Proces inwestycyjny projektów średniej i wielkiej skali ZPBUI, SIDiR, PZPB autorzy: Rafał Sebastian Bałdys Tomasz Latawiec Michał Skorupski Jan Styliński Październik 2013r.
motto: Porażka planowania, to planowanie porażki To fail to plan is to plan to fail. Brian Wood, B. (2003) 'Approaching the care free building'
założenia projekty przyjęte do realizacji wpisują się w szersze ramy dokumentów programowych (NSRO, PBDK 1i2, etc.); dokonano analizy niedoborów jako punkt wyjścia do zdefiniowania projektu
przygotowanie inwestycji - narzędzia po co stosować narzędzia? inwestor powinien zdecydować o zastosowaniu narzędzia zarządzania projektem (PCM, ZOPP, PRINCE2, etc.); sposoby korzystania z narzędzi wspomagających zarządzanie porównanie metod stosowanych w rozwiniętych społeczeństwach inżynierskich;
przygotowanie inwestycji na przykładzie PCM PCM (Project Cycle Management), czyli zarządzanie cyklem projektu doświadczenia polskie 1993-2013 wady i zalety; gotowość administracji publicznej do wykorzystania narzędzi; kluczowe elementy realizacji inwestycji
PCM fazy implementacji
identyfikacja i opracowanie analiza interesariuszy; analiza wielokryterialna wraz z analizą wariantów; wybór optymalnego wariantu; FS & EIA, czyli Studium wykonalności wraz z oceną oddziaływania na środowisko; określenie kosztów realizacji (w tym środowiskowych i społecznych)
wybór autora Studium Wykonalności znaczenie SW w procesie inwestycyjnym; określenie celów, produktów i efektów; rola SW w trakcie procesu inwestycyjnego; rola SW w procesie ewaluacji jak SW przyczynia się do gromadzenia bazy wiedzy; metody wyboru autora SW
wybór modelu realizacji DBB / DB DBB (ang.design bid build) czyli zaprojektuj wybierz wykonawcę wybuduj, twz. metoda klasyczna; DB (ang. Desig and build) czyli zaprojektuj i wybuduj; PPP (partnerstwo publiczno prywatne); eksperyment: dostosuj i wybuduj (wykorzystanie posiadanych projektów, które wykonawca robót ma dostosować i wziąć odpowiedzialność za projekt)
DBB metoda klasyczna inwestor przygotowuje projekt co to znaczy?; wybór wykonawcy projektu; wybór wykonawców innych usług intelektualnych; co ma kluczowe znaczenie dla powodzenia metody klasycznej?
DBB - cechy zalety: najniższe koszty realizacji realizacja w założonym budżecie i czasie wady? / uwarunkowania: konieczność przygotowania bardzo dobrej dokumentacji projektowej; wysoka kompetencja inwestora; stosunkowo długi czas przygotowania inwestycji
DB - cechy projekty, w których zastosowanie DB ma uzasadnienie zalety: krótszy czas wyboru wykonawcy; możliwość elastycznego wyboru technologii; (teoretycznie) ryczałtowa wartość kontraktu. wady: wyższy koszt realizacji; niezbędna wysoka kompetencja zamawiającego
PPP PPP integruje powyższe typy kontraktów modelowo zakłada D&B oraz finansowanie i utrzymanie inwestycji (DBFO Design Build Finance Operate) Przeniesieniu ryzyka projektowego na partnera prywatnego odpowiada przeniesieniu na niego praw do modelowania strumienia przychodu bądź odpowiedzialności za utrzymanie standardu (dostępności) przez okres umowy (25-40 lat)
PPP Optymalizacja projektowo-kosztowautrzymaniowa (whole life cycle) Decyduje bilans całościowych, wieloletnich kosztów Gwarancja w istocie na cały okres umowy brak dotrzymania standardów/dostępności ograniczenie wynagrodzenia
zalety : dostosuj i wybuduj polski eksperyment Brak odpowiedzialności inwestora za poniesione koszty i dokumenty przekazane wykonawcy; delegacja wszystkich ryzyk na wykonawcę; wady : brak faktycznej wiedzy nt. kosztów realizacji; liczne roszczenia wykonawcy / spory
relacja pomiędzy kosztem projektu, a wzrostem kosztów robót kiedy definiujemy koszty w projekcie; jak i dlaczego koszty ulegają zmianie; jak minimalizować zjawisko wzrostu czasu i wartości kontraktu jak na bazie doświadczeń lepiej planować nawiązanie do PCM
przykład badań - projekty transportowe Badania przeprowadzone przez zespół Douglasa D. Gangberga (2007) przeanalizowano projekty Oklahoma Turnpike Authority (OTA) 72 projekty (łącznie 235 M$), z czego 13 projektów drogowych (łącznie 63,6M$) oraz 18 projektów mostowych (łącznie 26,5 M$) wartość projektów drogowych od 0,585M$ do 27,5M$ wartość projektów mostowych od 0,49M$ do 5,4M$
wzrost kosztów vs. koszty projektowania - mosty
wzrost kosztów vs. koszty projektowania - drogi