Pan Krzysztof MIELCZAREK Dyrektor Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego w Górze

Transkrypt

1 NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA WE WROCŁAWIU ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 15/ WROCŁAW tel , fax P/08/076 LWR /2008 Wrocław, dnia 31 grudzień 2008 r. Pan Krzysztof MIELCZAREK Dyrektor Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego w Górze WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura we Wrocławiu skontrolowała w Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego w Górze, zwanego dalej CKPiU, organizację kształcenia zawodowego osób dorosłych na tle potrzeb rynku pracy w latach szkolnych 2005/ /2009 (do grudnia). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli, podpisanym w dniu 4 grudnia 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli stosownie do art. 60 ustawy o NIK przekazuje Panu Dyrektorowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie skontrolowaną działalność CKPiU, mimo stwierdzonych nieprawidłowości. Dotyczyły one w szczególności niezachowania warunków przyjmowania słuchaczy do klas pierwszych szkół zawodowych, nieuwzględnienia wymagań dotyczących liczebności grup zajęciowych, czy niepełnego wyposaŝenia dydaktycznego pracowni wykorzystywanej do nauki zawodu opiekuna w domu pomocy społecznej. W aspekcie wypełniania zadań systemowych, określonych w art. 1 pkt 8 i 13 ustawy o systemie oświaty, tj. zapewnienia osobom dorosłym moŝliwości zdobywania lub zmiany kwalifikacji zawodowych i specjalistycznych, a takŝe dostosowania kierunków i treści kształcenia do wymogów rynku pracy, NajwyŜsza Izba Kontroli przedstawia do działalności CKPiU następujące uwagi i oceny: 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701

2 - 2 - I. Kształcenie zawodowe dorosłych w formach szkolnych 1. W latach szkolnych 2007/2008 i 2008/2009 spośród ogółu słuchaczy 4 szkół dla dorosłych prowadzonych przez CKPiU odpowiednio 54% i 56% słuchaczy uczęszczało do 2 szkół kończących się uzyskaniem kwalifikacji zawodowych. śaden z zawodów kształconych w naleŝących do CKPiU szkołach dla dorosłych nie naleŝał do zawodów, które w raportach Powiatowego Urzędu Pracy w Górze wykazano w grupie zawodów deficytowych oraz w grupie zawodów o największej liczbie ofert pracy. Natomiast 1 z 6 kształconych zawodów, tj. technik handlowiec, występował w grupie zawodów nadwyŝkowych. Spośród 6 zawodów kształconych w szkołach zawodowych CKPiU w przypadku 3 (technik mechanik, technik handlowiec i opiekun w domu pomocy społecznej) wprowadzenie do kształcenia nastąpiło z zachowaniem przepisów art. 39 ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty 2, tzn. poprzedzone było uzyskaniem przez dyrektora CKPiU zgody organu prowadzącego (Zarządu Powiatu w Górze), a takŝe opinii Powiatowej Rady Zatrudnienia w Górze i Dolnośląskiego Kuratora Oświaty. Pozostałe 3 zawody (technik administracji, technik rachunkowości i technik informatyk), kształcone od roku szkolnego 2007/2008, wprowadzone zostały do kształcenia bez zrealizowania pełnego trybu uzgodnień, gdyŝ nie uzyskano opinii Dolnośląskiego Kuratora Oświaty pomimo, Ŝe CKPiU zwróciło się w tej sprawie do niego (za pośrednictwem organu prowadzącego) w sierpniu 2007 r. W obu szkołach zawodowych (Technikum Uzupełniającym dla Dorosłych i Szkole Policealnej dla Dorosłych) nauczanie organizowano w oparciu o dopuszczone do uŝytku szkolnego programy nauczania poszczególnych zawodów. W cyklu nauczania zachowano minimalny wymiar zajęć kształcenia zawodowego, określony w załącznikach nr 40 i 42 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych 3. Przy przyjmowaniu słuchaczy do trzyletniego Technikum Uzupełniającego dla Dorosłych, prowadzonego w formie zaocznej, zachowano odpowiednią podbudowę programową dla kształcenia w zawodach technik mechanik i technik handlowiec. Realizowany w Szkole Policealnej dla Dorosłych 2-letni cykl nauczania dla zawodów: technik administracji, technik rachunkowości, technik informatyk i pracownik w domu pomocy społecznej - był zgodny z okresem nauki przewidzianym w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, zawartej 2 Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz ze zm. 3 Dz. U. Nr 15, poz. 142 ze zm.

