GŁÓWNY INSPEKTORAT INSPEKCJI HANDLOWEJ BK/NR-034- /08/EC INFORMACJA o wynikach kontroli zgodności zabawek z zasadniczymi wymaganiami WARSZAWA LUTY 2008 R.
I. STRESZCZENIE Inspekcja Handlowa przeprowadziła w IV kwartale 2007 r. kolejną kontrolę wprowadzonych do obrotu zabawek pod kątem spełniania zasadniczych wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 listopada 2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla zabawek (Dz. U. Nr 210, poz. 2045). Łącznie skontrolowano 1295 różnego rodzaju zabawek w 285 podmiotach. Z uwagi na stwierdzone nieprawidłowości zakwestionowano 32,4% wyrobów. Największa liczba nieprawidłowości (12,7% skontrolowanych wyrobów) dotyczyła braku stosownych informacji, instrukcji i ostrzeżeń warunkujących bezpieczne użytkowanie zabawek. Ponad jedna trzecia zabawek (53 wyroby) poddana badaniom laboratoryjnym nie spełnia wymagań zasadniczych, z uwagi na nieprawidłowe rozwiązania konstrukcyjne i techniczne (4,1% ogółem skontrolowanych). Natomiast najmniejsza liczba nieprawidłowości dotyczyła braku lub nieprawidłowego oznakowania znakiem CE (1,6%). II. WSTĘP Zabawki pomagają dzieciom dowiedzieć się czegoś o nich samych i świecie, stymulują i rozwijają kreatywność i wyobraźnię, stanowią bogate źródło rozwoju języka i umiejętności społecznych, zachęcają dziecko do myślenia i rozwijania umiejętności rozwiązywania problemów, rozwijają zdolności percepcyjno-ruchowe (takie jak koordynacja motoryki dużej i małej, np. oko-ręka czy równowaga) oraz pomagają rozwijać siłę i koordynację dziecka. Według dr hab. Kathleen Alfano, Dyrektora Badań Dziecięcych w jednej z największych firm produkujących zabawki wybór odpowiedniej zabawki na dany etap rozwoju wzbogaci doświadczenie twojego dziecka i zapewni podstawy do zdobywania wiedzy. W związku z tym, że kontrole były prowadzone w okresie przedświątecznym, oferta była szersza niż w pozostałych miesiącach. Ich wyniki odzwierciedlają sytuację w branży zabawkowej, które utrzymują się od kilku lat na podobnym poziomie. Kontrolą objęto 285 placówek na terenie działania 16 wojewódzkich inspektoratów Inspekcji Handlowej, w tym: 199 placówek detalicznych, 69 hurtowni, 17 sklepów wielkopowierzchniowych. Ogółem kontroli poddano 1295 różnego rodzaju zabawek, których struktura pochodzenia przedstawia się następująco: produkcja polska 210 zabawek, 2
produkcja w pozostałych krajach członkowskich Unii Europejskiej 62 zabawki, import 1023 zabawki (głównie ChRL). Wykres 1. Udział procentowy skontrolowanych wyrobów wg miejsca pochodzenia. Pozostałe kraje UE 4,80% Polska 16,20% Import 79,00% III. SZCZEGÓŁOWE USTALENIA KONTROLI 1. Oględziny wyrobu Podczas oględzin sprawdzano przede wszystkim: wytrzymałość części i połączeń oraz stabilność zabawek, czy wymiary zabawek i ich części składowe nie stwarzają ryzyka zadławienia lub uduszenia, występowanie widocznych uszkodzeń (wgniecenia, pęknięcia, zniekształcenia). Wyniki oględzin dały podstawę do poddania 139 zabawek badaniom laboratoryjnym, z uwagi na budzące wątpliwości rozwiązania konstrukcyjne, co mogło być przyczyną niezgodności wyrobów z wymaganiami zasadniczymi. 2. Sprawdzenie prawidłowości oznakowania znakiem CE, potwierdzającego zgodność zabawki z zasadniczymi wymaganiami. W powyższym zakresie zakwestionowano łącznie 21 zabawek, co stanowi 1,6% wszystkich skontrolowanych. Stwierdzone nieprawidłowości polegały na: braku oznakowania znakiem CE w 12 zabawkach, m.in.: zestaw do robienia koralików, metalowe auto do składania, świecąca kula z frędzelkami, wózek dla lalki, skakanka, imitacja broni; 3
