mgr Jolanta Ignaczak nauczycielka przyrody S.P. nr 8 w Zgierzu Scenariusz zajęć dla klasy 6 Wychowanie do życia w rodzinie TEMAT : Dlaczego rodzi się dziewczynka albo chłopiec? CELE: UCZEŃ: - utrwala sobie poprawne nazewnictwo narządów płciowych - utrwala sobie budowę narządów płciowych męskich i żeńskich - utrwala sobie budowę komórek rozrodczych - poznaje mechanizm powstawania płci METODY: pogadanka, gra dydaktyczna FORMA PRACY: praca zespołowa i praca w grupach CZAS TRWANIA ZAJĘĆ: 45 minut MATERIAŁY: - schemat budowy układu rozrodczego męskiego i żeńskiego dla grup zał. 1 - kolorowanka dla każdego ucznia - budowa układu rozrodczego zał. 2 - plansze układ rozrodczy męski i żeński, komórki rozrodcze, proces zapłodnienia - rysunek determinacja płci zał. 3 PRZEBIEG ZAJĘĆ: 1. Podanie tematu zajęć 2. Rozbudzenie zainteresowania - pytania do uczniów Dlaczego czasami rodzi się dziewczynka, a czasami chłopiec? Od którego momentu człowiek ma płeć? Kiedy można ustalić płeć dziecka? Na te pytania postaramy się dzisiaj odpowiedzieć. Na początek jednak musimy przypomnieć sobie podstawowe wiadomości. 3. Praca w grupach - przypomnienie budowy układu rozrodczego męskiego i żeńskiego - rozwiązanie karty pracy (zał. 1) 4. Omówienie budowy układów rozrodczych sprawdzenie poprawności rozwiązania kart pracy 5. Omówienie budowy komórek rozrodczych i procesu zapłodnienia. 6. Wyjaśnienie uczniom co decyduje czy urodzi się chłopiec czy dziewczynka (zał. 3) Wewnątrz komórek rozrodczych znajduje się jądro a w nim materiał genetyczny. Na jednym z chromosomów zapisana jest informacja dotycząca płci. Plemnik ma 23 chromosomy tak samo jak komórka jajowa. Po zapłodnieniu, tj. po połączeniu obu komórek powstaje nowy organizm ludzki, który posiada 46 chromosomów zawierających pełną informację dotyczącą cech nowego organizmu.
Istnieją dwa rodzaje plemników: 1) z okrąglejszą główką i krótszą witką, zawierający chromosom X 2) z dłuższą główką i witką, zawierający chromosom Y. Komórka jajowa zawiera zawsze chromosom X. Jeżeli z komórką jajową połączy się plemnik z chromosomem X, to powstanie nowy organizm mający zestaw chromosomów XX i urodzi się dziewczynka. Jeżeli z komórką jajową połączy się plemnik z chromosomem Y, to powstanie nowy organizm mający zestaw XY i urodzi się chłopiec. Tak więc o tym, czy rodzice będą mieli chłopca, czy dziewczynkę decyduje tato. 7. Podsumowanie - Uświadomienie uczniom, że płeć mamy ustaloną do momentu poczęcia. - Kiedy rodzice mogą dowiedzieć się jakiej płci jest ich dziecko? Badanie USG pozwala z dużym prawdopodobieństwem określić płeć dziecka w 5 miesiącu ciąży. Choć nie zawsze się to sprawdza. - Kiedy przestajemy mieć płeć? płeć mamy do końca życia. 8. Zakończenie zajęć utrwalenie nazewnictwa poszczególnych elementów układu rozrodczego męskiego i żeńskiego - karta dla każdego ucznia (zał. 2) Literatura: Alina Lichtarowicz (2003) Kiedy jestem płodna a kiedy nie Wydawnictwo Unia, Katowice J.S. Turner, D.B. Helms (1999)Rozwój człowieka WSiP Warszawa
Zał. 1a UKŁAD ROZRODCZY MĘSKI Podpiszcie elementy układu rozrodczego męskiego.
Zał. 1b UKŁAD ROZRODCZY ŻEŃSKI Podpiszcie elementy układu rozrodczego żeńskiego.
Zał. 3 DETERMINACJA PŁCI Rysunek zaczerpnięty z książki Aliny Lichtarowicz Kiedy jestem płodna a kiedy nie
Zał. 2 UKŁAD ROZRODCZY MĘSKI Pomaluj odpowiednim kolorem poszczególne elementy układu rozrodczego męskiego. Zielony jądra Żółty prącie, penis Niebieski nasieniowód Pomarańczowy moszna Granatowy cewka moczowa UKŁAD ROZRODCZY ŻEŃSKI Pomaluj odpowiednim kolorem poszczególne elementy układu rozrodczego żeńskiego. Zielony jajniki Żółty macica Niebieski jajowody Pomarańczowy pochwa Granatowy komórka jajowa