3 - 3 - w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego Do kształcenia zawodowego w szkołach dla dorosłych CKPiU nie zapewniono w pełni wykwalifikowanej kadry nauczycielskiej. W roku szkolnym 2007/2008 spośród 20 nauczycieli CKPiU (wszyscy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy) aŝ 4, tj. 20% nie posiadało przygotowania pedagogicznego, wymaganego przepisem 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których moŝna zatrudnić nauczycieli niemających wyŝszego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli 5. Ponadto 1 nauczyciel nie posiadał wykształcenia na kierunku zgodnym lub zbliŝonym do nauczanego przedmiotu, co równieŝ wymagał przepis 2 powyŝszego rozporządzenia,. Z kolei na rok szkolny 2008/2009 CKPiU zatrudniło 24 nauczycieli (wszystkich w niepełnym wymiarze czasu pracy), z których 2, tj. 8,3% nie posiadało przygotowania pedagogicznego. Na zatrudnienie w obu analizowanych latach szkolnych nauczycieli bez przygotowania pedagogicznego, a w roku szkolnym 2007/2008 nauczyciela nieposiadającego wykształcenia na kierunku zgodnym lub zbliŝonym do nauczanego przedmiotu, Dyrektor CKPiU posiadał zgodę Kuratorium Oświaty we Wrocławiu, uzyskaną odpowiednio w trybie art. 7 ust. 1a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty oraz w trybie art. 10 ust. 9 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela 6. Nadmienić nale- Ŝy, Ŝe w roku szkolnym 2007/2008 nauczyciele nieposiadający przygotowania pedagogicznego zrealizowali w sumie 96 godzin zajęć dydaktycznych z przedmiotów zawodowych, tj. 3,3% ogólnego ich wymiaru, a nauczyciel nieposiadający wykształcenia na kierunku zgodnym lub zbliŝonym do nauczanego przedmiotu zrealizował 10 godzin zajęć dydaktycznych z przedmiotów zawodowych, co stanowiło 0,03% całości takich zajęć. W przypadku roku szkolnego 2008/2009 dla nauczycieli nieposiadających przygotowania pedagogicznego zaplanowano do realizacji 262 godziny zajęć dydaktycznych z przedmiotów zawodowych, tj. 9,9% całości takich zajęć. 3. Badania kontrolne wykazały, Ŝe CKPiU korzystał nieodpłatnie z pomieszczeń dydaktycznych Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Górze przy kształceniu w zawodzie technik-mechanik i technik rachunkowości, jak równieŝ z pomieszczeń hali widowiskowo-sportowej Arkadia w Górze dla kształcenia w zawodzie opiekun pomocy społecznej. Z zarządcami tych obiektów nie określono i nie uzgodniono jednakŝe zasad korzystania z pomieszczeń. WyposaŜenie dydaktyczne pracowni wykorzystywanych przez CKPiU do nauczania zawodu było na ogół zgodne z zaleca- 4 Dz.U. Nr 124, poz Dz. U. Nr 155, poz ze zm.

4 - 4 - nym w podstawach programowych kształcenia w poszczególnych zawodach. Wyjątkiem był zawód opiekuna w domu pomocy społecznej, w którego pracowni brakowało niektórych pomocy dydaktycznych, tj. plansz tematycznych i tablic poglądowych oraz taśm i filmów z odpowiednimi nagraniami, a takŝe manekinów do ćwiczenia zabiegów reanimacyjnych i elementarnych zabiegów medycznych. W takiej sytuacji uznać naleŝy, ze CKPiU nie w pełni zrealizowała wymóg art. 67 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, obligujący szkoły publiczne do zapewnienia uczniom moŝliwości korzystania z pomieszczeń do nauki z niezbędnym wyposaŝeniem. 4. W naborze słuchaczy na pierwszy semestr szkół zawodowych nie zachowano wymogu przewidzianego w 7 ust. 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 lutego 2004 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych 7, tj. obowiązku przedstawienia przez kandydata do szkoły zawodowej zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kształcenia w określonym zawodzie. Dotyczyło to wszystkich 138 słuchaczy przyjętych w roku szkolnym 2007/2008 oraz wszystkich 160 słuchaczy przyjętych na rok szkolny 2008/2009. ZauwaŜyć naleŝy, Ŝe podjęte w toku kontroli przez Pana Dyrektora działania, polegające na wydaniu słuchaczom skierowań na badania lekarskie, skutkowały złoŝeniem do dnia 27 listopada 2008 r. 77 wymaganych zaświadczeń przez słuchaczy klas pierwszych i drugich. 5. Rozpoczynając I semestr roku szkolnego 2008/2009 CKPiU nie dopełniło obowiązku, przewidzianego w 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych 8, podziału na grupy oddziałów liczących więcej niŝ 24 słuchaczy na zajęciach z języków obcych, języka obcego zawodowego i informatyki. W szczególności dotyczyło to zajęć: z języka obcego zawodowego w I klasie Szkoły Policealnej dla Dorosłych (liczącej 27 słuchaczy w zawodzie technik administracji), z języka obcego i z informatyki w I klasie Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych (liczącej 30 słuchaczy) i w I klasie Uzupełniającego Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych (liczącej 36 słuchaczy). Wymóg podziału powyŝszych oddziałów na grupy ustał w związku z uchwałą Rady Pedagogicznej CKPiU nr 2/2008/2009 z dnia 16 listopada 2008 r., skreślającą z listy klas pierwszych 31 słuchaczy, co skutkowało zmniejszeniem liczby słuchaczy klas pierwszych Szkoły Policealnej dla Dorosłych, Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych i Uzupełniającego Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych, do poziomu nieprzekraczającego 24 osób. 6 Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm. 7 Dz. U. Nr 26, poz. 232