nieprawidłowych wymiarach i wzorze znaku CE lub nietrwałym umieszczeniu oznakowania w 9 zabawkach, m.in.: helikopter do sklejania, znikopis, jajo ze zwierzakiem, klocki edukacyjne. W przypadku, gdy jedyną nieprawidłowością był brak znaku CE lub zastosowanie nieprawidłowego wzoru, do przedsiębiorców kierowano wystąpienia z wnioskiem o podjęcie działań naprawczych. W pozostałych przypadkach, gdy stwierdzano również inne nieprawidłowości, wojewódzkie inspektoraty podejmowały działania adekwatne do zaistniałych niezgodności. 3. Sprawdzenie prawidłowości dołączonych informacji oraz ostrzeżeń W powyższym zakresie zakwestionowano 187 zabawek, co stanowi 19% ogółem skontrolowanych. a) Zgodnie z wymaganiami określonymi w 32 rozporządzenia Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 listopada 2003r. na wyrobach, opakowaniach lub ulotkach powinny znajdować się informacje dotyczące nazwy i adresu producenta lub imienia i nazwiska upoważnionego przedstawiciela albo importera. W przedmiotowym zakresie zakwestionowano 104 zabawki, co stanowi 8% wszystkich skontrolowanych, z uwagi na: brak nazwy i adresu producenta lub imienia i nazwiska upoważnionego przedstawiciela albo importera na terytorium Wspólnoty Europejskiej, m.in.: samochód wojskowy, lalka miękka, autobus, zestaw kuchenny, telefon, bańki prehistoric buble, świecąca kula z frędzelkami, brak informacji o celowości zachowania opakowania, m.in.: mikroskop, kosmetyki dla lali, karabin. Zgodnie z wymaganiami określonymi w 33 ust. 1 pkt 1) i 5) oraz 33 ust. 2 ww. rozporządzenia w przypadku, gdy wymagają tego względy bezpieczeństwa, do zabawki powinny zostać dołączone informacje dotyczące przeznaczenia dla określonej kategorii wiekowej, ostrzeżenia oraz krótka informacja o szczególnym ryzyku związanym z takim ograniczeniem. Brak powyższych informacji może skutkować użyciem zabawki niezgodnie z jej przeznaczeniem. W przedmiotowym zakresie zakwestionowano 135 zabawek, co stanowi 10,4% wszystkich skontrolowanych, z uwagi na: brak lub sprzeczne informacje dotyczące grupy wiekowej, dla której przeznaczona jest zabawka, m.in.: mini-deskorolka dziecięca, hulajnoga, brak informacji o szczególnym ryzyku związanym z ograniczeniem wiekowym, m.in.: pojazd terenowy Hot Wheel, magiczne lusterko ze słodyczami, zestaw kreatywny koraliki, figurka Myszki Miki na hulajnodze, magiczna buteleczka, akcesoria policyjne, łóżeczko dla lalek, 4
brak informacji Tylko do użytku domowego, m.in.: huśtawka z dźwiękiem, brak ostrzeżenia o treści Nieodpowiednie dla dzieci w wieku poniżej 3 lat, m.in.: zestaw do robienia naszyjników, jeździk z ochroną, mebelki, brak informacji o zastosowanych środkach konserwujących i substancjach nadających produktowi gorzki smak, m.in.: farby do malowania palcami, brak informacji/ostrzeżenia zwracającego uwagę użytkownika na potencjalne niebezpieczeństwo wynikające z używania zabawki w pobliżu napowietrznych linii elektrycznych podczas burzy i wyładowań atmosferycznych, m.in.: latawiec. Do wszystkich podmiotów skierowano pisma informujące o stwierdzonych nieprawidłowościach. W odpowiedzi przedsiębiorcy powiadamiali o podjęciu dobrowolnych działań naprawczych i zobowiązywali się do dołożenia starań, aby wprowadzane do obrotu zabawki posiadały wszystkie wymagane informacje i ostrzeżenia. 