PODRĘCZNIK METODYCZNY DLA NAUCZYCIELA

PODRĘCZNIK METODYCZNY DLA NAUCZYCIELA dla kursów multimedialnych SuperMemo Niemiecki. Kein Problem!+ z panelem nauczyciela Spis treści OPIS ZAWARTOŚCI MERYTORYCZNEJ PROGRAMU... 2 Poziom podstawowy... 2 Poziom średni... 6 Poziom zaawansowany... 9 WSKAZÓWKI METODYCZNE DLA NAUCZYCIELA... 12 MODELE PRACY Z OPROGRAMOWANIEM... 17 Kurs z programem SuperMemo UX... 17 Pierwsze kroki z programem... 17 Charakterystyka ćwiczeń... 18 Podstawowe typy ćwiczeń... 19 System zapamiętywania... 23 Panel nauczyciela... 25 Zasada działania zarządzanie grupą uczniów... 25 Rozpoczęcie pracy z grupą uczniów... 26 Przeglądanie postępów w nauce... 27 Zlecanie zadań... 28 Pozostałe opcje programu... 29 Zadania - widok ucznia... 30 Podsumowanie metodyczne... 31 PRZYKŁADY SCENARIUSZY LEKCJI Z WYKORZYSTANIEM OPROGRAMOWANIA... 32 Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 1

OPIS ZAWARTOŚCI MERYTORYCZNEJ PROGRAMU Lekcja 1 Poziom podstawowy Zagadnienia gramatyczne Pisownia rzeczowników wielką literą Formy grzecznościowe Ihnen i Sie Rodzajnik określony i nieokreślony Zaimki osobowe Prosty szyk zdania Prosty szyk pytania Alfabet niemiecki Zagadnienia leksykalne Powitania i poŝegnania Przedstawianie się Opisywanie miejsca zamieszkania, narodowości i zawodu Lekcja 2 Zagadnienia gramatyczne Szyk pytań bez słowa pytającego Zaprzeczanie czasowników przy pomocy nicht WyraŜenie es gibt Łączenie zdań spójnikami und i denn Liczebniki główne od 1 do 10 Zagadnienia leksykalne Rozmowa przez telefon Rezerwowanie pokoju w hotelu Pytanie o drogę Lekcja 3 Zagadnienia gramatyczne Odmiana rodzajników w bierniku Odmiana czasowników regularnych i nieregularnych Szyk przestawny Zagadnienia leksykalne Pytanie o drogę cd. Pytanie i informowanie o wieku Lekcja 4 Zagadnienia gramatyczne Zaimek dzierŝawczy Possessivpronomen Przypadki w języku niemieckim Odmiana rodzajników w pierwszym i czwartym przypadku Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 2

Zagadnienia leksykalne Przedstawianie osób trzecich Rozmowa o swojej pracy Opowiadanie o swojej rodzinie Lekcja 5 Zagadnienia gramatyczne Zaimki osobowe w czwartym przypadku Odmiana rodzajników w trzecim przypadku Odmiana czasownika wissen Liczebniki główne od 11 do 20 Zagadnienia leksykalne Nazwy krajów W kawiarni W restauracji Lekcja 6 Zagadnienia gramatyczne Odmiana rzeczowników w pierwszym i czwartym przypadku Czasowniki modalne Czasowniki przechodnie i nieprzechodnie: stehen/stellen, legen/liegen Czasowniki rozdzielnie złoŝone Zagadnienia leksykalne Nazwy miesięcy Plany wakacyjne uczniów Mieszkanie w domu jedno- i wielorodzinnym Lekcja 7 Zagadnienia gramatyczne Czasowniki modalne cd. Rekcja Tryb rozkazujący Zaimek wskazujący dieser, diese, dieses Zagadnienia leksykalne Nazwy kolorów Pytanie o drogę Pisanie krótkich informacji, listów Lekcja 8 Zagadnienia gramatyczne Zaimki dzierŝawcze zestawienie Czasowniki modalne cd. Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 3

Zaimki jeder, jede, jedes Liczebniki główne od 21 do 101 Podawanie czasu Zagadnienia leksykalne Przy informacji kolejowej Zaproszenie na kawę Umawianie wyjazdu słuŝbowego Jazda pociągiem Lekcja 9 Zagadnienia gramatyczne Odmiana rzeczowników w trzecim przypadku Czasowniki modalne cd. Tryb rozkazujący cd. Zagadnienia leksykalne Zakupy spoŝywcze Umawianie się do kina W dyskotece Lekcja 10 Zagadnienia gramatyczne Odmiana rzeczowników w drugim przypadku Deklinacja mocna i słaba rzeczowników Przyimki z trzecim przypadkiem Zagadnienia leksykalne Na poczcie Zasięganie informacji telefonicznej Opisywanie drogi BoŜe Narodzenie w Niemczech Lekcja 11 Zagadnienia gramatyczne Czas przeszły Präteritum Liczba mnoga rzeczowników zestawienie Czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złoŝone Bezokolicznik w zdaniu Przyimki z czwartym przypadkiem Zagadnienia leksykalne Pytanie o drogę (jazda autobusem) Kupowanie biletu u kierowcy Randka w kinie Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 4

Lekcja 12 Zagadnienia gramatyczne Liczebniki porządkowe Czas przeszły Perfekt Zdania współrzędnie złoŝone z und, aber i deshalb - Zagadnienia leksykalne Rezerwowanie pokoju w recepcji hotelu Załatwianie pokoju w akademiku Poszukiwanie mieszkania do wynajęcia Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 5

