ZAGADNIENIA DO PRZYGOTOWANIA DO ĆWICZEŃ Z BIOFIZYKI DLA STUDENTÓW I ROKU WYDZIAŁU LEKARKIEGO W SEMESTRZE LETNIM 2011/2012 ROKU. B1 CIŚNIENIE JAKO WIELKOŚĆ BIOFIZYCZNA, CIŚNIENIE A FUNKCJE PODSTAWOWYCH UKŁADÓW CZŁOWIEKA - POMIAR CIŚNIENIA TĘTNICZEGO KRWI. 1. Definicja ciśnienia, jednostki ciśnienia w układzie SI, jednostki pozaukładowe i ich wzajemne przeliczenia. 2. Zjawiska fizyczne towarzyszące przepływowi krwi w układzie krążenia człowieka. Ciśnienie tętnicze krwi u człowieka. 3. Czynniki zewnętrzne wpływające na zmianę wartości ciśnienia tętniczego krwi u człowieka. 4. Metoda pośrednia pomiaru ciśnienia krwi u człowieka. 5. Zjawiska elektryczne w komórce i układach komórek budowa komórki nerwowej, zjawiska elektryczne na błonie komórkowej w stanie spoczynku (potencjał spoczynkowy), zjawiska elektryczne na błonie komórkowej w stanie pobudzenia (potencjał czynnościowy), fazy pobudliwości komórki mięśnia sercowego, układ przewodzący serca. B2 REJESTRACJA POTENCJAŁÓW ELEKTRYCZNYCH POWSTAŁYCH W ORGANIZMIE CZŁOWIEKA NA PRZYKŁADZIE POMIARU EKG. 1. Metody pomiaru zjawisk elektrycznych w organizmach biologicznych: fizyczne znaczenie zjawisk bioelektrycznych, metody pomiaru biopotencjałów na przykładzie EKG, rodzaje elektrod pomiarowych, skóra jako środowisko między źródłem zjawisk elektrycznych a elektrodą odprowadzającą,
2 ochrona pacjenta przed niepożądanymi prądami elektrycznymi. 2. Odprowadzenia w badaniu EKG: a) Przedsercowe b) Kończynowe: - jednobiegunowe - dwubiegunowe 3. Trójkąt Einthovena. 4. Przebieg krzywej EKG (załamki, odstępy, odcinki). B3 AUDIOMETRYCZNE WYZNACZANIE PROGU SŁUCHU DLA PRZEWODNICTWA POWIETRZNEGO I KOSTNEGO. 1. Charakterystyka fizyczna fali akustycznej i sposób jej propagacji. 2. Infradźwięki, ultradźwięki, zakres słyszalny. 3. Różne rodzaje efektów akustycznych i ich charakterystyka. 4. Biofizyka procesu słyszenia i fizyczne aspekty funkcjonowania narządu słuchu. 5. Podstawowe akustyczne wielkości fizyczne (natężenie i ciśnienie akustyczne, poziom natężenia i ciśnienia, głośność i poziom głośności), obiektywne i subiektywne cechy dźwięku. 6. Biofizyka słyszenia w różnych okresach życia człowieka. 7. Skutki narażenia na uszkodzenia narządu słuchu. 8. Mechanizmy i skutki oddziaływania fali akustycznej na organizm ludzki. 9. Hałas i jego skutki dla narządu słuchu i skutki pozasłuchowe. B4 BADANIE CHARAKTERYSTYKI WYBRANYCH BODŹCÓW SWIETLNYCH I ZASTOSOWANIE PROMIENIOWANIA NADFIOLETOWEGO MEDYCYNIE 1. PROMIENIOWANIE NADFIOLETOWE Podział i właściwości promieniowania nadfioletowego Działanie biologiczne i wpływ promieniowania nadfioletowego na organizm ludzki (fotochemiczne własności promieni UV, pojęcie rumienia fotochemicznego, reakcja barwnikowa skóry, wytwarzanie związków przeciwkrzywiczych, działanie bakteriobójcze)
