RYNEK MLEKA XII/2015 Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka Grudzień 2015

Transkrypt

1 RYNEK MLEKA XII/2015 Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka Grudzień

2 1. Pogłowie bydła i informacje ogólne Populacja bydła w czerwcu 2015 r. liczyła 5 960,0 tys. sztuk i była wyższa o 0,7% (o 39,6 tys. sztuk) niż przed rokiem, oraz o 5,3% wyższa w porównaniu z końcem 2014 r. (o 299,7 tys. sztuk). Również w przypadku pogłowia krów nastąpiły zmiany. Porównując z analogicznym okresem 2014 roku spadek wyniósł 1,4% tj. o 34,9 tys. sztuk, do poziomu 2 444,2 tys. sztuk. Natomiast w porównaniu do stanu z grudnia 2014 r. pogłowie było wyższe o 1,7% tj. o 41,2 tys. sztuk. Według danych GUS w czerwcu 2015 roku pogłowie krów mlecznych wynosiło tys. sztuk, prawie 30 tys. sztuk (1,3%) mniej niż w czerwcu 2014 roku. Spadek pogłowia krów mlecznych odnotowano w 12 województwach, największy w województwie lubuskim o 24%, a najmniejszy w województwach małopolskim i śląskim po 1%. Liczbę utrzymywanych krów zwiększono natomiast w województwie kujawsko pomorskim o 4,5%, podlaskim o 3,9%, wielkopolskim o 3,4% i świętokrzyskim o 0,5%. Tabela 1. Pogłowie bydła w czerwcu w 2015 r. Wyszczególnienie Bydło Cielęta w wieku poniżej 1 roku Młode bydło w wieku 1-2 lat Bydło w wieku 2 lata i więcej razem w tym krowy W tysiącach sztuk ,6 1528,6 2762,8 2444,2 Czerwiec 2014= ,7 103,7 106, ,6 Grudzień 2014= ,3 115,1 105,8 99,9 101,7 Źródło: GUS W strukturze stada bydła ogółem udział poszczególnych grup w pierwszej połowie 2015 roku wynosił: cielęta w wieku poniżej 1 roku 28,0% młode bydło hodowlane i rzeźne w wieku 1-2 lata 25,6% krowy 41,0% pozostałe bydło dorosłe hodowlane i rzeźne w wieku 2 lata i więcej 5,4% W porównaniu z analogicznym okresem 2014 roku w strukturze bydła zwiększył się udział cieląt o 0,8% i młodego bydła w wieku 1 2 lat o 1,4%, zmalał natomiast udział pozostałego bydła dorosłego o 1,3% i krów o 0,9%. Spadkowa tendencja krajowego pogłowia krów mlecznych odbija się również na liczebności zwierząt objętych oceną wartości użytkowej. W listopadzie 2015 roku ocenie zostało poddanych krów, z obór. W analizowanym okresie w Regionie Oceny Parzniew przeciętnie oceniono krów, z obór, w Regionie Oceny Poznań krów, z obór, a w Regionie Oceny Bydgoszcz krów, z obór. 2

3 Wykres 1. Liczba krów ocenianych w okresie I - XI 2015 r Źródło: PFHBiPM Wykres 2. Liczba stad objętych oceną w okresie I - XI 2015 r Źródło: PFHBiPM

