Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013 Wydział Psychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów: Psychologia Forma studiów: Stacjonarne Stopień studiów: Magisterskie, jednolite Specjalności: Psychologia kliniczno-sądowa Psychologia pracy, organizacji i zarządzania Psychologia edukacyjna i wychowawcza Profil: Ogólnoakademicki Kod kierunku: Psych 1 Przedmiot Nazwa przedmiotu Pomoc psychologiczna Kod przedmiotu WPINH Psych AJednolite magisterskies K7 12/13 Kategoria przedmiotu przedmioty kierunkowe Liczba punktów ECTS 7 Język wykładowy polski 2 Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów Semestr W C K S L I 6 28 0 0 0 28 0 Legenda: W Wykład; C Ćwiczenia/języki; K Konwersatorium; S Seminarium; L Laboratorium, Warsztaty; I Inne, Praktyki;
3 Cele przedmiotu Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Cel 1. Celem zajęć jest dostarczenie wiedzy na temat pomocy psychologicznej a badań i praktyki psychologa,pomocy psychologicznej, jako zachowania prospołecznego i jego uwarunkowania, relacji pomocy psychologicznej, pomocy ukierunkowanej na rozwój jednostki, w rozwiązywaniu kryzysów rozwojowych, sytuacji traumatycznych i kryzysowych, pomocy w zmniejszeniu i usunięciu zaburzeń, a także pomocy profesjonalnej oraz wsparcia społecznego i samopomocy. Cel 2. Celem jest również rozwijanie umiejętności związanych z rozpoznawaniem, klasyfikowaniem i rozwiązywaniem sytuacji trudnych i kryzysowych (sytuacje konfliktowe, kryzysy rozwojowe, sytuacje trudne, związane z niepełnosprawnością, hospitalizacją, bezrobociem) oraz posługiwaniem się adekwatnymi metodami pomocy psychologicznej i interwencji kryzysowej. 4 Wymaganie wstępne a. psychologia rozwojowa, procesy poznawcze, psychologia osobowości, diagnoza psychologiczna, psychologia emocji i motywacji, psychopatologia, 5 Modułowe efekty kształcenia MW1. Wiedza: student, który zaliczył przedmiot: definiuje pomoc psychologiczną, psychoterapię, interwencję w kryzysie, psychologiczną rehabilitację, opisuje zachowania prospołeczne,, altruistyczne, empatię, kontrakt pomagania, motywację pomagania, rozpoznaje zachowania prozdrowotne i antyzdrowotne, kryzys rozwojowy, sytuacje traumatyczne, scharakteryzuje relacje pomocy psychologicznej, wsparcie społeczne, zrelacjonuje wybrane zagadnienia samopomocy, sklasyfikuje rodzaje pomocy psychologicznej. zdefiniuje interwencję psychologiczną, kryzysy rozwojowe. MW2. Wiedza: student, który zaliczył przedmiot: analizuje zachowania pomocowe, relacje interpersonalne, diagnozuje sytuacje wymagające pomocy psychologicznej, promowania zdrowia, prewencji, wsparcia społecznego, interwenciji kryzysowej, nawiązuje relacje interpersonalną,klaryfikuje zgłaszany problem, ustala i respektuje kontrakt pomagania, dokonuje eksploracji problemów, ustala cele pomagania, stosuje techniki komunikowania: aktywne słuchanie, parafrazowanie, odzwierciedlenie, interpretowanie, werbalizacje, konfrontowanie, informowanie, podsumowanie oraz wybiera adekwatną metodę pomocy i udziela wsparcia społecznego. MU1. Umiejętności: student, który zaliczył przedmiot: diagnozuje sytuacje wymagające pomocy psychologicznej, promowania zdrowia, prewencji MK1. Kompetencje społeczne: student, który zaliczył przedmiot:jest świadomy konieczności stałego uaktualniania wiedzy, zachowuje krytycyzm, analizuje własne zachowanie, wykazuje postawe prospołeczną, okazuje szacunek i empatię wobec osób wymagajacych pomocy, przestrzega praw pacjenta i zdobytą wiedzę wykorzystuje do skutecznej pomocy w sytuacji kryzysowej lub trudnej. 6 Treści programowe Strona 2/6
