1 Rozkład materiału nauczania dla klasy 5. Propozycja Nr lekcji Temat 1 MUZYKA WOKÓŁ NAS 2 JESIEŃ JUŻ BLISKO 3 4 INSTRUMENTY STRUNOWE 5 MUZYKA, KTÓRA POKONAŁA CZAS Nr z podstawy programowej II/2, 5, 6, 9, II/2, 4, 5, 6 I/4, 6, II/9, III/3, 5 I/2, 3, 6, II/1, 2, 4,, 6 Materiał do realizacji wiersz J. Twardowskiego Klasówka z religii [P s. 6]; piosenka Wokół wszystko gra [P s. 7]; K. Penderecki Fluorescencje [CD IV]; efekty dźwiękowe [CD]; ZĆ s. 3 4 piosenki Czas na babie lato, Na deszczową pogodę [P s. 80 83]; ZĆ s. 5, 33 36 C. Debussy Dziewczyna o włosach jak len; J. Morel Bossa in re; L.-C. Daquin Kukułka; L. Delibes Pizzicato; J. Haydn VI Kwartet D-dur op. 50, C. Sains-Saëns Łabędź, K. Szymanowski Źródło Aretuzy, E. Grieg Suita z czasów Holberga, M. Musorgski Gnom z cyklu Obrazki z wystawy [CD]; czytanki o instrumentach i o pracy lutnika [P s. 46 53]; ZĆ s. 21 24 Oda do Radości [P s. 12 13]; N. Rimski-Korsakow Szeherezada, M. de Falla Taniec ognia [CD], L. van Beethoven Oda do Radości [CD]; czytanka [P s. 11 12]; wybrane utwory słuchane w kl. IV; ZĆ s. 6 podstawowe słuchowe wyodrębnienie odgłosów z otoczenia i umiejętność ich nazwania (np. szmer); umiejętność zróżnicowania źródeł dźwięków; poszukiwanie nowych źródeł lub sposobów wydobycia dźwięku; rozpoznanie nagranych efektów dźwiękowych. określenie nastroju piosenki; aktywne uczestniczenie w zabawach grupowych przy piosenkach; rozumienie funkcji kropki przy nucie; znajomość terminu: ostinato i takt 6/8; granie akompaniamentu do piosenki w grupie. znajomość terminów: pudło rezonansowe, rezonator, struna, smyczek, lutnik, kwintet, kwartet, trio; znajomość nazw poszczególnych instrumentów strunowych; podstawowa znajomość budowy instrumentów strunowych. śpiewanie w grupie Ody do Radości z polskim tekstem; znajomość podwójnego znaczenia terminu: muzyka klasyczna; określanie charakteru utworu N. Rimskiego- Korsakowa i M. de Falli. ponadpodstawowe zaśpiewanie piosenki poznanej na wakacjach; ułożenie tekstu drugiej zwrotki do melodii piosenki Wokół wszystko gra; tworzenie w grupie ilustracji muzycznej na określony temat; odtwarzanie gestodźwiękami prostych schematów rytmicznych w refrenie piosenki; nagranie i prezentacja domowych odgłosów. określenie trybu (moll) piosenki; ułożenie własnego rytmu na 3/4 lub 6/8 i wykonanie go; wykonanie akompaniamentu na szklankach; próba układania melodii; oddanie intonacją głosu swojego nastroju. znajomość terminów: pizzicato, gęśle; skonstruowanie łuku muzycznego; rozpoznanie brzmienia poszczególnych instrumentów strunowych; umiejętność podziału instrumentów strunowych ze względu na sposób wydobywania dźwięku; znajomość składu kwartetu smyczkowego. śpiewanie Ody do Radości solo; granie ze słuchu melodii Ody (takty 1 8) na flecie lub dzwonkach od dźwięku e ; podanie innych tytułów lub kompozytorów utworów klasycznych.
