GMINA OŻARÓW MAZOWIECKI Informator budżetowy 2005 rok Skąd mamy pieniądze i na co je wydajemy 0
SPIS TREŚCI Wstęp 1. Podstawowe pojęcia.3 2. Dochody Gminy czyli skąd mamy pieniądze?...4 3. Wydatki Gminy czyli na co wydajemy nasze pieniądze?...7 4. Inwestycje gminne w 2005 r 11 1
Szanowni Państwo! Od kilku miesięcy Gmina Ożarów Mazowiecki aktywnie uczestniczy w Akcji społecznej "Przejrzysta Polska", której celem jest lepsze informowanie o działalności samorządu oraz zaangażowanie mieszkańców i organizacji pozarządowych w sprawy Gminy. W ramach zasady rozliczalności opracowaliśmy broszurę budżetową informującą mieszkańców Miasta i Gminy Ożarów Mazowiecki o dochodach i wydatkach Gminy za rok 2005. Staraliśmy się aby miała ona przystępną formę dla mieszkańców i osób nie znających terminologii finansowej. Dlatego zachęcam Państwa do zapoznania się z publikacją przedstawiającą w sposób syntetyczny i mam nadzieję - komunikatywny, informacje dotyczące budżetu Gminy Ożarów Mazowiecki. Znajdziecie tu Państwo odpowiedź na zasadnicze pytania: jak gospodarujemy groszem publicznym? Co to jest budżet? Jaka jest jego struktura? Skąd pochodzą pieniądze budżetowe i na co są wydatkowane? Dane i wielkości, na których się oparliśmy pochodzą z Budżetu Gminy Ożarów Mazowiecki na rok 2005 ( przewidywane wykonanie na dzień 31.12.2005 r.) Jakie są założenia budżetu na rok 2006? Najogólniej rzecz biorąc jest to kontynuacja realizacji gminnych inwestycji zmierzających do poprawy infrastruktury oraz podniesienia jakości życia mieszkańców, jak również wykorzystywanie zewnętrznych źródeł finansowania, w tym środków unijnych. Z poważaniem Kazimierz Stachurski 2
1. Podstawowe pojęcia Dla lepszego zrozumienia niniejszej publikacji, wyjaśniamy poniżej podstawowe pojęcia, które pozwolą Państwu odnaleźć się w terminologii finansowej. budżet gminy jest to plan finansowy opracowany na jeden rok kalendarzowy, w formie uchwały budżetowej. Obejmuje on dochody i wydatki oraz przychody i rozchody Gminy oraz przychody i wydatki instytucji pozabudżetowych np. zakładów budżetowych. Budżet jest przygotowywany w celu racjonalnego dysponowania posiadanymi zasobami, pozwala zorientować się, jakimi finansami gmina w danym roku będzie rozporządzać. uchwała budżetowa stanowi podstawę gospodarki finansowej Gminy. Przygotowanie projektu uchwały, określenie sposobu jej wykonania oraz wykonywanie budżetu należy do zadań burmistrza. Do kompetencji Rady Miejskiej należy uchwalenie budżetu Gminy, jego kontrola oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium burmistrzowi. dochody środki pobierane bezzwrotnie, ogólne świadczenia pieniężne pobierane od podmiotów gospodarczych i osób fizycznych zamieszkałych lub mających siedzibę na terenie danej jednostki samorządu terytorialnego, uiszczane w celu pokrycia jej wydatków oraz otrzymywane z budżetu państwa w postaci dotacji lub subwencji wydatki środki przekazywane z budżetu na realizację poszczególnych zadań przychody to pieniądze uzyskane dzięki kredytom, pożyczkom, a także ze sprzedaży papierów wartościowych przez gminę czy nadwyżka budżetu z lat ubiegłych rozchody - to spłaty pożyczek i kredytów, wykup papierów wartościowych Budżet Gminy OŻARÓW MAZOWIECKI W 2005 r. Dochody 44.899.771 zł. Wydatki.46.645.671 Przychody.Rozchody 2. 867.095. 2. 743.240 3
