DOBRY WZÓR BADANIA DESIGNU SERENDIPITY NIE! DOBRE PRAKTYKI

e-biu LETYN /1/ 2007 W I E D Z A, D E S I G N, M A R K A I N S T Y T U T W Z O R N I C T W A P R Z E M Y S O W E G O DOBRY WZÓR BADANIA DESIGNU SERENDIPITY NIE! DOBRE PRAKTYKI

rys. Marianna Sztyma 2007 e-biu LETYN/1/ INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS OWEGO Redaktor prowadzàcy El bieta Opi a e-biuletyn dost pny na www.iwp.com.pl Opracowanie graficzne Zdanowicz & Pawrowski Ilustracje Marianna Sztyma Wydawca INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS OWEGO ul. Âwi tojerska 5/7, 00-236 Warszawa tel. +48 22 860 00 66, faks +48 22 831 64 78 biuletyn@iwp.com.pl

Ostrzenie o ówków, czyli jak wykorzystaç technologi Czy wiesz, ilu ludzi mieszka w Brazylii, Chinach, Pakistanie i Indiach? Czy wiesz jakie majà PKB? Czy wiesz, ilu projektantów rocznie koƒczy tam studia? Czy wiesz, w jakie technologie inwestujà ich przedsi biorstwa? Czy wiesz, ile nowych marek powstaje rocznie w tych krajach? Nie wiedzia am. A powinnam. Takie pytania zadawano mi bowiem na ka dym spotkaniu w instytucjach zajmujàcych si promocjà i rozwojem wzornictwa w Wielkiej Brytanii. Dzisiaj ju wiem. Bardzo du o. Od czasu, gdy Thomas L. Friedman w 2005 roku wyda ksià k Âwiat jest p aski, którà studenci, od MIT do uniwersytetu w New Delhi, omawiajà na zaj ciach, nikt ju nie ma wàtpliwoêci, e wyjaênienia typu: to jest zbyt daleko, koszty transportu sà zbyt wysokie, komunikacja jest s aba, przesta y byç powa nymi argumentami w dyskusji o wspó pracy z odleg ymi krajami. Centra kompetencji przenoszone do taƒszych krajów oraz relokacja produkcji sà dzisiaj oczywistym trendem; powstawanie nowych rynków równie. Ale czy ktoê mówi o kszta ceniu dziesiàtek tysi cy specjalistów i budowaniu efektywnych struktur edukacyjnych? O tym zazwyczaj milczymy. Tysiàce mówiàcych po angielsku m odych specjalistów kszta cà si w laboratoriach Szanghaju, Pekinu, Bangalure i innych miast, których nazw nawet nie kojarzymy, a z których ka de jest tak samo dost pne dla pracodawców, jak dobrze kojarzone miejscowoêci w Europie. Kto nie wierzy, e wiedza, badania i edukacja sà w tych krajach priorytetem, a nie tylko papierowymi deklaracjami, niech zajrzy na listy pracowników naukowych prowadzàcych zaj cia na lokalnych uczelniach. Zazwyczaj profesorowie najbardziej uznanych oêrodków, jak Cambridge, Oxford, MIT, czy Yale wyk adajà na Wschodzie, a na swoich uczelniach... te. Co to dla nas oznacza? Ano to, e jesteêmy w Europie krajem Êredniej wielkoêci, z niez ym PKB i ca kiem dobrze zreformowanymi niektórymi obszarami naszej codziennoêci (system bankowy, telekomunikacja) oraz z du ym przemys em, który robi wra enie na rozmówcach, np. w Wielkiej Brytanii. Tam o produkcji praktycznie nikt ju nie mówi, a i us ugi powoli stajà si ma o intratne. Zdaniem kolegów z Londynu, najlepiej by oby przyjàç rol Êwiatowych konsultantów od tworzenia kreatywnych, innowacyjnych produktów. A co z nami? JeÊli chcemy si rozwijaç, to z roli poddostawcy i producenta ma o przetworzonych produktów, musimy przebijaç si na wy szy poziom zaawansowania. Truizm? Mo e i tak, ale ciàgle mam wra enie, e nie do koƒca okreêliliêmy naszà rol w centrum Europy. Okres najdynamiczniejszego tworzenia firm i inwestowania w urzàdzenia mamy za sobà. Dzisiaj nie mo emy ciàgle powtarzaç, e zaczynamy si rozwijaç. Przyszed czas na bardziej zaawansowane inwestycje: w systemy zarzàdzania nowymi produktami, markami, w design. Mamy hoss, to najlepszy czas na podejmowanie decyzji, które do tej pory nie by y priorytetowe. Czas na design, na rozwój, na wiedz, na zdobywanie przychylnoêci wymagajàcych dystrybutorów. Czas na odwa ne decyzje. JeÊli ich nie podejmiemy, to polskie przedsi biorstwa b dà ostrzy y o ówki na najbardziej zaawansowanych cyfrowych obrabiarkach w Europie. Tylko kto za to b dzie chcia p aciç? Beata Bochiƒska Dyrektor IWP INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS OWEGO www.iwp.com.pl

2007 e-biu LETYN/1/ Dobry Wzór Historia polskiego wolnego rynku. Konkurs Dobry Wzór towarzyszy przemianom gospodarczym Polski od poczàtku lat 90., kiedy to IWP opracowa jego program i postawi sobie za cel wspieranie rozwoju i promocj dobrze zaprojektowanego polskiego produktu. Wtedy jeszcze nie na rynku europejskim i bez wykszta conych mechanizmów rynkowych. Wolny rynek mia stworzyç nowe mo liwoêci produkcji, pi kne i funkcjonalne projekty, a konsumentom daç wi ksze mo liwoêci wyboru. Instytut wzià na siebie rol eksperta. Od 1993 roku rekomendowa dobre wzornictwo. I t funkcj eksperckiego audytu pe ni do dzisiaj. Dobry Wzór 2006 finaliêci konkursu: Samolot dyspozycyjno-turystyczny ORKA EM-11C Projekt: Edward Margaƒski kierownik zespo u projektowego Grzegorz Sad ek, Tadeusz ZboÊ, Mariusz Wolak, ukasz Kielar, Tomasz Jasiƒski, Pawe Zyzak Producent: ZAK ADY LOTNICZE MARGA SKI & MYS OWSKI Dobry Wzór istnieje od 1993 roku. Inspiracjà by y europejskie konkursy o kilkudziesi cioletniej tradycji: w oski Compasso d Oro i niemieckie red dot i if award. Polski konkurs od poczàtku mia charakter ekspercki mogà w nim braç udzia wy àcznie produkty wskazane i wst pnie zakwalifikowane przez ekspertów Instytutu od kilkunastu lat monitorujàcych wzornictwo wyrobów rynkowych w kraju i na Êwiecie. W latach 1993-2005 do konkursu zg aszano wyroby wyprodukowane w Polsce. W tegorocznej edycji o certyfikat Dobrego Wzoru walczy y tak e produkty zagraniczne. 2

Zmiany rynkowe Produkty, którym przyznano tytu Dobry Wzór, otrzymywa y certyfikat i w drugim etapie konkursu mog y ubiegaç si o Wzór Roku nagrod ministra gospodarki, a od 2002 roku równie o nagrod dyrektora IWP. W latach 19932005 Dobry Wzór otrzyma o 430 produktów zg oszonych przez 199 firm. Wzór Roku przyznano 14 produktom, a nagrod dyrektora Instytutu 4 wyrobom. i naêladowcze. Wyró niajà si natomiast dobrze zaprojektowane, uwzgl dniajàce nowe trendy kolekcje luksusowe, nierzadko realizowane na zamówienie. Powstajà nowe marki, od poczàtku budujàce swój wizerunek w oparciu o wzornictwo, m.in. Sztuka Beskidzka, Moho Design. Nagrody w konkursie Dobry Wzór w latach 19932005 bran e IloÊç Wi cej ni razdobry Wzór Roku Nagroda firm w konkursie Wzór (od 1995) Dyrektora IWP (od 2002) OGÓ EM 199 62 43014 4 meble 59 18 127 7 1 sprz t agd, akcesoria domowe 32 10 74 2 1 oêwietlenie 14 4 23 1 tekstylia, odzie, galanteria skórzana 33 11 74 1 1 szk o i ceramika 18 8 59 3 urzàdzenia sanitarne 8 2 16 1 materia y wykoƒczeniowe 20 7 36 sprz t elektroniczny (lata 1993 96) 8 1 10 artyku y biurowo-papiernicze 3 4 zabawki (lata 1993 2000) 4 1 7 Na przestrzeni kilkunastu lat rynek producenta przekszta ci si w rynek konsumenta. Analiza iloêci i struktury produktów bioràcych udzia w kolejnych edycjach konkursu odzwierciedla zmiany polskiego rynku. Sà one wynikiem wejêcia obcego kapita u, restrukturyzacji i modernizacji rodzimego przemys u, wzrastajàcej konkurencji. Te zmiany znajdowa y swoje odbicie w strukturze uczestników konkursu Dobry Wzór. W drugiej po owie lat 90. bran e takie, jak sprz t elektroniczny, zabawki i artyku y biurowo-papiernicze zosta y niemal ca kowicie zdominowane przez produkty zagraniczne, zw aszcza z Dalekiego Wschodu. Z polskiego rynku znikn y firmy: Diora, Elemis, Tonsil, Unimor. Ich miejsce zaj y niskiej jakoêci tanie wyroby z Azji, które wzorniczo naêladowa y renomowane firmy Êwiatowe. Powa ne trudnoêci dotkn y równie polskà bran tekstylnà. W latach 90. w konkursie licznie reprezentowane by y dywany polskich fabryk: Kowar, Nowity, Agnelli, Dywilanu, Weltomu, jednak taƒsze i atrakcyjne wzorniczo wyroby produkowane w Indiach i Chinach wyeliminowa y cz Êç z nich. Dzisiaj oferta polskich fabryk dywanów jest zró nicowana. Wzory przeznaczone na masowy rynek, mimo niez ej jakoêci, najcz Êciej sà s abe wzorniczo Wydaje si, e gwa towne zmiany nie dotyczà artyku ów gospodarstwa domowego, które stale obecne sà w konkursie w niemal niezmienionej liczbie. WejÊcie partnerów zagranicznych przynios o inwestycje, nowe technologie i nowe projekty, najcz Êciej pochodzenia obcego. Z polskich marek silnà pozycj na rynku utrzyma y Zelmer i Amica firmy, które, wspó pracujàc z designerami, systematycznie inwestowa y we w asne linie wzornicze. Produkty Zelmera dwukrotnie zdoby y nagrod Wzór Roku (1995, 2000), a w 2002 r. nagrod dyrektora IWP. Polar, choç ciàgle wyst puje jako marka, niknie w cieniu wielkiego partnera, jakim jest Whirlpool. Rozwija si nowa polska marka Ciarko producent okapów nadkuchennych. Co roku firma oferuje produkty jeszcze lepszej jakoêci i lepiej zaprojektowane (Dobry Wzór 2003 i 2005). Okapy Ciarko znalaz y si tak e w finale tegorocznej edycji. Materia y wykoƒczeniowe w konkursie Dobry Wzór to przede wszystkim tapety, wyk adziny pod ogowe i p ytki ceramiczne. Kapita zagraniczny i inwestycje w park maszynowy znacznie poprawi y jakoêç tapet. Kolekcje sà zró nicowane wyrazowo i skoordynowane kolorystycznie. Niestety, wszystkie wzory sà projektowane za granicà. Oferta krajowych wyk adzin pod ogowych nie zmienia si INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS OWEGO www.iwp.com.pl 3