4 2. Skup mleka surowego Po zniesieniu kwotowania produkcji mleka skup surowca do lipca utrzymywał się na wysokim poziomie, jednak od sierpnia zaznaczał tendencje spadkowe. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w listopadzie do podmiotów skupujących dostarczono 819,8 mln litrów, tj. o 5,3% więcej w porównaniu z listopadem 2014 roku, ale o 6% mniej od skupu w październiku bieżącego roku. W okresie od stycznia do listopada bieżącego roku do podmiotów skupujących dostarczono mln litrów mleka, tj. o 2,6% więcej niż w tym samym okresie ubiegłego roku. W listopadzie według siedziby podmiotów skupujących, najwięcej mleka surowego skupiono w województwie podlaskim (271 mln l), mazowieckim (140,8 mln l), oraz wielkopolskim (108 mln l). Najmniej natomiast mleka skupiono w województwie podkarpackim (3,7 mln l), dolnośląskim (4,3 mln l), oraz zachodniopomorskim (5,3 mln l). W okresie jedenastu miesięcy 2015 roku największy skup mleka odnotowano na Podlasiu (3 153,1 mln l), Mazowszu (1 688,6 mln l), oraz na Wielkopolsce (1 243,4 mln l). Najmniejszy natomiast w województwie dolnośląskim (54,7 mln l), podkarpackim (54,9 mln l), oraz zachodniopomorskim (65,3 mln l). Wykres 3. Skup mleka w latach ( mln kg) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Źródło: ARR, GUS 4

5 Tabela 2. Zestawienie ilości skupionego mleka w okresie I XI 2015 r. w tys. litrów Województwo wg siedziby jednostki skupującej wg siedziby producenta różnica w ilościach skupionego mleka różnica w procentach Polska x x dolnośląskie ,2% kujawsko-pomorskie ,9% lubelskie ,7% lubuskie ,7% łódzkie ,3% małopolskie ,6% mazowieckie ,3% opolskie ,6% podkarpackie ,1% podlaskie ,5% pomorskie ,8% śląskie ,3% świętokrzyskie ,3% warmińsko-mazurskie ,5% wielkopolskie ,7% zachodniopomorskie ,5% Źródło: GUS Różnica w ilości skupowanego mleka różnica między ilością mleka skupionego według siedziby podmiotu skupującego, a według siedziby producenta w obrębie jednego województwa. Informacja ta pokazuje, jaka ilość mleka wyprodukowana w województwie pozostaje w nim, a jaka z niego wypływa. Z podanych powyżej danych wynika, że w okresie jedenastu miesięcy 2015 roku najwięcej mleka wypłynęło z województwa warmińsko mazurskiego (470,8 tys. litrów), mazowieckiego (378,7 tys. litrów) i wielkopolskiego (231,4 tys. litrów). We wrześniu 2015 roku do mleczarni w całej Unii Europejskiej dostarczono mln litrów mleka, tj. o 222 mln litrów (1,9%) więcej niż w analogicznym okresie 2014 roku. W okresie od kwietnia do września dostawy mleka zwiększyły się o 2,6% w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku i wynosiły mln litrów. Pięciu największych producentów (Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Holandia i Polska), łącznie skupiło mln litów mleka, co stanowi 63,2% całego skupionego surowca w Unii Europejskiej. W relacji rocznej produkcja została ograniczona w Grecji, we Włoszech, w Hiszpanii, na Łotwie, Litwie, w Bułgarii i Rumunii. W pozostałych państwach członkowskich produkcja została zwiększona. Największy wzrost odnotowano w Irlandii ponad 16,5%, Belgii ponad 10,8% i w Luksemburgu ponad 10,5%. 5

6 Niemcy Francja Wielka Brytania Holandia Polska Włochy Irlandia Hiszpania Dania Belgia Austria Szwecja Czechy Finlandia Portugalia Litwa Węgry Rumunia Łotwa Słowenia Estonia Grecja Słowacja Chorwacja Bułgaria Luksemburg Cypr Wykres 4. Skup mleka w UE w mln litrów (wrzesień 2015 r.) Źródło: Miesięczna analiza Polskiej Izby Mleka, EUROSTAT 3. Ceny skupu mleka W Polsce od początku 2014 roku, utrzymywała się spadkowa tendencja cen skupu mleka. Główną przyczyną takiej sytuacja jest zwiększona podaż surowca oraz ograniczony popyt eksportowy na produkty mleczarskie. Od września bieżącego roku ceny delikatne rosną. Średnia cena mleka w listopadzie ukształtowała się na poziomie 113,20 zł/hl i była o 1% wyższa od ceny wypłacanej w październiku 2015 roku jednak pozostawała o 9,1% niższa od ceny w analogicznym okresie ubiegłego roku. Wykres 5. Średnie ceny netto mleka w Polsce w latach (zł netto/100 litrów) Źródło: ARR, GUS

