Rynek mleka Czynniki podażowo-popytowe Skup mleka surowego W konsekwencji mniejszej opłacalności produkcji mleka i pogłębiającego się procesu redukcji pogłowia krów, dostawy mleka do skupu w czerwcu 2010 r. zostały ograniczone (co jest nietypowe dla tego okresu). W analizowanym miesiącu (wg GUS) producenci dostarczyli niecałe 789 mln l mleka, tj. o 1,3% mniej niż w maju i o 3,7% mniej niż rok wcześniej. W pierwszym półroczu 2010 r. zakłady mleczarskie skupiły ok. 4,3 mld l mleka, tj. o 3% mniej niż w porównywalnym okresie 2009 r. w mln litrów 850 800 750 700 650 600 XII II 2009 Skup i skupu mleka wg danych GUS IV VI VIII X XII II 2010 s k u p IV c e n a s k u p u Produkcja artykułów mleczarskich 115 110 105 100 95 90 85 VI Wraz ze zmniejszającą się podażą surowca, wytwórcy ograniczyli produkcję podstawowych produktów mleczarskich. W czerwcu br. produkcja odtłuszczonego mleka w proszku w porównaniu z majem obniżyła się o 4,6%, do 10,6 tys. ton, a masła o blisko 10%, do 13,2 tys. ton. W odniesieniu do porównywalnego miesiąca 2009 r. zł/hl produkcja wyżej wymienionych artykułów była mniejsza odpowiednio o 14% i o 6%. w tys. ton 30,0 28,0 26,0 24,0 22,0 20,0 18,0 Produkcja serów podpuszczkowych dojrzewających wg danych GUS I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2009 2010 W analizowanym miesiącu produkcja serów podpuszczkowych dojrzewających wyniosła 21,5 tys. ton i była o niecały 1% mniejsza niż maju i o ponad 12% mniejsza niż rok wcześniej. w tys. ton 15,5 15,0 14,5 14,0 13,5 13,0 12,5 12,0 11,5 Produkcja masła wg danych GUS I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2009 2010 W pierwszym półroczu 2010 r. produkcja masła w odniesieniu do porównywalnego okresu 2009 r. była mniejsza o 3,5%, OMP o 9,6%, a serów dojrzewających o 11% mniejsza. Handel zagraniczny Pomimo dużego wywozu odtłuszczonego mleka w proszku i serów 1
podpuszczkowych dojrzewających zrealizowanego w maju 2010 r., narastająco za pięć miesięcy nadal jest on mniejszy niż rok wcześniej. Według wstępnych danych Ministerstwa Finansów wywóz OMP w okresie styczeń-maj br. ukształtował się na poziomie 23 tys. ton, tj. o 29% niższym niż rok wcześniej. W tym czasie eksport serów podpuszczkowych dojrzewających był mniejszy o 6% i wyniósł niecałe 40 tys. ton. Sukcesywnie rośnie natomiast wywóz masła. W okresie pierwszych pięciu miesięcy br. osiągnął on poziom 11,4 tys. ton, tj. o ponad 29% wyższy niż rok wcześniej. Przywóz głównych produktów mleczarskich w maju 2010 r. uległ ograniczeniu, ale nadal był znacznie większy niż przed rokiem. W miesiącach styczeń-maj br. do kraju sprowadzono 3 tys. ton masła i ponad 12 tys. ton serów podpuszczkowych, tj. o 84% i o 45% więcej niż rok wcześniej. W tym czasie import OMP był ponad 