BUD ET 2005 Gminy Wielgom³yny URZAD GMINY w WIELGOMLYNACH 2005
O publikacji... Dziêki niniejszej publikacji chcemy, aby bud et by³ dokumentem czytelnym nie tylko dla ksiêgowoœci, ale równie dla mieszkañców. Celem jej jest podniesienie stopnia œwiadomoœci mieszkañców na temat finansów samorz¹dowych. Wydanie niniejszego informatora umo liwia dotarcie z informacjami do jak najwiêkszej liczby zainteresowanych. 2
Jak powstaje bud et? Prace zwi¹zane z uchwaleniem bud etu rozpoczynaj¹ siê w III kwartale poprzedzaj¹cym rok bud etowy. Wtedy to wszystkie jednostki bud etowe analizuj¹ mo liwe do osi¹gniêcia przez nich dochody oraz prognozuj¹ wielkoœci potrzebnych pieniêdzy na sfinansowanie wydatków. W terminie do koñca wrzeœnia przedk³adaj¹ Wójtowi zestawienia planowanych dochodów oraz wydatków. W tym te terminie powinny wp³yn¹æ do Wójta wszelkie wnioski dotycz¹ce bud etu, zarówno od organizacji, które s¹ gotowe realizowaæ zadania gminy na zasadzie spisanych porozumieñ jak i od mieszkañców czy instytucji. Na podstawie zebranych materia³ów Skarbnik Gminy dokonuje zbiorczego zestawienia. W zestawieniu tym umieszcza równie kwoty przyznanych dotacji i subwencji nie zapominaj¹c o koniecznych œrodkach na sp³atê wczeœniej zaci¹gniêtych kredytów i po yczek. Prace nad zestawieniem trwaj¹ tak d³ugo, dopóki nie osi¹gnie siê równowagi bud etowej. Poniewa zapotrzebowanie na wydatki jest zawsze wiêksze ni mo liwoœci uzyskania dochodów wiêc prace te polegaj¹ na eliminowaniu wydatków mniej pilnych czy mo liwych do wykonania w latach nastêpnych. Na zadania konieczne do wykonania, na które brak jest pokrycia w dochodach przewiduje siê zaci¹gn¹æ kredyt lub po yczkê. W terminie do 15 listopada Wójt zobowi¹zany jest przed³o yæ zrównowa ony bud et Radzie Gminy. Radni na swoich posiedzeniach odbywaj¹cych siê w Komisjach opiniuj¹ przed³o ony bud et, zg³aszaj¹ wnioski i uwagi w wyniku których mog¹ byæ dokonywane korekty ale pod warunkiem, e zostanie zachowana równowaga bud etowa. Do 31 grudnia Rada Gminy powinna ostatecznie uchwaliæ bud et na rok nastêpny. W uzasadnionych sytuacjach termin uchwalenia bud etu mo e byæ przesuniêty, ale nie dalej ni do 31 marca. 3
Radni Rady Gminy uchwalili bud et na 2005 rok Gminy Wielgom³yny w dniu 14 marca 2005r. Jego wielkoœæ to: po stronie dochodów po stronie wydatków 7.252.047z³ 7.606.023z³ Sk¹d siê bior¹ pieni¹dze w bud ecie? Powszechnie uwa a siê, e dochody gminy pochodz¹ z podatków - i to jest prawda, ale czêœciowa. Ogó³em dochody dzielimy na: Dochody w³asne - gromadzimy na podstawie ró nych ustaw i wolno nam je wydawaæ na co chcemy. Wp³ywaj¹ do kasy gminy od mieszkañców w formie podatków i op³at, a czêœæ otrzymujemy z Urzêdu Skarbowego i Ministerstwa Finansów Subwencje - to œrodki pieniê ne nale ne gminie z bud etu pañstwa. Otrzymujemy je z Ministerstwa Finansów na okreœlone cele. Gmina mo e je przeznaczyæ zgodnie z potrzebami i nie musi siê z nich rozliczaæ Dotacje - otrzymujemy z bud etu pañstwa za poœrednictwem Wojewody lub innych instytucji. Dotacje maj¹ œciœle okreœlone przeznaczenie, trzeba siê z nich dok³adnie rozliczyæ i nie wolno wydaæ na inny cel, a niewykorzystane kwoty nale y zwróciæ. Najproœciej rzecz ujmuj¹c - pieni¹dze do bud etu gromadzimy sami, albo je otrzymujemy 4
