SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY W DĘBOWEJ ŁĄCE SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI DĘBOWA ŁĄKA 2015 1
Profilaktyka jest chronieniem człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Celem jest ochrona ucznia, wychowanka przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju. Prowadzenie dziecka ku dojrzałości jest zarówno wychowaniem jak i profilaktyką. Czynniki ryzyka to wszystkie elementy, zwiększające prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych konsekwencji zaburzających prawidłowy rozwój. Należą do nich: - grupy rówieśnicze, - środowisko społeczne i normy w nim obowiązujące, kreujące dane wzorce zachowania, - niedojrzałość emocjonalna i społeczna dzieci i młodzieży, - środki masowego przekazu, - niewydolność wychowawcza rodziców / opiekunów prawnych. Czynniki chroniące; - pozytywna wież z rodzicami, - pozytywny stosunek do szkoły, - aktywne uczestnictwo w życiu szkoły, - wsparcie w trudnych sytuacjach życiowych. Szkolny Program Profilaktyki to projekt systemowych rozwiązań w środowisku szkolnym, uzupełniających wychowanie i ukierunkowanych na: - wspomaganie ucznia w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, - ograniczanie i likwidowanie czynników ryzyka (jednostkowych, rodzinnych, rówieśniczych, szkolnych, środowiskowych), które zaburzają prawidłowy rozwój ucznia i dezorganizują jego zdrowy styl życia, - inicjowanie i wzmacnianie czynników chroniących (jednostkowych, rodzinnych, rówieśniczych, szkolnych, środowiskowych), które sprzyjają prawidłowemu rozwojowi ucznia i jego zdrowemu życiu. (Gaś Z. B., 2003, s. 168). Szkolny Program Profilaktyki dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów, oraz potrzeb środowiska, obejmuje wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Diagnozy środowiska szkolnego Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Dębowej Łące dokonano na podstawie obserwacji zachowań uczniów, informacji uzyskanych od rodziców, nauczycieli, wychowawców i uczniów. Rozpoznano konieczność modyfikacji programu z naciskiem na wzmacnianie zachowań pozytywnych, społecznie akceptowanych, przestrzeganie zasad bezpieczeństwa, uświadamianie rodzicom potrzeby rozmawiania z dzieckiem na tematy związane z okresem dojrzewania. Należy kontynuować działania zwiększające umiejętność rozwiązywania konfliktów między rówieśnikami. Główne cele programu profilaktyki; - uczenie dzieci i młodzieży odpowiedzialności i umiejętności kontrolowania impulsywnych zachowań, - kształtowanie poczucia własnej wartości, - realizacja działań zwiększających poziom bezpieczeństwa w szkole, - prowadzenie zajęć z zakresu promocji zdrowia psychicznego, - utrzymywanie prawidłowych relacji między uczniami a rodzicami i nauczycielami, - rozwijanie u uczniów postawy szacunku i zaufania w stosunku do nauczycieli i personelu technicznego, jako osób mogących udzielić wsparcia w problemach zdarzających się na terenie Ośrodka, 2
- promocja zdrowego stylu życia, - pomoc rodzinie w prawidłowym pełnieniu funkcji wychowawczej, - zmniejszenie agresji wśród dzieci i młodzieży, - podnoszenie frekwencji uczniów na zajęciach szkolnych. Szkolny Program Profilaktyki w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Dębowej Łące uwzględnia specyfikę i potrzeby dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym, na poziomie Szkoły Podstawowej Specjalnej, Gimnazjum Specjalnego i Szkoły Specjalnej Przysposabiającej do Pracy Cele Szkoły Podstawowej Specjalnej: - oparcie działań profilaktycznych na metodach aktywizujących, dostosowanych do możliwości dzieci (muzykoterapia, gry zespołowe, zajęcia plastyczne itp), - kształtowanie świadomości niekorzystania z niebezpiecznych przedmiotów, - wskazywanie możliwości szukania pomocy w trudnych sytuacjach u odpowiednich osób, - przypominanie o konieczności informowania dorosłych o wszystkim, co zagraża zdrowiu i bezpieczeństwu, - rozwijanie osobistej odpowiedzialności, - wzmacnianie poczucia własnej wartości, - budowania atmosfery zaufania i własnego szacunku, - kształtowania współodpowiedzialności za bezpieczeństwo podczas dojazdów do szkoły i ze szkoły. Cele Gimnazjum Specjalnego. - wdrażanie uczniów do odpowiedzialności za własne czyny, - kształtowania współodpowiedzialności za bezpieczeństwo podczas dojazdów do szkoły i ze szkoły. - poznawanie prawidłowych norm w dziedzinie zachowań społecznych, - poznawanie zasad nienaruszania dóbr osobistych osób trzecich (szykanowanie, nękanie SMS-ami, wulgaryzmy), - rozwijanie pozytywnych aspektów własnego dojrzewania i rozwoju, - poznawanie problemów okresu dojrzewania. Cele Szkoły Przysposabiającej do Pracy: - wdrażanie do zdrowego trybu życia, - kształtowanie postawy asertywnej wobec uzależnień, - kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, - wzmacnianie poczucia integracji z grupą oraz porozumiewania się z innymi ludźmi, - kształtowanie poczucia własnej wartości oraz pozytywnej samooceny, - kształtowanie umiejętności rozumienia swoich i cudzych uczuć, - poznawanie bycia kobietą lub mężczyzną, - wdrażanie do pełnienia ról w rodzinie, - wdrażanie do samodzielnego funkcjonowania w życiu codziennym. 3