Poziom średni Lekcja 1 Zagadnienia gramatyczne UŜycie es Czas przeszły Perfekt czasowników nieregularnych Zdania poboczne z wenn i weil Odmiana przymiotnikowa rzeczowników Zagadnienia leksykalne Powrót do szkoły po wakacjach Awaria samochodu Mieszkanie na wsi Związki z obcokrajowcami Lekcja 2 Zagadnienia gramatyczne Przyimki z trzecim i czwartym przypadkiem Czasowniki nierozdzielnie złoŝone Tworzenie zaprzeczeń przy pomocy przedrostka -un Tworzenie czasu przeszłego Präteritum Zagadnienia leksykalne JeŜdŜenie samochodem i mandaty Rezerwowanie pokoju w hotelu Relacjonowanie jak minął dzień Zwiedzanie Kolonii Lekcja 3 Zagadnienia gramatyczne Odmiana przymiotników podsumowanie Odmiana rzeczowników odprzymiotnikowych Zaimek pytający welcher Zagadnienia leksykalne W sklepie z odzieŝą Zakupy Lekcja 4 Zagadnienia gramatyczne Stopień wyŝszy i najwyŝszy przymiotników i przysłówków Zagadnienia leksykalne Wizyta u lekarza Zakupy w modnych sklepach Moda młodzieŝowa Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 6

Lekcja 5 Zagadnienia gramatyczne Zdania poboczne z dass i ob Deklinacja przymiotników bez rodzajnika Zagadnienia leksykalne Kolacja u znajomych List relacja z podróŝy Lekcja 6 Zagadnienia gramatyczne Imiesłów czasu teraźniejszego Partizip I Zdania względne Zdania czasowe z als i wenn Zagadnienia leksykalne Wizyta u lekarza W aptece Lekcja 7 Zagadnienia gramatyczne Czas zaprzeszły Plusquamperfekt Zdania poboczne z nachdem i bevor Zagadnienia leksykalne Poszukiwanie pracy Spotkanie po latach śyciorys Lekcja 8 Zagadnienia gramatyczne Strona bierna Passiv Zdania poboczne z bevor Imiesłów czasu przeszłego jako przydawka Zagadnienia leksykalne Zakładanie konta w banku Płacenie gotówką i kartą płatniczą Lekcja 9 Zagadnienia gramatyczne Przyimki z drugim przypadkiem Pytania rozstrzygające Strona bierna Passiv w czasach przeszłych Präteritum i Perfekt Zdania poboczne z damit i um zu Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 7

Zagadnienia leksykalne Kupowanie uŝywanego samochodu Wypadki drogowe Lekcja 10 Zagadnienia gramatyczne Czasowniki modalne Tryb przypuszczający Konjunktiv II Strona bierna Passiv czasowników modalnych Zdania poboczne z obwohl, während i ohne zu Zagadnienia leksykalne Trudy chorowania Naprawianie samochodu Przepisy ruchu drogowego w Niemczech Lekcja 11 Zagadnienia gramatyczne Tryb przypuszczający Konjunktiv I Porównanie Konjunktiv I i Konjunktiv II Forma opisowa trybu przypuszczającego z würde Zdania warunkowe z wenn i fallus Mowa zaleŝna i niezaleŝna Zagadnienia leksykalne Plany wakacyjne Zwiedzanie Lipska Austria podstawowe informacje Lekcja 12 Zagadnienia gramatyczne Strona bierna Passiv Przysłówki złoŝone Czas przyszły Futur I Zagadnienia leksykalne Spotkanie firmowe Odpowiadanie na ogłoszenie o pracę Niemcy podstawowe informacje Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 8

Poziom zaawansowany Lekcja 1 Zagadnienia gramatyczne Czas przeszły Perfekt Rzeczowniki bez rodzajnika Rekcja czasowników Zagadnienia leksykalne RóŜnice w uŝyciu weit i breit Kursy dokształcające Rozmowa o zainteresowaniach gra na instrumentach Plany wakacyjne JeŜdŜenie na gapę Lekcja 2 Zagadnienia gramatyczne Czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złoŝone Tryb przypuszczający Konjunktiv II Zagadnienia leksykalne Praca wakacyjna Obcokrajowcy w Polsce Dialekty języka niemieckiego Pechowy dzień Lekcja 3 Zagadnienia gramatyczne Czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złoŝone Tryb przypuszczający Konjunktiv II czasowników modalnych Przyimki z trzecim i czwartym przypadkiem Zagadnienia leksykalne Kupowanie wycieczki w biurze podróŝy Internet PodróŜowanie pociągiem i autobusem Lekcja 4 Zagadnienia gramatyczne UŜycie haben i sein jako czasowników posiłkowych w czasie przeszłym Perfekt Przyimki z drugim i czwartym przypadkiem Zagadnienia leksykalne Nauka języków obcych Codzienne obowiązki Międzynarodowa wymiana uczniowska Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 9

Lekcja 5 Zagadnienia gramatyczne Czas przeszły Perfekt II Strona bierna Passiv Zdania czasowe Zagadnienia leksykalne Pogoda i prognoza pogody Pozdrowienia z wakacji Choroby, alergia Lekcja 6 Zagadnienia gramatyczne Zaimki względne Czas przyszły Futur I Zdania okolicznikowe celu z damit i um zu Tryb przypuszczający Konjunktiv II zdań warunkowych Konstrukcja Zustandspassiv Zagadnienia leksykalne MałŜeństwo i związki partnerskie Miłość i zazdrość Idealny partner Lekcja 7 Zagadnienia gramatyczne Zdania bezokolicznikowe Tryb przypuszczający Konjunktiv I Zagadnienia leksykalne Powody uczenia się języków obcych Moja dzielnica, moi sąsiedzi Przestępczość w wielkich miastach Lekcja 8 Zagadnienia gramatyczne Zdania porównawcze nierealne Rekcja czasowników Partykuły Zagadnienia leksykalne UŜycie machen i tun Dzisiejsza młodzieŝ Nauka zawodów rzemieślniczych Robinson Crusoe Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 10

