Zintegrowane Systemy Informatyczne Sprawy pozostawione same sobie, zmieniają się ze złych na jeszcze gorsze
Rozwór ZSI Formułowanie i wdrażanie strategii działania przedsiębiorstwa łącznie ze strategią rozwoju informatycznego wspomagania koniec lat 80 Opracowanie metodologii łączenia tych dwóch strategii z uwzględnieniem na poziomie strategicznym elementów: misja i produkty P, rynki, klienci analiza otoczenia - koncepcja pięciu sił Portera analiza potencjału firmy w tym informatycznego analiza technologii informatycznej Obejmuje analizę misji, monitorowanie otoczenia i analizę potencjału wewnętrznego w kontekście informatycznego wspomagania zarządzania procedura łączonego formułowania strategii przedsiębiorstwa i technologii informatycznej Analiza SWOT (Strengths Weaknesses Opportunities Threats mocne strony obiektu, słabe strony obiektu, szanse w otoczeniu, zagrożenia w otoczeniu) 2
Źródło [5] badanie otoczenia szanse i zagrożenia Analiza SWOT misja przedsiębiorstwa (Strengths Weaknesses Opportunities Threats) Badanie przedsiębiorstwa (mocne i słabe strony) wiedza o rynku trendy technologiczne szczegółowa struktura łańcucha wartości działania strategiczne Strategia rozwoju przedsiębiorstwa Strategia informatyzacji 3
Zadania systemów informatycznego zarządzania (SIZ) Wspomaganie procesów zarządzania przedsiębiorstwem rozumianego jako wieloetapowy sekwencyjny proces podejmowania decyzji Gwałtowny rozwój SIZ ich właściwości strukturalnych i funkcjonalnych, stymulowany rozwojem metod i środków technicznych informatyki wykształcił grupy systemów klasyfikowanych wg: problemów zastosowania człowiek i jego otoczenie rodzaj użytkowników (centralni, terenowi ) Istota: rozwiązanie organizacyjno-sprzętowo-programowe zakres realizowanych funkcji (planistyczne, ewidencyjne, rozliczeniowe) rodzaju i rozmieszczenia sprzętu komputerowego technologii przetwarzania danych (klasyczne zbiory, bazy danych) 4
Rozwój systemów informatycznego zarządzania (SIZ) Ewolucyjny charakter taki jak zagadnień informatyzacji systemy ewidencyjno transakcyjne - lata 60 systemy informacyjno-decyzyjne - lata 70 systemy wspomagania decyzji - lata 80 systemy eksperckie - lata 90 systemy sztucznej inteligencji - lata roku 2000 zintegrowane systemy informatyczne - lata roku 2000 5
Zintegrowany System Informatyczny (ZSI) ZSI MARKETING Modułowo zorganizowany system informatyczny, obsługujący wszystkie sfery działalności przedsiębiorstwa PLANOWANIE ZAOPATRZENIE TECHNICZNE PRZYGOTOWANIE PRODUKCJI DYSTRYBUCJA SPRZEDAŻ GOSPODARKA REMONTOWA KSIĘGOWOŚĆ I FINANSE GOSPODARKA ZASOBAMI LUDZKIMI dla konkretnego przedsiębiorstwa Uwzględnienie specyfiki rozwiązań organizacyjno -technicznych (produkcja, usługi, handel) decyduje zakres funkcjonalny ZIS 6
Podstruktury systemów informatycznego zarządzania (SIZ) Kryteria: - cele, funkcje i zadania systemu - dane i algorytmy ich przekształcania - techniczne środki przetwarzania danych - lokalizacja środków technicznych struktura funkcjonalna SIZ Różnorodność składników SIZ pozwala na wskazanie kryteriów identyfikacji podstruktur struktura informacyjna struktura organizacyjna struktura techniczna struktura realizacyjna SIZ 7
Podstruktury systemów informatycznego zarządzania (SIZ) struktura funkcjonalna Nadrzędna wskazująca na specyfikę rozwiązań organizacyjno - technicznych - zbiór celów i funkcji systemu wraz z ich wzajemnymi zależnościami - element ustawiony podrzędnie do systemu zarządzania - zbiór elementarnych zadań wykonywanych na rzecz systemu zarządzania (podsystem, moduł, jednostka funkcjonalna, funkcja) struktura informacyjna - zbiory danych wejściowych - zbiory danych wyjściowych - zbiory danych przechowywanych, obecnych w systemie - algorytmy przetwarzania danych 8
Podstruktury systemów informatycznego zarządzania (SIZ) struktura organizacyjna charakteryzuje terytorialne rozmieszczenie składników systemu - rozmieszczenie podsystemów, modułów, funkcji (elementy struktury funkcjonalnej) - rozmieszczenie zbiorów danych i oprogramowania (elementy struktury informacyjnej) - rozmieszczenie środków technicznych dla zbierania, przechowywania, przetwarzania i udostępniania danych (elementy struktury technicznej) struktura techniczna - środki techniczne i oprogramowanie systemowe realizujące działania obejmujące: zbieranie i kompletowanie danych, ich zapisywanie, przechowywanie, prezentowanie, przekształcanie, udostępnianie, przesyłanie itp. 9