Lp L1 Laboratorium, Warsztaty Tematyka zajęć Liczba godzin Opis szczegółowy bloków tematycznych 1. Wprowadzenie do problematyki pomocy psychologicznej. Rozróżnienie między sytuacją kryzysową, a sytuacją pomocy psychologicznej, podział sytuacji trudnych, psychologiczne cechy sytuacji kryzysowych, kryteria rozpoznawania kryzysów, ogólne ramy udzielania pomocy w sytuacji kryzysowej.. 2 godz. 2 Pomoc psychologiczna w sytuacjach trudnych interpersonalnie- konflikt. Nowoczesne ujęcie problematyki konfliktu - zalety rozwiązanej sytuacji konfliktowej, fazy konfliktu, iluzje związane z postrzeganiem partnera w konflikcie, metoda czterech kroków w rozwiązywaniu konfliktu. 3 godz. 3. Pomoc psychologiczna w sytuacji lęku społecznego. Doświadczanie lęku społecznego, rodzaje lęku społecznego, zachowania interpersonalne związane z lękiem społecznym, metody skutecznego pomagania w sytuacji lęku społecznego - trening umiejętności społecznych, ćwiczenia interakcji, terapie poznawcze, techniki relaksacyjne. 3 godz. 4. Pomoc psychologiczna w przypadku trudności wychowawczych (kryzysy rozwojowe). Przegląd najczęściej pojawiających się kryzysów rozwojowych, fazy kryzysów rozwojowych, proponowane metody pomocy. 3 godz. 5. Pomoc psychologiczna w przypadku urazów związanych z traumatycznymi wydarzeniami życiowymi. Obraz kliniczny Zespołu Stresu Pourazowego (PTSD), diagnoza zespołu stresu pourazowego, interwencja kryzysowa w sytuacji urazu, cechy interwencji kryzysowej w sytuacji urazu 3 godz.. 6.: Pomoc psychologiczna w sytuacji hospitalizacji i choroby somatycznej. Choroba somatyczna jako kryzys psychologiczny, hospitalizacja jako 28 sytuacja trudna, najważniejsze negatywne konsekwencje choroby i hospitalizacji, interwencja w kryzysie u pacjentów chorych somatycznie, interwencja w kryzysie w warunkach hospitalizacji, modele komunikacji i współpracy. 3 godz. 7. Pomoc psychologiczna w sytuacji samobójstwa, śmierci, żałoby. Postawy wobec śmierci a wiek, czynniki skłaniające do podejmowania aktów samobójczych, interwencja kryzysowa w sytuacji usiłowania popełnienia samobójstwa, fazy żałoby, sytuacja żałoby - jako sytuacja kryzysowa, oddziaływania psychologiczne w kontekście sytuacji żałoby - spojrzenie z perspektywy logoterapii. 3 godz. 8. Pomoc psychologiczna w sytuacji bezrobocia. Konsekwencje psychologiczne pozostawania bez pracy, model prywatnej przyszłości zawodowej, ukryte funkcje pracy, oddziaływania psychologiczne w stosunku do osób bezrobotnych, interwencja psychologiczna w przypadku bezrobocia. 3 godz. 9. Pomoc psychologiczna w przypadku braku asertywności. Obszary obniżonej asertywności, kwestionariusz do mierzenia kompetencji społecznych Anny Matczak, bariery asertywności, trening umiejętności wyrażania własnej asertywności, jako metoda radzenia sobie z tą trudną sytuacją. 3 godz. 10 Podsumowanie zajęć, podkreślenie najistotniejszych zagadnień dotyczących pomocy psychologicznej i interwencji w kryzysach. 2 godz. Razem 28 Strona 3/6