6% większy od notowanego rok wcześniej i wyniósł 4,5 tys. ton. Działania wspierające rynek W ramach programu Dostarczanie nadwyżek żywności najuboższej ludności Unii Europejskiej, zgodnie z rozporządzeniem Komisji nr 1111/2009, od 1 maja br. z magazynów interwencyjnych wycofywane jest masło oraz OMP. Polsce na ten cel do rozdysponowania w 2010 r. przyznano 1,9 tys. ton masła i prawie 18 tys. ton OMP. W zamian za odebrane zapasy, przedsiębiorcy są zobowiązani dostarczyć produkty żywnościowe do organizacji charytatywnych. Według danych z 28 lipca br. z magazynów interwencyjnych ARR wydano już ok. 1,3 tys. ton masła i ok. 16,3 tys. ton OMP. Od 1 marca br. unijni przedsiębiorcy mogą składać oferty na dopłaty do prywatnego przechowywania masła (RK nr 158/2010 z dnia 25 lutego 2010 r.). Do 18 lipca br. zgłoszono 65,2 tys. ton masła m.in. we Francji, Holandii, Niemczech, Irlandii i w Belgii. Na terenie Polski przedsiębiorcy dotychczas nie skorzystali z tego wsparcia. Jednocześnie od początku br. do 28 lipca ARR wystawiła 34 certyfikaty jakości na ogólną ilość 836 ton masła przeznaczonego do przechowywania w Niemczech i w Holandii. Według stanu na 22 lipca br. w prywatnych magazynach UE przechowywane było 78,2 tys. ton masła objętego dopłatami (łącznie z masłem zgromadzonym w poprzednim sezonie interwencyjnym). W 2010 r., w całej UE brak jest zainteresowania sprzedażą masła i OMP na zapasy interwencyjne. W 2010 r. ARR wypłaca refundacje do wywozu realizowanego na podstawie pozwoleń, na które wnioski można było składać przed 20 listopada 2009 r. Od początku br. do 25 lipca w ramach tego wsparcia beneficjentom wypłacono ok. 13 mln zł refundacji (łącznie z produktami nonaneks I). kontynuuje program Szklanka mleka, którego głównym celem jest promowanie wśród dzieci i młodzieży zasad zdrowego odżywiania. W roku szkolnym 2009/2010 w programie uczestniczyło ponad 2,8 mln uczniów uczęszczających do 17,2 tys. 2
placówek oświatowych. Od początku września 2009 r. do 25 lipca 2010 r. ARR wypłaciła na ten cel (łącznie w ramach dopłaty unijnej i krajowej) ponad 137 mln zł. Tendencje cenowe Ceny krajowe Ceny skupu mleka (bez VAT) Ceny skupu mleka w Polsce od początku 2010 r. są względnie stabilne. W czerwcu (wg GUS) podmioty skupujące za 100 litrów mleka płaciły średnio w kraju 102,04 zł (1,02 zł/l), tj. o 1% więcej niż w maju i w kwietniu i nieznacznie mniej niż w miesiącach styczeń-marzec. Jednocześnie, przy mniejszej niż przed rokiem podaży mleka, jego w skupie była o 18% wyższa. Przeciętnie najwyższe ceny mleka uzyskiwali dostawcy z woj.: podlaskiego 110,1 zł/hl i zachodniopomorskiego 106,5 zł/hl, a najniższe z woj.: podkarpackiego 89 zł/hl i małopolskiego 91,9 zł/hl. Ceny zbytu wybranych artykułów mleczarskich Od marca