7 Cypr Malta Grecja Finlandia Austria Włochy Wielka Brytania Szwecja Chorwacja Francja Luksemburg Dania Hiszpania Niemcy Irlandia Holandia Portugalia Słowenia Bułgaria Belgia Polska Słowacja Rumunia Czechy Węgry Estonia Litwa Zróżnicowanie cen netto skupu mleka jest bardzo wyraźne w województwach. W listopadzie 2015 roku najniższą cenę otrzymywali producenci z województw: świętokrzyskiego 103,32 zł/hl, łódzkiego 103,61 zł/hl oraz małopolskiego 1015,36 zł/hl. Natomiast najwyższa cena mleka była wypłacana w województwach: lubuskim 119,44 zł/hl, podlaskim 119,17 zł/hl oraz warmińsko mazurskim 116,52 zł/hl. Wykres 6. Średnie ceny netto mleka w województwach w listopadzie 2015 r. (zł/ hl) 120,00 115,00 110,00 105,00 100,00 95,00 Źródło: ARR, GUS Średnia cena mleka w Unii Europejskiej - 28 w październiku 2015 roku wynosiła 30,49 EUR/100 kg i była o 1,9% wyższa niż miesiąc wcześniej, ale o 13,7% niższa niż przed rokiem. Wykres 7. Średnie ceny mleka w Unii Europejskiej w EUR/100 kg (październik 2015) Źródło: Komisji Europejskiej 7

8 W październiku średnia cena mleka w Polsce wynosiła 27,31 EUR/100 kg i była o 7,8% niższa niż w analogicznym okresie 2014 roku. Jednocześnie była niższa od średniej UE-15 o 12,2% i o 10,4% w UE 28. Polscy producenci za mleko otrzymują o 7,4% mniej niż producenci niemieccy i o 13,4% mniej niż francuscy. Średnia cena mleka płacona przez europejskie firmy, w październiku ukształtowała się na poziomie 30,03 EUR/100 kg i była o 1% niższa niż we wrześniu bieżącego roku, oraz o 16% niższa w porównaniu z analogicznym miesiącem poprzedniego roku. Fonterra oczekuje, że w obecnym sezonie, który rozpoczął się w czerwcu, cena mleka osiągnie poziom 23,08 EUR/100 kg, co oznacza 6,5% spadek w ujęciu miesięcznym oraz 12,7% spadek w ujęciu rocznym. Należy zaznaczyć, że to najniższe ceny mleka od sezonu 2005/2006. W USA w październiku cena mleka spadła w stosunku do września o 1,9% i wynosiła 35,29 EUR/100 kg i pozostawała o 24,3% niższa niż w analogicznym okresie 2014 roku. 4. Produkcja wybranych artykułów mleczarskich Pomimo zwiększonej podaży surowca, pogorszenie opłacalności eksportu w bieżącym roku przyczyniło się do wyhamowania tempa wzrostu krajowej produkcji niektórych artykułów mleczarskich tj. mleko w proszku, sery podpuszczkowe dojrzewające, jogurty i śmietany. Zwiększono natomiast produkcję mleka płynnego, masła oraz serów niedojrzewających. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w okresie dziesięciu miesięcy bieżącego roku produkcja mleka płynnego wyniosła 2,5 mln ton i była o 8,5% wyższa niż w analogicznym okresie 2014 roku. Serów niedojrzewających i twarogów wyprodukowano 352 tys. ton, tj. o 5% więcej niż w okresie styczeń październik ubiegłego roku. Wykres 8. Dynamika zmian produkcji wybranych artykułów mleczarskich w okresie I-X 2015 r. w porównaniu do I-X 2014 r. (%) ,5 mleko płynne masło 6,8 5,3 sery niedojrzewające i twarogi PMP OMP -6,5 śmietana niezagęszczona -4,8-3,3 jogurty sery dojrzewające Źródło: ARR, GUS -21,7 8

