NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI D Y R E K T O R DEPARTAMENTU ŚRODOWISKA, ROLNICTWA I ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Tadeusz Bachleda-Curuś Warszawa, dnia 15 grudnia 2008 r. KSR-411402-4/08 I/08/003 Pan Tomasz Głażewski Zastępca Prezydenta Miasta Olsztyn WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (j.t. Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701), zwanej dalej ustawą o NIK, Najwyższa Izba Kontroli - Departament Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego przeprowadziła w Urzędzie Miasta Olsztyn, zwanym dalej Urzędem, kontrolę w zakresie Prawidłowości wydawania decyzji o warunkach zabudowy oraz decyzji o pozwoleniu na budowę. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia 2006 r. do 30 czerwca 2008 r. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli, podpisanym w dniu 17 października 2008 r., Najwyższa Izba Kontroli, stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Prezydentowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. Na obszarze Miasta Olsztyn, wg. stanu na dzień 30 czerwca 2008 r. obowiązywało ogółem 46 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (mpzp), uchwalonych po 1 stycznia 1995 r. Obejmują one łączną powierzchnię 4.142,6 ha, co stanowi 47,1% powierzchni geodezyjnej miasta 8.790,0 ha. W okresie objętym kontrolą uchwalono 10 mpzp o łącznej powierzchni 2.018,3 ha (23,0% powierzchni geodezyjnej miasta). W kontrolowanym okresie wydano łącznie 678 decyzji o warunkach zabudowy oraz 2.761 decyzji o pozwoleniu na budowę, w tym 455 z uwzględnieniem ustaleń decyzji o warunkach zabudowy.
Decyzje o warunkach zabudowy i decyzje o pozwoleniu na budowę wydawane były przez Dyrektora i Zastępcę Dyrektora Wydziału Architektury i Planowania Przestrzennego, na podstawie upoważnień udzielonych przez Prezydenta Miasta Olsztyn. Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia wydawanie decyzji o warunkach zabudowy oraz decyzji o pozwoleniu na budowę w badanym okresie, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości. Najwyższa Izba Kontroli nie wnosi uwag do: - terminowości wydawania decyzji o pozwoleniu na budowę, - stosowanego w latach 2006 I półrocze 2008 r. wzoru rejestru decyzji o warunkach zabudowy oraz prowadzonego w I półroczu 2008 r. rejestru decyzji o pozwoleniu na budowę, zgodnie ze wzorami określonymi w rozporządzeniach Ministra Infrastruktury: z dnia 13 maja 2004 r. w sprawie wzoru rejestru decyzji o warunkach zabudowy oraz wzorów rejestrów decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego 1 i z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie wzorów rejestrów: wniosków o pozwoleniu na budowę oraz decyzji o pozwoleniu na budowę 2, - wydawania decyzji o pozwoleniu na budowę na podstawie dokumentów złożonych wraz z wnioskiem, tj.: oświadczeń o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, upoważnień osób działających w imieniu inwestora oraz składanych przez projektantów i sprawdzających projekt, oświadczeń o sporządzeniu projektu budowlanego zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami wiedzy technicznej oraz zaświadczeń o wpisie na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego. Nieprawidłowości stwierdzone w toku kontroli: 1. Postępowania administracyjne w sprawie ustalenia warunków zabudowy prowadzono z przekroczeniem terminów określonych w art. 35 3 Kodeksu postępowania administracyjnego 3. W terminie powyżej miesiąca od daty wszczęcia postępowania administracyjnego wydano w 2006 r. 107 spośród analizowanych 280 decyzji, tj. 38,2%, w 2007 r. 154 spośród 313 decyzji, tj. 49,2% i w I półroczu 2008 r. 54 spośród analizowanych 121 decyzji, tj. 44,6% analizowanych decyzji. Z tego w terminie powyżej 2 miesięcy wydano: 38 decyzji w 2006 r., 50 decyzji w 2007 r. i 21 decyzji w I półroczu 2008 r. 2. W 26 skontrolowanych postępowaniach administracyjnych w sprawie ustalenia, w drodze decyzji, warunków zabudowy stwierdzono: W 2 przypadkach nie załączono do akt sprawy dowodów (dokumentów) potwierdzających sposób ustalenia warunków zabudowy, tj. potwierdzających 1 Dz. U. Nr 130, poz. 1385. 2 Dz. U. Nr 120, poz. 1129 ze zm. 3 Dz. U. z 2003 r. Nr 9, poz. 717 ze zm. 2
przeprowadzenie analizy funkcji oraz cech zabudowy i zagospodarowania terenu. W załączniku do decyzji o warunkach zabudowy, natomiast zamieszczano wyniki takich analiz. Obowiązek przeprowadzenia analizy w zakresie warunków o których mowa w art. 61 ust. 1-5 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym 4 wynika z 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie sposobu ustalania wymagań dotyczących nowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego 5. Ponadto w 14 przypadkach, w aktach sprawy brak było projektów decyzji o warunkach zabudowy; 5 wniosków o wydanie decyzji o warunkach zabudowy przyjęto, pomimo niezałączenia map zasadniczych w skali 1:500, zawierających granice terenu objętego wnioskiem i obszar na który inwestycja ma oddziaływać, co było niezgodne z art. 52 ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; W jednym przypadku wydano decyzję o warunkach zabudowy, pomimo że przedsięwzięcie stanowiło inwestycję celu publicznego. Dotyczyło to budowy odkrytego sztucznego lodowiska. Zgodnie z art. 50-56 w związku z art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, warunki zabudowy dla tego przedsięwzięcia powinny być określone w decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego; W 26 postępowaniach administracyjnych nie załączono do akt sprawy dowodów potwierdzających członkostwo w samorządzie urbanistów albo architektów, osób sporządzających projekty decyzji o warunkach zabudowy, a w 11 przypadkach brak było podpisu osoby, która sporządziła projekty decyzji. 