Sylabus z modułu. [07] Biofizyka

Transkrypt

1 Sylabus z modułu [07] Biofizyka 1. Ogólne informacje o module Nazwa modułu BIOFIZYKA Kod modułu 7 Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia Semestr Status modułu Język modułu WYDZIAŁ OCHRONY ZDROWIA KOSMETOLOGIA, PIERWSZY STOPIEŃ STACJONARNE I NIESTACJONARNE PRAKTYCZNY IV OBOWIĄZKOWY POLSKI 2. Cele modułu: C1 C2 C3 C4 C5 Zapoznanie studentów ze zjawiskami fizycznymi zachodzącymi w organizmie oraz oddziaływaniem zewnętrznych czynników fizycznych na organizm. Zapoznanie studentów ze zjawiskami fizycznymi, niezbędnymi aby zrozumieć działanie aparatury wykorzystywanej w kosmetologii i w diagnostyce medycznej. Poznanie przez studentów konsekwencji nieprawidłowego stosowania zabiegów kosmetycznych, w tym fizykoterapeutycznych, z punktu widzenia praw fizycznych. Zrozumienie przez studentów wpływu czynników fizycznych na organizm człowieka w celu świadomego podejmowania różnorodnych terapii stosowanych w kosmetologii. Poznanie roli wykonywania pomiaru i wyznaczania wielkości fizycznych dotyczących organizmów żywych i otaczającego środowiska. 3. Wymagania wstępne: Aby przyswoić i prawidłowo zrozumieć zagadnienia przedstawiane w ramach modułu biofizyka, student musi posiadać wiedzę, umiejętności i terminologię w stopniu co najmniej dostatecznym z zakresu szkoły średniej z przedmiotów: fizyka, biologia, chemia i matematyka. str. 40

2 4. Efekty kształcenia: Student po zakończeniu modułu: Odniesienie do efektów dla programu EK_01 EK_02 EK_03 EK_04 Odtwarza wiedzę w zakresie zjawisk i praw fizycznych, którą potrafi się wykazać, podczas opisywania z fizycznego punktu widzenia, określonego procesu fizjologicznego, zachodzącego w organizmie człowieka. Charakteryzuje wskazania i przeciwwskazania do stosowania zabiegów kosmetycznych wykorzystujących zjawiska i prawa fizyczne oraz zna skutki uboczne zabiegów fizycznych. Wyjaśnia naturę czynników fizycznych, na działanie których może być narażony człowiek, zna graniczne wartości parametrów, które przyjmuje się jako nieszkodliwe dla zdrowia człowieka. Wykonuje w sposób bezpieczny pomiary, oblicza i wyznacza wielkości fizyczne dotyczące organizmów żywych i otaczającego środowiska, interpretuje dane liczbowe oraz przedstawia je w formie pisemnej, identyfikuje błędy i zaniedbania w praktyce. K_W02+++ K_W14+++ K_W24+++ K_W32+++ K_W33+++ K_W34+++ K_W35+++ K_K03++ K_W14+++ K_U01+++ K_U31++ K_K Treści programowe: WYKŁADY W1 Gęstość, ciśnienie molekularne, napięcie powierzchniowe cieczy. Zjawiska przylegania, zjawisko włoskowatości, lepkość cieczy. Zjawiska adhezji, kohezji i napięcia powierzchniowego (określenia, metody pomiaru, jednostki miar). Znaczenie i obserwacja przejawów zjawisk adhezji, kohezji i napięcia powierzchniowego w życiu codziennym. Wykorzystanie wymienionych zjawisk w profilaktyce, higienie, diagnostyce, leczeniu (mycie i higiena osobista, pranie, środki zmiękczające, działanie na skórę i śluzówkę, leki w płynie i ich dawkowanie). Właściwości fizyczne cieczy w układach biologicznych. Zastosowanie praw hydrodynamiki do opisu układu krążenia. Lepkość krwi. Opór naczyniowy przepływu. Czynnik geometryczny i sprężyste właściwości ścian naczyń. Praca, moc i wydajność serca. W2 Fala akustyczna i inne oddziaływania mechaniczne. Charakterystyka fizyczna fali akustycznej i sposób jej propagacji. Ruch drgający. Infradźwięki, ultradźwięki, zakres słyszalny. Różne rodzaje efektów akustycznych i ich charakterystyka. Biofizyka procesu słyszenia i fizyczne aspekty funkcjonowania narządu słuchu. Biofizyka procesu słyszenia. Wpływ hałasu na organizm. Miary natężenia dźwięku. Ochrona przed hałasem. Oddziaływanie infradźwięków i ultradźwięków na organizm ludzki. Ultradźwięki, zjawiska towarzyszące propagacji ultradźwięków w tkankach. Urządzenia emitujące ultradźwięki stosowane w kosmetologii. Wpływ drgań wibracyjnych na organizm. Częstotliwość, amplituda i przyspieszenie drgań wibracyjnych głowicy masującej. str. 41