Różnica pomiędzy dochodami i wydatkami budżetu stanowi nadwyżkę bądź deficyt budżetu gminy: - jeżeli uzyskane dochody przewyższają poniesione wydatki to wynik finansowy budżetu zamyka się nadwyżką budżetową, - w sytuacji gdy dochody nie wystarczają na wszystkie niezbędne wydatki wynik jest ujemny i stanowi deficyt budżetowy. W takiej sytuacji Gmina zaciąga kredyt, pożyczkę lub emituje obligacje komunalne, co stanowi zadłużenie gminy i podlega spłacie z przyszłych dochodów podobnie jak kredyt konsumpcyjny bądź na zakup samochodu lub budowę domu w gospodarstwie domowym. Zgodnie z powyższym układ budżetu można przedstawić następująco: Planowane dochody Planowane wydatki Nadwyżka Planowane dochody Deficyt Planowane wydatki 2. Dochody Gminy czyli skąd mamy pieniądze? Gospodarstwo domowe czerpie swoje dochody z wynagrodzenia za pracę, z oszczędności (odsetek od lokat bankowych) bądź pomocy finansowej rodziny. Skąd pochodzą dochody Gminy? Dochodami Gminy są : - dochody własne, w tym udziały gmin w dochodach budżetu państwa z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych - subwencje - dotacje celowe z budżetu państwa - dochody z majątku gminy Dochodami gminy mogą być również : - środki pochodzące ze źródeł zagranicznych nie podlegające zwrotowi, - środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej - inne środki określone w odrębnych przepisach. 1. Dochody własne to: dochody typu fiskalnego : podatki i opłaty(np. udział w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa ( np. wpływy z podatku od nieruchomości, podatku rolnego, wpływy z opłaty targowej, skarbowej itd.) dochody z majątku gminy m.in. dochody z wynajmu bądź wydzierżawienia nieruchomości i lokali, dochody ze sprzedaży majątku gminy, 4
Skąd mamy pieniądze i na co je wydajemy informator budżetowy Gminy Ożarów Mazowiecki odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych, spadki, zapisy i darowizny na rzecz gminy. 2. Subwencje od łac. subsidium, subventio pomoc, mają charakter ogólny, stanowią bezzwrotną formę zasilania finansowego budżetu państwa dla gminy. Składa się ona z części podstawowej i rekompensującej. 3. Dotacje celowe - są to środki, które Gmina otrzymuje z budżetu państwa na wykonywanie zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych ustawami, czyli np. na pomoc społeczną, wybory, spisy powszechne. Są to również środki otrzymywane na zadania realizowane na podstawie zawartych porozumień z organami administracji rządowej lub innymi jednostkami samorządu terytorialnego. Środki te mają charakter celowy, gmina nie może swobodnie decydować na co chce je przeznaczyć, gdyż muszą one zostać rozdysponowane zgodnie z przeznaczeniem. Dotacje podlegają szczególnym zasadom rozliczania, a wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem lub niewykorzystane podlegają zwrotowi. Szczegółowe źródła dochodów Gminy określa ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Dochody Gminy Ożarów Mazowiecki w latach 2003 2005 46,0 44,9 44,0 mln zł 42,0 Rok 2003 40,0 38,0 Rok 2004 39,9 Rok 2005 37,7 36,0 34,0 Rok 2003 Rok 2004 Rok 2005 5
6 633 792,00 zł DOCHODY BUDŻETU MIASTA I GMINY ROK 2005 2 608 262,00 zł 1 163 000,00 zł 23 240 056,00 zł 11 245 661,00 zł Dochody z podatków i opłat Udział w podatkach stanowiący dochód budżetu państwa Subwencja ogólna Dotacje celowe ogółem Dochody z majątku gminy Dochody Gminy Ożarów Mazowiecki w przeliczeniu na 1 mieszkańca w latach 2003 2005 2 300 zł 2 200 zł 2 100 zł 2 000 zł 1 900 zł 1 800 zł 1 700 zł 2 284 zł 2 028 zł 1 919 zł Rok 2003 Rok 2004 Rok 2005 Rok 2003 Rok 2004 Rok 2005 6
Dochody własne budżetu Gminy Ożarów Mazowiecki 2005 r. 1 163 000 zł 3 390 856 zł 1 048 000 zł 695 000 zł podatek od nieruchomości podatki i opłaty od gospodarstw rolnych podatek od środków transportowch pozostałe dochody dochody z majątku gminy 18 106 200 zł Do dochodów pozostałych zaliczamy w szczególności: - podatek od psów - 2 100 zł - podatek leśny - 700 zł - 5% dochodów związanych z realizacją zadań z zakresu adm. rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami - podatek od spadków i darowizn - 235 000 zł - opłata skarbowa - 125 000 zł - podatki opłacane w formie karty podatkowej - 125.000 