2001 Rady Miejskiej Białegostoku z dnia 28 maja 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania dotacji publicznym szkołom i przedszkolom prowadzonym przez inną niŝ jednostka samorządu terytorialnego osobę prawną lub przez osobę fizyczną oraz niepublicznym przedszkolom, szkołom podstawowym, gimnazjom, szkołom ponadgimnazjalnym

6 6 słuchaczami szkoły lub teŝ osoby, które zostały skreślone z listy słuchaczy przed sporządzeniem tych wykazów. Na przykład: w informacjach skierowanych w okresie od marca do czerwca 2005 roku dwukrotnie wykazano Marcina D. i Daniela F., tj. jako słuchaczy I i II semestru, w wykazach ze stycznia i lutego 2007 roku wymieniono Ewę D. i Łukasza B., mimo Ŝe opuścili oni szkołę odpowiednio 23 października i 30 listopada 2006 roku, w informacjach złoŝonych w okresie od marca do czerwca 2007 roku dwukrotnie wymieniono Łukasza ś., a takŝe Małgorzatę K., którą 22 stycznia 2007 roku skreślono z listy słuchaczy. W konsekwencji wykazania tych słuchaczy niezgodnie z postanowieniami załącznika do uchwały Nr 293/XXXIX/2002 z dnia 5 czerwca 2002 r. Rady Powiatu w Augustowie w sprawie szczegółowych zasad udzielania dotacji szkołom niepublicznym o uprawnieniach szkół publicznych, w których jest realizowany obowiązek szkolny lub obowiązek nauki oraz niepublicznym szkołom o uprawnieniach szkół publicznych, w których nie jest realizowany obowiązek szkolny lub obowiązek nauki, pobrali Państwo w 2005 roku i w 2007 roku nienaleŝną dotację w kwocie wynoszącej w 2005 roku 704,08 zł, a w 2007 roku 1.366,75 zł. W 2006 roku ubiegała się Pani równieŝ o dotację na osoby, które wcześniej opuściły szkołę, a we wrześniu i w październiku 2006 roku - takŝe o dotację na 11 słuchaczy, zaś w listopadzie 2006 roku na 3 uczniów, którzy od sierpnia 2006 roku byli juŝ słuchaczami Zaocznego LO. Uzyskała Pani jednak ze Starostwa dotację na ten rok w wysokości niŝszej o ,70 zł od wynikającej z liczby słuchaczy podanych w tych wykazach; c) takŝe ubiegając się o dotację na funkcjonowanie Szkoły Policealnej, wbrew postanowieniom powołanej uchwały Rady Powiatu, w imiennych wykazach słuchaczy wykazywała Pani osoby, które wcześniej opuściły szkołę. W efekcie w okresie od lutego do kwietnia i w sierpniu 2006 roku otrzymała Pani dotację w kwocie 345,44 zł na 6 słuchaczy, którzy wcześniej zrezygnowali z nauki. NIK zauwaŝa równieŝ, iŝ w pozostałych miesiącach otrzymana przez Państwa dotacja była niŝsza od przysługującej na wykazanych uczniów. 4. Niezgodne ze stanem faktycznym informacje wykazywano takŝe w zestawieniach zbiorczych, zawierającym dane wprowadzane do Systemu Informacji Oświatowej. I tak, wykazała Pani, Ŝe wg stanu na 30 września:

7 roku w Uzupełniającym LO uczyły się 22 osoby, a w Zaocznym LO 45 osób, chociaŝ do księgi słuchaczy i dzienników lekcyjnych Uzupełniającego LO wpisanych było 16 słuchaczy, a Zaocznego LO odpowiednio 38 i 50 uczniów, 2006 roku w Uzupełniającym LO było 20 słuchaczy, zaś a w Zaocznym LO 53 uczniów, mimo Ŝe do ksiąg słuchaczy wpisano odpowiednio 16 i 105 osób, a do dzienników lekcyjnych 15 i 112 uczniów, 2007 roku w Uzupełniającym LO uczyło się 61 słuchaczy, a w Zaocznym LO 106 uczniów, podczas gdy do ksiąg słuchaczy wpisanych było na ten dzień odpowiednio 64 i 116 słuchaczy, a do dzienników lekcyjnych kolejno 67 i 132. Podobne nieprawidłowości wykazały kontrole przeprowadzone w VI LO i Szkole Policealnej. Naruszyła Pani w ten sposób postanowienia art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 19 lutego 2004 r. o systemie informacji oświatowej 6, zobowiązujące podmioty prowadzące bazy danych oświatowych do sprawdzenia kompletności, poprawności i zgodności ze stanem faktycznym danych gromadzonych w tych bazach. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Zorganizowanie i dokumentowanie przebiegu nauczania zgodnie z postanowieniami prawa i statutów, w tym głównie zaprzestanie prowadzenia zajęć lekcyjnych słuchaczom Zaocznego LO i Uzupełniającego LO wspólnie z zajęciami prowadzonymi w VI Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych w Augustowie i w Uzupełniającym Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych w Augustowie. 2. Rozliczenie dotacji otrzymanych z Urzędu Miejskiego w Białymstoku i Starostwa Powiatowego w Augustowie w oparciu o rzeczywiste dane odnośnie liczby uczniów pobierających naukę w poszczególnych szkołach oraz zwrot nienaleŝnie pobranych dotacji, w tym dotacji pobranych z budŝetu Miasta Białegostoku na słuchaczy faktycznie kształcących się w szkołach prowadzonych w Augustowie. 3. Wykazywanie w informacjach o aktualnej liczbie uczniów, kierowanych do jednostek samorządu terytorialnego, wyłącznie słuchaczy faktycznie kontynuujących naukę w poszczególnych szkołach. 4. Pobieranie od słuchaczy Zaocznego LO i Uzupełniającego LO wyłącznie opłat przewidzianych w statutach szkół. 5. Wykazywanie w zestawieniach zbiorczych zawierających dane wprowadzane do Systemu Informacji Oświatowej informacji zgodnych ze stanem faktycznym. 6 Dz. U. Nr 49, poz. 463 ze zm.

8 8 6. Opracowanie wewnątrzszkolnego systemu oceniania Uzupełniającego LO, odpowiedniego do typu tej szkoły. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Białymstoku, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Państwa w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Państwu prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora Delegatury NIK w Białymstoku umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym wyŝej mowa, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. Dyrektor Delegatury NajwyŜszej Izby Kontroli z up. Agata Katarzyna Ciupa Wicedyrektor