Procedury administracyjne (KPA), organy I i II instancji Podstawowe zasady postępowania administracyjnego konstytucyjne podstawy procedury administracyjnej zasada praworządności (art. 6 Kpa) Organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa. zasada czynnego udziału w postępowaniu administracyjnym zasada wszechstronnego wyjaśnienia sprawy zasada dwuinstancyjności (art. 15 Kpa) zasada dwuinstancyjności postępowania administracyjnego została zrealizowana, nie wystarcza stwierdzenie, że w sprawie zapadły dwa rozstrzygnięcia dwóch organów różnych stopni. Konieczne jest też, by rozstrzygnięcia te zostały poprzedzone przeprowadzeniem przez każdy z organów, który wydał decyzję, postępowania umożliwiającego osiągnięcie celów, dla których to jest prowadzone Podmioty postępowania administracyjnego - organ administracji publicznej jako dysponent władztwa publicznego (pojęcie właściwości miejscowej i rzeczowej organu), Art. 17. Organami wyższego stopnia w rozumieniu kodeksu są: 1) w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego - samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej, 2) w stosunku do wojewodów - właściwi w sprawie ministrowie, 3) w stosunku do organów administracji publicznej innych niż określone w pkt 1 i 2 - odpowiednie organy nadrzędne lub właściwi ministrowie, a w razie ich braku - organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością, 4) w stosunku do organów organizacji społecznych - odpowiednie organy wyższego stopnia tych organizacji, a w razie ich braku - organ państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością. - pojęcie strony postępowania (art. 28 Kpa) Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.
- organizacja społeczna jako uczestnik postępowania - prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich (art. 183-189 Kpa) Terminy załatwiania spraw administracyjnych - pojęcie bezczynności organu - zażalenie na bezczynność - skarga na bezczynność do sądu administracyjnego Postępowanie przed organem I instancji - wszczęcie postępowania (wszczęcie z urzędu, wszczęcie na wniosek) - przekazanie podania zgodnie z właściwością - postępowanie wyjaśniające - zawieszenie postępowania (art. 97-101 Kpa) - postanowienia wydawane w trakcie postępowania Decyzja administracyjna - pojęcie decyzji decyzja administracyjna jest to oświadczenie woli kompetentnego organu administrującego, podjęte w wyniku zastosowania norm materialnego prawa administracyjnego lub w określonym zakresie normy prawa procesowego do ustalonego stanu faktycznego, w trybie, formie, strukturze uregulowanej prawem procesowym, zakomunikowanym stronie, w celu wywołania skutku prawnego w sferze stosunku materialnoprawnego (decyzja rozstrzygająca sprawę co do jej istoty w całości lub w części) bądź w sferze stosunku procesowego (decyzja w inny sposób kończąca sprawę w danej instancji (B. Adamiak) - rodzaje decyzji (konstytutywna, deklaratoryjna), - kompetencja do wydania decyzji, - elementy decyzji, - uzupełnianie decyzji, - zmiana decyzji
Postępowanie odwoławcze - dopuszczalność wniesienia odwołania - wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy - termin wniesienia odwołania - wykonanie decyzji o wniesienie odwołania - tryb i termin wniesienia odwołania - postępowanie przed organem II instancji - rodzaje rozstrzygnięć odwoławczych (art. 138 Kpa) - zakaz orzekania na niekorzyść strony Postępowanie zażaleniowe - kiedy można wnieść zażalenie - termin i tryb wniesienia zażalenia Wznowienie postępowania (art. 145-152 Kpa) - przesłanki wznowienia postępowania, - organ właściwy do wznowienia postępowania - decyzja o odmowie wznowienia - postanowienie o wznowieniu Stwierdzenie nieważności decyzji (art. 156-159 Kpa) - przesłanki nieważności - organ właściwy do stwierdzenia nieważności - rodzaje decyzji wydawanych w tym postępowaniu - skutki stwierdzenia nieważności Wydawanie zaświadczeń administracyjnych Postępowanie skargowo-wnioskowe