zł - 2 457 zł 3. Wydatki Gminy czyli na co wydajemy nasze pieniądze? Na co swoje pieniądze wydaje gospodarstwo domowe: Każde gospodarstwo domowe wydaje pieniądze w zależności od potrzeb i posiadanych środków. Rodzina ponosi wydatki na swoje utrzymanie. Obejmują one zakup żywności, ubrań czy regulowanie podatków i innych opłat. Są to tak zwane wydatki bieżące niezbędne do normalnego funkcjonowania. Natomiast nadwyżki środków pieniężnych przeznaczane są zazwyczaj na przebudowę lub modernizację mieszkania, zakup samochodu i inne. Są to tak zwane wydatki inwestycyjne. 7
Na co gmina wydaje pieniądze? Głównym obowiązkiem gminy jest zaspokajanie potrzeb mieszkańców. Wydatki budżetu gminy są przeznaczone na realizację zadań określonych w ustawach a w szczególności na : - zadania własne gminy - zadania z zakresu administracji rządowej i inne zadania zlecone gminom ustawami, - zadania przyjęte przez gminy do realizacji na podstawie umów lub porozumień, - zadania realizowane wspólnie z innymi gminami. WYDATKI GMINY Wydatki bieżące - dotacje - wynagrodzenia - świadczenia społeczne - usługi remontowe - zakupy towarów i usług - inne wydatki związane z realizacją statutowych zadań gminy Wydatki majątkowe -wydatki inwestycyjne -wydatki na zakupy inwestycyjne 8
Wydatki bieżące i inwestycyjne budżetu 2005r. 13 522 158 zł wydatki bieżące wydatki inwestycyjne 33 123 513 zł Wydatki Budżetu Gminy Ożarów Mazowiecki rok 2005 560,0 tys. zł 718,0 tys. zł 1 776,0 tys. zł 3 211,0 tys. zł 4 866,0 tys. zł 677,0 tys. zł 15 820,0 tys. zł 1 172,0 tys. zł 759,0 tys. zł 3 731,0 tys. zł 5 539,0 tys. zł 7 817,0 tys. Zł 0,0 2 000,0 4 000,0 6 000,0 8 000,0 10 000,0 12 000,0 14 000,0 16 000,0 18 000,0 pozostałe kultura fizyczna i sport kultura i ochrona dziedzictwa narodowego gospodarka komunalna i ochrona środowiska pomoc społeczna ochrona zdrowia oświata i wychowanie oraz edukacyjna opieka wychowawcza różne rozliczenia bezpieczeństwo publiczne i ochrona prezeciwpożarowa administracja publiczna gospodarka mieszkaniowa transport i łączność 9
Wydatki budżetu Gminy Ożarów Mazowiecki w latach 2003-2005 z podziałem na wydatki bieżące i inwestycyjne 2005 33,1 mln zł 13,5 mln zł 2004 28,1 mln zł 11,2 mln zł 2003 28,4 mln zł 6,7 mln zł 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 wydatki bieżące wydatki inwestycyjne Wydatki budżetu Gminy Ożarów Mazowiecki w latach 2003-2005 na oświatę i wychowanie 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 12,3 mln zł 13,6 mln zł 15,8 mln zł 6,0 4,0 2,0 0,0 Rok 2003 Rok 2004 Rok 2005 wydatki na oświatę i wychowanie 10
Wydatki budżetu Gminy Ożarów Mazowiecki w latach 2003-2005 na oświatę i wychowanie w przeliczeniu na jednego mieszkańca 625,86 zł 694,50 zł 804,67 zł Rok 2003 Rok 2004 Rok 2005 wydatki na oświatę i wychowanie - w przeliczeniu na 1 mieszkańca 3. Inwestycje gminne w 2005 r. W budżecie każdej Gminy w Polsce - tak jak w budżecie rodzinnym - wszystkie wydatki dzielone są m.in. na bieżące i inwestycyjne. Bieżące mają charakter konsumpcyjny, czyli pozwalają utrzymać funkcjonowanie różnych sfer życia Gminy na właściwym poziomie. Natomiast dzięki wydatkom inwestycyjnym gmina wzbogaca się o nowe dobra trwałe. Inwestycje decydują zatem obecnie i w dłuższej perspektywie o wzroście poziomu życia mieszkańców. Aby ułatwić odpowiedź na pytanie, o to na co przeznaczane są nasze podatki prezentujemy informację o najważniejszych inwestycjach przeprowadzonych przez Gminę Ożarów Mazowiecki w roku budżetowym 2005. Przedstawiamy zatem Państwu najważniejsze z nich: OŚWIATA: W okresie wakacyjnym jak co roku dokonano remontów wszystkich placówek oświatowych m.in. wykonano rozbudowę Przedszkola w Broniszach, która polegała na powiększeniu sali zabaw w obrysie istniejącego tarasu wraz z ociepleniem budynku. Wykonano również prace projektowe przedszkola w Józefowie i Sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej w Święcicach. GOSPODARKA ŚCIEKOWA i OCHRONA WÓD : Aktualnie w budowie jest sieć kanalizacji sanitarnej na osiedlu Ołtarzew, ponadto wykonano prace projektowe dotyczące budowy sieci kanalizacyjnej ul. Cichej w Ożarowie Maz. i sieci wodociągowej dla miejscowości Jawczyce - Mory. 11