Czego najwiêcej, czego najmniej 1. Subwencje 2. Dotacje 3. Udzia³ z podatku dochodowego - osób fizycznych - osób prawnych 4. Podatek rolny, leœny, od nieruchomoœci, od œrodków transportowych - od osób fizycznych 5. Podatek rolny, leœny, od nieruchomoœci, od œrodków transportowych - od osób prawnych i ich jednostek organizacyjnych 6. Sprzeda maj¹tku 7. Wp³ywy z op³aty skarbowej 8. Wp³ywy z op³at za sprzeda alkoholu 9. Wp³ywy od rodziców z tytu³u odp³atnoœci za zupy dla uczniów w sto³ówce szkolnej 10. Pozosta³e wp³ywy z us³ug: - kultury fizycznej, - kó³ ³owieckich 4.518.373 976.589 592.628 89.000 573.150 336.600 40.000 31.200 35.000 35.000 24.507 5
Ka da pozycja w dochodach gminy ma znaczenie, ale warto zwróciæ uwagê na kilka wiêkszych A 62% dochodu gminy stanowi subwencja ogólna z bud etu pañstwa - 4.518.373z³. Najwa niejsz¹ jej czêœci¹ jest kwota 2.747.641z³ przeznaczona na utrzymanie gminnej oœwiaty - tj. 3 szkó³ podstawowych oraz publicznego gimnazjum. Subwencja wp³ywa do bud etu w miesiêcznych ratach. Dochody bud etu gminy s¹ zale ne od dochodów jej mieszkañców. Bogatsi mieszkañcy to bogatszy bud et i wiêksze dochody. Otó, czêœæ podatku dochodowego (PIT) pobieranego przez Urz¹d Skarbowy od pracuj¹cych na jej terenie osób fizycznych wraca do bud etu gminy. Jest to w naszym przypadku niebagatelna kwota 592.628z³. Ponadto Urz¹d Skarbowy przekazuje do bud etu gminy 5% podatku dochodowego (CIT) wp³acanego przez firmy i zak³ady prowadz¹ce dzia³alnoœæ gospodarcz¹ na naszym terenie. Planujemy, e w tym roku ma to byæ 89.000z³. Z podatków wp³acanych do gminy nale y wyró niæ przede wszystkim podatek od nieruchomoœci naliczany od metrów kwadratowych gruntów i zabudowañ. P³ac¹ ten podatek zarówno mieszkañcy jak i przedsiêbiorcy - jest to w sumie kwota 468.300z³. Najwiêksz¹ dotacjê z bud etu pañstwa otrzymujemy na pomoc spo³eczn¹. Wojewoda przekazuje nam na ten cel 846.051z³. W oparciu o z³o one i przygotowane wnioski planujemy uzyskaæ dotacje z Funduszy Unii Europejskiej. Pieni¹dze te przeznaczymy na budowê kanalizacji. 6
3 4 9,40% 14,84% 1 13,46% 62,30% 2 1 - Dochody w³asne; 2 - Subwencje; 3 - Dotacje; 4 - Œrodki z podatku dochodowego z Urzêdu Skarbowego Dochody bud etu gminy z lat nastêpuj¹co: 2002-2005 przedstawiaj¹ siê 9 000 000 8 975 854 7 755 827 6 712 325 6 627 075 6 000 000 3 000 000 0 2002 2003 2004 2005 7
Na co wydajemy pieni¹dze.. Na pocz¹tek warto wiedzieæ, kto wydaje pieni¹dze na realizacjê zadañ gminy. S¹ to gminne jednostki bud etowe: - Urz¹d Gminy, - Oœrodek Pomocy Spo³ecznej, - Szko³y podstawowe i gminazjum. Te jednostki na ca³¹ dzia³alnoœæ otrzymuj¹ œrodki z bud etu gminy i wszystkie swoje dochody odprowadzaj¹ do bud etu - s¹ to jednostki bud etowe. Ponadto w naszej gminie s¹ zak³ady bud etowe oraz jednostki kultury, które otrzymuj¹ z bud etu dotacje na dzia³alnoœæ i uzupe³niaj¹ je swoimi dochodami: - Zak³ad Komunalny, - Gminny Oœrodek Kultury, - Biblioteka Publiczna. Zadania, na których realizacjê jednostki i zak³ady bud etowe wydaj¹ pieni¹dze, czyli: Nasze wydatki Oœwiata, edukacja, wychowanie - - szko³y podstawowe - gimnazjum - dowóz uczniów do szkó³ - œwietlice szkolne 3.252.560z³ 1.996.160z³ 927.300z³ 168.000z³ 161.100z³ Na utrzymanie szkó³ gmina otrzyma subwencjê w wysokoœci 2.747.641z³. Nie jest ona jak widaæ wystarczaj¹ca, by oœwiata mog³a normalnie funkcjonowaæ. Nale y do³o yæ z w³asnych œrodków 504.919z³ Pomoc spo³eczna - - dodatki mieszkaniowe - œwiadczenia rodzinne - zasi³ki i pomoc w naturze - sk³adki na ubezpieczenie zdrowotne - us³ugi opiekuñcze - utrzymanie Oœrodka Pomocy Spo³ecznej 8 1.033.771z³ 6.200z³ 673.496z³ 74.591z³ 3.839z³ 74.100z³ 103.470z³