2 6 RODZAJE MUZYKI JAZZ 7 MUZYKA TANECZNA 8 MUZYKA LUDOWA 9-10 MUZYKA LUDOWA INSPIRACJĄ TWÓRCZOŚCI KOMPOZYTO- RÓW I/2, 3, 4, II/2, 4, 6,, 3 piosenka Nie wie nikt [P s. 20 21]; Git on bo d little children, L. Armstrong Cornet chop Suey [CD]; czytanka o jazzie [P s. 18 19]; Swing na trójkątach [P s. 38] II/2, 5 piosenka Rytmy synkopowane [P s. 22]; I. Albeniz Tango, J. Morel Bossa in re, I.J. Paderewski Menuet, L. Boccherini Menuet, F. Chopin Walc Es-dur op. 18 nr 1 [CD]; czytanka o muzyce tanecznej [P s. 21 23]; ZĆ s. 6 I/5, II/2, 5,, 4 II/2, 4, piosenki: U matki na zrębie [P s. 16], Laboga chłopaki [P s. 119], Wele wetka [ZĆ s. 14]; Lasowiak, Klepany i Melodia ludowa [P s. 57, 60, 62]; czytanka o muzyce ludowej i O. Kolbergu [P s. 13 16]; polskie tańce w wykonaniu kapeli ludowej [CD] oraz Oberek [CD], muzyka innych narodów [CD]; ZĆ s. 6 piosenka Bieriozka [P s. 118]; P. Czajkowski IV Symfonia f-moll cz. IV (Bieriozka); J. Brahms Taniec węgierski d-moll nr 12, Taniec węgierski g-moll nr 5 [CD]; czytanka o K. Szymanowskim [P s. 17]; K. Szymanowski Redyk i Panie muzykancie, F. Chopin Mazurek C-dur op. 7 nr 5, W. Lutosławski Hurra polka [CD], artystyczne opracowania tańców [CD]; ZĆ s. 6 śpiewanie w grupie II cz. piosenki; znajomość terminów: jazz, improwizacja, negro spirituals; słuchowe rozpoznanie kilku instrumentów w składzie zespołu jazzowego (klarnet, trąbka, fortepian, kontrabas, perkusja). znajomość nazw niektórych tańców towarzyskich (tango, walc, rumba, samba, cha-cha) oraz dawnego (menuet); słuchowe rozpoznanie i odróżnienie tańców ludowych, dawnych i towarzyskich. znajomość terminów: etnografia, folklor, stylizacja/artystyczne opracowanie; słuchowe rozpoznanie polskiej melodii ludowej wśród melodii innych narodów; sylwetka etnografa O. Kolberga umiejętność odróżnienia muzyki ludowej od jej artystycznego opracowania; znajomość nazw i określenie charakterystycznych cech polskich tańców poznanych w klasie czwartej; zauważenie melodii Bieriozki w słuchanej IV Symfonii P. Czajkowskiego; rozpoznanie, który region Polski był inspiracją do skomponowania słuchanego utworu (Redyk K. Szymanowskiego). śpiewanie I cz. piosenki z angielskim tekstem; zagranie II cz. piosenki na flecie; improwizacja rytmiczna na instrumencie perkusyjnym. śpiewanie i wykonanie ruchowe piosenki w kanonie (w grupie); wystukanie rytmu tanga na podstawie słuchanego utworu (I. Albeniza); prezentacja podstawowego kroku walca lub tańca poznanego w klasie czwartej. zanucenie melodii ludowej znanej uczniowi; historyczne i kulturowe znaczenie dzieła O. Kolberga. zanucenie melodii piosenki solo; granie na flecie melodii Bieriozka; odnalezienie różnic pomiędzy melodią oryginalną Bieriozki a jej opracowaniem w utworze IV Symfonia P. Czajkowskiego (różnice melodyczne, aparat wykonawczy, wydłużenie fraz dwa dodatkowe uderzenia perkusji); podanie przykładów folkloru innych narodów; wiadomości o życiu i twórczości K. Szymanowskiego.
