NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Rzeszowie ul. Kraszewskiego 8, Rzeszów Rzeszów, dnia października 2008 r.

Transkrypt

1 NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Rzeszowie ul. Kraszewskiego 8, Rzeszów Rzeszów, dnia października 2008 r. LRZ P/08/100 Pan Tomasz Sieńko Prezes Zarządu Stowarzyszenia Dobry Dom w Woli Zarczyckiej Na podstawie art. 2 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2007 r., Nr 231, poz. 1701), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Rzeszowie skontrolowała w Stowarzyszeniu Dobry Dom w Woli Zarczyckiej prowadzącym Zakład Aktywności Zawodowej w Nowej Sarzynie zasady działania i finansowania zakładów aktywności zawodowej w latach (I półrocze). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 18 września 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ust. 1 ustawy o NIK, przekazuje Panu Prezesowi niniejsze WYSTĄPIENIE POKONTROLNE NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia realizację przez Stowarzyszenie zadań w zakresie wypełniania funkcji organizatora Zakładu Aktywności Zawodowej. Jednostka ta rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej na podstawie decyzji Wojewody Podkarpackiego z 20 grudnia 2005 r. Przedmiot działalności prowadzonej przez ZAZ był zgodny z wnioskiem o nadanie statusu zakładu aktywności zawodowej, w którym określono funkcjonowanie pracowni: wikliniarskiej, rzemiosł róŝnych oraz stolarskiej. Obiekty, w których prowadzona jest działalność oraz stanowiska pracy, na których zatrudnione są osoby niepełnosprawne, zostały 1

2 pozytywnie zaopiniowane przez Państwową Inspekcję Pracy w zakresie przystosowania ich dla osób niepełnosprawnych i spełniania wymagań dostępności określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 ze zm.). W kontroli ustalono, Ŝe wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych do innych pracowników zatrudnionych w ZAZ w pełnym wymiarze czasu pracy wynosił 2,75:1 i był zgodny z uregulowaniami rozporządzenia z dnia 21 stycznia 2000 r. w sprawie zakładów aktywności zawodowej. Wg stanu na 30 czerwca 2008 r. w działalności gospodarczej ZAZ zatrudnionych było 37 osób niepełnosprawnych zaliczanych do znacznego stopnia niepełnosprawności w wymiarze 0,8 czasu pracy określonego. W pozostałej działalności rehabilitacyjno usługowej zatrudnionych było 15 pracowników zajmujących 13 etatów, w tym 2 osoby niepełnosprawne z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. W ocenie NajwyŜszej Izby Kontroli Stowarzyszenie terminowo i zgodnie z obowiązującą dokumentacją przekazywało do Wojewody Podkarpackiego półroczne sprawozdania INF - W dotyczące spełniania warunków, niezbędnych do posiadania statusu zakładu aktywności zawodowej oraz sprawozdania INF - WZ o zmianach ww. warunków. Pozytywnie naleŝy ocenić podejmowane przez Stowarzyszenie działania mające na celu przygotowanie osób niepełnosprawnych do Ŝycia i pracy w otwartym środowisku, pomimo niewielkich efektów w tym zakresie. Osoby niepełnosprawne zatrudnione w ZAZ objęte były szkoleniem w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej mającym na celu przygotowanie ich do pracy na otwartym rynku pracy. W okresie funkcjonowania ZAZ jedna osoba niepełnosprawna znalazła pracę u innego pracodawcy na wolnym rynku. Uwarunkowania rynku pracy powiatu leŝajskiego w znacznym stopniu uniemoŝliwiały realizację tego celu w szerszym zakresie. Kontrola wykazała, Ŝe Stowarzyszenie zapewniało pracownikom ZAZ doraźną i specjalistyczną opiekę lekarską, poradnictwo i usługi rehabilitacyjne. Na wykonywanie tych usług zawartych zostało 2 umów, a wydatki ZAZ na ich realizację przeznaczane były wyłącznie na badania wstępne i okresowe, natomiast ze specjalistycznej opieki lekarskiej niepełnosprawni pracownicy korzystali w ramach NFZ. Wydatki na opiekę medyczną w ZAZ finansowane były wyłącznie ze środków PFRON i w 2006 r. wynosiły 875 zł, w 2007 r. 151 zł, a w I półroczu 2008 r. 226 zł. Pozytywnie naleŝy ocenić wywiązywanie się Stowarzyszenia z obowiązku zapewnienia pracownikom niepełnosprawnym rehabilitacji. Usługi rehabilitacyjne wykonywane były przez osobę posiadającą wymagane przygotowanie zawodowe na 2

