Wykład 1 Kreacja pieniądza 1960 1970 1980 1990 2000
Co stanowi podaż pieniądza?
Bilans banku komercyjnego Kredyty Płynne rezerwy banków Bilans banku centralnego Depozyty gospodarstw domowych Depozyty przedsiębiorstw Gotówka w obiegu Podaż pieniądza Nawet emisja pieniądza papierowego przez bank centralny nie wynika z jego decyzji, lecz jest efektem decyzji banków komercyjnych o zamianie na gotówkę części ich płynnych rezerw banków w banku centralnym.
Inwestycje w kapitał produkcyjny i nieruchomości Bieżące wydatki na towary i usługi Fundusze inwestycyjne Banki hipoteczne Akcje i obligacje firm Kredyty hipoteczne Banki komercyjne Kredyty dla firm i gospodarstw domowych Udziały Listy zastawne Depozyty gospodarstw domowych i firm Oszczędności lokowane w funduszach inwestycyjnych i emerytalnych Dochody z pracy i lokat kapitałowych
Gdzie następuje kreacja pieniądza?
Płynne rezerwy Bilans banku komercyjnego Kredyty krótkoterminowe Depozyty wpłacone przez klientów banków Depozyty wykreowane kredytem bankowym
Bank 1 Kredyt dla firmy B Wpłata na rachunek firmy A Bank 2 Kredyt dla firmy D Wpłata na rachunek firmy C Bank 3 Kredyt dla firmy F Wpłata na rachunek firmy E
Bilans banku centralnego Rezerwy walutowe Pożyczki płynnościowe Płynne rezerwy
QE nie oznacza drukowania pieniędzy przez bank centralny Bilans banku centralnego Rezerwy walutowe Pożyczki płynnościowe Płynne rezerwy Obligacje skarbowe Płynne rezerwy
Jak zmienia się bilans banku centralnego w wyniku wypłat gotówki przez banki komercyjne?
Bilans banku centralnego Rezerwy walutowe Pożyczki płynnościowe Płynne rezerwy Gotówka Baza monetarna obiegu
Jaką rolę w kreacji pieniądza odgrywają banki centralne?
Kredyty krótkoterminowe Bank komercyjny Depozyty bieżące Uzupełnianie depozytów z dochodów bieżących Popyt na płynne rezerwy Płynne rezerwy banków komercyjnych w banku centralnym Konieczność umożliwienia klientom banków dokonywania: Wypłat gotówkowych Wypłat bezgotówkowych System płatniczy
Dlaczego bankom komercyjnym wystarczy stosunkowo mała ilość płynnych rezerw, by mogły realizować wszystkie zlecenia płatnicze swych klientów?
Bilans banku centralnego Rezerwy walutowe Pożyczki płynnościowe Płynne rezerwy Gotówka System płatniczy
Co wystarczy mieć, by móc emitować pieniądz?
Jaką rolę pełni polityka pieniężna?
Polityka pieniężna Podaż pieniądza Wielkość wydatków
Do czego należy dostosowywać podaż pieniądza?
Milton Friedman sformułował fundamentalną zasadę prowadzenia polityki pieniężnej, która mówi, że bank centralny powinien dostosowywać podaż pieniądza do popytu na pieniądz zgodnego z potencjalnym tempem wzrostu PKB
Pieniądz nie musi mieć pokrycia ani w złocie ani w czymkolwiek innym. Dlaczego?
Polityka pieniężna Podaż pieniądza Wielkość wydatków D + G
Czy Milton Friedman miał rację, gdy zakładał, że można kontrolować podaż pieniądza poprzez kontrolę bazy monetarnej?
Baza monetarna Podaż pieniądza
Podaż pieniądza Baza monetarna
The base multiplier in reality works in reverse, determining R, not M. It is not uncommon to find textbooks incorporating standard base multiplier, wherein the central bank is supposed to control R in order to determine M C. A. E. Goodhart, A Steadfast Refusal to Face Facts, Economica, Volume 76, The Continuing Muddles of Monetary Theory: Supplement 1, October 2009, pp. 821-830(10)
Monetaryści vs. Banki centralne Virtually every monetray economist believes that the central bank can control the money supply base. Almost all those whoe have worked in a central believe that this view is totally mistaken. Charles A. E. Goodhart (1994) What Shoudl Central Banks Do? What Should Be Their Macfroeconomic Objectives and Operations? The Economic Journal, vol. 104, No. 427, November, pp. 1424-1436
Kreacja pieniądza jest efektem akcji kredytowej banków komercyjnych PRZEDSIĘBIORSTWA/ GOSPODARSTWA DOMOWE BANKI KOMERCYJNE Zapas środków płatniczych Fundusze własne Fundusze pożyczone R Kredyty obrotowe Zapas środków płatniczych M S C M S Y M D
Czy banki centralne emitują pieniądz? BANK CENTRALNY BANKI KOMERCYJNE Rezerwy walutowe Pożyczki dla banków Środki na rachunkach bieżących banków Płynne rezerwy banków
Zakup obligacji skarbowych na rynku wtórnym BANK CENTRALNY BANKI KOMERCYJNE Rezerwy walutowe Pożyczki dla banków Środki na rachunkach bieżących banków Płynne rezerwy banków Zakup obligacji skarbowych Wzrost płynnych rezerw
Załamanie mnożnika pieniężnego BIS. Jaime Caruana, Global liquidity: where we stand? Bank of Korea annual conference, 4 June 2013
Jak bank centralny kształtuje podaż pieniądza, jeśli nie kontroluje jej poprzez kształtowanie bazy monetarnej?