4. Sprawdzenie zgodności zabawek z zasadniczymi wymaganiami Zasadnicze wymagania dla zabawek zostały określone w rozdziale 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zasadniczych wymagań dla zabawek. Niezgodności z zasadniczymi wymaganiami stwierdzono w przypadku 191 wyrobów, co stanowi 14,7% ogółem skontrolowanych. a) Sprawdzenie informacji warunkujących bezpieczne użytkowanie Obowiązki producenta w zakresie dołączenia stosownych informacji, instrukcji i ostrzeżeń warunkujących bezpieczne użytkowanie zabawek, określone zostały w 21-27 ww. rozporządzenia. W powyższym zakresie zakwestionowano 165 zabawek, co stanowi 12,7% wszystkich skontrolowanych. Stwierdzone niezgodności polegały na braku: instrukcji używania niezbędnej w aspekcie bezpieczeństwa, m.in.: lalka Adorable, robot na baterie, mikser, sokowirówka, lalka funkcyjna na baterie, huśtawka drewniana wisząca, hulajnoga, czołg na baterie, akcesoria policyjne, zestaw tkacki, ostrzeżenia, że zabawka może być używana wyłącznie pod nadzorem osoby dorosłej oraz instrukcji używania zawierającej ostrzeżenia o potrzebie zachowania środków ostrożności wraz z pouczeniem o następstwach ich niezachowania, a także informacji o konieczności przechowywania zabawki w miejscu niedostępnym dla dzieci w wieku do lat 3, m.in.: farby do malowania palcami, maszyna do szycia, magiczny miecz, zestaw lekarski, wózek dla lalek, 5
instrukcji montażu i konserwacji, np. zjeżdżalnia 4-stopniowa, instrukcji i informacji dołączanych do zabawek, których składnikiem są substancje lub materiały stwarzające niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia, m.in.: masa plastyczna, modelina, instrukcji użytkowania zwracającej uwagę na niebezpieczeństwo używania innych pocisków niż dostarczonych z zabawką lub zalecanych przez producenta, np. pistolet laserowy na baterie, instrukcji używania zawierającej informację o konieczności zachowania ostrożności, posiadania specjalnych umiejętności, stosowania sprzętu ochronnego, m.in.: rowerek Tricycle. b) Zasadnicze wymagania w zakresie projektowania i wytwarzania zabawek W celu sprawdzenia zgodności z zasadniczymi wymaganiami w toku kontroli inspektorzy Inspekcji Handlowej przekazali do Specjalistycznego Laboratorium Badania Zabawek w Lublinie oraz Specjalistycznego Laboratorium Produktów Włókienniczych i Analizy Instrumentalnej w Łodzi 139 próbek zabawek. Na podstawie wyników badań stwierdzono, że 60 zabawek (43,2% zbadanych) nie spełnia wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 listopada 2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla zabawek (Dz. U. Nr 210, poz. 2045). Prawie jedna trzecia zabawek (53 wyroby) poddana badaniom laboratoryjnym nie spełnia wymagań zasadniczych, z uwagi na nieprawidłowe rozwiązania konstrukcyjne i techniczne (4,1% ogółem skontrolowanych), tj.: zbyt wysoki poziom ciśnienia akustycznego wytwarzanego przez zabawkę, co może doprowadzić do uszkodzenia słuchu dziecka, np. telefon Teletubiś, odłączenie się w wyniku badania gumowych przyssawek, spełniających rolę powierzchni uderzeniowej, w wyniku czego wystrzeliwana strzałka powoduje zagrożenie uszkodzenia ciała dziecka lub osób trzecich, np. broń, zestaw artykułu militarne, pistolet z 3 strzałkami, zestaw do