3 Nr lekcji Temat 11 MUZYKA DLA DUSZY I CIAŁA? 12 13 GŁOS TO TEŻ INSTRUMENT Nr z podstawy programowej I/7, II/2, I/4, II/2, 3, III/3 Materiał do realizacji czytanka o W. Lutosławskim [P s. 9]; M. Musorgski Stary zamek, W. Lutosławski Hurra polka; afisze koncertowe [P s. 24]; ZĆ s. 6 9 piosenki Pięknie żyć [P s. 78], W Appalachach [P s. 56]; czytanki oraz zabawy z głosem [P s. 64 69]; W.A. Mozart Aria Królowej Nocy, F. Chopin Mazurek w wykonaniu zespołu Novi Singers [CD]; ZĆ s. 25, 27 30 podstawowe określenie nastroju słuchanej muzyki oraz uczuć jakie budzi; ułożenie programu koncertu dla kolegów; znajomość sylwetki W. Lutosławskiego. znajomość terminów: sopran, alt, tenor, bas, skala głosu, glissando; słuchowe rozpoznanie rodzajów głosu; określenie nastroju słuchanych utworów; aktywny udział w zabawach z głosem (wyrażanie emocji i uczuć); znajomość zasad prawidłowego operowania głosem; znajomość czynników szkodliwych dla głosu. 14 ZIMOWY CZAS II/2, 4, 6, 9 piosenka Ogólnie zima [P s. 88 89]; ZĆ s. 39 znajomość terminu: ostinato. 15 MAŁE KOLĘDOWANIE I/1, 2, II/2, 4, III/5 pastorałka W tej kolędzie [P s. 86 87]; kolędy Gdy śliczna Panna, Pójdźmy wszyscy [P s. 61, 57]; Nużeśmy krześcijanie [CD]; ZĆ s. 39 śpiewanie kolędy i pastorałki w grupie; granie na flecie Gdy śliczna Panna; określenie cech kolędy Nużeśmy krześcijanie; akompaniament rytmiczny do pastorałki. ponadpodstawowe przeprowadzenie wywiadu z domownikami; wyszukanie informacji o audycjach muzycznych; zaśpiewanie motywów słuchanych utworów; przedstawienie i uzasadnienie wyboru swojej ulubionej muzyki; podstawowe wiadomości o W. Lutosławskim. znajomość budowy i funkcjonowania aparatu głosowego człowieka; świadome wykorzystanie możliwości własnego głosu w zabawach i śpiewie; znajomość nazwisk słynnych śpiewaków operowych. dopasowywanie słów do określonego rytmu; proponowanie akompaniamentu rytmicznego (ostinato) do piosenki Ogólnie zima; umiejętność zapisania swojego ostinata (w ZĆ). zaśpiewanie kolędy wybranej przez ucznia; akompaniowanie na gitarze lub keyboardzie do W tej kolędzie.
4 16 MUZYKA JAK Z BAJKI II/7, 17 OPERA I/4, 7,, 3 18 STANISŁAW MONIUSZKO KOMPOZYTOR OPER I PIEŚNI 19 ODSZYFROWA- NA MUZYKA? 20 21 ELEMENTY MUZYKI RYTM I TEMPO I/4, 5, 6,, 3, 4, 6 I/1, II/2, 4, II/2, 9, M. Musorgski Gnom i Stary zamek, M. de Falla Taniec ognia, N. Rimski-Korsakow Szeherezada, W.A. Mozart Aria Królowej Nocy, C. Saint-Saëns Łabędź [CD] czytanka o operze [P s. 70]; G. Rossini Uwertura do opery Wilhelm Tell, G. Puccini Aria Cavaradossiego z opery Tosca, W.A. Mozart Aria Królowej Nocy z opery Czarodziejski flet [CD] czytanka o S. Moniuszce [P s. 71 74]; Aria z kurantem [CD], Szumią jodły aria Jontka z opery Halka, Polonez Miecznika z opery Straszny dwór [CD] piosenka Odkrywcy muzyki [P s. 76]; Chorał gregoriański [CD]; partytura Taniec dworski F. Rybickiego [ZĆ s. 49]; P s. 17, 32, 48 49 piosenka W polu [P s. 29]; kanon Don, don [P s. 33]; zabawa z cyframi [P s. 30]; C. Orff Taniec z Carmina burana [CD]; czytanka o C. Orffie [P s. 30]; J. Brahms Taniec węgierski d-moll nr 12 [CD]; P s. 28 33; ZĆ s. 11 13, 42 określenie nastroju słuchanych utworów; dopasowanie podanych tytułów do słuchanych utworów. znajomość terminów: opera, uwertura, aria, libretto; podstawowe wiadomości o operze; wyszukanie informacji o najsłynniejszych operach. podstawowe wiadomości o S. Moniuszce; znajomość tytułów dzieł mistrza (Śpiewnik domowy, Halka, Straszny dwór). znajomość terminu: partytura; odszukanie piosenek zapisanych w metrum C, alla breve; analiza zapisu piosenki odnalezienie fragmentu zawierającego kolejne dźwięki, nazwy wartości rytmicznych. znajomość terminów: rytm, metrum, tempo; odnalezienie rytmu w otoczeniu (np. układ okien w sali) i w ilustracji (np. P s. 70); dopasowanie słów do rytmu w ZĆ; wystukanie własnego rytmu z użyciem podstawowych wartości rytmicznych; zaobserwowanie zmian tempa w słuchanym utworze. uzasadnienie doboru tytułu do słuchanej muzyki; wybór najciekawszego utworu z uzasadnieniem; improwizacja ruchowa do Tańca ognia. znajomość nazwisk słynnych śpiewaków operowych; znajomość nazwisk kilku kompozytorów operowych; zrelacjonowanie widzianej opery; rozpoznanie rodzaju głosów ludzkich w utworach. uważne wysłuchanie Poloneza Miecznika i określenie cech Polaka patrioty; znajomość życiorysu i wybranych utworów S. Moniuszki. śpiewanie piosenki z podziałem na role; znajomość terminów: manuskrypt, iluminacja; przygotowanie manuskryptu ; samodzielna analiza partytury F. Rybickego (łuki, oznaczenia dynamiczne, znaki chromatyczne, pauzy itd.). śpiewanie piosenki z równoczesnym wystukiwaniem rytmu lub mocnych części taktów; odnalezienie rytmu w mowie potocznej i poezji; określenie metrum słuchanej piosenki lub utworu; rozpoznanie melodii Czerwone jabłuszko z arytmicznego zapisu w podręczniku; zabawa z cyframi w wykonaniu solowym; podstawowe wiadomości o C. Orffie.
5 Nr lekcji Temat 22 23 ELEMENTY MUZYKI MELODIA, ARTYKULACJA I DYNAMIKA 24 ELEMENTY MUZYKI HARMONIA 25 CO SŁYCHAĆ W MUZYCE? 26 WIOSENNA MUZYKA Nr z podstawy programowej II/2, 4, 8, 9, II/2, 4, 6 II/4, I/3, II/2, 9, Materiał do realizacji kanon Don, don [P s. 33]; zabawy z głosem [P s. 69, ZĆ s. 31]; J. Brahms Taniec węgierski d-moll nr 12 (legato, subito forte, subito piano) [CD], G. Rossini Uwertura do opery Wilhelm Tell (staccato), M. Ravel Bolero (dynamika) [CD]; czytanka o M. Ravelu [P s. 32]; P s. 28, 31 34; ZĆ s. 11, 13 14, 29 30, 42 43 piosenki: Raz Barbara szła do baru [P s. 36 37], Wele wetka [ZĆ s. 15]; Swing na trójdźwiękach [P s. 38 39]; P s. 35 M. Cukierówna Marsz [P s. 62]; S. Rachmaninow Preludium cis-moll op. 3 nr 2 (harmonia), L. Delibes Pizzicato (artykulacja), M. Ravel Pavana na śmierć infantki (artykulacja), A. Borodin Tańce połowieckie z opery Kniaź Igor (tempo) [CD ]; ZĆ s. 17 20 piosenki: Kiedy przyjdzie wiosna [P s. 90], Waniliowe wiosny pędy [P s. 96]; K. Szymanowski Redyk z baletu Harnasie [CD]; ZĆ s. 39, 42 podstawowe śpiewanie kanonu w grupie; zna terminy melodia, dynamika, artykulacja; zaobserwowanie zmian dynamicznych w słuchanym utworze; przeczytanie wiersza z ZĆ z zastosowaniem własnej dynamiki; umiejętność porównania wysokości kilku dźwięków; określenie artykulacji słuchanego utworu. znajomość terminów: harmonia, akompaniament, trójdźwięk; zagranie lub zaśpiewanie trójdźwięku. znajomość terminów: rytm, melodia, dynamika, tempo, artykulacja, harmonia; umiejętność zastosowania wybranych elementów muzyki w praktyce; umiejętność słuchowego rozróżnienia elementów muzycznych zastosowanych w poszczególnych utworach. porównanie nastroju obu piosenek; znajomość roli bemola i kasownika w zapisie nutowym; przygotowanie obrazka muzycznego pt. Redyk. ponadpodstawowe śpiewanie dowolnej piosenki ze zróżnicowaną dynamiką; znajomość terminów: crescendo, diminuendo, subito, legato, staccato; zaimprowizowanie własnej melodii; zagranie Moreski (ZĆ) z zastosowaniem własnej dynamiki; recytowanie krótkich tekstów z różną artykulacją; podstawowe wiadomości o M. Ravelu; aktywny i twórczy udział w zabawach. znajomość terminu: triada harmoniczna; zagranie na dzwonkach Swing na trójdźwiękach z podziałem na role: T, S, D, zakończenie; dobranie trójdźwięków triady harmonicznej do piosenki Wele, wele wetka. umiejętność zastosowania poznanych elementów muzyki w zadaniach twórczych; granie na keyboardzie akordów do Marsza. określenie formy piosenki Waniliowe wiosny pędy; znajomość terminu: mormorando.