Lekcja 9 Zagadnienia gramatyczne Zaimki względne z drugim przypadkiem Zdania rozkazujące w mowie niezaleŝnej Rekcja czasowników Zagadnienia leksykalne SkarŜenie w pracy Stosunki międzyludzkie w pracy Zmiany w Niemczech po roku 1989 Przystąpienie Polski do UE Lekcja 10 Zagadnienia gramatyczne Zdania przypuszczające z Infinitiv II Rozszerzona przydawka Zagadnienia leksykalne System ocen w szkołach niemieckich Koncert muzyki powaŝnej Hobby muzyka Lekcja 11 Zagadnienia gramatyczne Konstrukcje nominalne z während i trotz Zdania modalne z indem, ohne zu, ohne dass UŜycie brauchen zu i müssen Zagadnienia leksykalne UŜycie Stadt, Land i Staat Plany na weekend Wyjście do restauracji Rozmowa o pracę Programy wymiany młodzieŝy Erasmus Wady i zalety przystąpienia do Unii Europejskiej Lekcja 12 Zagadnienia gramatyczne Styl nominalny Czasowniki z róŝnymi formami czasu przeszłego (erschrecken, schaffen) Zagadnienia leksykalne UŜycie wieder i wider Wędrówki po górach Planowanie urlopu Kraj związkowy Hesja Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 11

WSKAZÓWKI METODYCZNE DLA NAUCZYCIELA Niemiecki Kein Problem!+ jest multimedialnym kursem do nauki języka niemieckiego na trzech poziomach zaawansowania, który opiera się na Europejskim Systemie Opisu Kształcenia Językowego. Niemiecki Kein Problem!+ poziom podstawowy gwarantuje uczącemu się opanowanie języka na poziomie A2, Niemiecki Kein Problem!+ poziom średni - na poziomie B1, natomiast, Niemiecki Kein Problem!+ poziom zaawansowany - na poziomie C1. Europejski System Opisu Kształcenia Językowego określa poziomy kompetencji językowej w skali globalnej następująco: POZIOM SAMODZIELNOŚCI POZIOM BIEGŁOŚCI POZIOM PODSTAWOWY C1 B2 B1 A2 Osoba posługująca się językiem na tym poziomie rozumie szeroki zakres trudnych, dłuŝszych tekstów, dostrzegając takŝe znaczenia ukryte, wyraŝone pośrednio. Potrafi się wypowiadać płynnie, spontanicznie, bez większego trudu odnajdując właściwe sformułowania. Skutecznie i swobodnie potrafi posługiwać się językiem w kontaktach towarzyskich i społecznych, edukacyjnych bądź zawodowych. Potrafi formułować, jasne, dobrze zbudowane, szczegółowe, dotyczące złoŝonych problemów wypowiedzi ustne lub pisemne, sprawnie i właściwie posługując się regułami organizacji wypowiedzi, łącznikami, wskaźnikami zespolenia tekstu. Osoba posługująca się językiem na tym poziomie rozumie znaczenie głównych wątków przekazu zawartego w złoŝonych tekstach na tematy konkretne i abstrakcyjne, łącznie z rozumieniem dyskusji na tematy techniczne z zakresu jej specjalności. Potrafi porozumiewać się na tyle płynnie i spontanicznie, by prowadzić normalną rozmowę z rodzimym uŝytkownikiem języka, nie powodując przy tym napięcia u którejkolwiek ze stron. Potrafi w szerokim zakresie tematów formułować przejrzyste i szczegółowe wypowiedzi ustne i pisemne, a takŝe wyjaśniać swoje stanowisko w sprawach będących przedmiotem dyskusji, rozwaŝając wady i zalety róŝnych rozwiązań. Osoba posługująca się językiem na tym poziomie rozumie znaczenie głównych wątków przekazu zawartego w jasnych, standardowych wypowiedziach, które dotyczą znanych jej spraw i zdarzeń typowych dla pacy, szkoły, czasu wolnego itd. Potrafi radzić sobie w większości sytuacji komunikacyjnych, które mogą się zdarzyć w czasie podróŝy w regionie, gdzie mówi się danym językiem. Potrafi tworzyć proste, spójne wypowiedzi ustne lub pisemne na tematy, które są jej znane bądź ją interesują. Potrafi opisywać doświadczenia, zdarzenia, nadzieje, marzenia i zamierzenia, krótko uzasadniając bądź wyjaśniając swoje opinie i plany. Osoba posługująca się językiem na tym poziomie rozumie wypowiedzi i często uŝywane wyraŝenia w zakresie tematów związanych z Ŝyciem codziennym (są to na przykład: bardzo podstawowe informacje dotyczące osoby rozmówcy i jego rodziny, zakupów, otoczenia, pracy). Potrafi porozumiewać się w rutynowych, prostych sytuacjach komunikacyjnych, wymagających jedynie bezpośredniej wymiany zdań na tematy znane i typowe. Potrafi w prosty sposób opisywać swoje pochodzenie i otoczenie, w którym Ŝyje, a takŝe poruszać sprawy związane z najwaŝniejszymi potrzebami Ŝycia codziennego. Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 12

A1 Osoba posługująca się językiem na tym poziomie rozumie i potrafi stosować potoczne wyraŝenia i bardzo proste wypowiedzi dotyczące konkretnych potrzeb Ŝycia codziennego. Potrafi formułować pytania z zakresu Ŝycia prywatnego, dotyczące np.: miejsca, w którym mieszka, ludzi, których zna i rzeczy, które posiada oraz odpowiadać na tego typu pytania. Potrafi przedstawiać siebie i innych. Potrafi prowadzić prostą rozmowę pod warunkiem, Ŝe rozmówca mówi wolno, zrozumiale i jest gotowy do pomocy. Źródło: Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie, Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, redakcja czasopisma Języki Obce w Szkole, Warszawa 2003 Adresatami kursu Niemiecki Kein Problem!+ są osoby dorosłe, studenci oraz młodzieŝ szkolna od klas gimnazjalnych, którzy chcą systematycznie, szybko i bezstresowo: - nauczyć się języka niemieckiego do poziomu C1, - powtórzyć i utrwalić swoje umiejętności językowe na poziomach od A1 do C1, - poszerzyć zakres swojego słownictwa. Kurs pomyślany jest równieŝ jako narzędzie wspierające, wzbogacające i uzupełniające warsztat pracy nauczyciela w szkole gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej. Komponenty kursu: multimedialny kurs językowy w wersji elektronicznej na 3 poziomach językowych: podstawowym, średnim i zaawansowanym podręcznik Budowa kursu multimedialnego: KaŜdy poziom zaawansowania składa się z 12 lekcji zbudowanych następująco: Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 13

LEKCJA DIALOG To w zaleŝności od poziomu zaawansowania 2-3 dialogi Wyjaśnienia i zwroty To tłumaczenie materiału leksykalnego wprowadzanego w dialogach podzielone na moduły RóŜnorodny zestaw ćwiczeń leksykalnych Komentarz do części dialogowej To krótkie wyjaśnienia gramatyczne, kulturoznawcze itp. Tekst lub 2 teksty, w zaleŝności od poziomu zaawansowania, z materiałem sprawdzającym zrozumienie treści Wyjaśnienia i zwroty W zaleŝności od poziomu z zestawem ćwiczeń leksykalnych i sprawdzających rozumienie tekstu Wyjaśnienia gramatyczne wraz z konkretnymi przykładami Zestaw róŝnorodnych ćwiczeń kontrolnych Podręcznik: Jest on wersją drukowaną kursu multimedialnego i zawiera wszystkie dialogi oraz teksty wraz z ich tłumaczeniem na język polski oraz większość ćwiczeń leksykalno-gramatycznych, poza ćwiczeniami interaktywnymi, które znajdują się tylko w wersji elektronicznej kursu. KaŜdy poziom kursu Niemiecki Kein Problem!+ przewidziany jest na około 100 godzin zegarowych nauki. Korzyści pracy z kursem Niemiecki Kein Problem!+ na lekcji języka niemieckiego: Kurs wspiera autonomię pracy ucznia. Uczeń moŝe bowiem pracować we własnym tempie w ramach danej jednostki lekcyjnej. Dla nauczyciela oznacza to moŝliwość róŝnicowania programu nauczania na lekcji i zapewnienia osiągnięcia optymalnego progresu językowego przed kaŝdego ucznia. Wszyscy uczniowie robią więc postępy w przyswajaniu i utrwalaniu materiału. Pozwala to na zwiększenie motywacji u kaŝdego ucznia. Kurs zapewnia czynny udział w lekcji wszystkich uczniów, gdyŝ pracują oni indywidualnie przy swoim stanowisku komputerowym. Tematyka kursu jest tak dobrana, aby przygotować osobę uczącą się do umiejętności komunikowania się we wszystkich istotnych obszarach Ŝycia publicznego, zawodowego i prywatnego. Zachęca do działań interakcyjnych, które naleŝą do jednych z najwaŝniejszych tendencji w obszarze nauczania (poza czterema głównymi sprawnościami językowymi: słuchaniem, pisaniem, mówieniem i czytaniem). Stąd teŝ tak duŝa ilość dialogów w kursie, które pozwalają rozwijać działania interakcyjne. Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 14