zabawy, odłączenie się od zabawki elementu mieszczącego się całkowicie w cylindrze do badania małych części, co stwarza ryzyko połknięcia lub wprowadzenia do jakiegokolwiek otworu w ciele dziecka, np. piesek, helikopter, pies, samochód ratowniczy, zbyt małe wymiary gwizdka, mieszczącego się całkowicie w cylindrze do badania małych części, co stwarza ryzyko połknięcia lub wprowadzenia do jakiegokolwiek otworu w ciele dziecka, np. zestaw artykuły militarne, zestaw wojskowy, zawyżoną długość linki, która może tworzyć zaciągające się pętle wokół szyi dziecka, a tym samym stwarzać ryzyko uduszenia, np. pies, 6
zaniżoną grubość linki, co stwarza ryzyko zranienia dziecka, np. karuzela z pozytywką żyrafki, zaniżoną długość pocisków w postaci strzałek z przyssawką, co stwarza ryzyko udławienia lub uduszenia dziecka w przypadku ich połknięcia, np. pistolet plastik, pistolet na strzałki, zestaw policyjny, zaniżoną grubość folii opakowania, co stwarza ryzyko uduszenia, np. helikopter, mały bębenek, rzutki z tarczą, obecność nieosłoniętego trzpienia z drutu, co stwarza ryzyko zranienia dziecka, np. figurka łabędź na sprężynie, zaniżoną średnicę końcówek uchwytów dla rąk, co w przypadku upadku dziecka na sztywne elementy końcowej ochrony stwarza ryzyko przekłucia ciała lub zranienia np. hulajnoga światło-muzyka, hulajnoga 3 koła niebieska, brak pierścienia zabezpieczającego wokół wirnika, co stwarza zagrożenie uszkodzenie ciała dziecka lub osób trzecich, np. helikopter, obecność ostrych krawędzi i zadziorów i nie odciętych nadlewów, co stwarza ryzyko zranienia dziecka, np. hulajnoga światło-muzyka, helikopter, zestaw kuchenny, telefon Spiderman, broń, zestaw piękności, hulajnoga 3 koła niebieska, zestaw wojskowy, naczynia - zestawy kuchenne, kosmetyki mój prawdziwy makijaż, zawyżoną migrację chromu i ołowiu z materiału zabawki, co stwarza zagrożenie dla organizmu dziecka w przypadku połknięcia zabawki, dostania się w inny sposób do jakiegokolwiek otworu w ciele dziecka, bądź kontaktu ze skórą, śluzówkami lub oczami, np. kosmetyki dla lali, auto, kosmetyki mój prawdziwy makijaż, przekroczoną maksymalną energię kinetyczną wystrzeliwanych pocisków, co stwarza ryzyko zagrożenia uszkodzenia ciała dziecka lub osób trzecich, np. imitacja broni pistolet, pistolet na kulki, karabin na kulki, pistolet na spłonkę i kulki, nadmierne rozszerzenie się zabawki po zanurzeniu w wodzie, co w przypadku jej połknięcia, stwarza ryzyko zagrożenia życia dziecka, np. zwierzak w jajku, jajko ze zwierzakiem, żółw w jajku, dinozaur w jajku, wąż rosnący, dostępność baterii guzikowych, co stwarza zagrożenia zdrowia dziecka w przypadku ich połknięcia, np. pistolet na kulki, helikopter, zastosowanie w zabawce zamka błyskawicznego do zamykania drzwi domku, co uniemożliwia łatwe uwolnienie się dziecka z zamknięcia bez pomocy z zewnątrz, np. dziecięcy domek zabawowy, zastosowanie w konstrukcji zabawki szkła dostępnego dla dziecka (lusterko), co stwarza ryzyko skaleczenie się o rozbite szkło, np. zestaw piękności, obecność ftalanów, co jest szkodliwe dla bezpieczeństwa i zdrowia człowieka (działanie rakotwórcze, mutagenne i szkodliwe dla układu rozrodczego), np. lalka Sweet girl, piłka różnokolorowa, lalka BOBO, lalka Baby Jeremy. W przypadku, gdy w dniu zakończenia kontroli niebezpieczne zabawki znajdowały się w kontrolowanej placówce, Wojewódzcy Inspektorzy Inspekcji 7
