Elementy systemu podatkowego I. ogólne prawo podatkowe 1. zobowiązania podatkowe i postępowanie podatkowe ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa 1 2. kontrola skarbowa -ustawa z dnia 28 września 1991r. o kontroli skarbowej 2 II. międzynarodowe prawo podatkowe 1. prawo Unii Europejskiej -traktaty, rozporządzenia, dyrektywy i decyzje wspólnotowe stosowane bezpośrednio lub włączane do prawa krajowego 2. unikanie podwójnego opodatkowania umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, ratyfikowane polskimi ustawami III. szczegółowe prawo podatkowe 1. podatki dochodowe : a) podatek dochodowy od osób prawnych ustawa z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych 3 b) podatek dochodowy od osób fizycznych : opodatkowanie na zasadach ogólnych ustawa z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych 4 opodatkowanie w formie ryczałtu ewidencjonowanego ustawa z dnia 20 listopada 1998r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne 5 opodatkowanie w formie karty podatkowej ustawa z dnia 20 listopada 1998r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne c) podatek tonaŝowy 6 ustawa z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonaŝowym 2. podatki obrotowe a) podatek od towarów i usług (VAT) ustawa z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług 7 1 Dz.U. z 2005r.. Nr 8, poz.60 ze zm. 2 Dz.U. z 2004r. Nr 8, poz.65 ze zm. 3 Dz. U. z 2000r., Nr 54 poz.654 ze zm. 4 Dz.U. z 2000r., Nr 14 poz.176 ze zm. 5 Dz.U. z 1998r. Nr 144, poz.930 ze zm. 6 Dz.U. z 2006r. Nr 183, poz.1353 ze zm. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA W POLSCE - materiały uzupełniające 1
b) podatek akcyzowy ustawa z dnia 23 stycznia 2004r. o podatku akcyzowym 8 3. podatek od czynności cywilnoprawnych ustawa z dnia 9 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych 9 4. opłata skarbowa ustawa z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej 10 5. podatek od spadków i darowizn ustawa z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn 11 6. podatek od gier ustawa z dnia 29 lipca 1992r. o grach i zakładach wzajemnych 12 7. podatek rolny ustawa z dnia 15 listopada 1984r. o podatku rolnym 13 8. podatek leśny ustawa z dnia 30 października 2002r. o podatku leśnym 14 9. podatki i opłaty lokalne : podatek od nieruchomości podatek od środków transportowych opłaty lokalne: targowa, miejscowa, uzdrowiskowa, od posiadania psów ustawa z dnia 12 stycznia 1991r. o podatkach i opłatach lokalnych 15. 7 Dz.U. z 2004r. Nr 54, poz.535 ze zm. 8 Dz.U. z 2004r. Nr 29, poz.257 ze zm. 9 Dz.U. z 2007r., Nr 68, poz.450 ze zm. 10 Dz.U. z 2006r., Nr 225, poz.1635 ze zm. 11 Dz.U. z 2004r., Nr 142, poz.1514 ze zm. 12 Dz.U.z 2004r. Nr 4, poz.27 ze zm. 13 Dz.U. z 2006r., Nr 136, poz.969 ze zm. 14 Dz.U. z 2002r., Nr 200, poz.1682 ze zm. 15 Dz.U. z 2006r., Nr 121, poz.844 ze zm. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA W POLSCE - materiały uzupełniające 2
Rozkład rodzaju opodatkowania wg form organizacyjnych Forma opodatkowania dochodu osiąganego przez podmiot Rodzaj formy organizacyjnej Akt prawny, dot. działania podmiotu podatek dochodowy od osób fizycznych, obciąŝający odrębnie kaŝdą osobę fizyczną (róŝne formy opodatkowania: zasady ogólne, ryczałt ewidencjonowany, karta podatkowa, podatek tonaŝowy) osoba fizyczna nie prowadząca działalności gospodarczej przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą art.8 Kodeksu cywilnego 16 art.4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej 17 spółka cywilna podatek dochodowy od osób fizycznych lub podatek dochodowy od osób prawnych obciąŝający odrębnie kaŝdego wspólnika w zaleŝności od tego czy wspólnikiem w spółce jest osoba prawna, czy osoba fizyczna spółka jawna (europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych EZIG 18 ) spółka partnerska spółka komandytowa spółka komandytowo-akcyjna art.4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przepisy ustawy-kodeks spółek handlowych 19, dotyczące spółek osobowych (art.22-art.150) 16 ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r.- Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964r. Nr 16, poz.93 ze zm.) 17 ustawa z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2007r. Nr 155, poz.1095 ze zm.) 18 ustawa z dnia 4 marca 2005 r. o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce europejskiej (Dz.U. z 2005r. Nr 62, poz.551 ze zm.) 19 ustawa z dnia 15 września 2000r.-Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2000r. Nr 94, poz.1037 ze zm.) DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA W POLSCE - materiały uzupełniające 3