DROGI GMINNE: W 2005 r. wykonano przebudowę dróg (łączny koszt w 2005r. 4.106.400 zł):ul. Nadbrzeżnej w Ożarowie Maz., ul. Polnej w Ożarowie Maz., ul. Floriana w Ożarowie Maz., ul. Kusocińskiego w Ożarowie Maz. ul. Gołaszewskiej w Gołaszewie, ul. Leszczynowej w Umiastowie, ul. Jaśminowej w Koprkach, ul. Hipotecznej we wsi Orły. Obecnie trwają prace przy przebudowie dróg: ul. Robotniczej w Ożarowie Maz., ul. Sikorskiego w Ożarowie Maz., ul. Zamoyskiego w Ożarowie Maz.,ul. Długiej w Płochocinie, ul. Kolejowej w Płochocinie. Wykonano projekty przebudowy dróg: ul. Zamoyskiego w Ożarowie Maz. oraz ul. Duchnickiej w Duchnicach. W ramach zadań remontowych dokonano naprawy dróg gminnych na terenie Miasta i Gminy na łączną kwotę 683.000 zł ( w tym naprawy cząstkowe nawierzchni asfaltowych, równanie mechaniczne dróg nieutwardzonych, zakup tłucznia i utwardzenie tłuczniem dróg, oznakowanie ). OŚWIETLENIE ULICZNE: Opracowano dokumentacje projektowe oświetlenia ul. Wspólna Droga w Jawczycach, ul. Sochaczewskiej i Poniatowskiego w Kaputach, ul. Żyznej w Kręczkach, ul. Zaborowskiej i ul. Michałowskiej w Święcicach. Wykonano budowę oświetlenia ulicznego w łącznej ilości 5.850 m na ulicach: Wspólna Droga w Jawczycach, Sochaczewskiej i Poniatowskiego w Kaputach oraz ul. Żyznej w Kręczkach za kwotę 381.000 zł. Gminne budownictwo mieszkaniowe W bieżącym roku zasoby komunalne zostały powiększone o nowy dom mieszkalny. Dzięki tej inwestycji gmina uzyskała dla mieszkańców dodatkowe 55 mieszkań w Józefowie. 12
Wydatki na inwestycje 2005r. 50,0 tys. zł 675,0 tys. zł 302,0 2 580,0 tys. zł 280,0 tys. zł 100,0 tys zł 50,0 tys. zł 2 751,0 tys. zł 6 734,0 tys. zł Kultura fizyczna i sport 50 tys. zł Ośw iata i w ychow anie 675 tys. zł Bezpieczeństw o publiczne i ochrona przeciw pożarow a 302 tys. zł Gospodarka komunalna i ochrona środow iska 2580 tys. zł Ochrona zdrow ia 280 tys. zł Administracja publiczna 100 tys. zł Działność usługow a 50 tys. zł Gospodarka mieszkaniow a 2751 tys. zł Transport i łączność 6734 tys. zł Wydatki na inwestycje w przeliczeniu na jednego mieszkańca rok 2005 Kultura fizyczna i sport Oświata i wychowanie 2,54 zł 34,32 zł 15,38 zł 14,24 zł 5,09 zł 2,54 zł 131,21 zł 139,93 zł Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa Gospodarka komunalna i ochrona środowiska Ochrona zdrowia Administracja publiczna Działność usługowa Gospodarka mieszkaniowa Transport i łączność 342,54 zł 13
Działalność Gminy, w tym oczywiście finanse są jawne, mówi o tym art.61 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i ustawa o dostępie do informacji publicznej. Mieszkańcy mają prawo wiedzieć jak wygląda sytuacja finansowa Gminy, w której mieszkają, ile jest pieniędzy w budżecie i na co są wydawane. Każdy ma prawo zgłosić wniosek do projektu budżetu, w terminie do 15 września roku poprzedzającego rok budżetowy, w Urzędzie Miasta i Gminy w Ożarowie Mazowieckim. Staraliśmy się przybliżyć zagadnienia dotyczące gospodarki finansowej Gminy w sposób przystępny. Zainteresowanych szczegółowym opisem budżetu i treścią uchwały budżetowej na 2005 rok zapraszamy na Biuletynu Informacji Publicznych www.bip.ozarow-mazowiecki.pl Uwagi na temat broszury można kierować na adres : ue@ozarow-mazowiecki.pl Więcej informacji otrzymają Państwo w przyjaznym Urzędzie Miasta i Gminy Ożarów Mazowiecki 14