Handlowej wydawali decyzje zakazujące na okres nie dłuższy niż 2 miesiące dalszego przekazywania wyrobu użytkownikowi, konsumentowi i dystrybutorowi. Najczęściej powtarzającymi się nieprawidłowościami, które stwarzają zagrożenie dla dzieci są: odłączanie się gumowych przyssawek, zaniżona długość strzałek z przyssawką, obecność ostrych krawędzi i zadziorów i nie odciętych nadlewów, przekroczona maksymalna energia kinetyczna wystrzeliwanych pocisków, nadmierne rozszerzenie się zabawki po zanurzeniu w wodzie. Warto zauważyć, że część wad można stwierdzić samodzielnie, bez użycia specjalistycznego sprzętu i metod laboratoryjnych. Powyższa lista powinna być wskazówką dla rodziców, na co należy zwracać uwagę, kupując dziecku zabawkę. Część z zagrożeń można przewidzieć, poświęcając parę minut na dokładne obejrzenie produktu. Ponadto w związku z informacjami pochodzącymi od przedsiębiorców lub konsumentów przeprowadzono badania laboratoryjne zabawek pod kątem zawartości toksycznych związków organicznych: zestaw koralików Bindeez (1,4-butanodiolu); Marblix, pałka neonowa, puzzle drewniane (badania w toku). W zabawce Marblix i pałka neonowa nie wykryto związków toksycznych, natomiast w zestawie koralików Bindeez stwierdzono obecność niebezpiecznego 1,4-butanodiolu, którego spożycie może powodować utratę świadomości, uszkodzenia układu pokarmowego, a w skrajnych przypadkach śmierć. Po otrzymaniu wyników badań importer podjął działania, mające na celu wycofanie z obrotu ww. zabawki. Wykres 2. Zestawienie stwierdzonych nieprawidłowości 35% 32,4% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 1,6% 8,0% 10,4% 12,7% 4,1% 0% Nieprawidłowości ogółem Oznakowanie CE Informacje dot.producenta/importera, celowości zachowania opakowania Nieprawidłowe informacje dotyczące kategorii wiekowej i ostrzeżeń Wymagane instrukcje Zasadnicze wymagania - projektowanie i wytwarzanie zabawek 8
Jak wynika z powyższego zestawienia, w 3 wyrobach na 10 stwierdzono różnego rodzaju nieprawidłowości. Największa ich liczba (12,7%) dotyczyła braku stosownych informacji, instrukcji i ostrzeżeń warunkujących bezpieczne użytkowanie zabawek. Tradycyjnie najmniej nieprawidłowości stwierdzono w związku z oznakowaniem CE. 5. Postępowanie administracyjne W związku z negatywnymi wynikami badań laboratoryjnych oraz organoleptycznych w IV kwartale 2007 r. Wojewódzcy Inspektorzy Inspekcji Handlowej wydali na podstawie art. 40k ust. 1 ustawy o systemie oceny zgodności 23 decyzje skierowane do kontrolowanych zakazujących na okres nie dłuższy niż 2 miesiące dalszego przekazywania wyrobu użytkownikowi, konsumentowi i dystrybutorowi. Do Głównego Inspektoratu Inspekcji Handlowej przekazano akta kontroli dotyczące 32 zabawek, w celu wszczęcia postępowania administracyjnego. Do organów ścigania skierowano 23 zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa polegającego na wprowadzeniu do obrotu wyrobów niespełniających wymagań zasadniczych. 