RóŜnorodność ćwiczeń zapewnia uczenie się wszystkimi zmysłami. Uczeń odsłuchuje tekst, przyporządkowuje do siebie elementy, daje odpowiedź ustną, sprawdza poprawność odpowiedzi odsłuchując ją za pomocą programu, porządkuje poprzestawiane litery w słowa bądź przestawione słowa w zdanie, daje odpowiedzi pisemne i ustne na pytania, itp. Nowy materiał językowy jest wprowadzany i ćwiczony stopniowo. Są to krótkie bloki materiału, które naleŝy przerobić w jednej sesji. Uczy to systematycznej, samodzielnej pracy i nie powoduje zniechęcenia. RóŜnicowanie programowe kursu, czyli dostosowanie treści nauczania do potrzeb uczących się, pozwoliło zredukować objaśnienia gramatyczne do najistotniejszych i niezbędnych w procesie uczenia się informacji, natomiast istotny nacisk połoŝony został na komunikację językową. Zarówno ćwiczenia leksykalne jak i gramatyczne słuŝą w głównej mierze temu celowi. Istotniejsze jest bowiem wypracowanie umiejętności płynnej i skutecznej wypowiedzi oraz umiejętności rozumienia ze słuchu niŝ poprawności gramatycznej. Dialogi i teksty nagrane są przez lektorów pochodzących z krajów niemieckojęzycznych, co sprzyja opanowaniu przez uczącego się prawidłowej wymowy. Uczeń ćwiczy wymowę słuchając nagrań dialogów, tekstów, słownictwa, pytań i innych form ćwiczeniowych. Zmiana tempa odtwarzania nagrań zapewnia duŝą skuteczność rozumienia ze słuchu dialogów, tekstów oraz ćwiczeń. Program SuperMemo został skonstruowany w oparciu o wiedzę o procesach zapamiętywania. Kurs zapewnia samokontrolę postępów w uczeniu się, gdyŝ program analizuje, w jaki sposób uŝytkownik radzi sobie z pamiętaniem poszczególnych informacji i wyznacza powtórki w dniu, w którym informacja jest bliska zapomnienia. Podczas powtórki program mierzy i analizuje w sposób ciągły poziom zdolności zapamiętywania. Atutem tego kursu jest moŝliwość samodzielnego oceniania własnych postępów w nauce na kaŝdym etapie uczenia się. Po rozwiązaniu zadania uczeń sprawdza poprawność swojej odpowiedzi. Program jest tak skonstruowany, iŝ róŝnicuje odpowiednim kolorem prawidłowe i błędne odpowiedzi. Taki system oceniania ma wpływ na lepsze planowanie nauki i wpływa na jej efektywność. Program ma wbudowany nowoczesny analizator mowy. Daje on niepowtarzalną moŝliwość samodzielnego doskonalenia wymowy. Uczący się po wysłuchaniu lektora nagrywa własną wypowiedź, którą program ocenia, analizując akcent, intonację, tempo i inne waŝne parametry artykulacji. Praca z programem Niemiecki Kein Problem!+ na lekcji języka niemieckiego Pracę z kursem multimedialnym Niemiecki Kein Problem!+ moŝna rozpatrywać w dwóch wariantach: samodzielną pracę ucznia z programem (pomyślana równieŝ jako nauka w domu) - praca nad materiałem gramatyczno-leksykalnym rozwiązywanie ćwiczeń, - ćwiczenie rozumienia odsłuchiwanych tekstów, - ćwiczenie prawidłowej wymowy (analizator mowy), - ćwiczenie słownictwa; jako element urozmaicający lekcję. W tym podejściu nauczyciel wykorzystuje program komputerowy jako punkt wyjścia do innych działań dydaktycznych na lekcji. Proponowane scenariusze lekcji do kursu multimedialnego Niemiecki Kein Problem!+ są pomyślane jako element inspirujący i urozmaicający pracę na lekcji języka niemieckiego. Atutem tego kursu jest ogromna ilość dialogów, które mogą posłuŝyć do ćwiczenia róŝnych form dramy czy pracy ze słownictwem na lekcji. Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 15

Początek kaŝdej lekcji poprzedza, w zaleŝności od poziomu nauczania, idiom, przysłowie, łamaniec językowy lub cytat. Na podstawie jego treści uczniowie są proszeni o odgadnięcie tematu lekcji. Jest to pierwszy element lekcji nastawiony na komunikację językową. Po zaprezentowaniu/odsłuchaniu dialogu i związanego z nim słownictwa nauczyciel moŝe polecić: - odczytanie dialogów z podziałem na role. Aby jednak odczytywany dialog miał znamiona autentyczności zaleca się stworzenie warunków do odczytania dialogu zbliŝonych do autentycznych (np. scenka w kawiarni moŝe być odczytana przy nakrytym stole, jak w kawiarni). - przygotowanie podobnej scenki z zachowaniem warunków jw. - z dialogu moŝna teŝ wybrać dwa zdania: pytanie/odpowiedź i ćwiczyć je w klasie (uczniowie mogą rzucać do siebie małą piłeczkę zadając pytanie i odpowiadając na nie. Pytanie moŝe przy tym zawierać inne słowa z ćwiczonego zakresu słownictwa) - z dialogu moŝna wypisać słowa klucze, które odpowiadają zakresowi słownictwa z danego tematu i pracować jak ze słownictwem (np. ciągi i łańcuchy słów, pisanie krótkich opowiadań ze słowami z dialogu, wiersze typu Elfchen, itd.). Po fazie ćwiczeniowej moŝna powrócić do kursu komputerowego, aby przećwiczyć z uczniami ćwiczenia gramatyczne. W ten sposób uczeń raz jeszcze powtarza słownictwo do lekcji i ćwiczy struktury gramatyczne (niekoniecznie tylko te, z którymi zapoznał się na lekcji, ale równieŝ takie, które były przerabiane znacznie wcześniej). Zadanie domowe powinno być tak skonstruowane, aby swoją treścią polecenia odpowiadało wymogom maturalnym i (od roku 2009) równieŝ wymogom egzaminu gimnazjalnego. Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 16

MODELE PRACY Z OPROGRAMOWANIEM Kurs z programem SuperMemo UX PoniŜszy instruktaŝ moŝna wykorzystać do pracy z kaŝdym multimedialnym kursem językowym SuperMemo. Z tego względu ilustracje zawarte w nim pochodzą z róŝnych kursów Pierwsze kroki z programem Aby uruchomić zainstalowany wcześniej program, wystarczy wskazać ikonę SuperMemo UX w menu Start lub na pulpicie. W pierwszej kolejności pojawi się okno uŝytkownika. Funkcja ta umoŝliwia korzystanie z programu przez kilka osób. Aby utworzyć konto uŝytkownika naleŝy kliknąć Nowy oraz wypełnić poniŝszy formularz, w którym naleŝy podać dowolnie wybrany przez siebie identyfikator. Następnym krokiem jest wybranie kursu, którego uŝytkownik zamierza się uczyć. JeŜeli jest to kolejny kurs oparty na SuperMemo UX, który został zainstalowany na danym komputerze, to zostanie pokazana lista kursów, które mogą zostać wybrane do nauki. Istnieje takŝe moŝliwość ręcznego wskazania kursu, który ma być wybrany do nauki. Wystarczy wybrać opcję dodaj na głównej stronie programu. Naukę moŝna rozpocząć na 2 sposoby: klikając nazwę wybranego do nauki kursu, klikając okrągły przycisk Rozpocznij na panelu nawigacyjnym. Jako pierwsza wyświetli się strona tytułowa kursu. NaleŜy kliknąć Dalej, aby przejść do pierwszych stron ćwiczeniowych. Na wstępie naleŝy zapoznać się z przyciskami nawigacyjnymi umieszczonymi w górnej części okna: Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 17