3 podstawie opracowanych dla kaŝdego pracownika indywidualnych programów rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej wynikających z ogólnego programu rehabilitacji dla pracowników ZAZ. Stwierdzono, Ŝe prawidłowo sporządzana była dokumentacja odzwierciedlającą realizację indywidualnych programów rehabilitacji. Dokumentacja ta potwierdzała, Ŝe czas trwania zajęć rehabilitacyjnych dla zatrudnionych osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności (aktualnie takŝe umiarkowanego) ustalony został na 60 minut dziennie. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia wykorzystanie środków publicznych, przeznaczonych na działalność ZAZ. W latach (I półrocze) wykorzystane zostały środki publiczne w łącznej kwocie zł, z tego środki PFRON wynosiły ,31 zł, dofinansowanie do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych w ramach SODiR w kwocie ,59 zł, dofinansowanie i refundacja składek ZUS ,47 zł, zwolnienia podatkowe zł. Przeciętne zatrudnienie osób niepełnosprawnych w bezpośredniej działalności wynosiło 36 etatów, a średnia miesięczna pomoc na osobę niepełnosprawną wyliczona została w kwocie 4.689,12 zł. Szczególne znaczenie w dofinansowaniu działalności ZAZ miały środki PFRON. W 2006 r. dofinansowanie ze środków PFRON (100% kosztów) wynosiło ,31 zł, w 2007 r. (95%) zł, a w I półroczu 2008 r. (90%) zł. Środki te w łącznej kwocie ,31 zł przeznaczone zostały na pokrycie kosztów działalności obsługoworehabilitacyjnej, tj. sfinansowane zostały wydatki określone w 7 rozporządzenia z dnia 21 stycznia 2000 r. oraz w 8 rozporządzenia z 14 grudnia 2007 r. w sprawie zakładów aktywności zawodowej. W okresie od sierpnia 2007 r. ZAZ objęty został dodatkową formą pomocy publicznej stanowiącą dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych oraz dofinansowanie i refundację składek ZUS. Środki te przekazane były przez PFRON w ramach informatycznego Systemu Obsługi Dofinansowań i Refundacji (SODiR). Z przeznaczeniem na dofinansowanie do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych Stowarzyszenie na ten cel otrzymało w 2007 r. kwotę ,95 zł, a w I półroczu 2008 r ,99 zł. Dofinansowanie do składek ZUS w 2007 r. wynosiło ,20 zł, a w I półroczu 2008 r. ich refundacja w kwocie ,01 zł. Kontrola wykazała, Ŝe dane wykazywane przez Stowarzyszenie do PFRON celem uzyskania dofinansowania do wynagrodzeń i refundacji składek ZUS były wiarygodne. Informacje przedstawione w formularzach INF-D-P dotyczących dofinansowań do 3