6. Współpraca z Urzędami Celnymi Inspekcja Handlowa kładzie szczególny nacisk na współpracę z organami celnymi, która umożliwia eliminowanie wyrobów niespełniających zasadniczych wymagań już na poziomie odprawy celnej i niewprowadzanie ich do obrotu na terenie Wspólnoty Europejskiej. W IV kw. 2007 r. wydano 8 negatywnych opinii dla Urzędów Celnych dotyczących zabawek, tj.: gra elektroniczna sudoku, gra elektroniczna szachy, mini-helikopter sterowany radiem (3 modele), zabawki pluszowe na baterie, bączek Light Peg Top. Ponadto na wniosek organów celnych pobrano do badań laboratoryjnych 4 próbki zabawek, tj.: autko (2 modele), ciężarówka, kocyk ze słonikiem, kocyk z tygryskiem. IV. PODSUMOWANIE I WNIOSKI Najwięcej stwierdzonych nieprawidłowości (15,1%) dotyczyło braku lub sprzecznych informacji o przeznaczeniu zabawki dla określonej kategorii wiekowej, ostrzeżeń oraz informacji o szczególnym ryzyku związanym z takim ograniczeniem. W takich przypadkach inspektorzy Inspekcji Handlowej umożliwiali przedsiębiorcom podjęcie dobrowolnych działań naprawczych. Warto zauważyć, że w okresie przedświątecznym przedsiębiorcy odnotowywali wyższą niż zazwyczaj sprzedaż zabawek. Szczególnie dużym powodzeniem cieszyły się zabawki reklamowane w telewizji, np. zabawki 9
interaktywne, które mówią i śpiewają po polsku (np. Kubuś Puchatek, Lalki chou chou), maskotki zmieniające kolor futerka poprzez dotknięcie ciepłą dłonią (pieski pluszowe), posiadające świecące się wnętrze (pluszowe misie). Nadal powodzeniem cieszą się zabawki typu rękawica spidermana, zabawki edukacyjne, np. notebooki, gry. Szczególnie niepokojący jest fakt, że w placówkach prowadzących sprzedaż zabawek oferowane są zabawki pociskowe pistolety na kulki plastikowe, w których 2 - krotnie, 5 - krotnie i 8 krotnie w stosunku do wymagań norm, przekroczona została energia kinetyczna wystrzeliwanych pocisków. Dodatkowo zabawki te nie posiadały ostrzeżeń o konieczności nadzoru osoby dorosłej oraz ostrzeżeń i informacji dotyczących zasad bezpiecznego użytkowania. Podkreślić należy, że spośród poddanych badaniom laboratoryjnym pistoletów na kulki niemal wszystkie miały przekroczoną energię kinetyczną. Pociski wystrzeliwane z energią kinetyczną przekraczającą dopuszczalne normy, w przypadku trafienia nimi w dziecko, osoby trzecie lub odbicia od powierzchni twardej, mogą spowodować znaczne zagrożenie uszkodzenia ciała. Ponadto brak wymaganych ostrzeżeń może również stanowić zagrożenie odniesienia urazu przez użytkowników (zwłaszcza przez dzieci). Niepokojący jest również fakt, że w sprzedaży znajdują się zabawki (stanowiące imitację kosmetyków) wykonane z materiału, w którym przekroczona została 5- krotnie i 13- krotnie zawartość metali ciężkich, tj.: odpowiednio chromu i ołowiu. Mając na uwadze toksyczne działanie tych metali oraz fakt, że zabawki te jako kosmetyki mogą mieć bezpośredni kontakt ze skórą dziecka, stwarza to poważne ryzyko. Pozytywnym aspektem kontroli jest nieznaczna poprawa w zakresie oznakowania zabawek. Spowodowane jest to wzrostem znajomości wymagań wynikających z norm zharmonizowanych, zarówno wśród wprowadzających do obrotu, jak i sprzedawców, którzy nie ograniczają się jedynie do przepisów rozporządzenia. W dalszym ciągu jednak wiele kontrowersji wzbudza sposób określania przeznaczenia zabawek, szczególnie w grupie wyrobów dla dzieci do 36 miesięcy. Z wyjaśnień uzyskiwanych w trakcie przeprowadzanych kontroli wynika, iż zewnętrzne laboratoria dokonujące badań zabawek nie posiłkują się wytycznymi zawartymi w Raporcie PKN-CEN/CR 14379 Klasyfikacja zabawek, a ocena wyrobu odbywa się według oznakowania naniesionego przez wprowadzającego do obrotu. Importerzy i producenci, chcąc uniknąć dodatkowych obostrzeń, deklarują zabawki jako przeznaczone dla dzieci powyżej 36 miesięcy. Na wykresie 3 przedstawiono porównanie liczby nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli w I, II i III kwartale 2007 r. Z porównania wynika, że odsetek stwierdzonych nieprawidłowości zmniejsza się w porównaniu do poprzednich kwartałów (z 39,2% do 32,4%). 10