Są nimi kolejno: - PokaŜ plan sesji, - PokaŜ terminarz, - PokaŜ słowniczek, - Wyloguj lub przełącz uŝytkownika, - Ustawienia programu, - PokaŜ plik pomocy, - Zakończ pracę z programem. Charakterystyka ćwiczeń KaŜdy poziom kursu składa się z kilkunastu obszernych lekcji, podzielonych na następujące sekcje: Teksty i dialogi do samodzielnej analizy pokazujące znaczenie wyrazów i wyraŝeń w kontekście oraz uczące prawidłowych kolokacji, Nowe słowa i wyraŝenia listy nowego słownictwa do trwałego zapamiętania, Gramatyka objaśnienia gramatyczne, Komentarze językowe i kulturowe, Ćwiczenia leksykalne i gramatyczne, utrwalające poznany materiał. Dodatkowym atutem kursu jest wbudowany analizator mowy (zwany Trenerem wymowy), dzięki któremu moŝna przetestować i poprawić wymowę słówek i zdań w domowym zaciszu. Jedno z głównych zadań polega na wysłuchaniu zaprezentowanego tekstu/dialogu. Aby odsłuchać nagranie naleŝy kliknąć ikonkę: Dodatkowo, po naciśnięciu strzałki skierowanej pionowo w dół umieszczonej na ikonie, moŝna sterować wypowiedzią lektora, zwalniając lub przyspieszając jej tempo: Po najechaniu kursorem na poszczególne akapity na ekranie pojawiają się polskie tłumaczenia (ta opcja nie dotyczy kursów na poziomie zaawansowanym). Po zapoznaniu się z materiałem naleŝy kliknąć Dalej. Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 18

Podstawowe typy ćwiczeń tłumaczenia wskazanego wyraŝenia lub słowa: ustne w wersji pasywnej (z języka obcego na polski) i aktywnej (z polskiego na obcy), pisemne: pomoc stanowi klawiatura ze znakami diakrytycznymi lub z cyrylicą oznaczona symbolem: ćwiczenia testowe, wymagające wybrania prawidłowej odpowiedzi spośród kilku podanych: jednokrotnego wyboru wielokrotnego wyboru: uzupełnianie zdań o brakujące wyrazy lub wyraŝenia: samodzielne Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 19

za pomocą jednej z podanych opcji: układanie wyrazów lub zdań z podanych elementów, dopasowywanie podanych elementów do kategorii lub luk w tekście, przenoszenie ruchomych elementów na stronie we właściwe miejsca: Uwaga: symbol umoŝliwia powrót danego słowa na jego pierwotne miejsce. Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 20

wyszukiwanie i zaznaczanie prawidłowego elementu w tekście: zadania typu prawda czy fałsz, wpisywanie słów lub wyraŝeń ze słuchu: Po wykonaniu ćwiczenia naleŝy kliknąć Sprawdź odpowiedź, aby zobaczyć poprawne rozwiązanie. Większość zadań jest oceniana automatycznie przez program. Jeśli ćwiczenie zostało wykonane poprawnie, odpowiedź będzie miała kolor zielony. W przeciwnym razie będzie ona zaznaczona kolorem czerwonym, a poniŝej lub obok znajdzie się wersja poprawna, zapisana na zielono: Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 21

W zaleŝności od poprawności udzielonej odpowiedzi program sugeruje jaką ocenę uŝytkownik powinien sobie wystawić (podświetlając nazwę oceny). Jednak końcowa decyzja, jaką ocenę wystawić, naleŝy do uŝytkownika. MoŜliwość taka jest szczególnie przydatna, jeśli np. uŝytkownik popełni drobny błąd (literówkę) i w związku z typ program oceni jego odpowiedź jako błędną pomimo, Ŝe odpowiedź była tak naprawdę prawidłowa. Taki sposób oceniania i wyświetlania prawidłowych odpowiedzi dotyczy wszystkich ćwiczeń z wyjątkiem ćwiczeń typu pytanie-odpowiedź. W tym przypadku wykonanie ćwiczenia polega na udzieleniu odpowiedzi na głos lub w myślach, a prawidłowa (lub przykładowa) odpowiedź wyświetlana jest pod pytaniem. Do uŝytkownika naleŝy wystawienie sobie jednej spośród trzech dostępnych w programie ocen: Nie wiem, Prawie lub Wiem: NaleŜy pamiętać, Ŝe od oceny wystawionej kaŝdemu poszczególnemu ćwiczeniu zaleŝy, kiedy pojawi się ono ponownie w powtórkach. W przypadku błędów w ćwiczeniu, odpowiedzi dalekiej od proponowanej przez kurs albo gdy dany materiał nie został dostatecznie opanowany, naleŝy wybrać Nie wiem lub Prawie. Ćwiczenia ocenione w ten sposób wchodzą automatycznie w cykl utrwaleń, co daje moŝliwość na ponowne przećwiczenie zawartych w nich treści tego samego dnia, na koniec danej sesji nauki. RównieŜ tym razem moŝna ocenić odpowiedź, jednak poniewaŝ jest to juŝ drugi kontakt z danym ćwiczeniem do dyspozycji są tylko dwie oceny: Nie wiem i Wiem. Ćwiczenia są utrwalane w ramach danej sesji i powtarzane tak długo, aŝ zostaną ocenione w sposób świadczący o opanowaniu prezentowanego w nich materiału. Ćwiczenia ocenione na ocenę Wiem nie są włączane w program utrwaleń. NiezaleŜnie od udzielonej odpowiedzi, wszystkie ćwiczenia są powtarzane w ramach powtórek przygotowanych przez SuperMemo UX w trakcie kolejnych dni pracy z programem. Powtórki wyznaczane są według metody SuperMemo, co oznacza, Ŝe program wyznacza uczącemu się kolejne daty powtórek zaleŝnie od tego, jak radzi on sobie z pamiętaniem poszczególnych informacji (lub wykonywaniem poszczególnych ćwiczeń). Powtórka wyznaczana jest w dniu, w którym informacja jest juŝ bliska zapomnienia. Dzięki optymalizacji tych odstępów nauka przebiega znacznie sprawniej i praktycznie wyeliminowany jest problem zapominania, a czas spędzany na naukę i powtórki jest maksymalnie skrócony. Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 22

