Znane modele kształcenia online Kształcenie synchroniczne, asynchroniczne, mieszane Modele wykorzystujące otwarte technologie Model 3J Model agregowany Model m-learningu Model ADDIE Model Gilly Salmon Wiodące modele e-learningowe w USA Polski Uniwersytet Wirtualny Model ADDIE Analiza (Analiza) Projektowanie (Design) Rozwój (Development) Wdrożenie (Implementation) Ocena (Evaluation) Model ADDIE składa się z fazy analizy założeń i warunków, projektowania kursu, opracowywania komponentów kursu, jego wdrażania oraz ewaluacji. Analiza Przystępując do projektowania kursu, w fazie analizy, należy udzielić odpowiedzi na następujące pytania: Kto jest odbiorcą kursu? Jakie są cele kursu? Czego odbiorca powinien się nauczyć? Jaki jest oczekiwany termin zakończenia projektu - jaki jest czas trwania prac? Jakie są ograniczenia (wiek odbiorców, infrastruktura komputerowa twórców i użytkowników)? W jaki sposób kurs ma być dostarczony użytkownikowi (CD, strona WWW, platforma e-learningowa)? Jakie zadania (zapoznanie się z jakim procentem materiału, poprawne odpowiedzi na ile pytań, jakie zadania dodatkowe) musi wykonać student, aby można było powiedzieć, że nabył kompetencje, które były zakładane w celach kursu? Jakie są zakładane czynności nauczyciela podczas nauczania on-line? 1
Projektowanie Opracowanie /rozwój Na fazę projektowania składają się elementy poszukiwania, planowania, rozwijania, oceniania i zarządzania procesem tworzenia kursu. W fazie projektowania, należy uwzględnić: Sformułowanie szczegółowych celów nauczania oraz strategii przekazywania wiedzy i testowania; Przygotowanie treści ekranów szkoleniowych oraz pytań (z uwzględnieniem multimediów i interakcji); Przygotowanie opisu multimediów; Stworzenie zarysu modułów, jednostek lekcyjnych; Wybór narzędzia autorskiego powinno ono umożliwiać zrealizowanie zamierzonej strategii szkolenia i osiągnięcie celów. W tej fazie należy skupić się na: Stworzeniu bądź zebraniu wymaganych mediów (grafiki, filmy, animacje, nagrania dźwiękowe etc.); Zdigitalizowaniu wizji kursu stworzonej w fazie projektowania; należy pamiętać o uwzględnieniu interakcji między użytkownikiem a e-kursem (kursy powinny być kreatywne, innowacyjne, zachęcać użytkownika do dalszej nauki i zgłębiania wiedzy); Stworzeniu podręcznika użytkownika; Testowaniu wytworzonego e-kursu (w tym przetestowanie kursu na zgodność ze światowymi standardami e-learningu, których spełnienie zapewni działanie kursu także na innych platformach). Pierwsze wdrożenie powinno mieć charakter testowy i obejmować pilotową grupę osób. Przygotowanie wdrożenia przebiega wg następującego schematu: Wdrożenie Ewaluacja Faza ewaluacji pozwala na: sprawdzenie czy zakładane cele zostały osiągnięte i w jakim stopniu (sprawdzenie wiedzy i umiejętności zdobytych przez uczestników kursu), zebranie opinii uczestników na temat samego kursu i jego organizacji. Jest swego rodzaju informacją zwrotną dla twórców kursu i wskazówką, co należy w kursie zmienić. 2
ewaluacja W ramach ewaluacji, należy uwzględnić następujące czynności: Sprawdzenie (poprzez testy) stopnia przyswojenia wiedzy przez uczestników kursu; Zebranie opinii kursantów o kursie i sposobie jego prowadzenia (w różnych fazach trwania kursu) w tym opinii anonimowych oraz ich analiza; Dokonywanie zmian w kursie adekwatnych do uwag przekazanych przez uczestników kursu; Prowadzenie dokumentacji ewaluacji kursu, tak aby móc go ulepszać i porównywać jego ocenę po wprowadzonych zmianach. Składowe e-kursu opowiadana z punktu widzenia widowni i empatia, wejście w skórę... więź emocjonalna silny początek historii, użyj słów, które zbudują więź, zaciekaw 3