Gospodarka komunalna i ochrona œrodowiska - - kanalizacja gminy (inwestycje) - oœwietlenie ulic, placów, dróg Transport i ³¹cznoœæ - - budowa i utrzymanie dróg gminnych Administracja publiczna - - Rada Gminy - Urz¹d Gminy w tym na wydatki inwestycyjne Kultura fizyczna i sport - - w ca³oœci na dzia³alnoœæ i utrzymanie Hali Sportowo-widowiskowej w Wielgom³ynach Rolnictwo i ³owiectwo - - budowa wodoci¹gów gminnych Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego w tym na utrzymanie i dzia³alnoœæ: - Oœrodka Kultury - Bibliotek Gminnych Obs³uga d³ugu -. - sp³acone zostan¹ odsetki od kredytów i po yczek pobranych w latach poprzednich. W ten w³aœnie sposób i na te cele planujemy wydaæ 849.687z³ 705.487z³ 126.200z³ 721.235z³ 1.031.522z³ 45.000z³ 900.450z³ 15.450z³ 61.800z³ 129.371z³ 107.371z³ 165.600z³ 93.500z³ 67.100z³ 71.000z³ 7.606.023z³ Gminne inwestycje na 2005r. Zadania te ujête s¹ w oddzielnym za³¹czniku do bud etu. 1) Wodoci¹g wiejski we wsiach: Myœliwczów, Borowiec 107.371 z³ 9
2) Budowa dróg: a) Karczów - Niedoœpielin (wykup gruntów) b) Wola KuŸniewska (450mb) c) Krzêtów (300mb) d) Myœliwczów Kol. (810mb) e) Borowiec f) Anielin (650mb) g) Wielgom³yny, ul. Polna (200mb) h) Wielgom³yny Kol. (374mb) i) Sokola Góra - Pratkowice (390mb) 3) Budowa mostu Borowiec - kontynuacja z 2004r. 4) Zakup komputerów,oprogramowania do UG i kserokop. 5) Budowa kanalizacji w Wielgom³ynach - II etap 1.610 z³ 40.350z³ 22.000z³ 73.900z³ 61.000z³ 59.700z³ 11.000z³ 61.530z³ 49.200z³ 145.855z³ 15.450z³ 665.487z³ Wymienione zadania bêd¹ wykonywane z pieniêdzy z dochodów w³asnych, kredytów i po yczek oraz funduszy z Unii Europejskiej (zadanie 5). Je eli nie otrzymamy dotacji unijnych, zadanie bêdzie przesuniête na przysz³e lata. Nasze zad³u enie, czyli ile jesteœmy winni Wydatki, które nie maj¹ pokrycia w uzyskiwanych dochodach finansowane s¹ z kredytów i po yczek. Na niektóre zadania gminy mo na uzyskaæ po yczki preferencyjne tj. takie, których oprocentowanie jest znacznie ni sze ni tych udzielanych na ogólnych zasadach. Ponadto po yczki te, po spe³nieniu okreœlonych warunków mog¹ podlegaæ czêœciowemu umorzeniu. 10
Zad³u enie z tytu³u kredytów i po yczek na 31.12.2004r. wynosi 1.303.463z³ Komercyjne 659.213z³ 51% Preferencyjne 644.250z³ 49% Na zap³acenie odsetek od otrzymanych kredytów i po yczek przeznaczamy kwotê 71.000z³ Oprocentowanie uzyskanych kredytów i po yczek œrednio wynosi 5,5%. Dochody [z³] 5 000 000 4 532 010 z³ 4 000 000 3 000 000 4 183 698 z³ 4 325 506z³ 2 552 652 z³ w³asne dotacje subwencje 2 000 000 1 690 319 z³ 1 554 232 z³ 1 824 474 z³ 1 000 000 801 680z³ 693 310 z³ 0 2002 2003 2004 [rok] 11
[z³] Wydatki 8 000 000 6 000 000 5 309 640 z³ 5 388 046 z³ 6 218 828 z³ 4 000 000 inwestycje inwestycyjne bie ¹ce 2 000 000 1 842 280 z³ 2 539 694 z³ 1 925 757z³ 0 2002 2003 2004 [rok] Ile na jednego mieszkañca? [z³] 2 000 1 712 z³ 1 500 1 358 z³ 1 519 z³ 1 565 z³ 1 000 1 267 1 259 z³ z³ dochód wydatki Dochód Wydatki 500 0 2002 2003 2004 [rok] 12
Czekamy na Pañstwa uwagi i opinie, które mo na przes³aæ poczt¹ tradycyjn¹ na adres Urzêdu Gminy w Wielgom³ynach b¹dÿ na adres poczty elektronicznej gminawielgo@poczta.onet.pl Urz¹d Gminy Wielgom³yny ul. Rynek 1 97-525 Wielgom³yny tel. (044) 787-10-87 fax. (044) 787-10-82 lub II budynek Urzêdu Gminy (GOPS, Oœwiata): tel. (044) 787-10-60 13