Nazwa modułu: Rok akademicki: 2014/2015 Kod: HKL-2-305-KW-s Punkty ECTS: 4 Wydział: Humanistyczny Kierunek: Kulturoznawstwo Specjalność: Komunikacja wizualna i projektowanie graficzne Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 3 Strona www: Osoba odpowiedzialna: prof. dr hab. Pasek Zbigniew (pasek@agh.edu.pl) Osoby prowadzące: prof. dr hab. Pasek Zbigniew (pasek@agh.edu.pl) prof. dr hab. Pasek Zbigniew (pasek@agh.edu.pl) Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 Uczestnicy kursu zdobędą wiedzę o zróżnicowaniu religijnym współczesnego świata, poznają zasady wiary najważniejszych religii świata i współczesnych ruchów religijnych. KL2A_W03, KL2A_W04, KL2A_W06, KL2A_W09, KL2A_W11, KL2A_W12 M_W002 wiedzę o tak ważnym komponencie kultury jakim jest religia. Poznają historię i dziedziny religioznawstwa jako tej dziedziny współczesnej humanistyki, która zajmuje się wszechstronnym opisem życia religijnego. KL2A_W03, KL2A_W04, KL2A_W06, KL2A_W07, KL2A_W11, KL2A_W12 Umiejętności M_U001 umiejętności odróżniania przekonań religijnych różnych religii. Potrafią rozpoznawać ich symbolikę religijną. Uczą się odpowiednich zachowań w różnych kontekstach kulturowych. KL2A_U01, KL2A_U02, KL2A_U03, KL2A_U04, KL2A_U05, KL2A_U06, KL2A_U08, KL2A_U16 1 / 5
Kompetencje społeczne M_K001 Kurs jako całość wyrabia postawy tolerancyjne poprzez zrozumienie wielości postaw religijnych i różnorodności uwarunkowań kulturowych samego zjawiska religii. KL2A_K09 Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć Wykład audytoryjne laboratoryjne projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne terenowe warsztatowe Inne E-learning Wiedza M_W001 M_W002 Umiejętności M_U001 Uczestnicy kursu zdobędą wiedzę o zróżnicowaniu religijnym współczesnego świata, poznają zasady wiary najważniejszych religii świata i współczesnych ruchów religijnych. wiedzę o tak ważnym komponencie kultury jakim jest religia. Poznają historię i dziedziny religioznawstwa jako tej dziedziny współczesnej humanistyki, która zajmuje się wszechstronnym opisem życia religijnego. umiejętności odróżniania przekonań religijnych różnych religii. Potrafią rozpoznawać ich symbolikę religijną. Uczą się odpowiednich zachowań w różnych kontekstach kulturowych. Kompetencje społeczne M_K001 Kurs jako całość wyrabia postawy tolerancyjne poprzez zrozumienie wielości postaw religijnych i różnorodności uwarunkowań kulturowych samego zjawiska religii. Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) 2 / 5
Wykład Kurs będzie stanowił zaawansowane rozwinięcie kursu podstawowego (Religioznawstwo) ze studiów licencjackich. Na jego treść składać się będą omówienia najważniejszych węzłowych problemów, jakie pojawiają się podczas omawiania relacji między religią a innymi dziedzinami współczesnej kultury, literaturą, sztuką, z jednej strony, ale i technologią i współczesnymi dziedzinami życia społecznego (polityką, prawem czy ekonomią) z drugiej. Podczas kursu omówimy zróżnicowane formy oddziaływania największych systemów religijnych współczesnego świata na jego codzienność. Tematyka zajęć: 1-2. Konflikty polityczne na tle religijnym. Konflikty: a/ islamsko chrześcijańskie; b/ hinduistyczno-islamskie; c/ front protestancko katolickie; d/ judaistycznomuzułmańskie; (Irlandia Północna, Sudan, Sri Lanka, Liban, Izrael i Bliski Wschód, Irak i in.); Geneza fundamentalizmu jako zjawiska historycznego; fundamentalizm: hinduski, żydowski, muzułmański i chrześcijański (geneza, aktywność, praktyki, mapa aktywności) 3. Narodowość a religia, tożsamość narodowa a tożsamość religijna, religie narodowe i religie uniwersalistyczne, ponadnarodowe dążenia współczesnej myśli religijnej (judaizm i myśl A.Heschela, hinduizm ruch teozoficzny i neohinduizm; chrześcijaństwo), nacjonalizm a religia (nacjonalizm chrześcijański i neopogański). 