2007 e-biu LETYN/1/ Wzór Roku 1996 Kanapa z zestawu CELLO Projektant: Jerzy Langier Producent: Eliot od lat to podstawowy standard. Natomiast p ytki ceramiczne to bran a o du ym potencjale i du ej dynamice rozwoju. Decyduje o tym dobra jakoêç produkowanych w Polsce p ytek i po o enie w centrum Europy Ârodkowo- Wschodniej, blisko rynków wschodzàcych. Polska staje si potentatem w tej bran y. Wzornictwo p ytek, g ównie w oskie i hiszpaƒskie, przysz o wraz z nowymi liniami produkcyjnymi, ale coraz wi cej firm, m.in. Cerkolor, Opoczno, Cersanit, Tubàdzin, tworzy w asne kolekcje, projektowane zgodnie z najnowszymi trendami przez polskich projektantów. Bardzo powoli zmienia si sytuacja we wzornictwie bran y oêwietleniowej, zw aszcza w asortymencie opraw przeznaczonych do wn trz mieszkalnych. Poprawi a si jakoêç produktów, mi dzy innymi, dzi ki importowi cz Êci i podzespo ów. Konkuruje si ciàgle cenà poziomem techniki i wzornictwem oêwietlenie nie dorównuje dost pnym na polskim rynku oprawom renomowanych firm w oskich, niemieckich czy hiszpaƒskich. Tylko nieliczni producenci wspó pracujà z projektantami, którzy wykorzystywani sà raczej w roli stylistów. NaÊladuje si pomys y i wzory w oskie, zw aszcza opraw z kloszami ze szk a. Jest to mo liwe dzi ki polskim hutom szk a, które oferujà produkty na wysokim, Êwiatowym poziomie. Interesujàce lampy powstajà w firmach za o onych przez samych designerów, takich, jak choçby Puff-buff Design, ale nie jest to oferta dla odbiorcy masowego. Silne bran e Konkurs odzwierciedla mocnà pozycj przemys u meblarskiego w Polsce meble zdoby y najwi cej certyfikatów Dobry Wzór i nagród Wzór Roku. WÊród nich znalaz y si firmy: Com.40 (2001), Balma (2005), Forte (1995, 1996, 2000), Haste (1993, 1994, 2000), Mikomax (1996, 1997, 2000), Maro (1995, 1996, 1998, 2000), Mebelplast (1998), Nowy Styl (1996), Swarz dz Meble (1995, 2001), Wielkopolskie Fabryki Mebli (2000, 2002). Co ciekawe, pierwsze nagrody Wzór Roku (1995, 1996) otrzyma y meble poczàtkujàcych producentów, którzy dzi ki konkursowi i wystawie Dobry Wzór mogli zostaç zauwa eni Iker i Eljot. W latach nast pnych Wzory Roku otrzymali producenci znani, którzy pozycjonujà mark : Profim (2001, 2004), Fameg (2003), Klose (2005). Najlepsze Uczestnicy konkursu Dobry Wzór w latach 1993-1996 i w latach 2002-2005 w poszczególnych bran ach DOBRE WZORY w bran ach (w nawiasach podany wybrany asortyment) 1993-1996 2002-2005 meble (w tym meble biurowe i publiczne) 51 (15) 22 (4) AGD, sprz t instalacyjny i akcesoria (w tym sprz t zmechanizowany) 27 (15) 27 (16) tekstylia domowe (w tym dywany) 33 (15) 3 (2) szk o i ceramika 22 16 oêwietlenie i sprz t elektroinstalacyjny (w tym oprawy oêwietleniowe) 4 (2) 8 (5) elektroniczny sprz t powszechnego u ytku 10 0 ceramiczne urzàdzenia sanitarne, armatury 8 4 materia y wykoƒczeniowe (w tym p ytki ceramiczne) 14 (8) 14 (9) 4

Nagrody Wzór Roku w latach 1995-2005 WZÓR ROKU 1995 Ceramika Artystyczna zestawy naczyƒ kamionkowych proj. formy: Bronis aw Wolanin, dekoracje: Anna Pasierbiewicz, Teresa Liana, Maria Ciszewska Iker s.c. kanapa Dudek Marek Gawlik Zelmer SA urzàdzenie kuchenne Fenomen typ 880 Marian Krzywda WZÓR ROKU 1996 Boles awiec zestaw sto owy ALICJA Janina Bany-Koz owska Eljot zestaw mebli wypoczynkowych CELLO Jerzy Langier Tatratop s.c. Êpiwory puchowe WZÓR ROKU 2000 Mediane Varsovie Sp. z o.o. seria lamp GALET Jerzy Olszewski Zelmer S.A. odkurzacz ORION typ 1500 Triada Kraków, Zelmer Art Wood sofa IZIS A. Rebejko WZÓR ROKU 2001 PROFIm Sp. z o.o. fotele biurowe NIKO Tomasz Augustyniak ABP Wzornik WZÓR ROKU 2002 Krosno SA linia wazonów ARGES Magdalena Wójcik WZÓR ROKU 2003 Fameg SA system meblowy TopSpin Stanis aw Charaziak WZÓR ROKU 2004 PROFIm Sp. z o.o. rodzina foteli LINUS Piotr Kuchciƒski WZÓR ROKU 2005 Kolekcja Mebli Klose Sp. z o.o. program mebli mieszkaniowych DUO Zenon Bàczyk firmy w tej bran y wspó pracujà z projektantami, a pozycjonowanie marki odbywa si poprzez wzornictwo. Podobnie jest w bran y szk a i ceramiki, gdzie producenci wspó pracujà z projektantami. To druga bran a, która zdobywa a najwi cej nagród Wzór Roku. Wyró niono firmy: Spó dzielnia Ceramika Artystyczna (1995), Zak ady Ceramiczne Boles awiec (1996), Krosno (2002). Dobre Wzory trafi y do firm: åmielów (1993), Chodzie (2002), Krzysztof (1993, 2001, 2002, 2003, 2005), Ksià (1995), Lubiana (1998). Otrzyma y je te naczynia sto owe z porcelitu z Tu owic (1996, 2000) i Pruszkowa (1996), wazony, naczynia i kieliszki z hut Deco-glass (1996, 1998, 2000), oraz Irena (1994, 1995, 1996). Warto wymieniç ma à firm rodzinnà Barbara, która w latach 2003 2005 otrzyma a dla swoich zestawów sto owych cztery certyfikaty Dobry Wzór. Niestety, nie wszystkie z wymienionych firm utrzyma y swojà pozycj na rynku i dzisiaj podlegajà kolejnym ju przekszta ceniom. Wzór Roku 2003 Krzes o z zestawu TopSpin Projektant: Stanis aw Charaziak Producent: FAMEG INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS OWEGO www.iwp.com.pl 5

