Etyka filozoficzna Tryb studiów: stacjonarne i niestacjonarne. Wszystkie treści programowe przewidziane dla studiów stacjonarnych są realizowane na studiach niestacjonarnych. Wymiar godzin: 30 godzin (stacjonarne i niestacjonarne) Ogólna tematyka zajęć: Historia etyki poprzez prezentację fundamentalnych koncepcji etycznych w dziejach filozoii w starożytności, średniowieczu, czsach nowożytnych i współczesnych. Zagadnienia terminologiczno-systematyczne z zakresu etyki ogólnej. Główne problemy etyki szczegółowej. Przedmiot prezentuje przegląd najważniejszych koncepcji etycznych ze szczególnym uwzględnieniem ich znaczenia dla refleksji teologicznej. Grupa: III rok (studia stacjonarne) III rok (studia niestacjonarne) Liczba punktów ECTS: 4 (studia stacjonarne i niestacjonarne) Cele dydaktyczne przedmiotu: Cel poznawczy: zaznajomienie studentów z podstawowymi problematami z zakresu etyki (tak ogólnej, jak i szczegółowej) i historii etyki filozoficznej przy uwzględnieniu ich kontekstu teologicznego i historyczno-kulturowego oraz ukazanie znaczenia myśli etycznej dla rozwoju współczesnej myśli społecznej, politycznej i teologicznej. Celem nadrzędnym wykładu jest przygotowanie studentów do samodzielnej lektury tekstów filozoficznych z zakresu etyki oraz zaznajomienie z podstawowymi narzędziami interpretacji tekstu z zakresu etyki filozoficznej. Warunki uczestnictwa w zajęciach: wpisanie na semestr zgodnie z tokiem studiów Forma zajęć: Zajęcia mają formę wykładu Forma ukończenia: zajęcia kończą się egzaminem ustnym. Środki dydaktyczne: Wykład. Teksty źródłowe. Szczegółowa treść zajęć: Treści programowe: 1. Zagadnienia wstępne: pojęcie i cel etyki; etyka kodeksowa i sytuacyjna, ogólna i szczegółowa; prawo Hume a; przydawkowe i rzeczownikowe użycie terminu dobro; wina i odpowiedzialność. 2. Etyka starożytna. 3. Etyka patrystyczna i wczesnośredniowieczna. 4. Etyka późnośredniowieczna. 5. Etyka żydowska i arabska.
6. Etyka humanistyczna doby renesansu. 7. Etyka nowożytna: myśl francuska. 8. Etyka nowożytna: myśl niemiecka. 9. Etyka współczesna: egzystencjalizm. 10. Etyka współczesna: personalizm i filozofia dialogu. Zajęcia I (3 godz.) 1. Temat: Zagadnienia wstępne: pojęcie i cel etyki; etyka kodeksowa i sytuacyjna, ogólna i szczegółowa; prawo Hume a; przydawkowe i rzeczownikowe użycie terminu dobro; wina i odpowiedzialność. A. ogólne przedstawienie i. treści zajęć w semestrze, ii. metody przyjętej przy selekcji materiału oraz metody badawczej zastosowanej do analizy tekstów źródłowych, iii. założeń oraz celu B. wskazanie: i. głównych lektur wymaganych do zaliczenia przedmiotu, ii. oczekiwań wobec studentów, iii. wymagań egzaminacyjnych. C. krótka charakterystyka podstawowych zagadnień prezentowanych w czasie semestru D. przedstawienie założeń wstępnych wykładowcy. E. Przedstawienie: głównych założeń koncepcji etyki normatywnej; problemu przedmiotu materialnego i formalnego etyki; omówienie metody i związków etyki z innymi naukami filozoficznymi i szczegółowymi, ze szczególnym uwzględnieniem teologii. Etyka a moralność. Ustalenia terminologiczne. Etyka a etyki. Omówienie etyki kodeksowej i sytuacyjnej, etyki normatywnej i opisowej, ogólnej i szczegółowej. Omówienie zagadnienia winy i odpowiedzialności. Przydawkowe i rzeczownikowe rozumienie termin u dobry. A. zajęcia wstępne nie wymagają żadnej lektury ze strony studentów. B. literatura zalecana: T. Styczeń, Merecki J., ABC etyki, Lublin 1996; Szostek, Pogadanki z etyki, Częstochowa 1993; K. Wojtyła, Elementarz etyczny, Lublin 1983; F. Ricken, Etyka ogólna, Kęty 2001; Zajęcia II (3 godz.) 1. Temat: Etyka starożytna
Ogólne przedstawienie głównych stanowisk etyki starożytnej z naciskiem na etykę eudajmonistyczną i perfekcyjną. Zajęcia III (3 godz.) 1. Temat: Etyka patrystyczna i wczesnośredniowieczna Omówienie głownych stanowisk filozoficznoetycznych, ze szczególnym podkreśleniem etyki eudajmonistycznej, kodeksowej (dekalog) oraz zagadnienia intencji moralnej syntetyczny charakter zajęć wymaga dobrej znajomości całości materiału, a więc wszystkich lektur wymaganych i zalecanych w czasie Zajęcia IV (3 godz.) 4. Temat: Etyka późnośredniowieczna 5. Charakterystyka treści zajęć: Prezentacja podstawowych problemów etyki średniowiecznej, ze szczególnym uwzględnieniem etyki scholastycznej i etyki słusznego osądu. 6. Literatura: Zajęcia V (3 godz.) 1. Temat: Etyka Żydowska i Arabska Prezentacja średniowiecznych żydowskich i arabskich koncepcji etycznych. Odniesienia do świętych tekstów obu religii Biblii i Koranu.
i. syntetyczny charakter pierwszych zajęć wymaga dobrej znajomości całości materiału, a więc wszystkich lektur wymaganych i zalecanych w czasie Zajęcia VI (3 godz.) 1. Temat: Etyka humanistyczna doby renesansu Prezentacja renesansowych koncepcji etycznych, podkreślających ich antropologiczny charakter. Próba uchwycenia sensu tzw. zwrotu humanistycznego. b. Literatura dla wykładowcy Zajęcia VII (3 godz.) 1. Temat: etyka nowożytna: myśl francuska Przentacja nowożytnej myśli etycznej obszaru francuskiego, ze szczególnym uwzględnieniem Kartezjusza, Pascala oraz myśli oświecenia. i. syntetyczny charakter pierwszych zajęć wymaga dobrej znajomości całości materiału, a więc wszystkich lektur wymaganych i zalecanych w czasie Zajęcia VIII (3 godz.)
1. Temat: Etyka nowożytna: myśl niemiecka Prezentacja niemieckiej etyki nowożytnej ze szczególnym uwzględnieniem etyki Kanta i jego koncepcji imperatywu kategorycznego. Zajęcia IX (3 godz.) 1. Temat: etyka współczesna: aksjologiczna i egzystencjalistyczna Prezentacja etyki współczesnej poprzez pryzmat egzystencjalizmu (Kierkegaard, Schopenhauer, Nietzsche, Sartre, Camus, Heidegger) oraz aksjologii (Brentano, Meinong, Scheler, Hartmann). Zajęcia X (3 godz.) 1. Temat: Etyka współczesna: personalizm i filozofia dialogu. Prezentacja współczesnej myśli etycznej poprzez pryzmat personalizmu (Maritaine, Wojtyła, Mounier) i filozofii dialogu (Buber, Levinas, Tischner, Marcel)