4. Religia a ekonomia i sprawy społeczne (nierówności społeczne a dyskurs religijny, teologia wyzwolenia, religie wobec handlu, religijne zasady bogacenia się, religijne motywy w repertuarze np. sieci handlowych sprzedaży bezpośredniej) 5. Religie a wizja idealnego państwa, mity i rytuały polityczne, dyspensacjonalizm ewangelikalny, współczesne ruchy millenarystyczne i mesjanistyczne 6. Religie a węzłowe zagadnienia bioetyki (aborcja, kontrola narodzin, transplantacje, eugenika, eksperymenty na zwierzętach i in.) 7. Religie wobec mniejszości; geneza idei tolerancji; postawy wobec kobiet, mniejszości seksualnych, 8 Współczesne prawodawstwo Zachodu wobec przekonań religijnych pola konfliktów. 9. Religia a przestrzeń, profilowanie krajobrazu z motywów religijnych, religijna ekologia, 10. Religia a sztuki wizualne, zakazy przedstawiania sacrum w religiach monoteistycznych, kanon, profanacje i prawo, możliwość obrazy uczuć religijnych. 11. Problem dobra i zła w religiach świata. 12. Duchowość holistyczna, antyinstytucjonalna; nowoczesne modalności wyrażania sakralności (duchowość niereligijna); nowe ruchy religijne i New Age; subkultury 13. Orientalizacja zachodniej religijności; religijność patchworku jako. 14. Religie i nowe media; cyberreligie, religie w sieci, problem ważności rytuałów wirtualnych, joke religions, (świątynie w Secend Life). 15. Dyskusja panelowa podsumowanie kursu. Kurs będzie stanowił zaawansowane rozwinięcie kursu podstawowego (Religioznawstwo) ze studiów licencjackich. Na jego treść składać się będą omówienia najważniejszych węzłowych problemów, jakie pojawiają się podczas omawiania relacji między religią a innymi dziedzinami współczesnej kultury, literaturą, sztuką, z jednej strony, ale i technologią i współczesnymi dziedzinami życia społecznego (polityką, prawem czy ekonomią) z drugiej. Podczas kursu omówimy zróżnicowane formy oddziaływania największych systemów religijnych współczesnego świata na jego codzienność. 3 / 5
Tematyka zajęć: 1-2. Konflikty polityczne na tle religijnym. Konflikty: a/ islamsko chrześcijańskie; b/ hinduistyczno-islamskie; c/ front protestancko katolickie; d/ judaistycznomuzułmańskie; (Irlandia Północna, Sudan, Sri Lanka, Liban, Izrael i Bliski Wschód, Irak i in.); Geneza fundamentalizmu jako zjawiska historycznego; fundamentalizm: hinduski, żydowski, muzułmański i chrześcijański (geneza, aktywność, praktyki, mapa aktywności) 3. Narodowość a religia, tożsamość narodowa a tożsamość religijna, religie narodowe i religie uniwersalistyczne, ponadnarodowe dążenia współczesnej myśli religijnej (judaizm i myśl A.Heschela, hinduizm ruch teozoficzny i neohinduizm; chrześcijaństwo), nacjonalizm a religia (nacjonalizm chrześcijański i neopogański). 