KONKURENCYJNOŚĆ PRODUKCJI SEKTORA ROLNEGO UKRAINY Profesor dr hab. Tatjana Mostenska Państwowy Uniwersytet Przetwórstwa Żywności Ukrainy
Konkurencyjność produkcji wyznaczają wskaźniki: jakości, właściwości konsumpcji, cen, kosztów produkcji
Przewagi konkurencyjne mogą zapewnić: innowacyjność produktu; cechy jakości produktu; technologiczne różnice produktu; korzyści skali produkcji; unikalność produktu.
Eksport produktów rolno-spożywczych z Ukrainy w ciągu ostatnich 10 lat wzrósł 7,5 krotnie. 2002 r. - 2,4 mld USD 2012 r. - 17,9 mld USD 25% wszystkich wpływów eksportowych na Ukrainie generują przedsiębiorstwa sektora rolnego.
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 eksport 2,4 2,7 3,5 4,3 4,7 6,2 10,8 9,5 9,9 12,8 17,9 Rys. Dynamika eksportu produktów rolno-spożywczych Ukrainy w mld USD
Zwiększeniu konkurencyjności ukraińskiej produkcji rolnej sprzyjają m.in. : Wzrost światowego rynku produkcji rolnej; Wysoki potencjał rolniczy Ukrainy; Przyciąganie dużego kapitału do agrobiznesu; Korzystne geograficzne położenie Ukrainy. Rozszerzenie oferty towarowej. Zwiększenie struktury geograficznej eksportu. Złożona koniunktura rynkowa.
Zmniejszenie konkurencyjności ukraińskiej produkcji rolnej wywołują m.in.: Brak dokładnie określonej polityki państwa; Wysokie oprocentowanie kredytów; Brak gwarancji prawa do nieruchomości; Wysoki poziom korupcji; Brak długoterminowych inwestycji; Opóźnienia w rozwoju logistyki wewnątrz kraju; Przewaga w eksporcie surowców; Niski poziom efektywności produkcji rolno-spożywczej; Niski udział w eksporcie gotowych produktów spożywczych.
Wskaźniki Ukraina 1990 r. Ukraina 2010 r. Świat 2010 r. Ziemia rolnicza (mln ha) 33,6 32,5 (2,5%) 1381,2 Produkcja zbóż (mln ton) 51,0 39,3 (1,6%) 2499,9 Produkcja cukru (mln ton) 44,3 13,7 (6,0%) 228,5 Pogłowie bydła (mln sztuk) 24,6 4,8 (0,3%) 1622,8 Pogłowi trzody chlewnej (mln sztuk) 19,4 7,6 (7,9%) 965,9 Drób (mln sztuk) 246,1 191,4 (0,9%) 21488,6 Produkcja mięsa (mln ton) 4,4 2,1 (0,8%) 292,8 Produkcja mleka (mln ton) 24,5 11,2 (1,6%) 720,9
Produkcja podstawowych produktów rolnych na jednego mieszkańca Ukrainy (w kg) Produkcja Ukraina 1990 r. Ukraina 2010 r. Mięso (w wadze poubojowej) 84 45 42 Świat 2010 r. Mleko 472 245 103 Jaja 18 21 10
Miejsc e 1 2 3 4 5 Importer mln USD Główne produkty eksportowane z Ukrainy, 2012 Egipt 2080,2 Rosja 2002,4 Hiszpania 1384,1 Indie 1244,8 Iran 744,8 1441,5 ziarno 512,8 inne produkty roślinne 110,9 nasiona roślin oleistych 441,7 kakao i produkty czekoladowe 356,0 mleko, produkty mleczarskie, jaja, miód 227,3 mięso i przetwory mięsne 1056,6 ziarno 180,1 tłuszcze i oleje pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego 79,7 -nasiona roślin oleistych 1224,0 - tłuszcze i oleje pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego; 17,5 warzywa 3,0 -nasiona roślin oleistych 423,1 -ziarno 310,6 -tłuszcze i oleje pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego 6,6 owoce i orzechy jadalne
Miej sce Importer mln USD Główne produkty eksportowane z Ukrainy, 2012 6 Turcja 743,1 306,2 -tłuszcze i oleje pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego 243,8 nasiona roślin oleistych 92,7 pozostałości i odpady przemysłu spożywczego 7 Włochy 703,9 318,1 nasiona roślin oleistych 221,9 ziarno 107,1 -tłuszcze i oleje pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego 8 Polska 623,4 213,6 - nasiona roślin oleistych 192,8 -pozostałości i odpady przemysłu spożywczego 105,2 - tłuszcze i oleje pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego 9 Arabia Saudyjska 581,5 508,6 ziarna 69,9 - tłuszcze i oleje pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego 1,6 -mleko, produkty mleczarskie, jaja, miód 10 Holandia 516,8 167,7 ziarno 159,9 - nasiona roślin oleistych 140,1 -tłuszcze i oleje pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego
Produkty handlu zagranicznego Ukrainy, 2011 Eksport Import mln USD Udział % mln USD Udział % Ogółem 68394,2 100 82608,2 100 Żywe zwierzęta i produkty pochodzenia zwierzęcego Produkty roślinnego pochodzenia 936,6 1,4 1035,4 1,3 5532,0 8,1 1815,9 2,2 Tłuszcze i oleje pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego 3396,4 5,0 468,7 0,6 Gotowe spożywcze produkty 2939,1 4,3 3026,7 3,7
Możliwymi kierunkami podniesienia konkurencyjności sektora rolno-spożywczego Ukrainy mogą być: Zapewnienie zgodności standardów krajowych z UE dla produktów sektora rolno-spożywczego; Utworzenie nowoczesnej infrastruktury rynku; Poprawa wzajemnych stosunków pomiędzy Ukraińskimi przedsiębiorcami rolnymi (producent surowców przetwórca)); Zwiększenie udziału nauki w sektorze rolnospożywczym Ukrainy; Poprawa reputacji Ukrainy na rynku międzynarodowym; Wzrost produkcji produktów ekologicznych.
Dziękuję za uwagę,