9 Więcej w porównaniu z 2014 rokiem wyprodukowano również masła. Produkcja tego artykułu w październiku wyniosła 17,1 tys. ton, tj. o 16,4% więcej niż przed miesiącem i o 17% więcej niż rok wcześniej. W miesiącach styczeń październik 2015 roku produkcja masła wynosiła 157 tys. ton, tj. o około 7% więcej niż w analogicznym okresie 2014 roku. Wykres 9. Produkcja masła (tys. ton) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Źródło: ARR Jednocześnie w tym okresie ograniczono produkcję mleka w proszku. Pełnego mleka w proszku w okresie od stycznia do października wyprodukowano 33 tys. ton, tj. o około 22% mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Produkcja OMP w październiku była o 3,5% niższa niż we wrześniu, nadal pozostawała na niższym poziomie niż przed rokiem o 4%, wynosiła 12,1 tys. ton. W okresie od stycznia do października bieżącego roku w Polsce wyprodukowano 138 tys. ton odtłuszczonego mleka w proszku, tj. o 6,5% mniej w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku. Wykres 10. Produkcja OMP w latach (tys. ton) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Źródło: ARR 9

10 Spadające zainteresowanie serami podpuszczkowymi dojrzewającymi ze strony importerów, wpływa ograniczająco na produkcję tego artykułu mleczarskiego, co doskonale widać w 2015 roku. W październiku bieżącego roku produkcja wzrosła ale pozostaje na niższym poziomie niż w 2014 roku. W analizowanym okresie wyprodukowano o 0,7% więcej serów niż we wrześniu oraz o 2,2% więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, tj. 26,1 tys. ton. W miesiącach styczeń październik 2015 roku produkcja serów podpuszczkowych dojrzewających ukształtowała się na poziomie 252 tys. ton i była o 1% mniejsza niż w tym samym okresie 2014 roku. Wykres 11. Produkcja serów podpuszczkowych dojrzewających (tys. ton) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Źródło: ARR W analizowanym okresie ograniczono także produkcje śmietany o 5%, do 299 tys. ton, oraz jogurtów o 3%, do 360 tys. ton. 5. Ceny artykułów mleczarskich Wzrost cen zbytu artykułów mleczarskich na rynku światowym we wrześniu i w październiku przyczynił się do delikatnego wzrostu cen również w Polsce. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego średnia cena odtłuszczonego mleka w proszku w październiku ukształtowała się na poziomie 7,74 zł/kg i była o 3% wyższa niż we wrześniu, ale pozostawała o 22% niższa niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW w dniach r. krajowi producenci za odtłuszczone mleko w proszku otrzymywali 7,46 zł/kg, tj. o 0,5% mniej niż w poprzednim notowaniu, ale o 3,4% więcej od ceny interwencyjnej. W ostatnim tygodniu listopada odnotowano kolejny spadek. Cena OMP w dniach r. wynosiła 7,42 zł/kg, o około 1% mniej niż przed tygodniem, ale o 0,7% więcej niż miesiąc wcześniej. Niestety na przełomie listopada i grudnia ceny znowu miały tendencje spadkowe i ukształtowały się na poziomie 7,38 zł/kg, tj. o 0,5% mniej niż w poprzednim notowaniu i o 0,5% mniej przed 10