Przewidywane osiągnięcia uczniów: - dzieci i młodzież mają poczucie własnej wartości, - znają i przestrzegają zasady bezpieczeństwa, - potrafią samodzielnie zorganizować sobie czas, znają i potrafią korzystać ze społecznie akceptowanych form spędzania czasu wolnego, - mają ukształtowane prawidłowe nawyki higieniczne oraz stosują je w praktyce, - prowadzą zdrowy styl życia, nie ulegają nałogom, - mają pozytywny stosunek do szkoły, systematycznie uczęszczają na lekcje, - potrafią kontrolować impulsywne zachowania i biorą za nie odpowiedzialność, - zachowują się w sposób kulturalny, - nie używają wulgarnych słów w stosunku do swych rówieśników, osób dorosłych, - znają problemy okresu dojrzewania i potrafią radzić sobie w napotykanych trudnościach. Cele Zadania Sposoby realizacji Osoby odpowiedzialne Promowanie zdrowia psychicznego. - kształtowanie postawy asertywności, - uświadomienie dzieciom i młodzieży konieczności zażywania leków tylko zaleconych przez lekarza, - uświadamianie odpowiedzialności za swoje życie, - ukształtowanie odpowiedzialności i umiejętności kontrolowania impulsywnych zachowań. - konkursy plastyczne, - własne obserwacje, - apele. -wychowawcy, - sekcja higieniczno porządkowa, - pielęgniarka, - pedagog szkolny, - rodzice, - psycholog z PPP. Działania zwiększające poziom bezpieczeństwa w szkole i na drodze. - zapobieganie przemocy rówieśniczej, - uświadomienie współodpowiedzialności za bezpieczeństwo w drodze do szkoły i ze szkoły, - uświadomienie zagrożeń wynikających z cyberprzemocy i wykluczenia. - filmy poglądowe, policjantem, pedagogiem, - ekspozycja planszy i plakatów. - pedagog szkolny, - wychowawcy - rodzice. Wzmacnianie zachowań aprobowanych społecznie. - konsekwentne wdrażanie norm i zasad współżycia w grupie, - wypracowanie umiejętności prawidłowego porozumiewania się, życzliwości i szacunku do drugiej osoby, - pomoc w rozwiązywaniu sytuacji konfliktowych, - nauka odreagowywania napięcia emocjonalnego, radzenia sobie z silnymi emocjami, - wzmacnianie przejawów koleżeństwa, pomocy uczniowskiej, - podnoszenie frekwencji uczniów na zajęciach. - apele, - konkursy, - wycieczki. - rodzice. 4
Wspieranie ucznia w jego problemach rodzinnych i ekonomicznych. - organizowanie wsparcia pedagogicznego i materialnego, - rozpoznawanie i diagnozowanie problemów wychowanków, - współpraca z pracownikami ośrodków pomocy społecznej, poradnią psychologiczno pedagogiczną i rodzicami. - diagnoza pedagogiczna, - pomoc rzeczowa, - analiza dokumentacji ucznia, - współpraca ze sponsorami. - wychowawca. Kształtowanie prawidłowych postaw związanych z okresem dojrzewania. - rozumienie własnych potrzeb i emocji, - przygotowanie uczniów do przemian okresu dojrzewania, - uczenie okazywania szacunku do płci odmiennej, - kształtowanie nawyków dbania o higienę osobistą, - kształtowanie nawyków zdrowego odżywiania. - pogadanki - dyskusje, - ulotki informacyjne. - pielęgniarka, - rodzice, - kosmetyczka. Pedagogizacja rodziców. - poznawanie bieżących problemów wychowawczych Ośrodka, - poznawanie sposobów radzenia sobie w trudnych sytuacjach wychowawczych, - poszerzanie wiedzy pedagogicznej i psychologicznej na temat procesu wychowania, - wspieranie rodziców w podejmowaniu rozmów z dzieckiem na tematy związane z okresem dojrzewania. - zebrania ogólnoszkolne - udział w uroczystościach szkolnych, - indywidualne spotkania, psychologiem z PPP. - nauczyciele. Działania szkoły w zakresie profilaktyki powinny być wspierane przez współpracę z określonymi instytucjami. Instytucje wspomagające szkołę w działaniach profilaktycznych: - Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna, - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, - Kurator Sądów Rodzinnych, - Powiatowa Komenda Policji w Wąbrzeźnie, - Starostwo Powiatowe w Wąbrzeźnie. Formy dokumentowania oddziaływań profilaktycznych. - dzienniki lekcyjne, - dzienniki zajęć pozalekcyjnych, - dziennik pedagoga, - notatki służbowe, - zeszyty korespondencji, Program opracowały: mgr Sylwia Andrzejewska, mgr Justyna Eichberger, mgr Mariola Ilukowicz. 5