2007 e-biu LETYN/1/ Z satysfakcjà nale y odnotowaç, e nie tylko du e przedsi biorstwa, ale przede wszystkim ma e i Êrednie firmy coraz cz Êciej podejmujà wspó prac z projektantami, i swój rozwój àczà z designem. Niewàtpliwe znaczenie ma akcesja Polski do Unii Europejskiej, która stymulujàco wp yn a na zainteresowanie przedsi biorców wzornictwem jako jednym z istotnych elementów innowacyjnoêci produktów. Rynek i konkurs dzisiaj Przekszta cenia rynkowe i globalizacja gospodarki zdecydowa y o zmianie formu y konkursu Dobry Wzór i dostosowaniu zasad uczestnictwa do nowych warunków. Dzisiaj rynek okreêla konsument i jego si a nabywcza. O sukcesie decyduje produkt i dobrze zorganizowana sprzeda. Uczestnikami rynku sà wi c producenci i dystrybutorzy. Kapita firm dla konsumenta nie ma znaczenia, liczy si produkt. Polskie firmy majà kapita zagraniczny, produkujà cz sto na Wschodzie, aby obni yç koszty, projektujà dla nich polscy i zagraniczni designerzy. Zagraniczni dystrybutorzy dzia ajàcy na polskim rynku zamawiajà us ugi polskich projektantów i dopasowujà produkty do polskiego konsumenta. To on ostatecznie decyduje, który produkt jest lepszy, bez wzgl du na miejsce pochodzenia. Chcàc uczyniç konkurs Dobry Wzór bardziej atrakcyjnym, na przestrzeni lat wprowadzono nast pujàce zmiany: Konkurs zosta otwarty dla produktów zagranicznych, nie tylko polskich. Warunkiem jest dost pnoêç na krajowym rynku. Produkty mogà byç zg aszane zarówno przez producentów, jak i dystrybutorów. Wprowadzone zosta y trzy kategorie konkursowe: Sfera Domu, Sfera Pracy i Sfera Publiczna. W ka dej kategorii przyznawana jest nagroda Dobry Wzór. Przyznano Wzór Roku 2006 nagrod ministra gospodarki dla produktu najlepiej zaprojektowanego przez polskiego projektanta, produkowanego przez polskiego producenta. Powo ano nagrod Designer Roku przyznawanà przez Dyrektora IWP najbardziej kreatywnemu projektantowi. Podzia na trzy kategorie konkursowe pozwala ekspertom dokonaç wiarygodnej i profesjonalnej oceny. Wyroby w poszczególnych sferach adresowane sà do innego nabywcy/u ytkownika, majà wi c odr bnà specyfik, którà projektant musi uwzgl dniç w procesie projektowania. Ró ne muszà byç zatem kryteria oceny dla produktów z ka dej sfery. Sfera Domu: wyposa enie domu i ogrodu (przedmioty u ytku osobistego, odzie ). Sport, rekreacja, zabawa, nowe technologie, transport. Nabywca/u ytkownik: indywidualny (osoba prywatna, rodzina) Z uwagi na du e zró nicowanie spo eczne i ekonomiczne odbiorców, i wynikajàce z tego ró ne potrzeby oraz preferencje, produkty powinny byç adresowane do wybranej, dok adnie okreêlonej grupy u ytkowników. Po àdane jest zapewnienie odbiorcy mo liwoêci indywidualizacji produktu. W tej sferze równie wa ne jak cechy u ytkowe, estetyczne i ekonomiczne sà wartoêci dodatkowe produktu, odwo ujàce si do emocji nabywcy. Sfera Pracy: wyposa enie Êrodowiska pracy (biuro, sala konferencyjna, recepcja, pomieszczenia socjalne). Rozwiàzania systemowe, nowe technologie, akcesoria biurowe, Êrodki transportu, odzie specjalna. Nabywca/u ytkownik: w aêciciel firmy (prywatny lub paƒstwowy), okreêlona grupa pracowników, indywidualny pracownik. Produktom z tej kategorii stawia si wysokie wymagania dotyczàce bezpieczeƒstwa u ytkowania, ergonomii (przepisy i normy) oraz ekonomiczne. JednoczeÊnie muszà spe niaç kryteria estetyczne odpowiadajàce przyj tym wzorcom Êrodowiskowym i wizerunkowi firmy. Preferowane sà rozwiàzania systemowe, uniwersalne, elastyczne, pozwalajàce na adaptacj do zmiennych potrzeb wynikajàcych z organizacji pracy i na indywidualizacj poszczególnych stanowisk zgodnie z preferencjami Producenci i dystrybutorzy w konkursie Dobry Wzór 2006 Liczba dystrybutorów polscy zagraniczni 5 2 Liczba producentów polscy zagraniczni 47 3 6 Wzór Roku 2004 Fotel mened erski z linii LINUS Projektant: Piotr Kuchciƒski Producent: PROFIm

pracowników. Wspó czesne biuro jest po àczeniem miejsca pracy z miejscem nieformalnych spotkaƒ i relaksu, co powinno znaleêç wyraz w charakterze i rodzaju wyposa enia. Sfera Publiczna: zdrowie, edukacja, sport, komunikacja, transport. Sta e i ruchome wyposa enie przestrzeni publicznych; nowe technologie, zabawki edukacyjne i rehabilitacyjne, sprz t specjalistyczny i akcesoria, odzie specjalna, Êrodki transportu publicznego i specjalistyczne. Nabywca/u ytkownik: paƒstwo, organizacje samorzàdowe, u ytkownicy masowi (okreêlone spo ecznoêci, grupy osób) oraz u ytkownicy indywidualni. Produkty z tej kategorii muszà spe niaç podwy szone e na znaczeniu zyskuje promocja produktów oparta na rzetelnej ocenie ich jakoêci, dzisiaj tak e wzorniczej. W konkursie stan y wi c obok siebie produkty Êwiatowych koncernów, ma ych firm autorskich i przedsi biorstw rodzinnych. Wszystkie te grupy zg osi y produkty wykonane z wykorzystaniem nowych technologii. Cieszy fakt, e prze- amywany jest stereotyp ma ej polskiej firmy, zacofanej technologicznie, a design staje si jednym z podstawowych czynników decydujàcych o strategii promocji marki. Do pierwszego etapu zakwalifikowano 81 produktów w trzech kategoriach konkursowych. W konkursie wzi y udzia produkty ca kowicie odmienne: pociàg, samolot, Liczba firm w poszczególnych kategoriach konkursowych Dobry Wzór 2006 Kategoria Liczba zg oszonych produktów OGÓ EM 81 Sfera Domu 59 Sfera Pracy 11 Sfera publiczna 10 wymagania dotyczàce bezpieczeƒstwa u ytkowania (okreêlone obowiàzujàcymi przepisami i normami), trwa oêci, niezawodnoêci i ekonomicznej eksploatacji, nieucià liwej dla Êrodowiska. Powinna je cechowaç odpowiednioêç u ytych Êrodków w stosunku do zamierzonych celów i jednoznacznoêç koncepcji wizualnej, zrozumia ej dla masowego odbiorcy. Oczekiwane wartoêci dodatkowe to zdolnoêç prowokowania nowych zachowaƒ, nowego sposobu u ytkowania, poprawa jakoêci ycia, a niekiedy odniesienie do tradycji lokalnych lub narodowych. Konkurs Dobry Wzór 2006 po raz pierwszy odby si w nowej formule. Trzykrotnie wi ksza ni w latach ubieg ych liczba zg oszeƒ w tegorocznej, XIV edycji pokazuje, meble, sprz ty gospodarstwa domowego, lampy, naczynia sto owe, akcesoria azienkowe, tekstylia domowe, tapety. Zdecydowanà wi kszoêç pojedynczych wyrobów, zestawów i kolekcji zg osili polscy producenci, którzy ch tnie podj li rywalizacj z producentami zagranicznymi, w 7 przypadkach zg aszajàc wi cej ni jeden produkt w tej samej lub ró nych kategoriach. Siedmiu dystrybutorów, w tym dwóch zagranicznych dzia ajàcych na polskim rynku, zg osi o 14 produktów. Najliczniej reprezentowana by a Sfera Domu zg oszono oko o 60 produktów wyposa enia wn trz: od kolekcji tekstyliów po meble i sprz t AGD. W Sferze Pracy i Sferze Publicznej znalaz y si produkty najbardziej z o one funkcjonalnie i zaawansowane technicznie: autobus Fina konkursu Dobry Wzór 2006 produkty i firmy Kategoria Liczba zg oszonych Liczba dystrybutorów Liczba producentów produktów polscy zagraniczni polscy zagraniczni OGÓ EM 48 2 2 29 3 Sfera Domu 35 2 2 19 3 Sfera Pracy 7 7 Sfera Publiczna 6 1 5 INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS OWEGO www.iwp.com.pl 7

2007 e-biu LETYN/1/ finalista konkursu Dobry Wzór 2006: Autobus Szynowy 218 Mc Projekt: Arkadiusz Sobkowiak Sylwetka zewn trzna pociàgu: Marek Adamczewski, Jakub Go biewski, Mariusz Gorczyƒski, Barbara Kusz, Bartosz Piotrowski Projekt wn trza: Bartosz Piotrowski Producent: POJAZDY SZYNOWE PESA BYDGOSZCZ szynowy komunikacji lokalnej i samolot dyspozycyjnoturystyczny. Po przeprowadzeniu szczegó owej oceny, w której punktowano cechy wizualne, u ytkowe, ekonomiczne oraz wartoêci dodatkowe produktów, inne w ka dej kategorii, do fina u eksperci IWP zakwalifikowali 48 produktów. Fina konkursu Dobry Wzór 2006 W finale konkursu Dobry Wzór 2006 znalaz y si produkty o bardzo wyrównanym poziomie wzorniczym. Wiele z nich zg oszonych zosta o przez firmy, które po raz kolejny uczestniczà w konkursie, m.in. Profim, Iker, Mikomax, Zelmer, Cersanit, Opoczno, Instal-Projekt, Ciarko, Krosno. Potwierdza to skutecznoêç tego rodzaju promocji. W tym roku w konkursie zadebiutowa y znane polskie i zagraniczne marki, m.in. Noti, Sztuka Beskidzka, Hubertus, Dekorador, Ikea, Hansgrohe, Kludi Armaturen, Samsung. Analiza firm i produktów zg oszonych i dopuszczonych do drugiego etapu konkursu Dobry Wzór 2006 potwierdza zjawiska i zmiany, jakie obserwujemy na krajowym rynku. Coraz wi cej polskich przedsi biorców inwestuje we wzornictwo i podejmuje wspó prac z projektantami. Polscy eksporterzy zatrudniajà designerów zagranicznych lub projektantów polskich z doêwiadczeniem w projektowaniu dla firm mi dzynarodowych. Mi dzynarodowi dystrybutorzy obecni na naszym rynku wspó pracujà z kolei z polskimi projektantami. To znak czasu produkt adresowany do okreêlonego konsumenta projektujà ludzie bliscy mu kulturowo i mentalnie. Ogniwem rozpoznajàcym potrzeby odbiorcy jest w aênie projektant. Charakterystyczne dla polskich firm jest sygnowanie nazwiskiem projektanta kolekcji i produktów luksusowych. Produkty adresowane do odbiorcy masowego pozostajà bezimienne. Tymczasem firmy zagraniczne (np. IKEA) coraz cz Êciej podajà nazwiska projektantów wyrobów o charakterze popularnym i uniwersalnym wzornictwie, które sprzedawane sà na globalnym rynku. Wzornictwo si demokratyzuje znani designerzy projektujà przedmioty codziennego u ytku, powszechnie dost pne i tanie. Nazwisko projektanta podnosi ich wartoêç, nobilituje i sprawia, e zostajà zauwa one przez nabywców, a o to przecie chodzi. Rozwija si krajowy sektor zamówieƒ publicznych: powstajà rozwiàzania dla komunikacji i transportu (autobus szynowy firmy Pesa Bydgoszcz), szpitali (grzejnik firmy Instal-Projekt), przestrzeni u ytecznoêci publicznej (system siedzisk modu owych firmy Iker, nagrzewnica powietrza produkowana przez Flowair Group), które poprawiajà jakoêç ycia spo eczeƒstwa. Sfera publiczna staje si najwi kszym klientem dla firm i projektantów. Polskà specjalnoêcià pozostajà meble, licznie reprezentowane we wszystkich kategoriach konkursowych: ergonomiczne krzes a biurowe, systemy pracownicze, meble gabinetowe, recepcyjne, mieszkaniowe, wypoczynkowe, kuchenne. Zestawy i pojedyncze, o ró nym przeznaczeniu. Polskie firmy zg osi y meble ze Êredniej 8 finalista konkursu Dobry Wzór 2006: Kolekcja tekstyliów domowych BIRDS Projektant: Ewa Szyszka-Oczkowska Producent: GLOBALDOM

finalista konkursu Dobry Wzór 2006: Dysk prysznicowy RAINDANCE S AIR Projekt: Phoenix design Producent: HANS GROHE i wy szej pó ki cenowej, zagraniczni dystrybutorzy meble popularne, ale wykonane w nowych technologiach i materia ach. Coraz powszechniejszym zjawiskiem, nie tylko w Polsce, jest zak adanie przez m odych projektantów firm autorskich, w których sami zajmujà si organizacjà produkcji i sprzeda à zaprojektowanych przedmiotów (Puff-Buff Design, Jacek Wojciech Suszek), np. za poêrednictwem Internetu. Nowoczesne technologie umo liwiajà wytwarzanie obiektów o charakterze unikatowym w skali przemys owej. To produkty niszowe, nierzadko luksusowe, kierowane do wàskich grup u ytkowników i realizowane w ma ych seriach bàdê na zamówienie: meble, lampy, tekstylia domowe, szk o i ceramika u ytkowa. Przy post pujàcej indywidualizacji rynku cieszà si one coraz wi kszym zainteresowaniem odbiorców. Tegoroczna edycja konkursu Dobry Wzór pokazuje wyraênà popraw wzornictwa produktów oferowanych na krajowym rynku. Coraz wi cej producentów inwestuje w technologi i profesjonalny projekt wzorniczy, przywiàzujàc wag do odpowiedniego zaprojektowania detalu, precyzyjnego wykoƒczenia, doboru materia ów. Niestety, nie zawsze atuty dobrego projektu sà w pe ni wykorzystane marketingowo, co zobaczyliêmy, przyjmujàc zg oszenia do konkursu. Nades ane zdj cia i informacje rzadko ujawniajà wszystkie walory produktu, które z pewnoêcià doceniliby konsumenci. Na aran owanych zdj ciach eksponowane sà g ównie cechy wizualne, cechy u ytkowe prezentowane sà w opisie. Tymczasem to w aênie one, w aêciwie przedstawione wizualnie, mogà zdecydowaç o odmiennoêci produktu i jego ostatecznym sukcesie rynkowym. Co ciekawe, ten b àd pope niajà najcz Êciej du e firmy z profesjonalnymi strukturami marketingowymi. Wyglàda na to, e to rutyna. W konkursie Dobry Wzór nagradzany jest dobrze zaprojektowany produkt, ale laureatami sà: projektant, który go zaprojektowa ; producent, który wprowadzi go na rynek oraz dystrybutor, który rekomenduje dobry produkt odbiorcom. Prawdziwym beneficjentem konkursu pozostaje jednak konsument, któremu wskazanie dobrego produktu u atwia wybór z szerokiej oferty rynkowej. Mamy nadziej, e konkurs Dobry Wzór 2006 w takich wyborach w aênie jemu pomo e. Mo liwe, e zmiany na polskim rynku w nadchodzàcych latach wymuszà na instytucie wprowadzenie kolejnych zmian w zasadach konkursu. W przysz ym roku IWP wskazywaç b dzie najlepiej zaprojektowane us ugi, które sta y si produktem masowo nabywanym przez konsumenta. Bez wzgl du na rozszerzanie bran czy kategorii konkursowych, nie zmieni si rola Dobrego Wzoru. Pozostanie on audytem wzorniczym polskiego rynku, a Instytut Wzornictwa Przemys owego eksperckà wyszukiwarkà najlepszego wzornictwa. Itta Karpowicz-Starek przewodniczàca komisji ekspertów konkursu Dobry Wzór 2006 Zak ad Upowszechniania Wzornictwa itta_karpowicz@iwp.com.pl INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS OWEGO www.iwp.com.pl 9

ibadania w Instytucie 2007 e-biu LETYN/1/ BADANIA DESIGNU Nowe dane antropometryczne dzieci i m odzie y Populacja dzieci i m odzie y podlega dynamicznym zmianom dzieci z dekady na dekad stajà si wy sze, wczeêniej dojrzewajà, a w efekcie zmieniajà si proporcje ich cia. Dane antropometryczne niezb dne do projektowania tym samym si dezaktualizujà. Na podstawie badaƒ przeprowadzanych na reprezentatywnej próbie dzieci i m odzie y w wieku 4-18 lat, Instytut opracuje ponad 50 cech i wskaêników antropometrycznych, które s u yç b dà do projektowania. Zaktualizuje w ten sposób swojà baz danych ERGODESIGN. Projekt jest wieloletni, w kwietniu zakoƒczy si jego pierwszy etap badania dzieci w wieku przedszkolnym. Wyniki badaƒ majà podstawowe znaczenie spo- eczne nieergonomicznie zaprojektowane meble, urzàdzenia, zabawki niedostosowane do wymiarów i w aêciwoêci rozwijajàcego si organizmu, sà powa nym zagro eniem zdrowia dzieci i powodujà wiele dolegliwoêci w doros ym yciu. Wi cej informacji udziela Zak ad Badaƒ Ergonomicznych. Badania klawiatury D ugotrwa e pisanie na klawiaturze powoduje bóle ràk i nadgarstków. Na rynku dost pne sà modele ergonomicznych klawiatur. Dzi ki wyprofilowaniu uzyskujà taki kàt nadgarstka, który zmniejsza ryzyko zwyrodnieƒ. Nie cieszà si jednak du ym powodzeniem. Dominujà klasyczne p askie klawiatury w u- k adzie prostokàtnym. Mo na zmniejszyç przecià enia mi Êni i Êci gien bez wymiany klawiatury. Jednym ze sposobów jest zmiana wysokoêci jej umieszczenia i kàta pochylenia. Instytut prowadzi badania biomechaniczne, których celem jest dok adne opomiarowanie optymalnej dla zdrowia pozycji klawiatury. Ich wynikiem mo e byç wskazanie nowych wytycznych do projektowania mebli komputerowych, które uwzgl dniaç b dà inne ni dotàd usytuowanie klawiatury w obr bie stanowiska pracy z komputerem. Wi cej informacji udziela Zak ad Badaƒ Ergonomicznych. WysokoÊç monitora Nieprawid owo ustawiony monitor komputera wywo uje bóle g owy, dr twienia karku i prowadziç mo e do powa nych schorzeƒ neurologicznych. Pozycja monitora przed sobà zmusza mi Ênie szyi i barków do ciàg ego napi cia. IWP rozpoczyna badania nad obcià eniem mi Êni, jakie determinuje wysokoêç ustawienia ekranu monitora i pochylenia oparcia fotela. JednoczeÊnie na podstawie badaƒ W ciàgu ostatnich lat wzros o zainteresowanie badaniami wzornictwa. Wielka Brytania i kraje skandynawskie mierzà ju wp yw designu na konkurencyjnoêç i rentownoêç firm. Badania w Europie Od 2000 roku Design Council co roku prowadzi wêród przedsi biorstw badania obejmujàce firmy ró nej wielkoêci, z ró nych obszarów dzia alnoêci i regionów geograficznych. Badane sà zmienne: zysk, obrót, poziom zatrudnienia w firmie. Za pomocà ankiet i badaƒ dodatkowych znajduje si zale noêci pomi dzy designem a efektywnoêcià biznesu. Metody statystyczne (analiza wariancyjna) pozwalajà zmierzyç wp yw samego designu na ca oêç biznesu, z wy àczeniem wp ywu innych czynników. W Norwegii Institute for Research in Economics and Business Administration realizuje dwuletni projekt badawczy, który ma okreêliç, w jaki sposób organizowany i prowadzony jest proces projektowania. Wyniki powinny daç odpowiedê na pytanie, jaki jest poziom us ug wzorniczych w gospodarce kraju i ich wykorzystywanie przez odbiorców. Zostanà zbadane równie relacje pomi dzy projektantami, przedsi biorcami a odbiorcami designu. Projekt ma zidentyfikowaç sposoby wykorzystywania designu jako Êrodka promocji produktów innowacyjnych i eksplorowania nowych rynków. Badania w Polsce W Polsce ani GUS, ani adna inna instytucja nie prowadzi y tego typu badaƒ. OczywiÊcie, mo na przyjàç, e w warunkach globalizacji rynku mo liwe jest prze o enie wyników z rynków europejskich oraz dokonaç próby przeniesienia ich na warunki polskiej gospodarki. Polski poziom wdra ania wzornictwa jest jednak na tyle inny, e wyciàgane wnioski mog yby staç w sprzecznoêci z rzeczywistoêcià. Trudno zak adaç, e polskie badawcze know-how odbiega od standardów istniejàcych na rynkach europejskich. Mamy narz dzia i mo emy monitorowaç rynki w ich ró nych obszarach. We wzornictwie jednak trzeba opracowaç odpowiednià metod. Na jej opracowanie i na zrealizowanie ogólnopolskiego przedsi wzi cia badawczego potrzebne sà pieniàdze. Jak dotàd nikt ich nie zainwestowa, mimo e wyniki mog yby daç interesujàce wnioski w ró nych obszarach: innowacyjnoêci, poziomu wiedzy polskich przedsi biorstw w zakresie wprowadzania nowych produktów na rynek, umiej tnoêci zdobywania nowych rynków, a w konsekwencji ocen potencja u wzrostu polskich przedsi biorstw. S owem, mog yby odpowiedzieç na pytanie, jakie mamy szanse na bycie partnerem w globalnej gospodarce. Zak ad Rozwoju Nowego Produktu, który powsta w Instytucie Wzornictwa Przemys owego, w marcu tego roku rozpoczà prace nad projektem opracowania metodologii badaƒ wzornictwa w Polsce. Jego celem jest tak e wypracowanie standaryzowanych procedur wprowadzania i zarzàdzania rozwojem nowego produktu. Zebrane w manual, mogà staç si podstawà dzia ania przy projektowaniu nowych produktów. S u yç b dà przedsi biorcom i projektantom. Uzupe nieniem projektu o pragmatyk b dà szkolenia i warsztaty organizowane dla przedsi biorstw. Instytut chce bowiem wykszta ciç kadr mened erskà wyspecjalizowanà w zakresie zarzàdzania rozwojem nowego produktu, która Êwiadomie stosuje wzornictwo jako element innowacyjnego rozwoju i wzrostu firmy. 10

ibadania w Instytucie Design jako strategia narodowa W Finlandii design jest traktowany jako êród o kreatywnoêci spo eczeƒstwa i czynnik rozwoju konkurencyjnoêci ekonomicznej. Jest tak e powodem do narodowej dumy. Po recesji w poczàtkach lat 90. fiƒski rzàd i przemys opracowa y d ugofalowy program rozwoju kraju, w którym inwestycje na badania, rozwój i innowacje potraktowane zosta y priorytetowo. Design sta si cz Êcià narodowego programu innowacyjnego, którym obj to przemys i szkolnictwo, w tym szkolnictwo wy sze. Jego skutki sà do dzisiaj widoczne we wzroêcie konkurencyjnoêci i wielkoêci sprzeda y, czego dowodem sà marki i pozycja rynkowa firm: Nokia, Kone (dêwigi) i Metso (maszyny do produkcji papieru). Dzisiaj to Êwiatowi liderzy w swoich bran ach, a wywodzà si z kraju, który ma 5 milionów mieszkaƒców. Inwestycja w przysz oêç Wyniki polskiej gospodarki cieszà. Wydaje si, e to dla przedsi biorstw najlepszy czas na inwestycje, wprowadzanie i rozwijanie w asnych linii wzorniczych. Wprawdzie kusi teza, e jeêli coê si rozwija, to nie ma po co tego zmieniaç, ale globalna gospodarka pokazuje, e w biznesie zadowalanie si sukcesem w teraêniejszoêci oznacza pora k w przysz oêci. Pieniàdze na innowacyjnoêç i wzornictwo sà w funduszach unijnych. Trzeba tylko wiedzieç, jak je wykorzystaç i jak pokierowaç procesem zmiany zarzàdzania wzornictwem w firmie. Zatem po pierwsze, wiedza. okreêlona zostanie taka pozycja g owy, w której napi cie mi Êni szyi i ramion jest najmniejsze. Badania przeprowadzane sà na nowoczesnej aparaturze do zapisu EMG, wykorzystane zostanà goniometry optoelektroniczne do pomiaru kàtów oraz platforma dynamometryczna 3D, Êledzàca drog Êrodka ci koêci cia a. Wyniki badaƒ majà du e znaczenie poznawcze i pragmatyczne. Mogà dostarczyç kluczowych danych do projektowania ergonomicznych komputerowych stanowisk pracy, konsoli sterowniczych (np. w przemyêle aeronautycznym i motoryzacyjnym) oraz wszelkich stanowisk wymagajàcych d ugotrwa ej pracy z monitorem. Wi cej informacji udziela Zak ad badaƒ Ergonomicznych. Wygodne uchwyty IWP realizuje projekt, którego celem jest zbadanie mo liwoêci funkcjonalnych r ki osób starszych. Na ich podstawie opracowane zostanà dane do projektowania i modernizacji uchwytów dla osób z dysfunkcjà r ki, które sà skutkiem wieku i nast pstwem urazów, wylewów, schorzeƒ neurologicznych. Wyniki badaƒ mogà tak e pos u yç za wytyczne do projektowania uniwersalnych przedmiotów u ytkowych wyposa onych w ergonomiczne, wygodne i przystosowane do ludzkiej r ki uchwyty. Do badaƒ wykorzystuje si unikalnà i jedynà w Polsce aparatur najwy szej technologii ultracienkie sensory nacisku firmy Tekscan (USA). Opracowanà w Instytucie metodyk badawczà i aparatur mo na zastosowaç podczas realizacji wdro eƒ w przedsi biorstwach. Wi cej informacji udziela Zak ad Badaƒ Ergonomicznych. rys. Marianna Sztyma èród a: GUS: Rocznik Statystyczny RP, 2005; Biuletyn Statystyczny Nr 2/2007; Cox review of Creativity in bussiness: building on the UK s strengths George Cox; 2005 Design in Britain 2005-06 ; Factfinder; Design Council 2006; www.nsd.uib.no www.finnfacts.com Anita Putkiewicz Zak ad Rozwoju Nowego Produktu anita_putkiewicz@iwp.com.pl INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS OWEGO Projektowanie dla dzieci IWP prowadzi badania, które b dà podstawà do zaprojektowania stanowiska do usprawniania i rozwoju r ki dzieci w wieku przedszkolnym. Stanowisko przeznaczone dla dzieci zdrowych, àczyç b dzie funkcj rehabilitacyjnà z edukacjà, zabawà i nowoczesnym designem. Wykonane zostanie w technologiach materia owych najnowszej generacji, które charakteryzujà si doskona ymi w aêciwoêciami mechanicznymi i termicznymi. Integracyjne stanowisko odwo uje si do najnowszych Êwiatowych trendów projektowania uniwersalnego, które przedefiniowuje poj cie niepe nosprawnoêci, a jego efektem sà przedmioty i przestrzenie projektowane w sposób, który uwzgl dnia zró nicowanie poziomu sprawnoêci ró nych grup. Wi cej informacji udziela Zak ad Badaƒ Ergonomicznych. www.iwp.com.pl 11

iupowszecnianie ibadania w Instytucie 2007 e-biu LETYN/1/ SERENDIPITY NIE! Vademecum dla projektanta odzie y W àczenie polskiego rynku odzie y, szczególnie odzie y specjalnej, w obieg rynku europejskiego mo liwe jest po spe nieniu wymogów zawartych w mi dzynarodowych normach i dyrektywach. Instytut przeprowadzi analiz aktualnego stanu regulacji prawnych i wymagaƒ normatywnych oraz wymaganych procedur normalizacyjnych z uwzgl dnieniem funkcji przeznaczenia odzie y. Na jej podstawie opracowany zostanie poradnik Vademecum normalizacyjne projektanta odzie y, który b dzie kompleksowym zbiorem obowiàzujàcych norm dla odzie y ochronnej i rynkowej. Wykorzystane zostanà w nim doêwiadczenia w asne IWP w zakresie projektowania i badania odzie y specjalnej, których efektem by o uzyskanie certyfikatów przez producentów odzie y. Wi cej informacji udziela Zak ad Badaƒ Ergonomicznych. Wystawa Dobry Wzór 2006 Od 27 kwietnia do 24 czerwca trwaç b dzie wystawa pokonkursowa na najlepiej zaprojektowane produkty na polskim rynku, która prezentuje 48 polskich i zagranicznych produktów zakwalifikowanych do fina u tegorocznej, XIV edycji ogólnopolskiego konkursu Dobry Wzór 2006 w kategoriach: sfera domu, sfera pracy, sfera publiczna. Warsztaty dla dziennikarzy Dziecko w mieszkaniu to aran acja pokoju dla niemowlaka, przedszkolaka i ucznia, przygotowana przez IWP w Centrum Wyposa enia Wn trz Domoteka w Warszawie. Elementem wystawy jest prezentacja multimedialna bezpieczny dom, która wskazuje potencjalne miejsca zagro eƒ dla ma ego dziecka. W jej ramach odb dà si warsztaty dla dziennikarzy z zakresu projektowania dla dzieci, a w ich ramach prezentacje, m.in. prac projektów dla dzieci, badaƒ i wskazaƒ z zakresu ergonomicznego stanowiska do pracy i nauki dla dziecka. Designer Roku 2006 We wrzeêniu w salach wystawowych IWP zorganizuje wystaw prac, projektów i produktów projektanta nagrodzonego w konkursie Dobry Wzór 2006 god em Designer Roku. Konferencja Ergonomiczna 10 paêdziernika IWP zaprasza na mi dzynarodowà konferencj naukowà pt. Projektowanie ergonomiczne dla szkó. Zintegrowane stanowisko pracy z komputerem. Tematem przewodnim III ju edycji sà Po 18 latach od wyjêcia z centralnie sterowanego systemu, zmiany widoczne sà nie tylko w gospodarce, lecz równie we wzornictwie przemys owym. Lata sytuowania wzornictwa przemys owego gdzieê na peryferiach kultury, bez dostrzegania zwiàzków z gospodarkà, min y bezpowrotnie. Dzia alnoêç w warunkach konkurencji rynkowej dobitnie pokaza a, e wzornictwo przemys owe to nie tylko zjawisko w kulturze, ale przede wszystkim instrument konkurencyjnoêci produktów. Sami projektanci przekonali si zaê, e wzornictwo przemys owe bez rynku nie ma racji bytu. By oby jednak naiwnoêcià sàdziç, e weszliêmy w Êwiat idealny, w którym wszyscy rozumiejà sens zmian, a wszystkie przedsi biorstwa produkcyjne znakomicie sobie radzà z konkurencjà i nie tylko widzà sens wykorzystania wzornictwa przemys owego, ale umiejà równie korzystaç z projektów wzorniczych. NaiwnoÊcià by oby te wierzyç, e wszyscy projektanci potrafià zrezygnowaç z szat maga-uszcz Êliwiacza ludzkoêci i wspó dzia aç z producentami. Owszem, sà firmy, które zrozumia y jak dzia aç w nowej rzeczywistoêci, i sà projektanci, którzy Êwietnie si w tej rzeczywistoêci odnaleêli. Niestety, tylko niektóre firmy i niektórzy projektanci. Wiele wskazuje na to, e w wi kszoêci mamy do czynienia z nieuzasadnionà wiarà przedsi biorców, i da si prze yç bez adnych innowacji, a nawet jeêli podejmie si dzia ania innowacyjne, zainwestuje w zakup projektu, przygotuje produkcj, to te jakoê to b dzie. Taka naiwna wiara w cuda, jak w perskiej bajce Trzej ksià ta z Serendipu, w której tytu owi bohaterowie posiadali zdolnoêç znajdowania rzeczy cennych lub przyjemnych, których wcale nie szukali, doczeka a si w j zyku angielskim artobliwej nazwy serendipity. A przecie ju od dawna wiadomo, e projekt to nie wszystko, e projekt jest tylko czàstkà ca ego procesu rozwoju produktu, oraz e aby projekt przyniós oczekiwany sukces, konieczne jest w aêciwe zarzàdzanie procesem rozwoju. Takie sà realia konkurencyjnego rynku. W krajach, które stopniowo, niejako w naturalny sposób rozwija y si w gospodarce rynkowej, które ten typ gospodarki tworzy y, tworzy a si równie wiedza na temat zarzàdzania rozwojem nowego produktu. Proces ten nieustannie trwa, a jego podstawà sà badania nieod àcznie ju zwiàzane z wzornictwem przemys owym. DziÊ, w warunkach Êwiatowego, nieustannie zmieniajàcego si rynku i nies ychanego rozwoju technologii komunikacyjnych, przetrwanie firmy bez innowacji, bez badaƒ i bez racjonalnego zarzàdzania rozwojem nowego produktu jest niemo liwe. Powinno to dotrzeç do powszechnej ÊwiadomoÊci. A wi c doêç ju serendipity, teraz wiedza i màdre zarzàdzanie. Nie ka da firma, zw aszcza ma a, mo e sobie pozwoliç na prowadzenie badaƒ. Nie ka da dysponuje odpowiednià wiedzà i kompetencjami do zarzàdzania rozwojem nowych produktów. W Instytucie Wzornictwa Przemys owego zosta wi c utworzony Zak ad Rozwoju Nowego Produktu, którego celem jest pomoc firmom w radzeniu sobie na konkurencyjnym rynku, a tak e przygotowywanie szkoleƒ tak dla kadry przedsi biorstw, 12

Seminarium dla dziennikarzy Wzornictwo peryferium sztuki czy kluczowe narz iupowszecnianie jak i dla projektantów. Zak ad b dzie, mi dzy innymi, opracowywa przyk ady sukcesów rynkowych odniesionych przez produkty wprowadzone na rynek w oparciu o badania i racjonalne zarzàdzanie rozwojem. Przekonujàcych przyk adów (case studies) sukcesów rynkowych, odniesionych dzi ki designowi i badaniom z nim zwiàzanym, mo na znaleêç wiele w zagranicznych publikacjach. Przyk ady takie sà i w Polsce, ale nieufnoêç producentów sprawia, e trudno uzyskaç o nich informacje. Zak ad Rozwoju Nowego Produktu istnieje zbyt krótko, by mo na by o pos u yç si w tym miejscu takim przyk adem. Przyjdzie na to czas. Na poczàtek niech wystarczy wybrany przyk ad amerykaƒski, przedstawiany w wielu publikacjach. Firma OXO, produkujàca od dziesi cioleci utensylia gospodarstwa domowego, dostrzeg a sposobnoêç wprowadzenia na rynek nowego skrobaka do ziemniaków. atwo powiedzieç dostrzeg a sposobnoêç w rzeczywistoêci dokonanie tego pierwszego kroku w warunkach ogromnej niepewnoêci jest szalenie trudne. Nie bez powodu ta pierwsza faza procesu rozwoju jest w j zyku angielskim nazywana Fuzzy Front End (m tny, niewyraêny poczàtek). Czynniki ekonomiczne Rosnàce mo liwoêci nabywcze seniorów. Wzrost wydatków na przedmioty gospodarstwa domowego. Doros e dzieci kupujàce pomoce dla starych rodziców. Marketing niszowy. E atrakcyjny obierak pasujàcy do d oni S Czynniki techniczne Nowe zastosowanie neoprenu. Ulepszanie technologii wtrysku. Nowe normy tolerancji wykonania. Okno szansy rynkowej dla obieraka w uk adzie czynników SET T Czynniki spo eczne Rosnàca ÊwiadomoÊç potrzeb ludzi niepe nosprawnych. Regulacje prawne odnoszàce si do designu uniwersalnego. Starzejàce si spo eczeƒstwo. Wzrost liczby ludzi gotujàcych w domu. meble szkolne przystosowane do nowoczesnych pracowni informatycznych. Prelegenci z Polski i zagranicy przedstawià wyniki badaƒ ergonomicznych, analiz wyposa enia polskich szkó w meble spe niajàce wymogi ergonomii i ich przyk adowe zastosowania na Êwiecie. Konferencja adresowana jest do specjalistów z zakresu ergonomii, projektantów, producentów mebli szkolnych i sprz tu komputerowego. Dzieƒ Barwy To konkurs, wystawa i konferencja poêwi cona zagadnieniu koloru w architekturze i wyposa eniu wn trz, którà organizuje Instytut 16 paêdziernika. Has em V edycji Dnia Barwy jest Kolor jako komunikat. Wystawa zaprezentuje zastosowanie efektu koloru w oêwietleniu, eksponowane b dà prace konkursowe studentów architektury. Konferencja skupiajàca prelegentów polskich i zagranicznych poêwi cona b dzie barwie u ywanej jako komunikat w identyfikacji wizualnej firm, jej roli w architekturze i wn trzu, podstawom percepcji i zachowaniom konsumpcyjnym. Dzieƒ Barwy adresowany jest do Êrodowiska architektów, projektantów i studentów, przedsi biorstw oraz szerokiej publicznoêci. Projektowanie uniwersalne Tematem tegorocznej konferencji jest projektowanie us ug bran owych, m.in. turystycznych, dla ludzi z ograniczonà sprawnoêcià: osób starszych, niepe nosprawnych i dzieci. Konferencja po àczona jest z wystawà, na której zostanà zaprezentowane wdro enia projektów uniwersalnych. Jej adresatem sà projektanci produktów i us ug, przedsi biorcy, instytucje zainteresowane rozwiàzaniami dla grup o ró nym stopniu sprawnoêci fizycznej. Seminarium dla przedsi biorstw Design/wzornictwo w strategicznym rozwoju innowacyjnej firmy to temat seminarium i warsztatów dla wy szej kadry mened erskiej przedsi biorstw, jakie w paêdzierniku organizowane sà przez IWP we wspó pracy ze specjalistami z zakresu wdra ania wzornictwa. Warsztaty z zarzàdzania produktem W listopadzie IWP organizuje seminarium i warsztaty dla kierowników produktu i kierowników dzia ów marketingu przedsi biorstw pt. Design/wzornictwo w procesie zarzàdzania produktem. INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS OWEGO www.iwp.com.pl 13

ibiblioteka i Multimedia dzie w zarzàdzaniu nowym produktem to tytu wyk adów i seminarium organizowanych przez IWP dla dziennikarzy i publicystów. iupowszecnianie 2007 e-biu LETYN/1/ S ownik Projektantów S ownik projektantów polskich wydanie on-line pierwszego kompletnego S ownika projektantów Polskich i historii polskiego designu od lat 50. do czasów obecnych. Pierwsza cz Êç udost pniona w serwisie internetowym IWP obejmie lata 50., 60., 70. i 80. Digitalizacja zbiorów Biblioteki Wzornictwa Biblioteka Wzornictwa i Multimedia IWP rozpocz - a digitalizacj kolekcji najcenniejszych zbiorów, które nale à do skarbca narodowej i Êwiatowej kultury. Jako pierwsze cyfrowo opracowane zostanà bia e kruki. Trafi y do Biblioteki Wzornictwa w latach 50. Przetrwa y wojny, zmienia y w aêcicieli i dzisiaj stanowià cennà kolekcj wydawnictw z XIX i poczàtków XX wieku. Nale à do nich zbiory z zakresu: historii kultury materialnej, cywilizacji, etnografii i tradycji; estetyki, zdobnictwa i sztuki u ytkowej; kostiumologii i mody; architektury, wn trz, meblarstwa; ceramiki; przyrody, motywów roêlinnych i zwierz cych w ornamentyce; sztuki chiƒskiej i japoƒskiej. Oferta Biblioteki Wzornictwa dla przedsi biorstw Biblioteka Wzornictwa dysponuje bogatym, wielodziedzinowym ksi gozbiorem i komputerowymi bazami danych, które odpowiadajà na potrzeby biznesu zainteresowanego wdra aniem wzornictwa i innowacji. Posiada zbiory z zakresu historii designu, trendów wspó czesnego wzornictwa przemys owego w poszczególnych bran ach, projektowania, zarzàdzania nowym produktem, metodologii wdra ania nowego produktu, zarzàdzania markà, obszarów marketingu, zagadnieƒ ekologii, baz danych o projektantach, firmach projektowych i przedsi biorstwach zwiàzanych ze wzornictwem. Biblioteka dysponuje pozycjami ksià kowymi i najbardziej cenionymi czasopismami z zakresu wzornictwa, które posiada od kilkudziesi ciu lat, co sytuuje jà w gronie czo ówki najlepszych bibliotek wzorniczych w Europie. Na zlecenie biblioteka opracowuje bibliografie z wyznaczonego obszaru wzornictwa, wyszukuje i przygotowuje zbiory materia ów merytorycznych i informacji z okreêlonego zakresu. Korzystanie Opracowanie oparto na metodyce SET, poszukiwania tzw. okna sposobnoêci nowego produktu mi dzy grupami czynników spo ecznych (S), ekonomicznych (E) i technicznych (T). Czynniki te nieustannie si zmieniajà, wi c dostrze enie chwilowej szansy mo na porównaç do zobaczenia kawa ka niebieskiego nieba pomi dzy szybko p ynàcymi chmurami. Opracowany skrobak charakteryzowa si nowà r kojeêcià, o wi kszym przekroju i kszta cie u atwiajàcym u ytkowanie przez osoby starsze i niepe nosprawne. Zosta wprowadzony na rynek pod markà GoodGrip (dobry uchwyt), odnoszàc ogromny sukces. Firma OXO wykorzysta a ten fakt, stosujàc podobne uchwyty do ca ej linii innych przyrzàdów kuchennych, szczypiec do sa aty, otwieracza do konserw, no yc kuchennych, krajarki do pizzy, uchwytu dzbanka. Âwiatowy rynek zmienia si nadzwyczaj szybko. Dlatego zasoby wiedzy wymagajà ciàg ej aktualizacji i uzupe niania. Zaskakujàce zjawiska na rynku wymagajà coraz nowszych metod radzenia sobie z nimi, bo konwencjonalne przestajà byç skuteczne. Wiedza coraz szybciej si starzeje i wymaga nieustannych badaƒ dla swego rozwoju. Tak wi c doêç ju dzia ania na Êlepo. Zast pujmy serendipity rzetelnà wiedzà. Nowe wyzwania stajà przed Instytutem Wzornictwa Przemys owego. Krystalizuje si jego nowa rola. SERENDIPITY NIE! prof. Jerzy Ginalski Zak ad Rozwoju Nowego Produktu jerzy_ginalski@iwp.com.pl rys. Marianna Sztyma 14 èród a: Cagan J., Vogel C.-M. Creating Breakthrough Products, Financial Times Prentice Hall

ibadania w Instytucie DOBRE PRAKTYKI W ka dym biuletynie b dziemy zamieszczaç cykl Dobre praktyki. Przedstawiamy w nim firmy, które zastosowa y wzornictwo odpowiadajàce na konkretne potrzeby rynkowe i odnios y sukces. Opisywaç b dziemy przyk ady diagnozowania potrzeb rynku, procesu projektowania i wdra ania produktu. Zaczynamy od przyk adów zagranicznych, majàc nadziej na prezentacj w przysz oêci tak e polskich. Naszych czytelników prosimy o przysy anie ciekawych przyk adów wdro eƒ nowych produktów opartych o wzornictwo. Czekamy! Xerox Document Centre 265 Xerox Document Centre 265 - linia produktowa opracowana w projekcie Lakes (1997). Stanowi a baz dla póêniejszych rozwiàzaƒ z serii CopyCentre, WorkCentre oraz WorkCentre Pro. Zdj cie dzi ki uprzejmoêci Xerox Polska. Design w strategii biznesowej Wzornictwo przemys owe (design) to nie tylko zewn trzna forma, graficzne przyozdobienie produktu lub us ugi. W dzisiejszych czasach wzornictwo jest w strategii biznesowej jednà ze strategii szczegó owych. W aêciwie zastosowane decyduje o funkcjonalnoêci produktu, jego dopasowaniu do potrzeb konsumenta i zmieniajàcych si warunków na rynku. Ma te istotny wp yw na stron finansowà dzia alnoêci przedsi biorstwa, poniewa decyzje zwiàzane z wzornictwem mogà wp ywaç zarówno na cen produktu, jak i na ogólne koszty produkcji. Oprócz wzornictwa elementami strategii biznesowej sà tak e: przewaga technologiczna tu firma k adzie nacisk na prowadzenie badaƒ i rozwój z wypo yczalni oraz czytelni ksià ek i czasopism jest bezp atne. Cennik us ug na www.iwp.com.pl Badanie wzornictwa w Polsce Zak ad Rozwoju Nowego produktu IWP prowadzi badania rynkowe z zakresu analizy wiedzy i kompetencji polskich przedsi biorstw w obszarze wdra ania nowych projektów wzorniczych. W pierwszym etapie zrealizowane zostanà wywiady pog bione z przedsi biorcami reprezentujàcymi bran e: meblarskà, ceramiki i szk a, tekstyliów, wyrobów agd i rtv, sprz tu komputerowego, wyrobów inwestycyjnych. Wywiady obejmà tak e problematyk wspó pracy z projektantami i jej ograniczenia, w których uczestniczyç b dà projektanci. JakoÊciowa cz Êç badaƒ b dzie podstawà opracowania narz dzi iloêciowych drugiego etapu, które obejmie prób reprezentatywnà Êrednich i du ych przedsi biorstw polskich. Szeroko zakrojone badania pozwolà zdiagnozowaç poziom wdra ania wzornictwa w Polsce i okreêliç potrzeby edukacyjne, w tym szkoleniowe dla przedsi biorców i projektantów. Badania zostanà zakoƒczone do czerwca 2008 roku. Wprowadzenie konkurencyjnego projektu wzorniczego na rynek Zak ad Rozwoju Nowego Produktu IWP opracowuje procedury wdra ania nowego produktu na rynek. Metodologia wdro enia konkurencyjnego projektu wzorniczego zostanie przygotowana w formie pisemnego jednolitego podr cznika (manual) dla przedsi biorstw i projektantów (zespo ów projektowych), definiujàcego proces przygotowania, rozwoju i ycia produktu wzorniczego: poczàwszy od badania rynku, poprzez przygotowanie zamówienia projektowego brief, projekt koncepcyjny, opracowanie dokumentacji konstrukcyjnej i techniczno-technologicznej, wykonanie modelu i prototypu, wykonanie partii testowej, przygotowanie projektu ostatecznego, a po osadzenie nowego produktu na rynku. Podr cznik uka e si w grudniu 2008. INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS OWEGO www.iwp.com.pl 15

2007 e-biu LETYN/1/ nowych technologii; przewaga kosztowa firma konkuruje na rynku niskimi cenami, osiàgni tymi np. dzi ki efektywnoêci produkcji czy niskim kosztom pracy; zorientowanie na konsumenta firma na bie àco bada potrzeby i preferencje konsumentów (aktualne i potencjalne). Efektem mo e byç szeroki wachlarz produktów odpowiadajàcych na zapotrzebowanie klientów z ró norodnych (heterogenicznych) segmentów rynku; imitacja firma Êledzi trendy na rynku i poczynania firm wiodàcych w danym segmencie rynku, by szybko wprowadzaç kopie wyrobów konkurencyjnych, które odnios y sukces. Jednak do stworzenia nowego produktu, który odniesie sukces, nie wystarczy sama przewaga technologiczna. Niezb dne sà tak e wysokiej klasy umiej tnoêci, zarówno w projektowaniu wzorniczym, jak i w biznesie, oraz kreatywnoêç i funkcjonalnoêç, b dàce odpowiedzià na potrzeby rynku i konsumenta. Technologia dla konsumenta Przyk adem firmy, która stara si àczyç strategi opartà na przewadze technologicznej i zorientowaniu na konsumenta, jest amerykaƒski koncern Xerox, oferujàcy systemy drukujàco-kopiujàce, ich serwis i rozwiàzania odpowiednie dla biznesu. Za swojà misj firma uwa a bycie liderem w zakresie zarzàdzania dokumentem na rynku Êwiatowym, poprzez dostarczanie rozwiàzaƒ, które wp ywajà na popraw produktywnoêci i efektywnoêci jej klientów. Jednym z kluczowych elementów konkurencyjnoêci Xeroxa jest wykorzystywanie technologicznych innowacji na szybko zmieniajàcym si rynku. Rezultatem takiego podejêcia by o stworzenie platformy produktowej Xerox Document Centre rodziny kopiarek cyfrowych, opartej na tym samym rozwiàzaniu technologicznym (platformie). By a to odpowiedê na zmieniajàce si otoczenie rynkowe rosnàce znaczenie Internetu i rozwiàzaƒ cyfrowych stosowanych w biurach. Xerox wierzy, e Internet zmieni podejêcie w praktykach biznesowych z dotychczasowego drukuj i dystrybuuj na dystrybuuj i drukuj. Rozpocz to wi c projekt, który mia byç odpowiedzià na nowe (przysz e) trendy na rynku. Zespó projektowy (in ynierowie, projektanci, kierownicy produktu) wyszed z za o enia (mission statement), e powstaç ma produkt cyfrowy, który b dzie pracowa w sieci, z funkcjami: kopiowania, drukowania, faksowania i skanowania. Przyj to tak e kilka istotnych za o eƒ zwiàzanych z serwisem i Êrodowiskiem naturalnym. W biznesie, gdzie serwis naprawczy i gwarancyjny mogà byç punktem krytycznym na drodze firmy do sukcesu, konieczne jest stawianie sobie celów strategicznych, zwiàzanych z jakoêcià tych us ug. W przypadku projektu XDC celem by o stworzenie urzàdzenia z minimalnà liczbà cz Êci i zespo ów do serwisowania, atwych do wymiany, dzi ki czemu naprawa u klienta trwa aby krótko. Zespó postawi sobie za cel tak e to, by aden z komponentów nowego urzàdzenia nie zanieczyszcza Êrodowiska naturalnego. Wszystkie zu yte cz Êci mia y nadawaç si do ponownej produkcji lub recyklingu. By chroniç Êrodowisko, nowy produkt mia byç energooszcz dny, b dàc równoczeênie najbardziej wydajnym urzàdzeniem w swojej klasie. W rezultacie powsta produkt ceniony przez firmy wykorzystujàce przestrzeƒ internetowà w swojej pracy urzàdzenie, które jest zintegrowanym systemem umo liwiajàcym dobrej jakoêci kopiowanie cyfrowe, drukowanie, faksowanie i skanowanie przez sieç internetowà. Wirtualne biuro w banku Za o ony w 1784 r. BankBoston jest 16-tym pod wzgl dem wielkoêci bankiem w Stanach Zjednoczonych z siedzibà g ównà w Bostonie. Jednà z jego ostatnich inicjatyw by innowacyjny projekt Alternatywne Biuro umo liwiajàcy utworzenie wirtualnych biur dla dla prawie 200 pracowników banku, którzy zwykle podró ujà i biura potrzebujà jedynie na kilka godzin. Wirtualna przestrzeƒ mia a im umo liwiç pod àczenie si z laptopem i sprawne zarzàdzanie dokumentami. Ze wzgl du na specyfik pracy, system musia charakteryzowaç si elastycznoêcià, atwoêcià u ytkowania, szybkoêcià, mo liwoêcià pracy w sieci i zachowania poufnoêci. BankBoston zdecydowa si na zakup Xerox Document Centre i chwali sobie t decyzj. Pracownicy, którzy u ywajà przestrzeni wirtualnej, potrzebujà wysokiej jakoêci dokumentów natychmiast, a poniewa sà w biurze tylko przez krótki czas, to nie mogà sobie pozwoliç na jego marnowanie. Jak w wi kszoêci instytucji finansowych, cz Êç dokumentów jest poufna. Przy stosowaniu Document Centre pracownicy banku 16

Pralka adowana od góry firmy Haier Group model HWM150-0523S o adownoêci 12kg; zaprojektowana na rynek Arabii Saudyjskiej. Zdj cie dzi ki uprzejmoêci Haier Poland. po wydrukowaniu poufnego dokumentu nie muszà biec do drukarki, aby przechwyciç dokument. Mogà wypuêciç wydruk ze swojego stanowiska pracy, ale zostanie on wydrukowany dopiero, kiedy podejdà do Document Centre i wprowadzà swój indywidualny kod. A przede wszystkim, urzàdzenie to pozwala pracownikom z w asnego komputera wybraç czy chcà dokument powieliç, po àczyç, zszyç, itp. Istotnà dla banku bostoƒskiego cechà tego systemu jest atwoêç jego u ywania pracownicy nie muszà byç szkoleni, by korzystaç z urzàdzenia, poniewa panel kontrolny jest przejrzysty i przyjazny dla u ytkownika. Wirtualni architekci Innym przyk adem Êwiadczàcym, e projekt Xeroxa odpowiedzia na potrzeby klienta, jest przypadek Absher Construction. Absher Construction to amerykaƒska firma za o ona w 1940 r. w Seattle, jedna z wi kszych w pó nocnozachodnich Stanach Zjednoczonych, zajmujàca si projektami budowlanymi od drobnych rekonstrukcji po wysokobud etowe inwestycje. W ostatnich latach firma wprowadza agresywny plan wzrostu, do realizacji którego ma si przyczyniç m.in. zwi kszenie udzia u technologii w procesach budowlanych i praktyce biznesowej. Zastosowany projekt zarzàdzania przez Internet àczy wszystkie osoby w projekt ten zaanga owane. W aêciciele i architekci majà mo liwoêç sprawdzania post pów na budowie, u ywajàc kamer internetowych sterowanych za pomocà pilota. Dla tego projektu firma szuka a wielofunkcyjnego systemu zintegrowanego do obs ugi dokumentacji, który wspó pracowa by sprawnie z internetowym systemem zarzàdzania. Tradycyjnie dokumenty projektowe firmy w drowa y tam i z powrotem pomi dzy placem budowy, a architektami, in ynierami, w aêcicielami firmy i innymi kluczowymi osobami, cz sto przebywajàcymi w oddalonych od siebie miejscach. Dokumenty i plany by y przesy ane faksem, pocztà lub przez kuriera. Drobna zmiana w planach konstrukcyjnych lub zatwierdzenie nowego kosztorysu zabiera o nawet ponad 2 tygodnie. Przy u yciu Document Centre czas ten zredukowany zosta do 2 3 dni. U ytkownicy podkreêlajà te korzyêç z zaoszcz dzonej przestrzeni biurowej, gdy jedno urzàdzenie zast puje kilka (kopiark, drukark, faks i skaner). Ukryty design, przyczajony smok Rynkiem powszechnie kojarzonym ze stosowaniem strategii imitacji sà Chiny. Jednak w ostatnich latach nawet tam dostrze ono, e wzornictwo jest elementem kluczowym dla osiàgni cia przewagi strategicznej. Wprawdzie wiele firm nie nauczy o si jeszcze, e warto wydaç pieniàdze na projekt wzorniczy, by wyró niç si na rynku, ale te coraz wi cej zaczyna inwestowaç w design. Przyk adem mo e byç producent komputerów Lenovo, który od 2002 r. podwoi swój zespó projektancki do 80 osób. Z kolei Haier Group zatrudnia 120 projektantów wzornictwa przemys owego i 25 osób odpowiedzialnych za badania konsumenckie. Frontem do klienta Haier Group jest firmà chiƒskà, która sprzedaje swoje produkty (g ównie sprz t AGD i TV) do ponad 100 krajów, tak e na rynek polski.. Kierownicy produktu w Haier Group sà odpowiedzialni za Êledzenie trendów w ró nych krajach, a produkty sà projektowane zgodnie z oczekiwaniami i zapotrzebowaniem danego rynku. Na przyk ad, na potrzeby rejonów wiejskich w Chinach zaprojektowano bardzo ma à, tanià pralk, a na rynek INSTYTUT WZORNICTWA PRZEMYS OWEGO www.iwp.com.pl 17

2007 e-biu LETYN/1/ strza em w dziesiàtk produkt okaza si hitem i firma osiàgn a wysokie wskaêniki sprzeda y. Dla ka dego coê dobrego (z designu) Nawet ma e firmy chiƒskie zaczynajà rozumieç korzyêci wynikajàce z dobrego wzornictwa. Firma Soleil China Ltd. eksportujàca zabawki dla zwierzàt domowych istnieje od 1994 r. Kiedy w 2000 r. by o ju ponad 200 zak adów produkujàcych tego typu asortyment, Soleil wynaj a projektanta opakowaƒ, a wkrótce tak e projektanta produktów. Decyzja ta przynios a natychmiastowà popraw wyników finansowych firmy. Obecnie producent zatrudnia 4 projektantów, którzy co miesiàc opracowujà co najmniej 5 nowych produktów. Ka dy mo e byç sprzedany z 10% mar à, znaczàco wy szà w porównaniu do 2 4% mar y za zabawki wyprodukowane na zlecenie wed ug projektu zagranicznych kontrahentów. Pralka adowana od góry firmy Haier Group model GDZ22-2; zaprojektowana na rynek amerykaƒski. Zdj cie dzi ki uprzejmoêci Haier Poland. indyjski, gdzie sà problemy ze sta ym dop ywem pràdu pralk, która radzi sobie ze zmiennymi napi ciami i kontynuuje prac po przerwie w dostawie pràdu. Dla Amerykanów, którzy narzekali na niewygod zwiàzanà z obs ugà programów i funkcji umieszczonych z przodu pralki, firma zaprojektowa a modele odpowiadajàce na ich potrzeby (jeden z przyk adów na za àczonym zdj ciu). Design jest praktykà, która podnosi wartoêç produktu, wyró nia wêród konkurencji, przynosi korzyêci przedsi biorcy i konsumentowi. To dzi ki niemu firma staje si innowacyjna. A trwa y sukces w biznesie, niezale nie od sektora, w coraz wi kszym stopniu zale y od zdolnoêci do innowacji wykorzystania nowych pomys ów, nowych mo liwoêci i nowych rozwiàzaƒ, zastosowanych zanim je wymyêli i wdro y konkurencja. Jeszcze raz zapraszamy do zg aszania swoich przyk adów udanych wdro eƒ wzorniczych. Ch tnie zamieêcimy je na amach drugiej edycji Biuletynu IWP. Kontakt: anita_putkiewicz@iwp.com.pl Sukces w wytrwa oêci W przypadku projektu pralki na rynek Arabii Saudyjskiej Haier Group wykaza a si elaznà konsekwencjà w poszukiwaniu w aêciwego designu. Badanie rynku pokaza o, e mieszkaƒcy Arabii Saudyjskiej preferujà pralki o du ej pojemnoêci, poniewa majà zwyczaj gromadziç w pralce rzeczy przeznaczone do prania. Firma zaoferowa a wi c pralk o pojemnoêci 6 kg, ale nie sprzedawa a si ona zbyt dobrze. Po dwóch latach producent zwi kszy pojemnoêç do 9 kg, lecz sprzeda nadal nie by a satysfakcjonujàca. Dopiero wprowadzenie pralki o pojemnoêci 12 kg by o Anita Putkiewicz Zak ad Rozwoju Nowego Produktu anita_putkiewicz@iwp.com.pl 18