opis gdzie słuchacz jest w biznesie, życiu, w danej sytuacji rola co słuchacz tutaj robi? punkt A dlaczego warto coś zmienić? Pokaż czarny scenariusz: co się może stać jeśli słuchacz pozostanie w dotychczasowym miejscu, w punkcie A. Metafora Linia czasu. punkt B gdzie chce być pokaż punkt dojścia, gdzie słuchacz chce być 4
punkt B wezwanie do działania A pokażę Ci jak B 3 główne punkty rozwiązania problemu 3 punkty główne rozwiązania, 3 wyjaśnienia, 3 detale Przegląd ras bydła użytkowego Przykładowy kurs w ramach szkolenia Articulate i inne narzędzia autorskie Zdjęcie: Martin Gommel, flickr.com Młody rolnik, na starcie jaki może mieć problem? Postać bohatera kursu młody, wchodzący w życie zawodowe jak najbliższy studentom., opis (gdzie jest w życiu, w biznesie), rola (co robi?). Poznaj Marka. Marek został posiadaczem 20 hektarów ziemi. Marek chce utworzyć gospodarstwo ekologiczne. Chciałby zająć się hodowlą bydła. Zastanawia się jednak jakiego? Postanowił skontaktować się z Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Sielinku, żeby odpowiedzieć na to pytanie. 5
Zobacz jaki list wysłał Marek do Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Sielinku. Kliknij na elementy wysłane w poczcie e-mailowej, a następnie wybierz mail z zapytaniem do Ośrodka Doradztwa Rolniczego Zobacz jaką Marek dostał odpowiedź Witam, mam 20 ha hektarów ziemi w okolicach Sielinka. Większość obszaru to trwałe użytki zielone. Chciałbym utworzyć gospodarstwo ekologiczne. Czy mogli byście doradzić mi jakie bydło najlepiej hodować. Pozdrawiam Marek Nowicki Witam, jedną z dziedzin rolnictwa ekologicznego jest chów bydła, który w zależności od kierunku hodowli może być mięsny, mleczny lub mieszany. Podstawowym warunkiem racjonalnego chowu jest prawidłowe żywienie zwierząt, które w ponad 70% decyduje o osiąganych przez nie wynikach produkcyjnych. W gospodarstwach ekologicznych stosuje się w możliwie największym stopniu naturalne czyli organiczne metody produkcji, przy jednoczesnym zachowaniu równowagi między potrzebami ekonomicznymi a ochroną środowiska. Polecam też zapoznanie się z naszym poradnikiem: Chów bydła w gospodarstwach ekologicznych Anna Popek Ośrodek Doradztwa Rolniczego Popatrz oczyma studenta, opowiadając historię użyj narzędzi jak e-mail, GoldenLine. Określony jest punkt A (dlaczego warto coś zmienić) Pokazanie punktu B gdzie może dojść. Marek zastanawia się jakie cechy decydują głównie o wyborze rasy do wprowadzenia do gospodarstwa ekologicznego. Co byś poradził Markowi? Marek zastanawia się jakie cechy decydują głównie o wyborze rasy do wprowadzenia do gospodarstwa ekologicznego. Co byś poradził Markowi? Punkt A B. Konsekwencje złego doboru bydła. Poprowadzenie w przyszłość. Jeszcze dopracowujemy ten fragment kursu. - odpowiedź 1 - Wydajność (mleczna lub mięsna) -Prawda - Fałsz - informacja zwrotna do odpowiedzi 1 owszem, ale nie tylko. Przy wyborze rasy pod kątem produkcji ekologicznej należy brać pod uwagę nie tylko wydajność mleczną czy mięsną krów, ale i szereg dodatkowych parametrów takich jak: zdolność zwierząt do adaptacji do nowych warunków środowiska, długowiecznośći łatwość wycieleń. - odpowiedź 2 Łatwość wcieleń Prawda Fałsz - informacja zwrotna do odpowiedzi 2 jest to ważne kryterium, szczególnie w użytkowości mlecznej, niemniej warto wziąć pod uwagę także wydajność mleczną czy mięsną krów, zdolność zwierząt do adaptacji w nowych warunkach środowiskowych i żywieniowych, czas użytkowania, ponieważ wiążą się z naszymi wynikami ekonomicznymi Zdjęcie: by Iain Alexander 6