4 wynagrodzeń osób niepełnosprawnych oraz w formularzach INF-U-P dotyczących refundacji składek ZUS były zgodne z analityką kosztów ZAZ dotyczącą wynagrodzeń (konto 403, konto 221), umową o pracę, orzeczeniem o stopniu i rodzaju niepełnosprawności, zakresem czynności, listą płac, ewidencją czasu pracy. Ocenę powyŝszą potwierdzała analiza dokumentacji losowo wybranych 18 niepełnosprawnych pracowników ZAZ. Stwierdzono, Ŝe Stowarzyszenie terminowo, tj. do 15 lutego następującego roku po wykorzystaniu środków, dokonało rzetelnie rozliczenia dofinansowania ZAZ uzyskanego w ramach SODiR. Działalność ZAZ współfinansowana była równieŝ z przychodów Stowarzyszenia pochodzących z działalności gospodarczej, wynoszących za 2006 r ,66 zł, za 2007 r ,47 zł, a za I półroczu 2008 r ,33 zł. Wzrost przychodów Stowarzyszenia potwierdzał znaczenie i potrzebę tej formy działalności osób niepełnosprawnych. Kontrola wykazała, Ŝe prawidłowo sporządzana była kalkulacja poszczególnych rodzajów kosztów działalności ZAZ stanowiących podstawę do opracowania preliminarza wydatków objętych dofinansowaniem ze środków PFRON. Preliminarze wydatków były terminowo, tj. do 30 września roku poprzedzającego, przedkładane do Samorządu Województwa, stosownie do postanowień 3 ust. 8 i 9 w/w rozporządzenia w sprawie zakładów aktywności zawodowej. Stowarzyszenie jako organizator ZAZ prowadziło wydzieloną ewidencję analityczną dla działalności ZAZ, według zakładowego planu kont zatwierdzonego uchwałą Zarządu Stowarzyszenia Nr 1/XII/2000 z dnia 22 grudnia 2005 r. Dokument ten określał wykaz kont syntetycznych z podziałem na ewidencję analityczną. Łączna kwota przychodów ZFA w latach (I półrocze) wynosiła ,39 zł, w tym w 2006 r ,63 zł, w 2007 r ,92 zł, a w I półroczu 2008 r ,87 zł. Najistotniejszym źródłem przychodów ZFA były wpływy w wysokości 90% naliczonych od wynagrodzeń osób niepełnosprawnych zaliczek podatku dochodowego od osób fizycznych. Stowarzyszenie posiadało opracowany regulamin zakładowego funduszu aktywności określający tryb i zasady przeznaczania środków na poszczególnego rodzaju wydatki. Kontrola wykazała, Ŝe naleŝne ZFA przychody nie były terminowo wpłacane na wyodrębniony rachunek bankowy. W 2006 r. nie dokonano wpłaty na rachunek bankowy ZFA kwoty ,10 zł, w 2007 r ,83 zł, a za I półrocze 2008 r ,10 zł. Nieuregulowane kwoty dotyczyły zwolnień podatku od nieruchomości oraz przychodów 4

5 z tytułu zysków w działalności ZAZ. Kilkumiesięczne opóźnienia dotyczyły takŝe przekazywania na ZFA zaliczek podatku dochodowego od osób fizycznych (analizą objęto 6 miesięcy). Do czasu zakończenia niniejszej kontroli dokonano prawidłowego rozliczenia stanu ewidencyjnego przychodów i rachunku bankowego ZFA. Analiza wydatków z ZFA dokonanych w kontrolowanym okresie potwierdziła, iŝ środki ZFA przeznaczane były na cele określone w 15 cyt rozporządzeń w sprawie zakładów aktywności zawodowej. W 2006 r. wydatki sfinansowane ze środków ZFA wynosiły 6.412,72 zł, co stanowiło 50% przychodów, w 2007 r ,37 zł (27,6%), a za I półrocze 2008 r ,27 zł (37,9%). W latach (I półrocze) ze środków ZFA wykorzystana została kwota ,34 zł stanowiąca 31,6% przychodów ogółem. Na podstawie art. 61 ust. 1 ustawy o NIK w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Panu Prezesowi prawo zgłoszenia do dyrektora Delegatury NajwyŜszej Izby Kontroli w Rzeszowie umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen zawartych w tym wystąpieniu. 5