br. na rynku krajowym przeważają wzrostowe tendencje cen produktów mleczarskich. Według danych GUS w czerwcu br. ceny masła w blokach w odniesieniu do poprzedniego miesiąca wzrosły o 5,5%, do 14,18 zł/kg (z VAT). W tym czasie masło formowane podrożało o 3% i wytwórcy średnio w kraju uzyskiwali za nie 15,14 zł/kg. Wymienione rodzaje masła były droższe niż przed rokiem odpowiednio o ponad 42% i o prawie 35%. Cena odtłuszczonego mleka w proszku w analizowanym miesiącu ukształtowała się na poziomie 9,56 zł/kg (z VAT) i była o 3% wyższa niż w maju i o 29% wyższa niż w porównywalnym miesiącu 2009 r. Podrożały również sery podpuszczkowe dojrzewające. Za ser typu Gouda i Edam średnio w kraju płacono odpowiednio 12,70 zł/kg i 12,85 zł/kg (z VAT), tj. o ok. 1,5% więcej niż w maju. W porównaniu do cen notowanych przed rokiem sery te były droższe o ok. 18%. zł/kg 15,50 14,50 13,50 12,50 11,50 10,50 9,50 8,50 7,50 6,50 Ceny zbytu masła w blokach i mleka odtłuszczonego w proszku (z VAT) wg GUS I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII ceny masła w 2009 ceny masła w 2010 ceny OMP w 2009 ceny OMP w 2010 Wzrostowe tendencje cen produktów mleczarskich przeważały również w lipcu. W zakładach objętych monitoringiem Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW, w okresie trzech tygodni lipca br. za masło w blokach przeciętnie uzyskiwano 14,05 zł/kg (bez VAT), tj. o ok. 5% więcej niż średnio w czerwcu. Odtłuszczone mleko w proszku podrożało o ok. 3%, do 8,99 zł/kg, a mleko pełne o 5,5% do 11,32 zł/kg. Nieco więcej (o 0,4%), tj. 11,99 zł/kg płacono również za ser Gouda, natomiast Edam potaniał o blisko 2%, do 11,77 zł/kg. Ceny na rynkach zagranicznych 3
Na rynkach głównych unijnych producentów Europy Zachodniej, po dynamicznym wzroście w kwietniu i w maju, ceny mleka w proszku maleją, a ceny masła tylko we Francji wykazują jeszcze tendencje do wzrostu. W dniach 18-21.07.2010 r. (za FAPA) na rynku francuskim ceny masła kształtowały się na poziomie 3,63 EUR/kg, tj. o ponad 4% wyższym niż miesiąc wcześniej. W Holandii i w Niemczech od końca czerwca ceny tego produktu są stabilne i wynoszą odpowiednio 3,78 EUR/kg oraz 3,80 EUR/kg. W odniesieniu do cen sprzed roku masło w wymienionych krajach było droższe o 61-74%. USD/t 5300 4800 4300 3800 3300 2800 2300 1800 Ceny masła i odtłuszczonego mleka w proszku na giełdach Europy Zachodniej (na bazie FOB) wg USDA I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII ceny OMP w 2009 r. ceny OMP w 2010 r. ceny masła w 2009 r. ceny masła w 2010 r. Za odtłuszczone mleko w proszku w dniach 18-21.07.2010 r. unijni wytwórcy uzyskiwali 2,15-2,30 EUR/kg, tj. o 1-9% mniej niż w porównywalnym okresie czerwca, a za mleko pełne 2,78-2,95 EUR/kg, tj. o 1-6% mniej. W