3 W3 W4 W5 W6 W7 W8 W9 W10 - W11 Pole elektryczne i magnetyczne. Indukcja elektromagnetyczna. Prąd stały i zmienny. Przewodnictwo elektryczne komórek i tkanek. Tkanka żywa (komórka żywa) jako odbiornik prądu elektrycznego. Impedancja komórek i tkanek. Częstotliwościowa funkcja impedancji komórek i tkanek. Znaczenie zmiennej impedancji skóry dla zdrowia i funkcjonowania organizmu człowieka. Potencjał czynnościowy. Dyspersja przenikalności i przewodności elektrycznej komórki. Właściwości elektryczne materii. Zjawisko elektrokinetyczne. Oddziaływanie zewnętrznych napięć, prądów i pól elektromagnetycznych na organizm ludzki - skutki, przejawy, szkodliwość. Porażenie prądem elektrycznym. Oddziaływanie pola magnetycznego i elektromagnetycznego różnych częstotliwości i natężeń na organizm ludzki. Właściwości magnetyczne substancji. Biofizyczne mechanizmy oddziaływania pól magnetycznych na organizm. Efekty biologiczne działania pól magnetycznych, m.in. modyfikacja transmisji sygnału komórkowego, działania na strukturę błon komórkowych i procesy transportu jonów, działania na procesy proliferacji komórek. Jądrowy rezonans magnetyczny (NMR). Podstawy fizyczne. Metody obrazowania. NMR jako podstawa analizy chemicznej. Przesunięcie chemiczne. Elektronowy rezonans paramagnetyczny jako narzędzie badania wolnych rodników. Wolne rodniki w kosmetologii. Rodzaje wolnych rodników. Wpływ rodników ma organizm. Magnetoterapia i magnetostymulacja. Działania uboczne i przeciwwskazania do stosowania magnetoterapii. Aparatura stosowana w magnetoterapii. Metody kosmetyczne wykorzystujące prąd stały (galwanizacja, jonoforeza, kąpiele elektrycznowodne, prądy Darsonval a, termoforeza, elektroforeza, dezinkrustacja, epilacja). Pojęcie punktów motorycznych nerwów i mięśni. Zasady elektrostymulacji leczniczej mięśni i nerwów z wykorzystaniem prądów. Nowe osiągnięcia światowego elektrolecznictwa. Zasady biofizyczne i metody fizykalne lecznictwa uzdrowiskowego i salonów SPA (kinezyterapia i masaż leczniczy, balneoterapia, krenoterapia, termoterapia, hydroterapia, klimatoterapia, światłolecznictwo). Promieniowanie elektromagnetyczne i jego zachowanie z przejścia z ośrodka o mniejszej gęstości optycznej do większej i odwrotnie. Cywilizacyjne źródła promieniotwórcze. Jako przykład - Lasery. Wpływ promieniowania na układy biologiczne. Własności fizyczne promieniowania laserowego. Biofizyczne mechanizmy oddziaływania promieniowania laserowego z tkankami. Promieniowanie jonizujące i niejonizujące. Rodzaje promieniowania jonizującego. Detekcja promieniowania jonizującego. Biologiczne skutki działania promieniowania jonizującego: jednostki pomiarowe w ochronie radiologicznej, biofizyczne oddziaływanie promieniowania, skutki stochastyczne i niestochastyczne promieniowania jonizującego. Dawki dopuszczalne w warunkach normalnych. str. 42