4. Religia a ekonomia i sprawy społeczne (nierówności społeczne a dyskurs religijny, teologia wyzwolenia, religie wobec handlu, religijne zasady bogacenia się, religijne motywy w repertuarze np. sieci handlowych sprzedaży bezpośredniej) 5. Religie a wizja idealnego państwa, mity i rytuały polityczne, dyspensacjonalizm ewangelikalny, współczesne ruchy millenarystyczne i mesjanistyczne 6. Religie a węzłowe zagadnienia bioetyki (aborcja, kontrola narodzin, transplantacje, eugenika, eksperymenty na zwierzętach i in.) 7. Religie wobec mniejszości; geneza idei tolerancji; postawy wobec kobiet, mniejszości seksualnych, 8 Współczesne prawodawstwo Zachodu wobec przekonań religijnych pola konfliktów. 9. Religia a przestrzeń, profilowanie krajobrazu z motywów religijnych, religijna ekologia, 10. Religia a sztuki wizualne, zakazy przedstawiania sacrum w religiach monoteistycznych, kanon, profanacje i prawo, możliwość obrazy uczuć religijnych. 11. Problem dobra i zła w religiach świata. 12. Duchowość holistyczna, antyinstytucjonalna; nowoczesne modalności wyrażania sakralności (duchowość niereligijna); nowe ruchy religijne i New Age; subkultury 13. Orientalizacja zachodniej religijności; religijność patchworku jako. 14. Religie i nowe media; cyberreligie, religie w sieci, problem ważności rytuałów wirtualnych, joke religions, (świątynie w Secend Life). 15. Dyskusja panelowa podsumowanie kursu. Sposób obliczania oceny końcowej O ocenie decyduje 20 % praca pisemna i 80% egzamin Wymagania wstępne i dodatkowe Ogólna znajomość historii kultury i elementy wiedzy religioznawczej. Zalecana literatura i pomoce naukowe Encyklopedie: M.Eliade, I.P.Couliano, Słownik religii, różne wydania Encyklopedia religii świata, oprac. F.Lenoir, Y.Tardan-Masquelier, Warszawa 2002, t.1-2. Literatura do kursu: Barker E., Nowe ruchy religijne, Kraków 1997 Beckford J., Teoria społeczna a religia, Kraków 2006 Bezer P., Religia i globalizacja, Kraków 2005 Hervieu-Leger D., Religia jako pamięć, Kraków 1999 Kepel G., Zemsta Boga. Religijna rekonkwista świata, Warszawa 2010 Koseła K., Polak i katolik. Splątana tożsamość, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, 4 / 5
Warszawa 2003 Luckmann T., Niewidzialna religia. Problem religii we współczesnym społeczeństwie, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 1996 McGuire M.B., Religia w kontekście społecznym, Kraków 2012 Pasek Z., Nowa duchowość. Kulturowe konteksty, Kraków 2013. Problemy etyczne w tradycjach sześciu religii, red. P.Morgan i C.Lawton, Warszawa 1996 Rappaport R., Rytuał i religia w rozwoju ludzkości, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2007 Ruchy pogranicza religii i nauki jako zjawisko socjopsychologiczne, t.5, red.t.doktór, Warszawa 1996 Wróblewski P., Mobilizacja i konflikt etniczny. Miejsca święte mniejszości narodowych w Polsce, Warszawa 2007 Netografia: Encyclopedia of Religion and Society http://hirr.hartsem.edu/ency/ Religious Worlds http://www.religiousworlds.com/ The Internet Sacred Text Archive http://www.sacred-texts.com/index.htm Believe Religious Information Source http://www.mb-soft.com/believe/ Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu Nie podano dodatkowych publikacji Informacje dodatkowe Brak Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Udział w wykładach Samodzielne studiowanie tematyki zajęć lub kolokwium zaliczeniowe Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem Przygotowanie sprawozdania, pracy pisemnej, prezentacji, itp. Przygotowanie sprawozdania, pracy pisemnej, prezentacji, itp. Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 28 godz 20 godz 2 godz 1 4 ECTS 5 / 5