Postępowanie sądowo-administracyjne Struktura sądownictwa administracyjnego wojewódzkie sądy administracyjne, Naczelny Sąd Administracyjny Art. 3 Prawa o ustroju sądów administracyjnych 1. Sprawy należące do właściwości sądów administracyjnych rozpoznają, w pierwszej instancji, wojewódzkie sądy administracyjne. 2. Naczelny Sąd Administracyjny sprawuje nadzór nad działalnością wojewódzkich sądów administracyjnych w zakresie orzekania w trybie określonym ustawami, a w szczególności rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń tych sądów i podejmuje uchwały wyjaśniające zagadnienia prawne oraz rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego na mocy innych ustaw. Dopuszczalność skargi do sądu administracyjnego - w jakich sytuacjach skarga przysługuje, konieczne elementy skargi (art. 3 i art. 4 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi) Sąd orzeka w sprawach skarg na: 1) decyzje administracyjne; 2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które przysługuje zażalenie albo kończące postępowanie lub też rozstrzygające sprawę co do istoty; 3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które przysługuje zażalenie; 4) inne niż decyzja czy postanowienie akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa; 5) akty nienormatywne organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej; 6) akty prawa miejscowego, wydawane przez terenowe organy administracji rządowej lub organy jednostek samorządu terytorialnego; 7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego; 8) bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt 1-4; 9) czynności poddane kontroli Naczelnego Sądu Administracyjnego na mocy ustaw szczególnych. Strony postępowania przed sądem administracyjnym (art. 32 ppsa) Postępowanie sądowoadministracyjne jest postępowaniem kontradyktoryjnym, w którym występują dwie równouprawnione strony: skarżący oraz strona przeciwna, którą jest organ, którego działanie lub bezczynność jest przedmiotem skargi. Przez pojęcie skarżącego należy rozumieć podmiot uprawniony do wniesienia skargi do sądu administracyjnego (art. 50), który z tego uprawnienia skorzystał, tzn. wniósł skargę do tego sądu. W ustawie - prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - odmiennie niż miało to miejsce w ustawie o NSA - nie zawarto definicji ustawowej organu administracji publicznej. W konsekwencji zakres podmiotowy strony przeciwnej skarżącemu należy wyznaczyć przez
odwołanie się do kryterium przedmiotowego - wykonywania administracji publicznej- J. P. Tarno: Komentarz do Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Warszawa 2004 Wyroki i postanowienia sądu administracyjnego Skarga kasacyjna od wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego Zadania administracji publicznej w zakresie gospodarki nieruchomościami Specyfika postępowań administracyjnych w gospodarce nieruchomościami: - wstrzymanie wykonania decyzji; - ustalanie właściwości rzeczowej i instancyjnej organów na podstawie Ugn - wyłączenie organu, wyłączenie pracownika, ograniczenie kompetencji prezydenta miasta na prawach powiatu (problem art. 24 Kpa); - szczególna rola rzeczoznawcy majątkowego w postępowaniach administracyjnych (wyłączenie biegłego, postępowanie przed KOZ wobec biegłego), ważność operatu;) - waloryzacja należności Decyzje wydawane w trybie ustawy o gospodarce nieruchomościami decyzje wywłaszczeniowo-odszkodowawcze; decyzje o czasowym zajęciu nieruchomości, postępowanie o zwrot nieruchomości wywłaszczonej: decyzje w sprawie trwałego zarządu: podziały nieruchomości opłaty adiacenckie decyzje regulujące działalność zawodową na rynku nieruchomości uwłaszczenie
Zadania administracji publicznej w ramach cywilnego obrotu nieruchomości - rola zarządzeń i uchwał - kontrola gospodarowania zasobem Akty prawne: Konstytucja RP ustawa z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483), Kpa ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) Ugn ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (jedn. tekst Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) Pppsa - Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. ) Upe ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968 ze zm.) Usg ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (jedn. tekst Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) Literatura dodatkowa: Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego Komentarz, VI wyd. W-wa 2004 Z. Duniewska Z. Jaworska-Dębska B. Michalska-Badziak R., Olejniczak- Szałowska E, Stahl M. -. Prawo administracyjne pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, Warszawa 2002 Z. Leoński - Zarys prawa administracyjnego, Warszawa 2004 J. P. Tarno: Komentarz do Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Warszawa 2004