4 W12 Ciepło i jego wymiana z otoczeniem. Strumień ciepła. Sposoby dystrybucji ciepła (przewodzenie, konwekcja, promieniowanie, parowanie - funkcje, które je opisują). Energetyka cieplna organizmu człowieka w różnych warunkach termicznych i fizjologicznych - w przemianie podstawowej, przy ciężkiej pracy fizycznej, przy zanurzeniu w zimnej wodzie, suchym i ciepłym powietrzu. Działanie bodźców ciepłych i zimnych na układ krążenia (naczyń tętniczych oraz żylnych), proces przepływu krwi i ukrwienie narządów i tkanek ludzkich. Zabiegi ciepło lecznicze. Termoterapia. Biofizyka leczenia ciepłem - formy aplikacji, wskazania i przeciwwskazania. Leczenie zimnem. Podstawy fizyczne; zastosowanie w dermatologii i kosmetologii. Wpływ zimna na organizm. Ciepło endogenne i egzogenne. Budowa, zasada działania, zastosowanie oraz zasady prawidłowej obsługi aparatury do termoterapii wykorzystywanej w kosmetologii i dermatologii (diatermii krótkofalowej, promienników podczerwieni, lamp "Solux", cieplarek parafinowych itp.). ZAJĘCIA PRAKTYCZNE ZP1 ZP2 ZP3 ZP4 Pomiar gęstości ciał stałych i cieczy za pomocą piknometru. Badanie zależności lepkości roztworów od stężenia za pomocą wiskozymetru kapilarnego Ubbelohde'a. Wyznaczanie napięcia powierzchniowego cieczy metodą stalagmometryczną. Pomiar współczynnika załamania światła za pomocą refraktometru Abbego. 6. Metody dydaktyczne: M1 M2 M3 Wykład informacyjny Zadania praktyczne problemowe (indywidualne i zespołowe), doświadczenia Dyskusja 7. Narzędzia dydaktyczne: N1 N2 N3 N4 N5 N6 Stalagmometr Piknometr Refraktometr Abbego Wiskozymetr Spektrofotometr Prezentacje multimedialne str. 43

5 8. Weryfikacja efektów kształcenia Efekt kształcenia Cele modułu Treści programowe Metody dydaktyczne Sposób oceny EK_01 C1 W1-W12 M1 egzamin ustny EK_02 C2, C3 W1-W12 M1 egzamin ustny EK_03 C4 W1-W12 M1 egzamin ustny EK_04 C5 ZP1-ZP4 M2, M3 sprawozdania z zadań 9. Forma i warunki zaliczenia Moduł kończy się egzaminem ustnym. Aby przystąpić do egzaminu końcowego student musi uzyskać pozytywną ocenę z zajęć praktycznych. Aby uzyskać pozytywną ocenę z zajęć praktycznych student powinien przedstawić prowadzącemu sprawozdania z przeprowadzonych ćwiczeń praktycznych. 10. Formy oceny - szczegóły ocena/efekt NDST (2,0) EK_01 Student nie potrafi scharakteryzować i omówić zjawisk fizycznych zachodzących w organizmie żywym. DST (3,0) DST+ (3,5) Student potrafi wymienić niektóre zjawiska fizyczne zachodzące w organizmie żywym % poprawnych odpowiedzi DST, 71-75% poprawnych odpowiedzi DST+. DB (4,0) DB+ (4,5) BDB (5,0) Student potrafi wymienić i opisać niektóre zjawiska fizyczne zachodzące w organizmie żywym % poprawnych odpowiedzi DB, % poprawnych odpowiedzi DB+. Student potrafi wymienić i scharakteryzować wszystkie podstawowe zjawiska fizyczne oraz opisać za ich pomocą procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie żywym % poprawnych odpowiedzi BDB. EK_02, EK_03 NDST (2,0) Student nie zna wskazań i przeciwwskazań do stosowania zabiegów wykorzystujących zjawiska i prawa fizyczne. DST (3,0) DST+ (3,5) Student zna wskazania i przeciwwskazania do stosowania zabiegów wykorzystujących zjawiska i prawa fizyczne % poprawnych odpowiedzi DST, 71-75% poprawnych odpowiedzi DST+. DB (4,0) DB+ (4,5) Student zna wskazania i przeciwwskazania do stosowania zabiegów wykorzystujących zjawiska i prawa fizyczne wraz ze szczegółowym ich opisem % poprawnych odpowiedzi DB, % poprawnych odpowiedzi DB+. str. 44