odniesieniu do notowań sprzed roku OMP było droższe o 29-37%, a PMP o 48-51%. Na giełdach zachodnioeuropejskich, w lipcu 2010 r. (po czerwcowym spadku) nastąpił powrót do wzrostowych tendencji cen produktów mleczarskich. Według danych United States Department of Agriculture, 23 lipca 2010 r. w portach Europy Zachodniej (baza FOB) giełdowe ceny masła w porównaniu do notowań sprzed miesiąca wzrosły o ponad 8%, do 4 850 USD/t (15,22 zł/kg). Giełdowe ceny odtłuszczonego mleka w proszku w ciągu miesiąca wzrosły o 3%, do 2 950 USD/t (9,26 zł/kg), a proszku pełnego o blisko 2%, do 3 638 USD/t (11,42 zł/kg). W porównaniu do notowań sprzed roku masło było droższe o 55%, a OMP i PMP odpowiednio o 26% i 37%. 4
Miesięczny skup mleka surowego, produkcja masła, odtłuszczonego mleka w proszku oraz serów podpuszczkowych dojrzewających Rok 2008* Miesiąc Skup mleka Produkcja masła Produkcja odtłuszczonego mleka w proszku Zmiana wielkości skupu Zmiana wielkości produkcji Zmiana wielkości produkcji mln l tys. ton tys. ton w % w % w % w % w % w % Produkcja serów podpuszczkowych dojrzewających 8686,4 x 3,7 182,0 x 4,3 120,0 x -7,6 282,0 x 14,2 tys. ton Zmiana wielkości produkcji w % w % 2009 I 663,3-1,7 2,4 14,1-8,8 2,3 5,4-43,0-16,3 28,6 21,2 34,9 II 673,9 1,6 5,6 12,9-8,1-1,6 6,3 16,7-3,5 21,6-24,5-0,9 III 737,4 9,4 7,2 15,1 16,8 1,5 8,4 32,9-0,9 23,7 9,7 5,3 IV 752,0 2,0 8,9 13,8-8,4 0,6 8,7 4,0-10,6 22,4 0,2 2,4 V 834,6 11,0 6,2 14,3 3,2-6,0 10,5 20,5-10,0 23,7 5,7 8,9 VI 818,9-1,9 6,5 14,1-0,9 5,5 12,4 18,0-24,1 24,5 3,2 1,8 VII 811,2-0,9 2,3 15,1 6,9-1,4 11,3-8,3-29,5 24,9 1,9-2,7 VIII 796,2-1,9 2,1 14,7-2,8 0,8 10,1-10,7-14,8 23,1-7,3-5,6 IX 737,6-7,4-0,3 13,8-5,8-11,6 7,4-26,7-30,7 23,6 2,5-4,5 X 700,6-5,0-1,6 14,2 2,3-9,2 6,5-12,8-38,7 22,9-3,1-7,2 XI 648,5-7,4 0,2 13,0-8,4-3,6 5,1-21,8-26,0 19,7-14,0-15,4 XII 671,7 3,4-0,6 14,0 7,8-9,4 5,8 14,9-38,5 20,0 1,5-15,4 2009** 8878,2 x 2,2 169,0 x -5,7 97,7 x -18,5 276,0 x -1,7 2010 I 680,2 1,4 2,5 13,6-2,6-3,2 4,9-15,4-8,0 19,6-2,0-23,2 II 625,0-8,1-7,3 11,9-12,7-8,1 3,7-24,7-41,4 19,2-2,0-11,2 III 714,6 14,3-3,1 14,3 20,4-5,2 4,5 21,3-46,2 22,9 19,5-3,1 IV 734,5 2,8-2,3 13,7-4,3-1,0 9,4 109,7 8,5 20,3-11,4-9,3 V 799,3 8,8-4,2 14,7 7,1 2,9 11,1 17,9 6,2 21,6 6,2-8,9 VI 788,8-1,3-3,7 13,2-9,9-6,4 10,6-4,6-14,1 21,5-0,7-12,3 I-VI. 2010 4342,4 x -3,1 81,5 x -3,5 46,8 x -9,6 126,0 x -11,2 *-skup i produkcja z danych sprawozdawczych GUS ** skup z danych sprawozdawczych, produkcja według danych meldunkowych Źródło : GUS i obliczenia własne 5
Masło Sery podpuszczkowe dojrzewające Mleko surowe Odtłuszczone mleko w proszku Rok Miesiąc w blokach formowane Gouda Edam zł/hl ceny ceny zł/kg ceny ceny zł/kg ceny ceny zł/kg ceny ceny zł/kg ceny ceny zł/kg ceny ceny w % w % w % w % w % w % w % w % w % w % w % w % 2008 Miesięczne ceny skupu mleka (bez VAT) oraz ceny zbytu masła, odtłuszczonego mleka w proszku i serów podpuszczkowych dojrzewających (z VAT) 102,26 x -4,5 10,39 x -17,4 11,84 x -5,3 8,51 x -28,9 12,31 x -9,3 12,15 x -10,3 2009 I 87,92-1,2-29,4 9,66 0,9-15,6 11,34 1,0-11,8 6,75-4,8-31,3 10,73-2,7-23,1 10,68-1,7-25,5 II 86,84-1,2-28,0 9,91 2,6-9,8 11,36 0,1-8,4 7,02 4,0-27,2 10,82 0,8-21,1 10,75 0,7-23,4 III 87,05 0,2-25,4 9,95 0,4-9,6 11,29-0,6-8,4 7,21 2,7-23,4 10,91 0,8-17,8 10,87 1,1-19,8 IV 87,71 0,8-20,9 9,87-0,8-8,4 11,36 0,6-5,8 7,38 2,4-17,1 10,91 0,0-15,5 10,96 0,8-12,9 V 86,84-1,0-17,3 9,81-0,6-6,1 11,15-1,8-4,9 7,36-0,3-14,4 10,80-1,0-10,7 10,93-0,3-6,7 VI 86,40-0,5-15,2 9,96 1,5-4,1 11,23 0,7-4,4 7,41 0,7-14,5 10,74-0,6-10,4 10,87-0,5-6,0 VII 85,77-0,7-12,1 10,21 2,5-1,4 11,40 1,5-3,1 7,43 0,3-14,1 10,70-0,4-10,8 10,87 0,0-5,9 VIII 85,58-0,2-9,8 10,34 1,3 0,5 11,49 0,8-2,0 7,28-2,0-13,3 10,71 0,1-10,4 10,85-0,2-6,3 IX 87,64 2,4-6,1 10,83 4,7 6,0 11,89 3,5 2,9 7,36 1,1-9,0 10,92 2,0-8,0 11,07 2,0-4,0 X 91,93 4,9 1,2 13,34 23,2 37,8 13,56 14,0 18,9 7,82 6,3 3,9 11,73 7,4 0,1 11,83 6,9 4,0 XI 99,35 8,1 10,1 14,96 12,1 57,5 14,85 9,5 31,1 8,59 9,8 16,9 12,47 6,3 10,6 12,46 5,3 12,5 XII 104,87 5,6 17,9 14,80-1,1 54,6 15,06 1,4 34,1 8,85 3,0 24,8 12,79 2,6 16,0 12,62 1,3 16,2 2009 89,62 x -12,4 11,14 x 7,2 12,16 x 2,7 7,54 x -11,4 11,19 x -9,2 11,23 x -7,5 2010 I 102,22-2,5 16,3 12,92-12,7 33,7 14,48-3,9 27,7 8,58-3,1 27,1 12,66-1,0 18,0 12,58-0,3 17,8 II 102,22 0,0 17,7 12,35-4,4 24,6 14,37-0,8 26,5 8,38-2,3 19,4 12,56-0,8 16,1 12,53-0,4 16,6 III 102,13-0,1 17,3 12,37 0,2 24,3 14,29-0,6 26,5 8,46 1,0 17,3 12,60 0,3 15,5 12,60 0,6 15,9 IV 101,05-1,1 15,2 12,47 0,8 26,3 14,25-0,2 25,4 8,68 2,6 17,6 12,50-0,8 14,6 12,53-0,6 14,3 V 101,06 0,0 16,4 13,44 7,8 37,0 14,68 3,0 31,7 9,27 6,8 26,0 12,53 0,2 16,0 12,65 1,0 15,7 VI 102,04 1,0 18,1 14,18 5,5 42,4 15,14 3,1 34,8 9,56 3,1 29,0 12,70 1,4 18,2 12,85 1,6 18,2 I-VI.2010 101,76 x 16,8 12,96 x 31,4 14,53 x 28,7 8,82 x 22,7 12,59 x 16,4 12,62 x 16,4 Źródło : GUS i obliczenia własne 6
Ceny zbytu (bez VAT) mleka spożywczego pasteryzowanego i mleka UHT zł/kg Mleko spożywcze pasteryzowane Mleko spożywcze UHT Rok Miesiąc 2% 3,2% Ogółem* 2% 3,2% Ogółem* 2009 I 1,63 0,8-1,7 1,67 1,3-0,5 1,64 0,9-1,3 1,79-1,2-4,9 1,69-1,5-11,3 1,69-1,4-10,1 II 1,61-1,1-2,8 1,65-1,5-2,0 1,62-1,2-2,4 1,77-1,1-5,8 1,69 0,0-10,3 1,69-0,4-9,7 III 1,60-0,7-3,2 1,64-0,5-2,0 1,61-0,7-2,8 1,78 0,6-5,0 1,66-1,7-10,3 1,67-1,3-9,9 IV 1,60 0,2-3,4 1,62-1,0-3,2 1,60-0,9-3,9 1,78 0,1-4,2 1,67 0,4-9,2 1,67 0,2-9,1 V 1,61 0,4-2,8 1,60-1,4-4,5 1,60 0,0-3,8 1,78-0,2-4,1 1,64-1,7-9,7 1,64-1,7-9,7 VI 1,60-0,4-2,0 1,58-1,0-4,7 1,59-0,5-3,4 1,77-0,1-3,5 1,63-0,7-8,5 