Struktura Zintegrowanego Systemu Informatycznego (ZSI) portale moduły funkcje raporty wykresy zestawienia filie oddziały bazy danych Zasoby sprzętowe hurtownie danych struktura funkcjonalna struktura organizacyjna struktura techniczna Struktura przestrzenna rozwiązania sieciowe 10
Integracja w systemach informatycznego zarządzania (SIZ) Typy integracji SIZ - projektowa Przedmiotem integracji są: funkcje użytkowe, dane, środki techniczne (ujednolicony system haseł, kodów, klasyfikacji, nazw dokumentów dla unifikacji założeń analitycznych i projektowych SIZ) - organizacyjna (restrukturyzacja przedsiębiorstwa pod kątem optymalizacji przetwarzania danych. Koordynacja funkcji i celów poszczególnych poziomów systemu, kanałów przesyłania oraz identyfikacja źródeł informacji) - techniczna (stosowanie na potrzeby SIZ współpracujących ze sobą elementów sprzętu i oprogramowania) 11
Zakres Zintegrowanego Systemu Informatycznego (ZSI) (1) Zintegrowany system informatyczny klasy ERP (Enterprise Resource Planning planowanie zasobów przedsiębiorstwa) można określić jako system optymalizujący procesy biznesowe zachodzące we wnętrzu jak i najbliższym otoczeniu przedsiębiorstwa poprzez oferowanie gotowych narzędzi automatyzujących wymianę danych z kooperantami w całym łańcuchu logistycznym. Cechy: - kompleksowość funkcjonalna ( wszystkie sfery działalności techniczno ekonomicznej firmy realizowana w ramach struktury funkcjonalnej) - integracja danych i procesów ( wymiana danych wewnątrz jak i otoczeniu obiektu realizowana w ramach struktury informacyjnej) - skalowalność (dostosowanie rozwiązań sprzętowo programowych do potrzeb obiektu i ich dynamiczne dopasowywanie się przy zmiennych wymaganiach - otwartość ( gwarantuje zdolność systemu do rozszerzania o nowe moduły oraz łączenia poprzez interfejsy z systemami zewnętrznymi 12
Zakres Zintegrowanego Systemu Informatycznego (ZSI) (2) - zaawansowanie merytoryczne ( informatyczne wspomaganie procesów informacyjno decyzyjnych z wykorzystaniem mechanizmów ekstracji, i agregacji danych, wariantowania, optymalizacji, prognozowania itp. a także praktyczne oparcie systemu m. in. na: zarządzaniu z dostawami dokładnie na czas JiT Just in Time sterowaniu produkcją zgodnie z standardami MRP II Manufacturing Resource Plannig planowanie aasobów produkcyjnych MRP II Plus Money Resource Planning rozwinięcie MRP II o procedury finansowe kompleksowym zarządzaniu jakością TQM Total Quality Management) - zaawansowanie technologiczne ( zgodność z aktualnymi stadardami sprzętowo programowymi migracja ma nowe platformy sprzętu komputerowego, systemów operacyjnych, mediów i protokołów komunikacyjnych) - zgodność (zgodność z polskimi przepisami jak ustawa o rachunkowości czy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy wykorzystaniu technologii informatycznej) 13
Zintegrowany System Informatyczny Idea systemu CIM (Computer Integrated Integrated Manufacturing) Architektura systemu CIM CIM CAD BIS MRP II/ERP FMSs ZSI realizujący ideę systemu CIM w PP stanowi połączenie zautomatyzowanego systemu produkcji z funkcjami planowania, finansowania, zaopatrzenia, zbytu, zarządzania zasobami ludzkimi CAM BIS (Business Information System) gospodarczy system informacyjny relizowany z pomocą MRP II/ ERP zawiera: - planowanie i zarządzanie produkcją -zarządzanie zdolnościami produkcyjnymi - zarządzanie zaopatrzeniem, zapasami, dostaw. -zarządzanie zasobami finansowymi i ludzkimi CAD (Computer Aided Design) komputerowe wspomaganie projektowania CAM (Computer Aided Manufacturing) komputerowe wspomaganie produkcji łączące planowanie wykonania produkcji i projektowania procesów produkcyjnych FMSs (Flexible Manufacturing Systems) elastyczne systemy produkcji obejmujące obróbkę mechaniczną, montaż, magazynowanie, transport, podawanie materiałów, 14 harmonogramowanie, bilansowanie sterowanie jakością.