Po ocenie ćwiczenia automatycznie wyświetli się następne i tak kolejno, aŝ wyczerpana zostanie pula ćwiczeń na dany dzień. Po wykonaniu dziennej porcji ćwiczeń i utrwaleniu wiedzy, program zakończy sesję nauki i przejdzie do głównego ekranu. Aby kontynuować naukę i przejść do następnej puli ćwiczeń, wystarczy kliknąć Rozpocznij lub kliknąć nazwę kursu, którego naukę uŝytkownik chce kontynuować. MoŜna takŝe zakończyć naukę w danym dniu poprzez wybranie opcji Zakończ. System zapamiętywania Wciśnięcie przycisku Nauka spowoduje, Ŝe program przeprowadzi uŝytkownika najpierw przez proces powtórek wyznaczonych na dany dzień. Podczas nauki nowego materiału istnieje moŝliwość pominięcia jego części. Wystarczy wybrać w spisie treści kursu stronę, od której chcemy kontynuować naukę. MoŜna równieŝ nawigować pomiędzy stronami wykorzystując do tego klawisze PageUp i PageDown. Uwaga: moŝliwość zmiany strony jest dostępna tylko i wyłącznie podczas nauki nowego materiału. Węzły spisu treści mają róŝne oznaczenia, które dodatkowo zmieniają się w trakcie nauki w programie: strony przeznaczone do zapamiętywania strony pomijane w trakcie nauki strony nieprzeznaczone do powtórek. Po pierwszym przejrzeniu w trybie nauki tytuły ćwiczeń zmieniają kolor na jasny, co oznacza, Ŝe rozpoczął się dla nich cykl powtórek. Natomiast strony oznaczone jako nieprzeznaczone do utrwalania sygnalizują, Ŝe program nie będzie ich juŝ więcej prezentował w trybie nauki. MoŜna do nich wrócić w trybie przeglądania. Zwykle od momentu pierwszego wykonania ćwiczenia do jego pierwszej powtórki SuperMemo UX wyznacza odstęp 2-3 dni. Ten odstęp nie zaleŝy od oceny wystawionej po pierwszym wykonaniu ćwiczenia. Ocena będzie miała natomiast decydujący wpływ na długość przerw pomiędzy następnymi powtórkami. JeŜeli oceny będą pozytywne, to kolejne powtórki staną się coraz rzadsze. JeŜeli oceny będą niskie, to odstępy między powtórkami będą bardzo krótkie. SuperMemo UX wyświetla w lewym górnym rogu ekranu plan nauki, czyli okno z danymi o kursie, ćwiczeniach i powtórkach. Dane te zmieniają się w trakcie nauki. Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 23

W powyŝszym przykładzie: 6 informuje o liczbie ćwiczeń z poprzednich lekcji, od wykonania których uczeń rozpocznie kolejną sesję nauki, 27 oznacza liczbę stron do nauki podczas bieŝącej sesji, 3 informuje o liczbie ćwiczeń zaliczonych do etapu utrwalania. Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 24

Panel nauczyciela Zasada działania zarządzanie grupą uczniów Program Panel nauczyciela jest częścią pakietu pracy grupowej opartej na oprogramowaniu SuperMemo UX. Praca w grupie polega na zarządzaniu działaniem wielu aplikacji SuperMemo UX zainstalowanych na komputerach uczniów za pomocą pojedynczej aplikacji Panelu nauczyciela. Panel pozwala nauczycielowi: tworzyć klasy (grupy) uczniów, przeglądać wyniki nauki poszczególnych uczniów, porównywać postępy uczniów pomiędzy sobą w ramach grupy, zlecać zadania uczniom w grupie i monitorować ich realizację. Komunikacja pomiędzy programem nauczyciela, a komputerami uczniów odbywa się poprzez przesyłanie komunikatów w sieci komputerów. Komunikaty są wysyłane co określony czas (istnieje moŝliwość zmiany tego czasu w opcjach Panelu nauczyciela). Domyślnie informacje o postępach uczniów są aktualizowane przez aplikacje uczniów co 5 minut. Oznacza to, Ŝe program Panelu nauczyciela powinien być włączony, aby móc odbierać informacje wysyłane przez programy uczniów. Najlepiej, jeśli będzie włączony przez cały czas podczas lekcji. Dzięki temu informacje dostępne w programie będą na bieŝąco aktualizowane. Jeśli program nie będzie włączony, po jego uruchomieniu minie trochę czasu zanim spłyną do niego informacje z komputerów uczniów o postępach w nauce. Podczas pracy z programem dane są zbierane od uczniów w tle (to znaczy w sposób niezauwaŝalny dla nauczyciela). Podczas przechodzenia pomiędzy poszczególnymi oknami wyświetlane są aktualne dane. Aby jednak wymusić odświeŝenie danych w głównym oknie, moŝna skorzystać z przycisku OdświeŜ. Proszę zauwaŝyć jednak, Ŝe nie powoduje on pobrania danych od uczniów, a tylko ponownie wyświetla dane juŝ zebrane w tle. Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 25