11 miesiącem. W dniach r. odtłuszczone mleko w proszku zbywano po 7,42 zł/kg. Była to cena o 0,6% wyższa niż tydzień wcześniej, ale o 1% niższa niż miesiąc wcześniej. W porównaniu z notowaniami sprzed roku OMP było o 8% tańsze. Wykres 12. Ceny OMP (zł/kg) 15,5 14,5 13,5 12,5 11,5 10,5 9,5 8,5 7,5 6,5 Źródło: ARR, GUS I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Niższe są również ceny pełnego mleka w proszku. W dniach za kilogram PMP płacono 9,25 zł, tj. o 3% mniej niż w poprzednim tygodniu, i o 17% mniej niż przed rokiem. Pod koniec listopada pełne mleko w proszku zbywano po 9,46 zł/kg, tj. o 2% więcej niż tydzień wcześniej. W drugim tygodniu grudnia cena PMP ukształtowała się na poziomie 9,58 zł/kg i była 0,4% wyższa niż przed miesiącem, ale o 13% niższa niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. W listopadzie na rynkach zagranicznych odnotowano spadek cen mleka w proszku. Na przełomie listopada i grudnia w Stanach Zjednoczonych cena OMP spadła o 9% w porównaniu z początkiem listopada i ukształtowała się na poziomie USD/t, i była o 34% niższa niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Spadek odnotowano również w Oceanii, gdzie za tonę OMP płacono USD/t, tj. o 11% mniej niż miesiąc wcześniej i o 22% mniej niż przed rokiem. W portach Europy Zachodniej odtłuszczone mleko w proszku sprzedawano po USD/t, tj. o 9% taniej niż w październiku. Podobnie sytuacja wyglądała na rynku wewnętrznym Unii Europejskiej. Cena odtłuszczonego mleka w proszku pod koniec listopada wynosiła EUR/t, tj. o 4% mniej niż przed miesiącem i tym samym była o 1,5% wyższa od ceny interwencyjnej. W porównaniu z ceną sprzed roku, OMP było tańsze aż o 11%. W przypadku pełnego mleka w proszku w Oceanii jego cena, w analizowanym okresie, ukształtowała się na poziomie USD/t i była o 19% niższa niż przed miesiącem i o 11% niższa od ceny sprzed roku. W portach Europy Zachodniej produkt ten kosztował USD/t, tj. o 5% mniej niż w październiku i o 12% mniej niż w analogicznym okresie 2014 roku. Na wewnętrznym rynku Unii Europejskiej, cena pełnego mleka w proszku w dalszym ciągu miała tendencje spadkowe. Na koniec 11

12 listopada za tonę PMP płacono EUR, tj. o 9% mniej niż miesiąc wcześniej i o 6% mniej od ceny w analogicznym okresie ubiegłego roku. Według danych Agencji Rynku Rolnego w październiku odnotowano wzrost w przypadku cen masła. W analizowanym miesiącu za masło w blokach trzeba było zapłacić 13,89 zł/kg, tj. o 4% więcej niż we wrześniu, ale o 0,4% mniej niż przed rokiem. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało, że w dniach roku za masło w blokach producenci otrzymywali średnio 12,57 zł/kg, tj. o 1% mniej niż tydzień wcześniej, a za masło konfekcjonowane 13,76 zł/kg, tj. o 0,2% mniej niż w poprzednim notowaniu. W ostatnim tygodniu listopada cena masła w blokach ponownie spadła i ukształtowała się na poziomie 12,36 zł/kg, tj. o 2% mniej niż tydzień wcześniej i o 3% mniej niż w poprzednim miesiącu. W tym okresie za kilogram masła konfekcjonowanego producenci otrzymywali 13,71 zł, tj. o 2% więcej niż miesiąc wcześniej. Na przełomie listopada i grudnia cena masła w blokach wynosiła 12,56 zł/kg i była o 2% wyższa niż przed tygodniem i o 1% wyższa niż miesiąc wcześniej. Cena masła konfekcjonowanego wynosiła 13,61 zł/kg, tj. o 1% mniej niż w poprzednim notowaniu i o 1% mniej niż przed miesiącem. W drugim tygodniu grudnia ceny masła w blokach ukształtowały się na poziomie 12,75, tj. o 1,5% wyższym niż w poprzednim notowaniu. W przypadku masła konfekcjonowanego jego cena była o 1% niższa od ceny, jaką producenci uzyskiwali w zeszłym miesiącu i wynosiła 13,60 zł/kg. W relacji rocznej masło w blokach było o 1% tańsze niż w analogicznym okresie 2014 roku, a masło konfekcjonowane o 5%. Wykres 13. Ceny masła w blokach (zł/kg) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Źródło: ARR, GUS Na początku grudnia bieżącego roku w Stanach Zjednoczonych ceny masła były stabilne i wyższe niż w październiku, ukształtowały się na poziomie USD/t tj. o 0,6% więcej niż w listopadzie i o 46% więcej niż w 2014 roku. W Oceanii ceny spadły w relacji miesięcznej. W dniu 27 listopada wynosiły średnio USD/t i były o 9% niższe 12