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji podatek dochodowy od osób prawnych (zasady ogólne lub podatek tonaŝowy) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka akcyjna w organizacji spółka akcyjna (w tym spółka europejska SE) art.4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przepisy ustawy-kodeks spółek handlowych, dotyczące spółek kapitałowych (art.151-art.595) inne osoby prawne (w tym spółdzielnia europejska SCE 20 ) art.4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, jednostki nie posiadające osobowości prawnej róŝne inne ustawy 20 rozporządzenie Rady (WE) nr 1435/2003 z dnia 22 lipca 2003r.w sprawie statutu spółdzielni europejskiej SCE (Dz. U. UE.L z 2003r. Nr 207 poz.1 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA W POLSCE - materiały uzupełniające 4
Podatek dochodowy od osób fizycznych Zasady ogólne Ryczałt ewidencjonowany Karta podatkowa Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku podatku dochodowym od osób dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, fizyczne (Dz. U. z 1998 r. Nr 144, poz. 930 ze zm.) poz. 176 ze zm.) I. Kto moŝe stosować tę formę opodatkowania 1) Wg kryterium podmiotowego a) przedsiębiorca, kaŝdy podatnik b) osoba fizyczna uzyskująca przychody z najmu i dzierŝawy, c) osoba fizyczna wykonująca wolny zawód wskazany w ustawie o zryczałtowanym podatku przedsiębiorca prowadzący działalność wymienioną w załączniku nr 3 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym dochodowym 2) Wg wielkości obrotów nie ma wpływu a) rozpoczynający działalność - bez ograniczeń, lecz tylko do momentu przekroczenia 150.000 euro obrotu w pierwszym roku działalności, nie ma wpływu b) kontynuujący działalność, jeŝeli w roku poprzednim nie przekroczyli 150.000 euro obrotu 3) Wg ilości zatrudnionych pracowników nie ma wpływu nie ma wpływu tylko do określonej liczby pracowników w danej działalności, zgodnie z załącznikiem nr 3 do ustawy 4) wg wyłączeń ustawowych nie ma wyłączeń wyłączenia z art.8 ustawy wyłączenia z art.25 ustawy II. Sposób wyliczenia podatku DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA W POLSCE - materiały uzupełniające 5
przychody ze wszystkich źródeł - koszty uzyskania tych przychodów przychody = dochód - odliczenia od przychodu - odliczenia od dochodu = podstawa opodatkowania = podstawa opodatkowania x stawka podatkowa x stawka podatkowa = podatek = podatek - odliczenia od podatku - odliczenia od podatku = podatek naleŝny = podatek naleŝny III. Co wpływa na wielkość podatku a) przychody a) przychody b) koszty b) odliczenia od przychodu c) odliczenia od dochodu c) rodzaj działalności (stawka) d) wielkość dochodu (stawka) d) odliczenia od podatku e) odliczenia od podatku IV. Co moŝna odliczyć od podstawy opodatkowania składki na ubezpieczenie społeczne, składki na ubezpieczenie darowizny, wydatki na rehabilitację, społeczne, darowizny, wydatki na wydatki na internet, odsetki od rehabilitację, wydatki na internet, kredytu na cele mieszkaniowe odsetki od kredytu na cele (prawa nabyte) mieszkaniowe (prawa nabyte) podatek ustalony decyzją US - składka na ubezpieczenie zdrowotne = podatek naleŝny a) rodzaj działalności b) ilość pracowników c) wielkość miejscowości d) sytuacja podatnika Nic V. Jaka stawka progresywna 18%, 32% lub liniowa 19% liniowa 3, 5.5, 8.5, 17, 20% miesięczna ustalona indywidualnie przez US VI. Co moŝna odliczyć od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne, ulga na dziecko składki na ubezpieczenie zdrowotne składki na ubezpieczenie zdrowotne VI. Jakie deklaracje zeznanie roczne PIT-36, PIT-37 zeznanie roczne PIT-28 zeznanie roczne, jeŝeli odliczana składka zdrowotna VII. Zalety koszty zmniejszają podatek koszty nie wpływają na podatek, a więc nie są sporne, prowadzona tylko ewidencja przychodu stała kwota do zapłaty mimo, Ŝe dochód moŝe być duŝy, brak obowiązku prowadzenia ewidencji VIII. Wady zaliczki samoobliczane co miesiąc, Zaliczki samoobliczane co miesiąc, stała kwota do zapłaty mimo, Ŝe kaŝdy element kosztów moŝe być koszty nie zmniejszają podatku, dochód moŝe nie wystąpić sporny mimo, Ŝe mogą być duŝe DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA W POLSCE - materiały uzupełniające 6
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA W POLSCE - materiały uzupełniające 7
Kraje UE i EOG (EEA) Unia Europejska Belgia, Wielka Brytania Grecja Hiszpania Austria Cypr Bułgaria Francja Irlandia Portugalia Finlandia Czechy Rumunia Holandia, Dania Szwecja Czechy Luksemburg Estonia, Niemcy Litwa, Włochy Łotwa Malta Polska Słowacja Słowenia Węgry Europejski Obszar Gospodarczy - EOG (European Economic Area - EEA) Członkami EOG są: - wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej - państwa stowarzyszone w układzie EFTA, czyli Norwegia Islandia Lichtenstein. Celem EOG jest ustanowienie swobodnego przepływu towarów, kapitału, pracowników oraz usług między państwami członkowskimi. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA W POLSCE - materiały uzupełniające 8