Jak banki centralne kontrolują podaż pieniądza? NBP Podaż pieniądza Wydatki Akcja kredytowa banków i
Y NBP M D C M S R i
Y NBP M D C M S R MNOŻNIK KREDYTOWY
SPŁATY NETTO ZADŁUZENIA (BALANCE SHEET RECESSION) ILOŚCIOWE LUZOWANIE POLITYKI PIENIĘŻNEJ ZALAMANIE BOOMU KREDYTOWEGO/ STRATY BANKÓW ZATRZYMANIE AKCJI KREDYTOWEJ i KREACJI PIENIĄDZA STAGNACJA CZYNNIKI STRUKTURALNE STRATY BILANSOWE BANKÓW EKSPANSJA FISKALNA
Haruhiko Kuroda, Overcoming deflation and after, Speech at the Meeting of Japan Business Federation, Tokyo, 25 December 2013
Co robić, jeśli zerowy poziom stóp procentowych nie powoduje wzrostu akcji kredytowej?
Balance sheet recession SPŁATY NETTO KREDYTÓW STAGNACJA GOSPODARCZA RELATYWNY NADMIAR OSZCZĘDNOŚCI EKSPANSJA FISKALNA ZYSKI FIRM LOKOWANE W BANKACH
Christoph A. Schaltegger, Martin Weder (2013) Will Europe Face a Lost Decade? A Comparison with Japan s Economic Crisis, CREMA Working Paper no. 2013-03
Czy nastąpi nieobliczalna w skutkach plajta japońskiego rządu?
Czy bank centralny może stać się 44 niszczarką długu publicznego?
Dlaczego zakupy obligacji przez Bank Japonii rosną szybciej niż rośnie zadłużenie rządu?
BANK CENTRALNY Portfel obligacji skarbowych Zysk netto Oprocentowanie obligacji BUDŻET Zobowiązania z tytułu wyemitowanych obligacji skarbowych
Jak działa QE? www.telegraph.co.uk
Co może zrobić bank centralny, by uwolnić banki komercyjne od ponoszenia strat kapitałowych?
Banki komercyjne Portfel MBS greckich obligacji, etc. Ryzyko poniesienia dużych strat kapitałowych
Banki komercyjne Fed, ECB Płynne rezerwy (R) Portfel MBS greckich obligacji, etc. Płynne rezerwy (R)
QE Wzrost cen aktywów Efekt majątkowy (wzrost wydatków, popytu na kredyt i podaży pieniądza) Przełamanie pesymizmu oczekiwań Spadek długoterminowych stóp procentowych
QE Maria Fiorini Ramires, Joshua Shapiro (2014) Monthly US Economic Chartbook
Japończykom się nie udało... Christoph A. Schaltegger, Martin Weder, Will Europe Face A Lost Decade? A Comparison With Japan's Economic Crisis Center for Research in Economics, Management and the Arts Working Paper No. 2013-03, Zürich
Zyski Fed z QE: zaroiliśmy na wzrostach, które wygenerowaliśmy sami
QE Czy wzrost bazy monetarnej powoduje wzrost podaży pieniądza?
Skuteczność QE jako czynnika pobudzającego wzrost kredytu i podaży pieniądza USA 56 Fed balance sheet (2007=100) Bank lending (2007=100) 600 600 400 400 200 200 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 0
Skuteczność QE jako czynnika pobudzającego wzrost kredytu i podaży pieniądza Wielka Brytania 57 BoE balance sheet (2007=100) Bank lending (2007=100) 600 600 400 400 200 200 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 0
Skuteczność QE jako czynnika pobudzającego wzrost kredytu i podaży pieniądza strefa euro 58 ECB balance sheet (2007=100) Bank lending (2007=100) 300 300 200 200 100 100 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 0
Jak następuje kreacja pieniądza? Jako efekt akcji kredytowej banków komercyjnych Jako efekt bezpośredniego kredytowania rządu przez bank centralny ( sypanie pieniędzy z helikoptera ) Jako efekt bezpośredniego kredytowania przedsiębiorstw przez bank centralny (kupowanie obligacji firm na rynku pierwotnym)
Dlaczego bankom centralnym z nie wolno udzielać pożyczek rządom? BANK CENTRALNY BANKI KOMERCYJNE Rezerwy walutowe Pożyczki dla banków Środki na rachunkach bieżących banków Płynne rezerwy banków BUDŻET Zakup obligacji skarbowych Emisja pieniądza
Zakup obligacji firm na rynku pierwotnym BANK CENTRALNY BANKI KOMERCYJNE Rezerwy walutowe Pożyczki dla banków Środki na rachunkach bieżących banków Płynne rezerwy banków PRZEDSIĘBIORSTWA Zakup obligacji firm Wzrost podaży pieniądza
Czy, na ile i kiedy należy wykorzystywać pozostałe dwie możliwości kreacji pieniądza?
Czy i na ile należałoby się bać tego, że ECB zacząłby emitować pieniądz? www.telegraph.co.uk