6 BDB (5,0) Student zna wskazania i przeciwwskazania do stosowania zabiegów wykorzystujących zjawiska i prawa fizyczne, potrafi szczegółowo opisać skutki uboczne, na które narażony może być człowiek i im zapobiec poprzez znajomość granicznych wartości parametrów % poprawnych odpowiedzi BDB. EK_04 NDST (2,0) Student nie potrafi samodzielnie przeprowadzić ćwiczenia praktycznego, nie potrafi zorganizować stanowiska pracy. Student nie potrafi odróżnić błędów właściwych od prawidłowych wyników otrzymanych podczas ćwiczenia praktycznego. DST (3,0) DST+ (3,5) Student właściwie organizuje stanowisko pracy, potrafi wykonać pomiary podczas ćwiczenia praktycznego. Student widzi błędy otrzymane podczas ćwiczenia praktycznego, ale ma trudności z ich opisem % pkt DST, 71-75% pkt DST+. DB (4,0) DB+ (4,5) BDB (5,0) Student prawidłowo potrafi wykonać pomiary, przeprowadzić obliczenia i wyznaczyć wielkości fizyczne podczas samodzielnie wykonanego ćwiczenia praktycznego. Student podejmuje się identyfikacji błędów i zaniedbań podczas ćwiczeń praktycznych, potrafi wyznaczyć błędy względne i bezwzględne % pkt DB, % pkt DB+. Student prawidłowo potrafi wykonać pomiary, przeprowadzić obliczenia i wyznaczyć wielkości fizyczne podczas samodzielnie wykonanego ćwiczenia praktycznego oraz dokonać interpretacji wyników i ich prezentacji w formie ustnej. Student identyfikuje błędy i zaniedbania podczas ćwiczeń praktycznych, potrafi wyznaczyć błędy względne i bezwzględne oraz wie, co miało na nie wpływ, potrafi ich uniknąć % pkt BDB. 11. Literatura zalecana Literatura podstawowa Biofizyka. Podręcznik dla studentów. Red nauk. F. Jaroszyk. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Kasprzak W.: Fizykoterapia, medycyna uzdrowiskowa i SPA. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Mikołajewska E.: Fizykoterapia dla praktyków. Elementy fizjoterapii. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, cop Literatura uzupełniająca Biofizyka. Wybrane zagadnienia wraz z ćwiczeniami. Red. nauk. Z. Jóźwiak, G. Bartosz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, Fizykoterapia w praktyce. Praca zbiorowa. Pod red. J. Taradaja, A. Sieronia, M. Jarzębskiego. Katowice: Wydawnictwo Elamed, Robertson V.: Fizykoterapia. Aspekty kliniczne i biofizyczne. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, cop str. 45

7 12. Bilans pracy studenta: RODZAJ PRACY STUDENTA FORMA FORMA STACJONARNA NIESTACJONARNA wykład zajęcia praktyczne 10 6 ćwiczenia seminaryjne 0 0 przygotowanie do zajęć w tym do ćwiczeń studiowanie literatury przygotowanie projektu/referatu/sprawozdania z zadań 2 2 konsultacje 5 5 przygotowanie do zaliczenia/egzaminu zaliczenie końcowe/egzamin 3 3 ŁĄCZNY NAKŁAD PRACY STUDENTA W GODZINACH W TYM GODZINY KONTAKTOWE LICZBA PUNKTÓW ECTS MODUŁU 3 3 W TYM ECTS KONTAKTOWE 1,7 1,1 str. 46