40,0% 35,0% 39,2% 36,3% Wykres 3. Zestawienie procentowe stwierdzonych nieprawidłowości w 2007r. 34,40% 32,40% 30,0% 25,0% 20,0% 15,10% 16,0% 11,9% 19,3% 15,0% 10,0% 5,0% 3,7% 1,8% 2,80% 1,60% 11,2% 10,50% 7,0% 8% 10,40% 10,90% 11,50% 12,70% 4,90% 4,4%4,30% 4,10% 0,0% Nieprawidłowości - łącznie Oznakowanie CE Informacje dot. producenta/importera, celowosci zachowania opakowania Nieprawidłowe informacje dotyczące kategorii wiekowej i ostrzeżeń Wymagane instrukcje Zasadnicze wymagania - projektowanie i wytwarzanie zabawek wyniki kontroli przeprowadzonej w I kw. 2007r. wyniki kontroli przeprowadzonej w II kwartale 2007r wyniki kontroli przeprowadzonej w III kw. 2007r. wyniki kontroli przeprowadzonej w IV kw. 2007r. Przeprowadzone kontrole wykazały, że zdecydowana większość (prawie 80%) skontrolowanych zabawek pochodzi z importu (głównie z ChRL). Niewielki procent oferowanych do sprzedaży zabawek pochodzi z dostaw produkcji krajowej. Utrzymujący się w dalszym ciągu wysoki stopień nieprawidłowości wskazuje, że pomimo prowadzonych czynności kontrolnych, podmioty odpowiedzialne za wprowadzenie do obrotu nie czynią starań, by niezgodności wyeliminować poprzez uzgodnienie z kontrahentem szczegółów dotyczących oznakowania i instrukcji. Rozmiar stwierdzonych niezgodności świadczyć może o przypadkowości zawieranych transakcji lub braku należytej staranności importerów. W naszej opinii, liczba niebezpiecznych lub niedostatecznie oznakowanych importowanych zabawek może być skutecznie ograniczana poprzez bardziej szczegółową kontrolę przez organy celne przed ich dopuszczeniem do obrotu na rynek Unii Europejskiej. Dotychczas podejmowane przez służby celne działania skoncentrowane były w głównej mierze na zatrzymaniu zabawek nie posiadających oznakowania znakiem CE. Zwiększenie efektywności działań w tym obszarze wymaga specjalistycznego przeszkolenia funkcjonariuszy przeprowadzających odprawy oraz usprawnienia wymiany informacji na temat mogących stwarzać zagrożenie wyrobów. Zauważono, że przedsiębiorcy, którym wskazano nieprawidłowości szybko podejmowali działania w celu ich usunięcia. Większość 11
przedsiębiorców posiada dużą wiedzę w zakresie obowiązujących przepisów prawa. Biorąc jednak pod uwagę, że zabawki stanowią bardzo szeroką grupę towarową, przeznaczone są dla specyficznej grupy odbiorców, a wyniki kontroli nadal wskazują liczne nieprawidłowości naszym zdaniem zasadne jest podjęcie następujących działań: z uwagi na występującą w dalszym ciągu dużą liczbę nieprawidłowości (32,4%), wskazane jest kontynuowanie kontroli w tym segmencie rynku, z uwagi na występującą dużą ilość zabawek, importowanych z Chin, wskazane jest zacieśnienie współpracy z organami celnymi poprzez szkolenia funkcjonariuszy oraz usprawnienie wymiany informacji na temat mogących stwarzać zagrożenie wyrobów, nawiązanie współpracy z odpowiednimi urzędami centralnymi, w celu opracowania sposobu eliminowania z rynku niebezpiecznych dla dzieci pistoletów na kulki (sprzedawanymi jako zabawki). Opracowano w Wydziale Nadzoru Rynku Akceptował: Zatwierdził: 12