Rozpoczęcie pracy z grupą uczniów Podczas pierwszej lekcji uczniowie powinni uruchomić program SuperMemo UX i pozakładać sobie indywidualne konta. Proszę zwrócić uwagę, aby prawidłowo zostały wpisane imiona i nazwiska uczniów w programie, co ułatwi potem zarządzanie uczniami. Po pierwszym zalogowaniu się do programu uczniowie otrzymają moŝliwość zapisania się na zainstalowane na komputerze kursy. Po zapisaniu się na kurs mogą rozpocząć naukę. Szczegółowe informacje dotyczące obsługi programu SuperMemo UX dostępne są w postaci osobnej instrukcji obsługi. MoŜna ją równieŝ wywołać z poziomu programu, wciskając klawisz F1. Po kilku minutach załoŝone konta i informacje o kursach, na które uczniowie się zapisali powinny się pojawić w Panelu nauczyciela. W tym momencie uczniowie figurują jako nieprzypisani do Ŝadnej klasy. Następnym krokiem będzie więc utworzenie klasy i przypisanie do niej uczniów. Klikając przycisk Klasy znajdujący się obok listy klas, przechodzimy do okna zakładania i konfigurowania klas. W nowo otwartym oknie moŝna utworzyć nową klasę, klikając przycisk z plusem po prawej stronie okna. Po wpisaniu nazwy klasy i zaakceptowaniu nowa klasa pojawi się jako wybrana na liście 'Docelowa klasa'. Teraz wystarczy tylko na lewej liście uczniów (oznaczonej jako (nieprzypisani)) zaznaczyć uczniów, których chcemy przypisać do klasy (moŝna zaznaczyć wszystkich, klikając przycisk Zaznacz) i przenieść ich do klasy docelowej za pomocą przycisku ze strzałką w prawo. Po powrocie do głównego okna aplikacji Panelu nauczyciela moŝna juŝ wybrać nowo zdefiniowaną klasę. Po prawej stronie powinny być dostępne kursy, na które uczniowie się zapisali. MoŜe upłynąć kilka minut, zanim lista kursów zostanie uaktualniona. MoŜna skorzystać z przycisku OdświeŜ, aby odświeŝyć zawartość okna. Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 26

Przeglądanie postępów w nauce Program udostępnia dwa rodzaje analizy postępów w nauce: porównanie między sobą postępów uczniów w ramach klasy oraz przeglądanie postępów w nauce kursu poszczególnych uczniów. Aby porównać postępy w nauce uczniów w klasie wystarczy w górnej części okna wybrać klasę i kurs, który chcemy sprawdzić. Następnie na zakładce Porównywanie uczniów po lewej stronie powinien się pojawić spis treści uczonego kursu (jeśli nie ma, oznacza to, Ŝe dane dotyczące kursu nie spłynęły jeszcze od uczniów). Po wybraniu na spisie treści interesującego nas rozdziału po prawej stronie pojawi się lista uczniów, którzy uczą się tego kursu wraz z informacjami o stopniu przerobienia wybranego działu. Dodatkowo po kliknięciu dwa razy nazwiska wybranego ucznia (lub teŝ wybraniu ucznia i kliknięciu przycisku Szczegóły) otworzy się nowe okno, w którym moŝna przeglądać postępy w nauce tylko wybranego ucznia. Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 27

Zlecanie zadań Panel nauczyciela umoŝliwia równieŝ zlecanie zadań uczniom. Aby utworzyć nowe zadanie, wystarczy na zakładce Zadania kliknąć przycisk Nowe. W nowo otwartym oknie moŝemy wpisać tytuł i treść zadania, zdefiniować datę zakończenia zadania oraz zaznaczyć uczniów, którym to zadanie zlecamy. Dodatkowo moŝna przypisać dział w dowolnym kursie do zadania (np. gdy zlecamy uczniom zapoznanie się z materiałem w danym dziale w kursie). Dzięki temu uczniowie mogą potem bardzo łatwo rozpocząć naukę zleconego materiału. Po zatwierdzeniu treści zadania pojawi się ono w głównym oknie programu. Po prawej stronie pojawi się lista uczniów, którym to zadanie zostało przypisane. Obok kaŝdego ucznia wyświetlany jest status zadania. MoŜe on pokazywać następujące wartości: nowe zadanie zostało zdefiniowane przez nauczyciela, ale jeszcze nie zostało wysłane do ucznia. Zostanie przesłane podczas następnego połączenia. wysłane zadanie zostało wysłane do ucznia i jest wyświetlane w jego planie lekcji. Uczeń nie zapoznał się jeszcze jednak z treścią zadania. odczytane uczeń przynajmniej raz odczytał treść zadania. MoŜliwe, Ŝe rozpoczął równieŝ naukę zleconej części materiału (moŝna to sprawdzić, analizując wyniki postępów w nauce). wykonane zadanie zostało oznaczone przez ucznia jako wykonane. Zadania są wyświetlane na liście w kolejności ich tworzenia. Zadania, których termin upłynął, są domyślnie chowane. MoŜna pokazać wszystkie zadania po kliknięciu flagi Wyświetlaj tylko aktywne zadania. Istnieje równieŝ moŝliwość edycji wcześniej zdefiniowanego zadania. SłuŜy do tego opcja Zmień dostępna pod listą zadań. Wprowadzone zmiany w treści zadania pojawią się po jakimś czasie równieŝ u uczniów. Podręcznik metodyczny dla nauczyciela 28