3 Podstawy budowy i działania sztucznych źródeł promieni nadfioletowych B5 BADANIE CHARAKTERYSTYKI WYBRANYCH BODŹCÓW TERMICZNYCH ORAZ ZASTOSOWANIE PROMIENIOWANIA PODCZERWONEGO I DIATERMII KRÓTKOFALOWEJ W MEDYCYNIE 1. PROMIENIOWANIE PODCZERWONE Podział i właściwości promieniowania podczerwonego Działanie biologiczne promieniowania podczerwonego na organizm ludzki (odczyn miejscowy i ogólny efekty oddziaływania ciepła egzogennego) Podstawy budowy i działania sztucznych źródeł promieni podczerwonych 2. DIATERMIA KROTKOFALOWA Pola elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości (istota i wytwarzanie drgań elektromagnetycznych, działanie drgań elektromagnetycznych na organizm wpływ na tkanki pola elektrycznego wielkiej częstotliwości i pola magnetycznego wielkiej częstotliwości efekty wzbudzenia ciepła endogennego) Podstawy budowy i działania aparatu do diatermii krótkofalowej B6 BADANIE CHARAKTERYSTYK WYBRANYCH PRĄDÓW UŻYWANYCH W ELEKTROLECZNICTWIE. ZASTOSOWANIE WYBRANYCH PRĄDÓW W ELEKTROTERAPII. 1. Właściwości elektryczne materii Dielektryki Półprzewodniki Przewodniki 2. Zjawiska elektrokinetyczne 3. Właściwości elektryczne komórek i tkanek
4 Struktura komórki i jej właściwości elektryczne Dyspersja przenikalności i przewodności elektrycznej Impedancja komórek i tkanek 4. Prąd stały Zjawiska elektrochemiczne Zjawiska elektrokinetyczne Zjawiska elektrotermiczne Zabiegi elektrolecznicze przy użyciu prądu stałego 5. Prądy małej częstotliwości 6. Prądy średniej częstotliwości Prądy interferencyjne Modulowane prądy średniej częstotliwości 7. Elektrodiagnostyka układu nerwowo mięśniowego Metody jakościowe Metody ilościowe Literatura 1. Podstawy biofizyki pod red. A. Pilawskiego, PZWL Warszawa 1985 2. Fizjoterapia pod red. G. Straburzyńskiego, PZWL Warszawa 1988 3. T. Mika, Fizykoterapia, PZWL Warszawa 1993 4. Nowoczesna elektroterapia pod red. A. Franka, Dział Wydawnictw ŚLAM 2001 5. Biofizyka lekarska pod red. J.Grzesika, Sl.A.M, 1994 6. Wprowadzenie do biologicznej i medycznej techniki pomiarowej.autor: K.Mayer-Waarden. 7. Fizjologia człowieka. Wł. Traczyk. 8. Podstawy biofizyki pod red. A. Pilawskiego 9. Podręcznik z fizyki do Liceum Ogólnokształcącego. /powtórka/ 10. Zarys fizjologii lekarskiej. E. Miętkowski. 11. Diagnostyka elektrokardiograficzna. B. Aleksandrow. 12. Materiały do ćwiczeń z biofizyki i fizyki. A. Kędzia. 13. Fizyka medyczna. J. Adamczewski, rozdz.6.1.7.:praca serca 14. Fizjoterapia, pod red. G. Strabużyńskiego, PZWL, Warszawa, 1988 15. Mika T., Fizykoterapia, PZWL, 1993 (i późniejsze wydania) 16. Podstawy biofizyki, pod red. A. Pilawskiego, PZWL, 1985 (i późniejsze wydania) 17. Mika T. Fizykoterapia, PZWL, Warszawa 1999 18. Podstawy biofizyki pod red. A. Pilawskiego 19. Podgórski T. Masaż w rehabilitacji i sporcie, Wydawnictwo AWF, Warszawa 1996
5 20. Jurczak M. Wibracje, PWN, Warszawa 1974 21. Materiały do ćwiczeń z biofizyki i fizyki pod red. B. Kędzi. 22. Ćwiczenia lab. z biofizyki lek. pod red. F. Kumaszki. Sl.A.M., 1983.