Lp W1 Wykład Tematyka zajęć Liczba godzin Opis szczegółowy bloków tematycznych Wykłady 1. Pomoc psychologiczna w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych. Pomoc psychologiczna a badania i praktyka psychologa klinicznego. 2 godz 2. Pomoc psychologiczna jako zachowanie prospołeczne i jego uwarunkowania. 3 godz. 3. Relacja pomocy psychologicznej. Pomaganie i jego uwarunkowania. Znaczenie profesjonalnych zachowań prezentacja i omówienie wybranych przykładów 28. 4 godz. 4. Pomoc profesjonalna a wsparcie społeczne i samopomoc. 4 godz. 5. Udział psychologa w promocji zdrowia. 3 godz. 6. Prewencja psychologiczna. 4 godz. 7. Interwencja kryzysowa. Kryzys emocjonalny. Indywidualna pomoc w kryzysie. 4 godz. 8 Poradnictwo psychologiczne. 2 godz. 9. Rehabilitacja psychologiczna osób niepełnosprawnych 2 godz. Razem 28 7 Metody dydaktyczne M8. Praca w grupach M16. Wykłady 8 Obciążenie pracą studenta Średnia liczba Forma aktywności godzin na zrealizowanie aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym: Godziny wynikające z planu studiów 56 Konsultacje przedmiotowe 25 Egzaminy i zaliczenia w sesji 6 Oddanie i omówienie pracy 1 Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym: Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej literatury 45 Opracowanie wyników 12 Przygotowanie raportu, projektu, prezentacji, dyskusji 30 Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca z całego nakładu pracy studenta 175 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 7 9 Metody oceny Ocena podsumowująca P5. Referat P7. Test jednokrotnego wyboru Warunki zaliczenia przedmiotu a. obecność, aktywnośc i uzyskanie wymaganej liczby punktów Kryteria oceny Strona 4/6
Na ocenę 3 Na ocenę 3.5 Na ocenę 4 Na ocenę 4.5 Na ocenę 5 uzyskanie minimalnej 67% liczby punktów i brak aktywności uzyskanie 73% liczby punktów słaba aktywność uzyskanie 78% liczby punktów oraz przeciętna aktywność uzyskanie 83% liczby punktów oraz dobra aktywność uzyskanie 88% liczby punktów oraz bardzo dobra aktywność 10 Macierz realizacji przedmiotu Modułowe efekty kształcenia dla przedmiotu MW1 MW2 MU1 MK1 Odniesienie do efektów kierunkowych K_ W16[++], K_ W17[++] K_ W16[++], K_ W17[++] K_ U14[++], K_ U15[++] K_ K09[++], K_ K10[++] Treści programowe Metody dydaktyczne Sposoby oceny W1 M16 P7 W1 M16 P7 L1 M8 P5 L1, W1 M8, M16 P5, P7 11 Wykaz literatury Literatura podstawowa: [1] D. Kubacka-Jasiecka, K. Mudyń (red.), Kryzys, interwencja i pomoc psychologiczna, Toruń, 2003, wyd. A. Marszałek [2] E. Wilczek-Rużyczka Komunikowanie się z chorym psychicznie., Lublin, 2002, Wyd. Czelej Sp.Zoo [3] E. Wilczek-Rużyczka,K. Czabanowska (red Jak motywować do zmiany zachowania? Trening motywacyjny dla studentów i profesjonalistów., Kraków, 2001, Wydawnictwo UJ, [4] G. Egan, Kompetentne pomaganie,, Poznań, 2002, wyd. Zysk i Ska [5] L.M. Brammer Kontakty służące pomaganiu., Warszawa, 1984, Wydawnictwo PTP [6] M. Leary, R. Kowalski Lęk społeczny,, Gdańsk 2001, wyd. GWP Literatura uzupełniająca: [1] E. Wilczek-Rużyczka, Empatia i jej rozwój u osób pomagających., Kraków, 2002, Wydawnictwo UJ, [2] K. Szczerbińska, E. Wilczek-Rużyczka (red) Jak promować zdrowy styl życia i zmieniać zdrowotne zachowania osób starszych, Kraków, 2010,. Wydawnictwo Zdrowie i Zarządzanie, 12 Informacje o nauczycielach akademickich Osoba odpowiedzialna za kartę dr hab. Ewa Wilczek-Rużyczka (kontakt: ewaroz0@poczta.onet.pl) Osoby prowadzące przedmiot dr hab. Ewa Wilczek-Rużyczka (kontakt: ewaroz0@poczta.onet.pl) Strona 5/6
Anna Stach-Borejko Maria Bazan Strona 6/6