1,64-0,4-8,2 VII 1,61 0,3-1,3 1,60 0,8-4,2 1,60 0,7-2,6 1,77-0,3-3,6 1,64 0,5-8,1 1,63-0,5-8,6 VIII 1,61 0,0-1,9 1,58-0,9-4,3 1,59-0,6-3,3 1,77 0,2-2,8 1,64 0,2-7,4 1,64 0,9-7,3 IX 1,60-0,4-2,2 1,58-0,2-4,5 1,58-0,4-3,6 1,77-0,2-3,2 1,62-1,2-8,0 1,63-0,5-7,6 X 1,61 0,6-1,4 1,62 2,7-2,0 1,61 1,7-1,9 1,76-0,5-3,5 1,63 0,5-7,6 1,63-0,4-7,5 XI 1,61 0,0-0,8 1,63 0,5-2,1 1,61 0,3-1,5 1,79 1,4-1,3 1,69 3,5-3,2 1,68 3,3-3,2 XII 1,61-0,1-0,3 1,63 0,1-1,2 1,61 0,0-0,8 1,81 1,5 0,2 1,72 2,2 0,2 1,71 1,9-0,3 2009 1,61 x -1,8 1,61 x -3,6 1,61 x -2,4 1,78 x -3,3 1,66 x -7,8 1,66 x -7,8 2010 I 1,62 0,5-0,6 1,64 0,8-1,8 1,62 0,6-1,1 1,80-0,9 0,5 1,72 0,0 1,7 1,71-0,1 1,0 II 1,60-0,8-0,4 1,64-0,2-0,4 1,61-0,6-0,5 1,81 0,5 2,2 1,72-0,2 1,6 1,72 0,2 1,6 III 1,60-0,1 0,3 1,63-0,5-0,4 1,61-0,2-0,1 1,80-0,1 1,5 1,72 0,1 3,4 1,70-0,7 2,2 IV 1,60 0,1 0,2 1,62-0,4 0,3 1,61 0,0 0,8 1,82 0,6 2,0 1,73 0,5 3,5 1,72 1,0 3,0 V 1,60-0,3-0,5 1,62-0,1 1,7 1,61-0,2 0,6 1,80-0,7 1,4 1,71-1,2 4,0 1,71-0,7 4,0 VI 1,60-0,2-0,4 1,63 0,1 2,8 1,61 0,0 1,1 1,81 0,6 2,1 1,72 0,6 5,4 1,72 0,5 4,9 * średnia dla produktów o zawartości tłuszczu od 0,5% do pow. 3,5% Źródło: MRiRW i obliczenia własne 7
Ceny mleka w przekroju wojewódzkim wg siedziby producenta Ceny skupu mleka bez VAT - zł/hl Województwa czerwiec 2010 POLSKA 102,04 1,0 18,1 dolnośląskie 102,8 0,2 11,8 kujawsko-pomorskie 101,3 1,3 20,8 lubelskie 97,3 0,7 16,4 lubuskie 104,5 0,1 17,3 łódzkie 95,3 2,4 18,1 małopolskie 91,9 0,1 9,6 mazowieckie 101,0 2,1 25,1 opolskie 102,3 0,1 10,8 podkarpackie 89,0 0,3 14,9 podlaskie 110,1 0,2 15,7 pomorskie 99,7 0,9 25,1 śląskie 99,2 0,4 11,5 świętokrzyskie 92,4 1,2 16,1 warmińsko-mazurskie 103,6 0,6 20,4 wielkopolskie 100,7-0,1 11,5 zachodniopomorskie 106,5 3,3 26,5 Źródło: GUS i obliczenia własne 8
Ceny przetworów mleczarskich na rynkach zagranicznych Towar/Kraj Jednostka miary Średnia % średniej ceny Miesięczna Roczna Średnia w zł/kg* Ceny na rynkach wewnętrznych UE w okresie 18-21.07.10. masło w blokach Niemcy EUR/kg 3,80-0,8 74,3 15,64 Francja EUR/kg 3,63 4,3 61,3 14,94 Holandia EUR/kg 3,78 0,5 65,1 15,55 odtłuszczone mleko w proszku Niemcy EUR/kg 2,30-1,3 36,9 9,46 Francja EUR/kg 2,15-8,9 28,7 8,85 Holandia EUR/kg 2,18-5,6 32,1 8,97 pełne mleko w proszku Niemcy EUR/kg 2,85-0,7 47,7 11,73 Francja EUR/kg 2,95-1,7 47,5 12,14 Holandia EUR/kg 2,78-6,1 51,1 11,44 Ceny światowe (na bazie FOB - w portach Europy Zachodniej) z dnia 23.07.10 masło USD/t 4850 8,1 1/ 55,2 15,22 OMP USD/t 2950 3,1 1/ 25,5 9,26 PMP USD/t 3638 1,7 1/ 37,3 11,42 1/ średniej ceny - okres porównawczy: 25.06.2010 * z przeliczenia według kursu NBP: 1 EUR = 4,1145 PLN (21.07.2010) 1 USD = 3,1383 PLN (23.07.2010) Źródło: FAMMU/FAPA i USDA; ceny walut przeliczono wg kursu dnia NBP 9