6 27 ZWARIOWANE MELODIE 28 Z MUZYKĄ DOOKOŁA ŚWIATA FOLKLOR INNYCH NARODÓW 29 PODRÓŻE Z PIOSENKĄ 30 WKRÓTCE JUŻ LATO 6, II/4, 8,, 2, 6 I/3, II/2, 4, 8, I/2, 3, II/2, 4, 7 6, II/2, III/2, 3, 6 W.A. Mozart Wariacje Ah, vous dirai-je Maman [CD], F. Schubert Kwintet fortepianowy Pstrąg (wariacje) [CD]; P s. 40 42; ZĆ s. 16 Simama kaa, Ayelevi, Hej-jo [P s. 105, 112, 116], W Apallachach (do słuchania) [P s. 56 57]; muzyka country, flamenco i z Ghany [CD]; repertuar uzupełniający [P s. 107 123]; ZĆ s. 44 46 piosenki: Na pokładzie Santa Marii [P s. 102 103], Hej, Zuzanno [P s. 106], Kookaburra [P s. 109], liczby po arabsku [P s. 110], Shalom chaverim [P s. 107], Bieriozka [P s. 118]; ZĆ s. 44 46 piosenka Hej, lato, lato, lato! [P s. 98]; piosenki i utwory do słuchania z całego roku szkolnego; ZĆ s. 43 znajomość terminów: wariacje, temat; rozumienie podstawowych zasad formy wariacji; granie tematu wariacji Mozarta; recytacja przysłowia ze zmianami tempa, dynamiki, rytmu itp. znajomość terminu pentatonika; granie na dzwonkach lub flecie pentatoniki; umiejętność zagrania na flecie piosenki Hej jo. wypisanie wartości rytmicznych i pauz z kanonu Kookaburra; improwizacja ruchowa do piosenki Hej, Zuzanno; granie na flecie lub dzwonkach fragmentu Bieriozki; akompaniament rytmiczny do jednej z piosenek. rozpoznanie piosenek z całego roku po usłyszeniu fragmentu melodii, klaskanego rytmu lub wybranych słów; rozpoznanie przynajmniej jednego utworu muzycznego po usłyszeniu jego fragmentu. umiejętność rozpoznania w słuchanym utworze zmian tematu i określenie, na czym one polegają; stworzenie własnych wariacji na temat melodii Wlazł kotek i zapisanie ich w ZĆ wykonanie wariacji z podręcznika i ich analiza pod omawianym kątem. granie własnej melodii opartej na pentatonice; umiejętność rozróżnienia charakterystycznego folkloru innych narodów; granie melodii jednej z piosenek z P s. 107 123. wyszukanie w atlasie geograficznym informacji potrzebnych do rozwiązania zadań w ZĆ; ułożenie rytmu w metrum 4/4 składającego się z wartości i pauz piosenki Kookaburra. dopasowanie nazwisk kompozytorów do tytułów utworów; umiejętność odszukania i wyjaśnienia oznaczeń muzycznych w piosence.