13 niż pod koniec października ale zbliżone do analogicznego okresu ubiegłego roku. W Unii Europejskiej masło odnotowało delikatny wzrost i kosztowało EUR/t. Cena ta była o 0,2% wyższa niż w październiku ale o 3% niższa niż w analogicznym okresie 2014 roku. Cena nadal pozostawała o 34% wyższa od ceny interwencyjnej. W portach Europy Zachodniej na koniec listopada producenci za tonę masła otrzymywali USD, tj. o 0,4% mniej niż w październiku i o 14,5% mniej niż w tym samym okresie ubiegłego roku. W październiku odnotowano delikatny wzrost cen serów podpuszczkowych dojrzewających. Za ser Edamski płacono 12,32 z/kg, tj. o 2% więcej niż we wrześniu, ale o 12% taniej niż w analogicznym okresie 2014 roku. Za ser Gouda producenci otrzymywali 11,71 zł/kg, co względem września stanowi 3% wzrost. W porównaniu z analogicznym okresem roku 2014 r. ceny tego produktu mleczarskiego były o 13% niższe. W listopadzie ceny netto serów dojrzewających wynosiły odpowiednio ser Gouda 10,92 zł/kg, o 1% więcej niż w poprzednim notowaniu, a ser Edamski 10,91 zł/kg, tj. o 2% więcej niż przed tygodniem. Wykres 14. Ceny sera Gouda w roku (zł/kg) Źródło: GUS, ARR I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII W listopadzie na rynkach zagranicznych ceny sera Cheddar odnotowały spadki. W Oceanii producenci otrzymywali USD/t, tj. o 2% mniej niż w październiku i o 18% mniej niż w analogicznym okresie 2014 roku. W USA cena ukształtowała się na poziomie USD/t i była o 11% niższa niż miesiąc wcześniej i o 4$ niższa niż przed rokiem. Na rynku wewnętrznym Unii Europejskiej ser Cheddar zbywano po EUR/t, tj. o 6% taniej niż w październiku i o 13,5% taniej niż w tym samym okresie ubiegłego roku. 13

14 Tabela 3. Średnie ceny produktów mleczarskich na rynku wewnętrznym UE Produkt Cena produktu za kg Zmiana cen w % mleczarski przed przed miesiącem tygodniem aktualna roczna miesięczna tygodniowa masło 3,07 2,94 2,93-2% -4,7% -1,7% OMP 1,79 1,73 1,71-10% -4,5% -1,4% PMP 2,39 2,25 2,23-7% -6,8% -1,1% Cheddar 3,01 2,95 2,91-7% -3,2% -1,3% Edam 2,52 2,51 2,51-10% -0,3% -0,1% Gouda 2,52 2,51 2,50-14% -0,4% -0,1% Ementaler 3,95 3,81 3,88-12% -1,9% 1,7% Źródło: FAMMU/FAPA 6. Handel zagraniczny W okresie dziewięciu miesięcy bieżącego roku wolumen eksportu artykułów mleczarskich, w przeliczeniu na mleko surowe, wyniósł 2,2 mld litrów i był o 2% większy niż w analogicznym okresie 2014 roku. Jednak z powodu znaczącego spadku cen transakcyjnych, wpływy zmniejszyły się o 17% i wynosiły 1,3 mld EUR. Przywóz natomiast ukształtował się na poziomie 1,1 mld litrów, tj. o 9% niższym niż w ubiegłym roku, a jego wartość zmalała do 0,6 mld EUR, tj. o 6%. W strukturze geograficznej eksportu dominują kraje Unii Europejskiej, ich udział wynosi 73%. Udział krajów WNP zmniejszył się do niecałych 2%. Natomiast udział pozostałych krajów nienależących do UE i WNP wynosi 25%. Głównymi odbiorcami nienależącymi do UE i WNP są: Wietnam, Meksyk, RPA, Libia, Ghana, Jordania, Izrael i Pakistan. Wykres 14. Struktura geograficzna eksportu produktów mleczarskich z Polski (I-IX 2015) UE WNP Algieria Chiny Wietnam Arabia Saudyjska Meksyk Pozostałe kraje Źródło: ARR, Ministerstwo Finansów W miesiącach styczeń wrzesień bieżącego roku odnotowano wzrost eksportu mleka płynnego, śmietany, serów niedojrzewających, lodów, masła i kazeiny. Zmniejszył 14