5 W roku szkolnym 2006/2007 do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe przystąpiło 17 absolwentów Technikum Uzupełniającego dla Dorosłych w CKPiU, a zdały go tylko 2 osoby, tj. 11,8% zdających. Natomiast w roku szkolnym 2007/2008 spośród 7 absolwentów tego Technikum, którzy przystąpili do egzaminu zawodowego, zdała go 1 osoba, tj. 14,3% zdających. Taki poziom wskaźników zdawalności oznacza, Ŝe większość absolwentów nie osiągnęła celu kształcenia zawodowego, tzn. nie uzyskało dyplomu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji zawodowych. II. Kształcenie zawodowe dorosłych w formach pozaszkolnych Wyniki kontroli pozwalają na sformułowanie oceny, Ŝe CKPiU nie jest aktywną instytucją szkoleniową. Pomimo uzyskania w dniu 16 maja 2005 r. wpisu do rejestru instytucji szkoleniowych w Dolnośląskim Wojewódzkim Urzędzie Pracy, w CKPiU nie prowadzono działalności pozaszkolnej poza zorganizowaniem w roku szkolnym 2007/2008 kursów z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dla ogółem 58 osób. W porównywalnym jednorocznym okresie czasu Powiatowy Urząd Pracy w Górze zorganizował szkolenia dla ogółem 736 osób. W CKPiU nie występowały formy kształcenia pozaszkolnego podlegające akredytacji, której uzyskanie stanowiłoby potwierdzenie spełniania wymogów w zakresie wysokiej jakości kształcenia na kursach objętych taką akredytacją. Nie oferowano teŝ form kształcenia pozaszkolnego, które programowo przewidywałyby przeprowadzenie przez instytucję szkolącą egzaminu i poświadczenie uzyskania kwalifikacji zawodowych, przewidzianych w 8 ust. 1 i 12 ust. 3 rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych 9. W ocenie NajwyŜszej Izby Kontroli, wyposaŝenie osób szkolonych w formalne poświadczenia posiadanych kwalifikacji zawodowych słuŝyłoby poprawie ich mobilności na rynku pracy. Powodem ograniczonej aktywności CKPiU w działalności pozaszkolnej był niedostatek nauczycieli, niezdiagnozowanie potrzeb mieszkańców Powiatu Górowskiego w zakresie szkoleń, jak równieŝ zdaniem NajwyŜszej Izby Kontroli brak współpracy z urzędami i pracodawcami w zakresie rekwalifikacji kadr, które to zadanie wynikało z postanowień 2 ust. 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 13 czerwca 2003 r. w sprawie rodzajów, organizacji i sposobu działania publicznych placówek kształcenia ustawicznego i publicznych placówek kształcenia praktycznego (...) Dz. U. Nr 15, poz. 142 ze zm. 9 Dz. U. Nr 31, poz Dz. U. Nr 132, poz. 1225

6 - 6 - Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Egzekwowanie zaświadczeń lekarskich o braku przeciwwskazań do kształcenia w zawodzie w trakcie rekrutacji kandydatów do szkół zawodowych. 2. Przestrzeganie wymagań dotyczących liczebności grup na zajęciach z języków obcych i informatyki. 3. Uzupełnienie wyposaŝenia dydaktycznego pracowni słuŝącej do nauki zawodu opiekuna w domu pomocy społecznej. 4. Udokumentowanie zasad korzystania przez słuchaczy CKPiU z pomieszczeń Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Górze oraz hali widowiskowo-sportowej Arkadia w Górze. 5. RozwaŜenie moŝliwości poszerzenia zakresu kształcenia w formach pozaszkolnych. NajwyŜsza Izba Kontroli oczekuje - na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK - przedstawienia przez Pana Dyrektora, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, Pan Dyrektor ma prawo zgłosić na piśmie do dyrektora NajwyŜszej Izby Kontroli Delegatury we Wrocławiu, umotywowane zastrzeŝenia w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK.