TEST VI PRZEMIANA LIPIDÓW, W TYM CIAŁA KETONOWE I STEROIDY 1. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Zawarte w Ŝółci enzymy hydrolityczne odgrywają istotną rolę w procesie trawienia, zachodzącym w dwunastnicy. 2 śółć odgrywa istotną rolę tylko w procesie trawienia lipidów, poniewaŝ zawiera lipazy. 3 Trzustka wydziela do dwunastnicy m. in. enzymy proteolityczne, lipolityczne i amylolityczne. 2. Przechodzenie grup acylowych kwasów tłuszczowych z cytoplazmy do mitochondriów wymaga obecności: a) AMP b) acylotransferazy karnitynowej (+) c) cyklazy adenylowej d) karnozyny e) translokazy ADP-ATP 3. Transport aktywnych kwasów tłuszczowych z cytoplazmy do mitochondriów odbywa się przy udziale: a) karnozyny b) cytrynianu c) szczawiooctanu d) kefaliny e) karnityny (+) 4. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Przeniesienie acylo-coa z cytoplazmy do mitochondriów wymaga nakładu energii, która pochodzi z hydrolizy ATP. 2 Przeniesienie reszt acylowych z cytoplazmy poprzedza β-oksydację, zachodzącą tylko w mitochondriach. 3 Związkiem przenoszącym grupy acylowe jest karnityna. 5. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Aktywacja kwasu tłuszczowego jest pierwszym etapem β-oksydacji, produktem tej reakcji jest acetylo-coa. 2 Uwodnienie enoilo-coa zachodzi przy udziale enzymu naleŝącego do klasy hydrolaz. 3 Pierwsze utlenianie acylo-coa dostarcza w końcowym efekcie dwóch wiązań wysokoenergetycznych. 6. Z poniŝszych zdań o β-oksydacji kwasów tłuszczowych fałszywe jest: a) przebiega w matriks mitochondrialnej b) szybkość jej zaleŝy od szybkości lipolizy i cyklu Krebsa c) moŝe przebiegać w warunkach beztlenowych (+) d) przebiega przy udziale dehydrogenazy 3-hydroksyacylo-CoA e) przebiega z udziałem m. in. enzymu z klasy transferaz 7. Prawdziwe są zdania: (+)
1 Proces β-oksydacji kwasów tłuszczowych poprzedzony jest aktywacją kwasów tłuszczowych. 2 Aktywacja kwasów tłuszczowych odbywa się przy udziale AMP i acetylo-coa. 3 Aktywna postać kwasu tłuszczowego jest to połączenie reszty acylowej z koenzymem A. 8. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Tiolityczny charakter pęknięcia wiązania między węglami α i β podczas β-oksydacji powoduje, Ŝe do aktywacji kwasu tłuszczowego nasyconego wystarcza 1 cząsteczka ATP. 2 Przy β-oksydacji nienasyconych kwasów tłuszczowych zuŝywa się więcej cząsteczek ATP. 3 β-oksydacja wymaga obecności witamin: PP, B 2 i kwasu pantotenowego. 9. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Rozszczepienie tiolityczne ketoacylo-coa katalizuje enzym naleŝący do klasy hydrolaz. 2 Utlenianie hydroksyacylo-coa katalizuje dehydrogenaza hydroksyacylo-coa, której koenzymem jest NADP +. 3 β-oksydacja zachodzi wyłącznie w mitochondriach komórki. 10. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Koenzymem dehydrogenazy acylo-coa jest FAD. 2 Działanie tej dehydrogenazy jest związane z funkcjonowaniem łańcucha oddechowego. 3 Wydzielona wówczas energia kumuluje się w postaci 3 cząsteczek ATP. 11. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Nienasycone kwasy tłuszczowe nie ulegają β-oksydacji w organizmie zwierzęcym. 2 Kwasy tłuszczowe o nieparzystej liczbie atomów węgla w trakcie β-oksydacji rozkładają się na kilka cząsteczek acetylo-coa i jedną cząsteczkę propionylo-coa. 3 β-oksydacja moŝe odbywać się tylko w warunkach tlenowych. 12. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Do utleniania nienasyconych kwasów tłuszczowych niezbędnymi enzymami są izomeraza i epimeraza. 2 JeŜeli w przemianach metabolicznych dominuje rozkład tłuszczów, to powstają w nadmiarze ciała ketonowe. 3 β-hydroksy-γ-trimetyloaminomaślan jest przenośnikiem przez błonę mitochondrialną aktywnych kwasów tłuszczowych o długich łańcuchach. 13. Acetylo-CoA jest wykorzystywany do syntezy: a) jednego
b) dwóch c) trzech (+) (1, 2, 5) d) czterech e) pięciu związków: 1 cholesterolu 2 cytrynianu 3 pirogronianu 4 szczawiooctanu 5 acetooctanu 6 glukozy 14. Prawdziwe są zdania: (+) Acetylo-CoA przechodzi z mitochondriów do cytoplazmy w postaci: 1 pirogronianu 2 szczawiooctanu 3 cytrynianu 15. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Acetylo-CoA powstaje w mitochondriach. 2 W przenoszeniu grup acetylowych z mitochondriów do cytoplazmy bierze udział cytrynian. 3 Malonylo-CoA niezbędny do syntezy kwasów tłuszczowych powstaje w wyniku dekarboksylacji acetylo-coa. 16. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Przeniesienie jednej cząsteczki acetylo-coa z mitochondriów do cytoplazmy związane jest z powstaniem jednej cząsteczki NADPH + H +. 2 NADPH + H + powstaje w reakcji katalizowanej przez enzym przekształcający jabłczan w pirogronian. 3 Reakcja ta przebiega w cytoplazmie komórkowej. 17. Fałszywe jest zdanie: a) Biosynteza kwasów tłuszczowych de novo przebiega w mitochondriach. (+) b) W biosyntezie kwasów tłuszczowych uczestniczy kompleks enzymatyczny zwany syntetazą kwasów tłuszczowych. c) Rosnący łańcuch kwasu tłuszczowego zostaje wydłuŝony przez kolejne dobudowywanie jednostek dwuwęglowych. d) Donorem tych jednostek jest malonylo-coa. e) Przy syntezie kwasów tłuszczowych związkiem redukującym jest NADPH + H +. 18. Z podanych zdań o syntezie kwasów tłuszczowych fałszywe jest: a) Synteza kwasów tłuszczowych de novo przebiega w cytozolu. b) Początkiem syntezy jest karboksylacja acetylo-coa. c) Karboksylacja acetylo-coa do malonylo-coa przebiega z udziałem ATP. d) Intermediaty w syntezie kwasów tłuszczowych wiąŝą się z białkiem nośnikowym (ACP) poprzez jego grupę tiolową. e) Kwasy tłuszczowe nie mogą powstawać z glukozy. (+)
19. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Synteza kwasów tłuszczowych de novo przebiega w cytoplazmie komórkowej przy udziale kompleksy wieloenzymatycznego. 2 Źródłem wszystkich atomów węgla kwasu palmitynowego jest acetylo-coa wytwarzany głównie w mitochondriach. 3 Przeniesienie acetylo-coa przez błonę mitochondrialną odbywa się przy udziale cytrynianu. 20. Prawdziwe są zdania: (+) Proces syntezy kwasów tłuszczowych: 1 jest prostym odwróceniem β-oksydacji, 2 de novo przebiega w mitochondriach 3 zuŝywa ATP i CO 2 21. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Synteza kwasów tłuszczowych de novo ma miejsce w cytozolu, w przeciwieństwie do ich degradacji odbywającej się w matriks mitochondrialnej. 2 Tworzenie malonylo-coa jest etapem regulującym syntezę kwasów tłuszczowych. 3 Acetylo-CoA będący produktem degradacji niektórych aminokwasów moŝe być uŝyty do syntezy kwasów tłuszczowych. 22. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Synteza de novo długołańcuchowych nasyconych kwasów tłuszczowych zachodzi w mitochondriach. 2 Proces ten katalizowany jest przez kompleks siedmiu enzymów, zwany syntetazą kwasów tłuszczowych. 3 Źródłem wszystkich atomów węgla kwasu palmitynowego syntetyzowanego w ten sposób jest acetylo-coa. 23. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Malonylo-CoA, intermediat syntezy kwasów tłuszczowych, powstaje w wyniku karboksylacji acetylo-coa. 2 Grupy acetylowe konieczne do syntezy kwasów tłuszczowych przenoszone są do cytozolu głównie przez karnitynę. 3 Karboksylaza acetylo-coa hamowana jest przez palmitylo-coa, a aktywowana przez cytrynian. 24. Syntetaza malonylo-coa wymaga obecności: a) jednego b) dwóch c) trzech
d) czterech (+) (1, 3, 4, 5) e) pięciu związków 1 ATP 2 acylo-coa 3 CO2 4 acetylo-coa 5 biotyny 6 palmitylo-coa 25. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Kwasy tłuszczowe mogą być syntetyzowane de novo z propionylo-coa. 2 Synteza kwasów tłuszczowych nie wymaga zuŝycia ATP. 3 Związana jest ona z cyklem pentozofosforanowym, który dostarcza NADPH + H +. 26. W procesie biosyntezy kwasów tłuszczowych biorą udział witaminy: a) kwas pantotenowy i tiamina b) B 6 i B 1 c) PP, kwas pantotenowy i biotyna (+) d) B 1, B 6 i B 12 e) B 1, B 2 i B 6 27. Syntetaza kwasów tłuszczowych: a) jest kompleksem wieloenzymatycznym zlokalizowanym w mitochondriach b) wymaga dostarczenia z cytoplazmy cząsteczek NADPH + H +, które do mitochondriów przenoszone są przy udziale nośników c) współdziała z enzymem zawierającym biotynę (+) d) wykorzystuje do syntezy kwasów tłuszczowych metylomalonylo-coa e) jest hamowana kompetycyjnie przez acetylo-coa 28. Który z podanych związków nie jest potrzebny do syntezy kwasów tłuszczowych w cytoplazmie? a) CO 2 b) NADPH + H + c) cytrynian d) ATP e) glukoza (+) 29. Aktywacja acetylo-coa w biosyntezie kwasów tłuszczowych wymaga udziału: a) jednego b) dwóch c) trzech d) czterech (+) (2, 3, 5, 6) e) pięciu związków: 1 fosforanu pirydoksalu 2 CO 2 3 cytrynianu 4 karnityny 5 biotyny 6 ATP 30. Prawdziwe są zdania: (+)
Szybkość biosyntezy tłuszczów w wątrobie determinowana jest m. in.: 1 szybkością wytwarzania triacylogliceroli, 2 szybkością wytwarzania fosfoglicerydów 3 aktywnością kinazy glicerolowej 31. Szybkość biosyntezy kwasów tłuszczowych zaleŝy od: a) intensywności utleniania glukozy w cyklu pentozowym b) stęŝenia cytrynianu w cytoplazmie c) stęŝenia palmitylo-coa d) wszystkich powyŝszych czynników (+) e) dwóch powyŝszych czynników 32. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Karboksylaza acetylo-coa jest enzymem aktywowanym przez cytrynian. 2 Wpływ cytrynianu na karboksylazę acetylo-coa jest antagonistyczny do mirystylo-coa. 3 Karboksylaza acetylo-coa wymaga do działania obecności difosfotiaminy. 33. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Kondensacja acetylo-coa ze szczawiooctanem w mitochondriach umoŝliwia wykorzystywanie acetylo-coa do syntezy de novo kwasów tłuszczowych. 2 Karnityna umoŝliwia przejście wyŝszych kwasów tłuszczowych do mitochondriów. 3 Cytrynian jest związkiem regulującym szybkość syntezy de novo kwasów tłuszczowych. 34. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Fruktozo-1,6-bisfosforan powoduje wzrost aktywności syntetazy kwasów tłuszczowych. 2 W czasie głodzenia aktywność syntetazy kwasów tłuszczowych jest bardzo niska. 3 Syntetaza kwasów tłuszczowych jest enzymem ściśle związanym z błoną mitochondrialną. 35. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Enzymem regulatorowym biosyntezy kwasów tłuszczowych jest reduktaza enoilowa. 2 Do syntezy kwasów tłuszczowych nie jest potrzebny CO 2. 3 Stearylo-CoA jest inhibitorem enzymu regulatorowego tej syntezy. 36. Prawdziwe są zdania: (+) Karboksylaza acetylo-coa jest enzymem allosterycznym aktywowanym przez:
1 AMP 2 ADP 3 cytrynian 37. Fałszywe jest zdanie: Cytrynian: a) jest allosterycznym inhibitorem fosfofruktokinazy b) jest allosterycznym aktywatorem karboksylazy acetylo-coa c) występuje tylko w mitochondriach (+) d) jest substratem dla cytoplazmatycznej liazy cytrynianowej zaleŝnej od ATP e) moŝe przechodzić z mitochondriów do cytoplazmy 38. Prawdziwe są zdania: (+) 1 W organizmie człowieka nie są syntetyzowane de novo kwasy tłuszczowe z wieloma wiązaniami nienasyconymi. 2 Organizm człowieka nie moŝe spalać nienasyconych kwasów tłuszczowych. 3 Kwasy tłuszczowe z wieloma wiązaniami nienasyconymi są potrzebne m. in. do syntezy prostaglandyn. 39. Do syntezy 1 cząsteczki stearynianu z acetylo-coa zuŝywa się X cząsteczek ATP. X to: a) 1 b) 2 c) 8 (+) d) 16 e) 18 40. Aby powstała 1 cząsteczka palmitynianu musi ulec rozłoŝeniu do rybozo-5-fosforanu X cząsteczek glukozo- 6-fosforanu. X to: a) 1 b) 2 c) 5 d) 7 (+) e) 14 41. Prawdziwe są zdania: (+) W czasie głodu: 1 nasila się rozpad tłuszczów egzogennych, 2 zwiększa się transport triacylogliceroli z wątroby do tkanki tłuszczowej, 3 wzrasta aktywność lipazy triacyloglicerolowej 42. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Aktywność lipazy triacyloglicerolowej nie zaleŝy od poziomu camp w komórkach adipocytów. 2 Wolne kwasy tłuszczowe we krwi transportowane są w połączeniu z albuminami. 3 Białko wchodzące w skład chylomikronów to apolipoproteina. 43. Prawdziwe są zdania:
(+) 1 Podawanie kofeiny lub picie kawy powoduje wzrost stęŝenia wolnych kwasów tłuszczowych w osoczu krwi. 2 Kwas nikotynowy i prostaglandyna E hamują uwalnianie wolnych kwasów tłuszczowych. 3 PowyŜsze zjawisko jest wynikiem stymulacji syntezy camp. 44. Fosfolipaza A rozkłada lecytynę na: a) kwas tłuszczowy i diacyloglicerol b) kwas tłuszczowy i lizolecytynę (+) c) kwas tłuszczowy i kwas fosfatydowy d) kwas tłuszczowy i glicerofosforan e) kwas fosfatydowy i cholinę 45. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Do syntezy triacylogliceroli potrzebny jest alfa-glicerofosforan. 2 Przez przyłączenie trzech reszt acylowych do alfa-glicerolofosforanu powstaje kwas fosfatydowy. 3 Triacyloglicerole syntetyzowane są m. in. w komórkach wątroby, tkanki tłuszczowej i nabłonka jelitowego. 46. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Fosfoglicerydy są składnikami błon komórkowych i lipoprotein transportowych. 2 Nośnikiem kwasu fosfatydowego przy ich syntezie moŝe być CMP. 3 Dawcą grup metylowych do syntezy lecytyn moŝe być S-adenozynometionina. 47. Z fosfodiacyloglicerolu i cytydynodifosfocholiny powstaje: a) sfingomielina b) fosfatydyloetanoloamina c) lecytyna (+) d) fosfatydyloinozytol e) S-adenozynometionina 48. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Synteza kefalin związana jest z aktywacją kwasu fosfatydowego przy udziale UTP. 2 W procesie powstawania fosfatydylocholiny z fosfatydyloetanoloaminy dawcą grup metylowych moŝe być S- adenozynometionina. 3 Fosfatydyloetanoloamina moŝe powstawać w procesie dekarboksylacji fosfatydyloseryny. 49. Zastępuje cholinę w fosfolipidach typu kefalin: a) etanoloamina (+) b) inozytol c) glicyna d) sfingozyna e) fosfoglicerol
50. Prawdziwe są zdania: (+) Gangliozydy: 1 zawierają w swym składzie N-acetyloneuraminian, 2 posiadają N-acylosfingozynę, 3 naleŝą do najprostszych sfingolipidów. 51. Z podanych zdań o ciałach ketonowych fałszywe jest: a) z wątroby są transportowane przez krew do tkanek obwodowych, gdzie mogą być spalone w cyklu Krebsa b) substratem do ich syntezy jest acetylo-coa c) metabolitem pośrednim w ich syntezie jest acetoacetyo-coa d) w wyniku dekarbokylacji acetooctanu powstaje aceton e) nie są syntetyzowane w organizmie zdrowego człowieka (+) 52. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Ciała ketonowe powstają tylko w wątrobie. 2 Ciała ketonowe syntetyzowane są tylko podczas głodu lub u ludzi chorych na cukrzycę. 3 Ciała ketonowe są waŝnym materiałem energetycznym, spalanym m. in. w mięśniach. 53. Ciała ketonowe: a) w warunkach prawidłowych nie są syntetyzowane b) mogą stanowić materiał energetyczny dla wątroby c) nie są w ustroju metabolizowane d) w duŝej ilości syntetyzowane są w czasie głodu (+) e) powstają bezpośrednio z glicerolu 54. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Acetooctan powstaje tylko w wątrobie. 2 MoŜe on ulegać redukcji do 3-hydroksymaślanu. 3 W tkankach obwodowych ciała ketonowe zostają spalone w cyklu Krebsa. 55. Z niŝej podanych zdań o acetooctanie fałszywe jest: a) powstaje z leucyny i fenyloalaniny b) jego spalanie dostarcza znacznych ilości energii dla pracy mięśnia sercowego c) jego gromadzenie we krwi prowadzi do kwasicy oddechowej (+) d) powstaje bezpośrednio w wyniku działania liazy 3-hydroksy-3-metyloglutarylo-CoA e) jest substratem dla dehydrogenazy 3-hydroksymaślanowej 56. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Głównym czynnikiem regulującym szybkość ketogenezy jest dostępność szczawiooctanu.
2 Powstający podczas ketogenezy aceton jest inhibitorem liazy 3-hydroksy-3-metyloglutarylo-CoA. 3 Synteza 3-hydroksy-3-metyloglutarylo-CoA zachodzi w mitochondrium i cytozolu. 57. Prawdziwe są zdania: (+) Do syntezy cholesterolu zachodzącej w cytozolu i mikrosomach komorek wątroby konieczne są: 1 aktywny octan i Mg 2+ 2 NADPH + H + i ATP 3 kobalamina i biotyna 58. Przemiana 3-hydroksy-3-metyloglutarylo-CoA w kwas mewalonowy katalizowana jest przez: a) oksydazę b) liazę c) reduktazę (+) d) dehydrogenazę e) epimerazę 59. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Reduktaza 3-hydroksy-3-metyloglutarylo-CoA jest enzymem regulatorowym. 2 Insulina i tyroksyna powodują zmniejszenie aktywności tego enzymu. 3 Cholesterol i kwasy Ŝółciowe hamują aktywność reduktazy 3-hydroksy-3-metyloglutarylo-CoA. 60. Z poniŝszych zdań cholesterolu fałszywe jest: a) moŝe powstawać z węglowodanów b) wchodzi w skład róŝnych klas lipoprotein osocza c) jego zbyt duŝe stęŝenie w osoczu jest czynnikiem ryzyka miaŝdŝycy d) w tkankach zwierzęcych powstaje tylko z tłuszczów (+) e) przekształca się w kwasy Ŝółciowe, estrogeny i aldosteron 61. 3-hydroksy-3-metyloglutarylo-CoA jest zuŝywany w: a) jednej b) dwóch (+) (1, 3) c) trzech d) czterech e) pięciu przemianach: 1 syntezie ciał ketonowych 2 syntezie kwasów tłuszczowych 3 syntezie cholesterolu 4 β-oksydacji 5 przemianie tyrozyny do acetooctanu i fumaranu 62. Kwas pantotenowy bierze udział w: a) jednym b) dwóch c) trzech d) czterech e) pięciu procesach (+) (1, 2, 3, 4, 5): 1 β-oksydacji 2 syntezie ciał ketonowych 3 syntezie kwasów tłuszczowych 4 syntezie cholesterolu
5 dekarboksylacji oksydacyjnej α-ketokwasów 6 glikolizie tlenowej 63. Prawdziwe są zdania: (+) Cholesterol jest prekursorem: 1 kaprosterolu 2 kwasy deoksycholowego 3 biliwerdyny 64. Prawdziwe są zdania: (+) Konwersja cholesterolu do hormonów estrogennych zachodzi przez: 1 17-hydroksyprogesteron i testosteron 2 androstendion 3 aromatyzację pierścienia A androgenów 65. Kwasy Ŝółciowe, w odróŝnieniu od hormonów steroidowych, mają: a) przerwane wiązanie między C 9 i C 10 pierścienia steranu b) dłuŝszy, bo pięciowęglowy łańcuch boczny przy C 17 (+) c) dołączony pierścień benzenowy d) wyłącznie grupy ketonowe e) jeden pierścień aromatyczny 66. Wspólną powtarzalną jednostką w tworzeniu się struktury cholesterolu i witaminy A jest: a) kwas pantotenowy b) kwas oleinowy c) skwalen d) izopren (+) e) UDP-glukoza 67. Prawdziwe są zdania: (+) 1 Aby oznaczyć ilość całkowitego cholesterolu w osoczu krwi, naleŝy najpierw wyekstrahować cholesterol. 2 Cholesterol wolny wytrąca się digitoniną. 3 W ekstraktach oznacza się cholesterol kolorymetrycznie, wykorzystując wytwarzanie się barwnego kompleksu cholesterolu z bezwodnikiem kwasu octowego.