15 się natomiast eksport mleka w proszku, serów dojrzewających, serwatki, jogurtów i napojów fermentowanych. W okresie dziewięciu miesięcy eksport masła i tłuszczów mlecznych ukształtował się na poziomie 32 tys. ton, tj. o 10% więcej niż w ubiegłym roku. Import natomiast zmniejszył się o 11% i wyniósł 10 tys. ton. Masło wywożono głównie do krajów UE oraz do Serbii, na Kubę i do Egiptu. Wykres 15. Struktura eksportu masła i tłuszczów mlecznych z Polski (I-IX 2015) Źródło: ARR, Ministerstwo Finansów Mleka płynnego i śmietany w analizowanym okresie wywieziono o 38% więcej niż w 2014 roku, tj. 373 tys. ton. Import tych artykułów wzrósł o 10%, do 159 tys. ton. Głównymi odbiorcami były kraje Unii Europejskiej, a także Białoruś, Republika Południowej Afryki oraz Chiny. Wykres 16. Struktura eksportu mleka płynnego i śmietany w Polsce (I-IX 2015) Źródło: ARR, Ministerstwo Finansów Niemcy Holandia Czechy Słowacja Francja Rumunia Wielka Brytania Belgia Litwa Bułgaria Dania Węgry Serbia Kuba Egipt Pozostałe kraje UE Pozostałe kraje trzecie Niemcy Białoruś RPA Wielka Brytania Litwa Czechy Rumunia Chiny Bułgaria Pozostałe kraje 15

16 Wywóz serów niedojrzewających był o 30% większy niż w 2014 roku i ukształtował się na poziomie 63 tys. ton. W okresie dziewięciu miesięcy wzrósł również import tego produktu o 16,5%, do 20 tys. ton. Zmniejszeniu uległ natomiast eksport serów podpuszczkowych dojrzewających o 9%, do 102 tys. ton, podczas gdy import wzrósł o 14% i wyniósł 34 tys. ton. Sery niedojrzewające trafiały głownie do Niemiec, Włoch, Wielkiej Brytanii, Rumunii, Czech, Jordanii, USA, Republiki Korei, Arabii Saudyjskiej, Libii i Wietnamu. Sery dojrzewające eksportowane są głownie do krajów członkowskich UE, ale także do krajów WNP, Arabii Saudyjskiej, Iraku, Egiptu, Jordanii, USA i Algierii. Wykres 17. Struktura eksportu polskich serów dojrzewających (I-IX 2015) Źródło: ARR, Ministerstwo Finansów 8 Zmniejszył się również eksport odtłuszczonego mleka w proszku do poziomu 89 tys. ton, tj. o 4%, a pełnego mleka w proszku do 19 tys. ton, tj. o 19%. Do Polski przywieziono 17 tys. ton OMP, o 2% mniej niż w analogicznym okresie 2014 roku, oraz 7 tys. ton PMP, o blisko 36% mniej. Mleko w proszku nabywców znajduje głównie w Algierii, Meksyku, Ghanie, oraz Chinach. 69 UE WNP Arabia Saudyjska Irak Libia Egipt Izrael Jordania Pozostałe kraje Wykres 18. Struktura eksportu OMP (I-IX 2015) Źródło: ARR, Ministerstwo Finansów 38 UE Algiera Wietnam Meksyk Ghana Chiny Filipiny Kuba Nigeria Pozostałe kraje 16