3. W 25 skontrolowanych postępowaniach administracyjnych w sprawie wydania decyzji o pozwoleniu na budowę stwierdzono: W jednym przypadku wydano decyzję o pozwoleniu na budowę, pomimo niedołączenia przez inwestora do projektu budowlanego wymaganego dokumentu, stosownie do art. 33 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane 6. Ustalono, że do wniosku o pozwolenie na budowę nie dołączono decyzji o zezwoleniu na wyłączenie gruntów z produkcji rolniczej; W 3 decyzjach nie zawarto wymogu ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego, pomimo obowiązku wynikającego z 2 ust. 1 pkt 3 lit. a rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 19 listopada 2001 r. w sprawie rodzajów obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru 4 Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm. 5 Dz. U. Nr 164, poz. 1588. 6 Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm. 3
inwestorskiego 7. Dotyczyło to budowy budynków mieszkalnych wielorodzinnych, których wysokość wyniosła ponad 15 m; W 2 decyzjach o pozwoleniu na budowę zatwierdzono projekty budowlane, w których gabaryty projektowanych obiektów przekraczały warunki określone w decyzjach o warunkach zabudowy. Dotyczyło to maksymalnej wysokości zabudowy oraz wielkości powierzchni zabudowy w stosunku do powierzchni terenu. Było to działanie niezgodnie z art. 55 w zw. z art. 64 ust 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; W 2 przypadkach, pomimo wymogu wynikającego z art. 36 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo budowlane w decyzji o pozwoleniu na budowę nie zamieszczono informacji o obowiązkach i warunkach wynikających z art. 55 ustawy Prawo budowlane (dot. obiektów budowlanych zaliczonych do kategorii XIII i XVIII); W 11 decyzjach o pozwoleniu na budowę nie powołano w podstawie prawnej wszystkich przepisów prawa podanych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie wzorów: wniosku o pozwolenie na budowę, oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane i decyzji o pozwoleniu na budowę 8. Ponadto w 9 przypadkach w treści decyzji nie określono kategorii obiektu, pomimo wymogu wynikającego z ww. rozporządzenia Ministra Infrastruktury, a w jednym przypadku błędnie określono kategorię obiektu. 4. Rejestry wniosków o pozwolenie na budowę oraz decyzji o pozwoleniu na budowę były prowadzone w latach 2006 2007 niezgodnie ze wzorami określonymi w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie wzorów rejestrów: wniosków o pozwoleniu na budowę oraz decyzji o pozwoleniu na budowę. Rejestr wniosków nie zawierał 2 rubryk dotyczących daty wpływu wniosku o pozwolenie na budowę/rozbiórkę oraz daty decyzji o pozwoleniu na budowę. Rejestr decyzji nie zawierał 4 rubryk, dotyczących daty wpływu wniosku o pozwolenie na budowę/rozbiórkę, informacji o złożonym odwołaniu od decyzji, informacji o decyzji wydanej w trybie odwoławczym oraz uwag. Ustalono także, że w rejestrze decyzji o warunkach zabudowy oraz rejestrze decyzji o pozwoleniu na budowę pozostawiano niewypełnione (puste) pozycje. W rejestrze decyzji o warunkach zabudowy w 2007 r. stwierdzono jedną niewypełnioną pozycję, a w 2008 r. (do 18 września 2008 r.) 24 pozycje. W rejestrze decyzji o pozwoleniu na budowę stwierdzono niewypełnione pozycje: w 2006 r. - 2 pozycje, w 2007 r. 2 oraz w 2008 r. (do 18 września 2008 r.) 40. W trakcie kontroli nieprawidłowości w rejestrach zostały usunięte. 7 Dz. U. Nr 138, poz. 1554. 8 Dz. U. Nr 120, poz. 1127 ze zm. 4
5. Przekazano organowi nadzoru budowlanego 17 kopii nieostatecznych decyzji o pozwoleniu na budowę z 25 skontrolowanych, co było niezgodne z art. 82b ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy Prawo budowlane. Ponadto w jednym przypadku kopię ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę przekazano po 21 dniach. Przedstawiając powyższe uwagi i oceny Najwyższa Izba Kontroli wnosi o: 1. Podjęcie działań, zmierzających do zapewnienia kompletności dokumentów, w postępowaniach administracyjnych prowadzonych w sprawie wydawania decyzji o warunkach zabudowy oraz decyzji o pozwoleniu na budowę, zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przepisami z zakresu prawa budowlanego. 2. Wzmocnienie nadzoru nad Wydziałem Architektury i Planowania Przestrzennego w sprawach postępowań administracyjnych w zakresie ustalenia warunków zabudowy i postępowań dotyczących decyzji o pozwoleniu na budowę. 3. Spowodowanie wyeliminowania przypadków naruszania terminów określonych w Kodeksie postępowania administracyjnego, przy wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy. 4. Doprowadzenie do bezzwłocznego przekazywania kopii ostatecznych decyzji o pozwoleniu na budowę organom nadzoru budowlanego. Najwyższa Izba Kontroli - Departament Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, zwraca się do Pana Prezydenta o przekazanie, w terminie 21 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Panu Prezydentowi prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Departamentu Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego NIK umotywowanych zastrzeżeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeżeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyżej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. 5