Poziomy planowania w systemie MRP II Planowanie produkcji określonych wyrobów (świadczenia określonych usług) dokładnie w wymaganej ilości oraz na czas ich zapotrzebowania Zarządzanie popytem (prognozy i zamówienia) planowanie sprzedaży i produkcji planowanie zapotrzebowania na zasoby tworzenie głównego harmonogramu produkcji szacowanie zdolności produkcyjnych Harmonogramowanie montażu planowanie potrzeb materiałowych planowanie zdolności produkcyjnych zakup materiałów i usług zarządzanie warsztatem produkcyjnym planowanie prac na stanowisku roboczym 15
Poziomy planowania w systemie MRP II Planowanie produkcji określonych wyrobów (świadczenia określonych usług) dokładnie w wymaganej ilości oraz na czas ich zapotrzebowania Podstawowe poziomy planowania w systemie MRP II - planowanie działalności gospodarczej, przychodów i sprzedaży - planowanie produkcji i sprzedaży (SOP Sales Operation Planning) - planowanie podstawowych wyrobów lub zespołów główny harmonogram produkcji (MPS- Master Production Scheduling) - planowanie potrzeb materiałowych (MRP Material Requirements Planning) - planowanie i sterowanie produkcją (SFC - Shop Floor Control) 16
Spełnienie wymogów MRP II wariant minimalny - planowanie sprzedaży, zarządzanie popytem, planowanie potrzebnych zasobów, wstępne planowanie zdolności produkcyjnych, połączenia do modułów finansowych wariant rozwinięty dochodzą dodatkowo moduły harmonogramowania spływu produkcji, zarządzanie stanowiskiem roboczym, planowanie zasobów dystrybucyjnych, zarządzanie pomocami warsztatowymi, moduły pomiaru i symulacji Wariant pełny dodatkowo: zarządzanie zmianami konstrukcyjnymi i technologicznymi, integracja z systemami CAD/CAM, zarządzanie remontami, jakością, dystrybucją, rachunkowość zarządcza, zarządzanie strumieniami środków płatniczych, multimedia, przeglądarki baz danych itp. Standard MRP II jest ekonomicznie uzasadniony przy produkcji wyrobów powtarzalnych o wysokim stopniu złożoności, wytwarzanych w wielu odmianach na bazie wspólnego zbioru surowców i półfabrykatów 17
Ewolucja rozwiązań systemów MRP II MRP (Material Requirements Planning) planowanie potrzeb materiałowych MRP II (Manufacturing Resource Planning) planowanie zasobów produkcyjnych ERP (Enterprise Resource Planning) planowanie zasobów przedsiębiorstwa (określany czasem jako MRP III (Money Resources Planning) lub MRP II Plus; jest rozwinięciem MRP II o procedury finansowe (cach flow, rachunek kosztów działania) ERP II Rozwinięta wersja ERP z pełnym wykorzystaniem technologii internetowych i standardu języka XML (Extensible Markup Language (rozszerzalny język znaczników) oraz rozwiązań mobilnych Dalej powiązanie MRP II z systemem zarządzania w P. 18
zarządzanie finansami rejestr należności rachunkowość przedsiębiorstwa księga główna rachunkowości finansowej i zarządczej rejestr zobowiązań rachunek kosztów baza danych Indeks elementów; materiałów; półprodukt.; gotowych wyrobów; dane planistyczne cykl, wielkość partii, ewidencja zapasu elementów; ewidencja potrzeb zaopatrzenie materiałowe harmonogram spływu produkcji gotowej plan potrzeb mat. I półfabr. pomiar jakości strategiczny biznes plan przedsiębiorstwa kroczący plan sprzedaży zamówienia prognozy kroczący plan produkcji zgrubny plan wykorzystania zdolności prod. szczegółowy plan wykorzystania zdolności prod. produkcja zadania dla produkcji Kontrola realizacji zadań produkcji baza danych zestawienie planistyczne produkcji zestawienie zasobów produkcyj. Struktury wyrobów Wydziały Centra robocze Marszruty technologi. Normatywy kosztowe elementów zarządzanie strategiczne zarządzanie taktyczne zarządzanie operacyjne, realizacja harmono. warszta. i zaopatrze.