Marek zastanawia się jakie cechy decydują głównie o wyborze rasy do wprowadzenia do gospodarstwa ekologicznego. Co byś poradził Markowi? -odpowiedź 3- czas użytkowania - prawda - fałsz - informacja zwrotna do odpowiedzi 3 to też ważny wskaźnik, niemniej warto wziąć pod uwagę także długowieczność i tempo brakowania krów, wydajność życiową, właściwości zdrowotne i technologiczne mleka oraz płodność, ponieważ wszystkie te wskaźniki razem decydują o sukcesie naszego przedsięwzięcia. Wezwanie do działania. Marek postanawia zajrzeć do poradnika polecanego przez Ośrodek Doradztwa Rolniczego, dostępnego na stronie internetowej Ośrodka. Zobacz co znalazł w poradniku kliknij przycisk Dalej Chów bydła w gospodarstwach ekologicznych Podstawowe rasy bydła Warunki hodowli bydła Szczegółowe cechy anatomiczne 3 główne punkty rozwiązania problemu 7
Cliff Atkinson, Beyond Bullet Points, Microsoft Press 2008, s. 35 8
1 Loyaut slajdu i tło kierują uwagę na najważniejsze slajdy Cliff Atkinson, Beyond Bullet Points, Microsoft Press 2008, s. 36 Jaka jest rzeczywistość? Cliff Atkinson, Beyond Bullet Points, Microsoft Press 2008, s. 38 9
Chów bydła w gospodarstwach ekologicznych Podstawowe rasy bydła Warunki hodowli bydła Szczegółowe cechy anatomiczne Cliff Atkinson, Beyond Bullet Points, Microsoft Press 2008, s. 36 3 główne punkty rozwiązania problemu Mleczne Czarno-biała Rasy mleczne Mleczne Holsztynofryzyjska Holsztynofryzyjska Czarno-biała Rasy bydła użytkowego Charolaise Limousine Zobacz najważniejsze rasy bydła mięsnego Rasy bydła użytkowego Charolaise Limousine Podstawowe rasy bydła Mięsne Angus Charolaise Mięsne Angus Charolaise Hereford Hereford Loyaut slajdu i tło kierują uwagę na najważniejsze slajdy. Pierwszy punkt kluczowy. Selers Pierwsze wyjaśnienie punktu kluczowego. Następne dwa ekrany szkoleniowe to detale. Selers 10
Poznaj rasy mięsne? Rasa Limouise Obejrzyj film opisujący rasy mięsne Jest rasą wcześnie dojrzewającą, o masie ciała w granicach 650-800 kg dla krów i około 1100 kg dla buhajów. Detale cd. Detale cd. Foto: law_keven Rasy mleczne Mleczne Holsztynofryzyjska Czarno-biała Rasa Czarno-Biała Zobacz najważniejsze rasy bydła mlecznego Rasy bydła użytkowego Mięsne Charolaise Limousine Angus Charolaise W gospodarstwach ekologicznych można utrzymać krowy tej rasy produkujące 5000-6000 kg mleka rocznie Hereford Drugie wyjaśnienie punktu kluczowego Selers Foto: macieklew 11
jak tworzyć slajdy narysuj je jakich kolorów użyć? posługuj się narzędziami, uważaj na Absorpcja Działanie Zastosowanie Prezentacja Praktyka Zew. aktywność Eksperyment Badania Indywidualny wytwór Czytanie Gry Pomoce Źródło: William Horton, E-learning by Design, Pfeiffer, Wiley, 2006 12
Fotosynteza Energia świetlna Energia świetlna pochłaniana przez chlorofil Tlen Dwutlenek węgla pochłaniany z powietrza Węglowodan 13
Zdjęcia i nagrania audio z rozmów. Prosta nawigacja. Wprowadzenie studenta na uczelnię, reklama uczelni. 14
Absorpcja Działanie Zastosowanie Absorpcja Działanie Zastosowanie Prezentacja Zew. aktywność Praktyka Odkrycia Badania Indywidualny wytwór Prezentacja Zew. aktywność Praktyka Odkrycia Badania Indywidualny wytwór Czytanie Gry Pomoce Czytanie Gry Pomoce Źródło: William Horton, E-learning by Design, Pfeiffer, Wiley, 2006 Źródło: William Horton, E-learning by Design, Pfeiffer, Wiley, 2006 15
zadań zadań Jaka to rasa bydła? Jaka to rasa bydła? Obejrzyj szczegółowo rysunek i wpisz prawidłową nazwę rasy w okienku poniżej. Nazwa rasy: Limousin Brawo! Bardzo dobra odpowiedź. To rasa Limousin. Zdjęcie: law_keven, flickr.com Zdjęcie: law_keven, flickr.com zadań Jaka to rasa bydła? Niestety, to błędna odpowiedź. Rasa, którą widzisz na zdjęciu to rasa Limousin. Zdjęcie: law_keven, flickr.com 16
17
Raptivity - interaktywności Raptivity - interaktywności 18
Absorpcja Działanie Zastosowanie Prezentacja Zew. aktywność Praktyka Odkrycia Badania Indywidualny wytwór Czytanie Gry Pomoce Źródło: William Horton, E-learning by Design, Pfeiffer, Wiley, 2006 19
20
21
22