17 7. Prywatne przechowywanie OMP Od 1 września ubiegłego roku do 6 grudnia 2015 r. na okres przechowywanie od 90 do 210 dni w UE zgłoszono 56 tys. ton odtłuszczonego mleka w proszku. Najwięcej pochodziło z Niemiec (18 tys. ton), Hiszpanii (9 tys. ton), Litwy (8 tys. ton), Irlandii (7,5 tys. ton) oraz Holandii (5 tys. ton). W Polsce zaoferowano 724 tony OMP. Na okres przechowywania przez 365 dni od 19 października do 6 grudnia zgłoszono 6,5 tys. ton OMP, głównie z Holandii (2 tys. ton), Niemiec (1,8 tys. ton), oraz Hiszpanii (1,6 tys. ton). Polscy przedsiębiorcy nie deklarowali odtłuszczonego mleka w proszku na ten okres przechowywania. Łącznie w całej Unii Europejskiej do tego mechanizmu zgłoszono ponad 62 tys. ton OMP. Według stanu z dnia 31 października w unijnych magazynach znajdowało się 27,7 tys. ton odtłuszczonego mleka w proszku. 8. Prywatne przechowywanie masła Od 1 września 2014 roku do 6 grudnia bieżącego roku do mechanizmu prywatnego przechowywania masła zgłoszono 158 tys. ton, z czego 67 tys. ton pochodziło z Holandii, 27 tys. ton z Irlandii, 20 tys. ton z Francji, 18 tys. ton z Niemiec i 13 tys. ton z Belgii. Polscy przedsiębiorcy zgłosili do mechanizmu 606 ton tego produktu. Według stanu z dnia 31 października 2015 roku w unijnych magazynach znajdowało się 74,2 tys. ton masła. 9. Prywatne przechowywanie serów Od dnia 19 października do 6 grudnia bieżącego roku do tego mechanizmu zgłoszono 14 tys. ton serów, najwięcej z Holandii (6,3 tys. ton), Wielkiej Brytanii (3,9 tys. ton) i Irlandii (1,8 tys. ton). W Polsce nie podpisano umów na przechowywanie serów. 10. Zakup interwencyjny OMP Z uwagi na znaczący spadek cen i ograniczony popyt na odtłuszczone mleko w proszku unijni producenci oferowani ten artykuł do sprzedaży na zakup interwencyjny. Komisja Europejska informuje, że w dniach 13 lipca 6 grudnia bieżącego roku złożono wnioski na interwencyjny zakup 28,5 tys. ton odtłuszczonego mleka w proszku, najwięcej w Belgii (11 tys. ton), na Litwie (7,5 tys. ton), w Polsce (3 tys. ton) i Irlandii (1,8 tys. ton). Unijni przedsiębiorcy nie byli zainteresowani sprzedażą masła na zapasy interwencyjne. 11. Program Mleko w szkole Jednym z programów mających na celu kształtowanie u dzieci i młodzieży prawidłowych nawyków żywieniowych, jest program Mleko w szkole. W ramach programu dzieci mogą spożywać mleko białe i smakowe o różnej zawartości tłuszczu, twarożki, sery i jogurty. Na realizację programu od 1 stycznia do 30 listopada bieżącego roku łącznie z budżetu unijnego i krajowego, wydano 141 mln zł oraz 0,4 mln zł z Funduszu Promocji Mleka. Ogółem od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej do 17

18 dnia 30 listopada 2015 roku na program Mleko w szkole wydano 1,3 mld zł, z czego 28,7 mln zł stanowią środki z FPM. OPRACOWAŁA: Dorota Śmigielska 18