Rozwiązania typu ZSI zestaw modułów Praktyczne rozwiązania klasy ZSI obejmują pełen zakres funkcjonowania obiektu gospodarczego - rejestr główny ( utrzymuje dane finansowe przedsiębiorstwa) - rejestr sprzedaży ( obejmuje odbiorców oraz dokumenty sprzedaży i związane z nimi płatności) - rejestr zakupów (zobowiązania) (rejestr zobowiązań wynikających z zakupów towarów i usług) - środki trwałe ( obsługa procesów związanych z obsługą środków trwałych) - gospodarka materiałowa ( dane o każdym materiale, surowcu, produkcie, towarze umożliwiając zarządzanie zasobami magazynowymi) - obsługa zakupów ( wspomaga cykl zakupów od zamawiania przez magazyn do rozliczenia oraz dostawy z fakturą) - obsługa sprzedaży ( wsparcie od rejestracji zamówień, obsługę zwrotów i reklamacji z wystawianiem faktur korygujących) 20
Rozwiązania typu ZSI zestaw modułów(2) Praktyczne rozwiązania klasy ZSI obejmują pełen zakres funkcjonowania obiektu gospodarczego - planowanie ogólne działalności ( włącznie z planowaniem produkcji, zakupów, transportu, dystrybucji) -zarządzanie baza danych produkcyjnych ( obejmuje bazę danych o materiałach, półproduktach i produktach, metodach wytwarzania, stanowiskach roboczych, operacjach i narzędziach) - wspomaganie produkcji ( zawiera analizy stanowiskami roboczymi łącznie z kontrolą produkcji) - planowanie zdolności produkcyjnych ( obliczanie obciążenia i możliwości każdego stanowiska pracy) -zarządzanie zasobami ludzkimi ( ewidencja, płace, socjalne, szkolenia) - elektroniczna wymiana danych ( wsparcie dla wymiany danych z partnerami) - analizy i raporty ( analizy danych wspomagających funkcjonowanie przedsiębiorstwa prognozowanie popytu, sprzedaż w czasie rzeczywistym) 21
Model systemu CIM (wg firmy DEC) CELE I STRATEGIA ROZWOJU PRZEDIĘBIORSTWA MARKETING FINANSE I KSIĘGOWOŚĆ PROJEKTOWANIE PRODUKTÓW SPRZEDAŻ HARMONOGRAMOWANIE PRODUKCJA I MONTAŻ SYSTEM JAKOŚCI ZARZĄDZANIE ZDOLNOŚCIAMI PRODUKCYJNYMI I MATERIAŁOWYMI EKSPEDYCJA MAGAZYNOWANIE WYROBY GOTOWE Gdzie: przepływ informacji, MATERIAŁY I PÓŁPRODUKTY przepływ materiałów, półproduktów, produktów
Przykłady systemów ERP - R/3 SAP ( światowy standard niemieckiej firmy SAP) - mysap Business Suite ( środowisko czasu rzeczywistego SAP) - Oracle Application ( internetowa wersja kolejnych modułów E-Business Suite ) -System Baan( pięć modułów obejmujących całość procesów przedsiębiorstwa Holandia) - Pakiet Impuls ( system rozwijany przez spółkę BPSC Finanse-Księgowośćkoszty- kadry-płace- środki trwałe, sprzedaż i dystrybucja, produkcja, gospodarka materiałowa, gospodarka remontowa, CRM,) - Oracle Collaboration Suite ( komunikacja i zarządzanie treścią poczta elektroniczna, poczta głosowa, terminarz, system współużytkowania plików, wyszukiwarka, itp.) 23
Sprzężenie zwrotne w systemach MRP II MRP II (Manufacturing Resource Planning) narzędzie organizacyjne możliwe do wdrozenia dzięki gwałtownemu rozwojowi technologii informatycznych - pozwala na kompleksowe sterowanie procesem zarządzania i organizacji produkcji w sprzężeniu zwrotnym. ERP (Enterprice Resource planning) - jest rozszerzeniem MRP II o takie procedury jak: rachunek kosztów, rachunkowość zarządcza, controling, cashflow, naleąności i zobowiązania, środki trwałe. SZJ (System Zarządzania Jakością) narzędzie organizacyjne pozwalające na podniesienie jakości przedsiębiorstw 24
INFORMATYZACJA PRZEDSIĘBIORSTW Zamknięta pętla zarządzania MRP II POZIOM STRATEGICZNY Planowanie działalności Planowanie sprzedaży POZIOM TAKTYCZNY Główny harmonogram Planowanie materiałowe zamówienia stany magazynu POZIOM OPERACYJNY Sterowanie wytwarzaniem Sterowanie zaopatrzeniem Planowanie produkcji tak Plan zdolności produkcyjnych Dane techn. produkcji tak Śledzenie przebiegu produkcji Czy zasoby są OK? Czy plan jest OK? nie nie
INFORMATYZACJA PRZEDSIĘBIORSTW Budowa systemu ERP Menadżerowie i akcjonariat Raporty KLIENCI Sprzedaż oraz dystrybucja dział sprzedaży oraz obsługi serwisowej Serwis Centralna baza danych Finanse Wytwarzanie Ewidencja oraz zaopatrzenie Administratorzy systemu i pracownicy dostawcy Administracja Rynek pracy