Pani Ewa Kominek-Sztuk p.o. Naczelnika Świętokrzyskiego Urzędu Skarbowego w Kielcach

Transkrypt

1 Kielce, dnia listopada 2008 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA W KIELCACH Al. Tysiąclecia Państwa Polskiego KIELCE tel , tel./fax lki@nik.gov.pl P/08/024 LKI Pani Ewa Kominek-Sztuk p.o. Naczelnika Świętokrzyskiego Urzędu Skarbowego w Kielcach WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (DzU z 2007 r. nr 231, poz. 1701) zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Kielcach przeprowadziła kontrolę w Świętokrzyskim Urzędzie Skarbowym w Kielcach (Urząd), w zakresie poboru podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) w latach (I półrocze). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 23 października 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Pani Naczelnik niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości, ocenia działalność Urzędu w zakresie objętym kontrolą. 1. Urząd nie zawsze przestrzegał obowiązku niezwłocznego wprowadzania deklaracji i zeznań podatkowych do systemu POLTAX. Analiza wszystkich deklaracji CIT-2 Deklaracja o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku

2 2 dochodowego od osób prawnych za listopad 2006 r., CIT-8 Zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych za 2006 r. oraz za 2007 r., wykazała, Ŝe średnio deklaracje CIT-2 za listopad 2006 r. były wprowadzane w 3. dniu od daty wpływu do Urzędu, zeznania CIT-8 za 2006 r. w 11. dniu, natomiast zeznania CIT-8 za 2007 r. w 13. dniu. Wśród deklaracji CIT-2 za listopad 2006 r. 7,04% zostało wprowadzonych w czasie od 8 do 30 dni od daty wpływu do Urzędu, a 1,22% w czasie dłuŝszym niŝ 30 dni. Od 8 do 30 dni zajęło wprowadzenie 34,70% zeznań CIT-8 za 2006 r. oraz 52,75% zeznań CIT-8 za 2007 r. Czas wprowadzania 3,45% zeznań rocznych za 2006 r. oraz 4,18% zeznań rocznych za 2007 r. wyniósł od 31 do 60 dni. W czasie dłuŝszym niŝ 60 dni od daty wpływu do Urzędu wprowadzono 1,72% zeznań CIT-8 za 2006 r. i 1,32% zeznań CIT-8 za 2007 r. Spośród 53 przypadków wprowadzenia zeznań i deklaracji po upływie 30 dni od daty wpływu do Urzędu, przyczynami 45 były prowadzone czynności sprawdzające, konieczność zapewnienie odpowiednim komórkom Urzędu moŝliwości wypowiedzenia się o wysokości przypisów oraz anulowanie przez podatnika poprzedniej wersji deklaracji. Natomiast w pozostałych ośmiu przypadkach przyczynami były pomyłki lub błędy pracowników zajmujących się wprowadzaniem danych do systemu POLTAX. 2. NIK nie wnosi uwag do monitorowania przez Urząd terminowości dokonywania wpłat podatku CIT. Pozytywnie naleŝy ocenić wystąpienie w 2007 r. znacznego wzrostu naleŝności oraz zrealizowanych wpływów z podatku dochodowego od osób prawnych w porównaniu z 2006 r. (odpowiednio o 37% i 42%), a takŝe zmniejszenie zaległości ogółem o 78% i zaległości bieŝących o 84%. 3. W badanym okresie Urząd odpisał z uwagi na przedawnienie zaległości z tytułu podatku CIT sześciu podatników w łącznej kwocie zł. Przyczyną przedawnienia ww. zaległości podatkowych był brak moŝliwości prowadzenia, wobec tych podatników, skutecznych postępowań egzekucyjnych. Z opóźnieniem skutkującym na kwartalne i roczne sprawozdania Rb-27 z wykonania planu dochodów budŝetowych, dokonano odpisu przedawnionych naleŝności pięciu podatników na łączną kwotę zł. Zaległości, które uległy przedawnieniu pomiędzy 1 stycznia 2006 r. a 10 września 2007 r. zostały odpisane z ksiąg rachunkowych w dniach od 27 do 30 czerwca 2008 r. Obowiązek wprowadzenia do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego kaŝdego zdarzenia, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym

3 3 wynika z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (DzU z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.). Przyczyną ww. opóźnień była niedostateczna weryfikacja stanu naleŝności na koniec okresów obrachunkowych w związku ze sporządzaną sprawozdawczością budŝetową, a takŝe błędna interpretacja przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.) w zakresie skutków przeniesienia odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe na osoby trzecie. 4. Urząd, w dwóch spośród sześciu analizowanych przypadków, nieprawidłowo dokonał przeniesienia odpowiedzialności za zaległości podatkowe na osoby trzecie. W przypadku firmy [...] 1 spółka z o.o. w Końskich odpowiedzialność przeniesiono na R.M., prezesa zarządu, natomiast zaniedbano przeniesienia odpowiedzialności na G.K, członka zarządu. Za zobowiązania podatkowe firmy [...] 2 spółka z o.o. w Niwkach Daleszyckich z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych odpowiedzialnością obciąŝono L.P., który nie pełnił w okresie powstania zaległości funkcji członka zarządu, natomiast nie obciąŝono odpowiedzialnego za nie P.K., prezesa zarządu. Osobą odpowiedzialną za ww. błędy jest były zastępca Naczelnika Urzędu Krzysztof Janaszek, który podpisał przedmiotowe decyzje. 5. NIK pozytywnie ocenia postępowanie Naczelnika Urzędu w zakresie udzielania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych. W latach (I półrocze) Naczelnik Urzędu udzielił podatnikom ulg w spłacie zobowiązań podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych w łącznej kwocie zł, z tego rozłoŝono na raty spłatę kwoty zł oraz odroczono termin płatności kwoty zł. Postępowania związane z udzieleniem ulg w spłacie zobowiązań podatkowych były prowadzone zgodnie z Ordynacją podatkową. 1 Tajemnica ustawowo chroniona: art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji 2 Tajemnica ustawowo chroniona: art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji

4 4 6. Pozytywnie, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości, NIK ocenia funkcjonowanie kontroli podatkowej. W wyniku dokonanych z dniem 1 czerwca 2006 r. zmian organizacyjnych polegających na powołaniu jednoosobowego stanowiska ds. zarządzania ryzykiem zewnętrznym i koordynacji współpracy komórek organizacyjnych Urzędu, a takŝe zmian struktury organizacyjnej kontroli podatkowej i zmian personalnych dotyczących jej kierownictwa, zanotowano znaczny wzrost efektywności kontroli. Wskaźnik efektywności kontroli liczony jako liczba kontroli zakończonych wynikiem pozytywnym do liczby kontroli ogółem, wzrósł od wartości 22,7% w 2005 r. do 66,7% w 2006 r., 77,8% w 2007 r. i 81,8% w 2008 r. (I półrocze). Z wyjaśnień byłego kierownika działu kontroli podatkowej, Krzysztofa Janaszka wynika, Ŝe przyczyną niskiej efektywności kontroli w pierwszej części kontrolowanego okresu był niedoskonały system typowania podmiotów do kontroli oraz czynnik ludzki niedoświadczona i słabo zintegrowana kadra kierownicza i kontrolerska referatów kontroli podatkowej. Z zaplanowanych na 2006 r. 23 kontroli wykonano 22 (96%), z zaplanowanych na 2007 r. 22 kontroli wykonano 19 (86%), a z zaplanowanych na I półrocze 2008 r. 10 kontroli wykonano 8 (80%). Kontrole podatników, które nie zostały zrealizowane w planowanym terminie zostały przeprowadzone lub będą przeprowadzone w okresie późniejszym. Według wyjaśnień byłego kierownika działu kontroli podatkowej Krzysztofa Janaszka, przyczynami niewykonywania planu kontroli była konieczność realizacji pozaplanowych kontroli zwrotu podatku VAT i kontroli doraźnych, jak równieŝ spadek liczby pracowników wykonujących kontrole. We wszystkich dziesięciu zbadanych przypadkach, kontrolą objęto prawidłowość wykazywania przez podatników podatku dochodowego wysokości zobowiązania podatkowego, w tym zasadność zaliczania poszczególnych wydatków do kosztów uzyskania przychodów. NIK nie wnosi uwag do prawidłowości i terminowości postępowania po zakończeniu kontroli podatkowej. Postępowania podatkowe wszczynano i prowadzono zgodnie z przepisami ustawy Ordynacja podatkowa. Okres upływający pomiędzy datą zakończenia kontroli, a datą wszczęcia postępowania wynosił od 1 do 3 miesięcy. Czas trwania postępowań w zbadanych sprawach wynosił od 30 do 126 dni, przy czym w przypadku postępowań prowadzonych dłuŝej niŝ jeden miesiąc kaŝdorazowo informowano stronę o przyczynach niedotrzymania terminu załatwienia sprawy i wyznaczano nowy termin.

5 5 Urząd zapewniał podatnikom czynny udział w postępowaniu oraz moŝliwość wypowiedzenia się w sprawie zgromadzonego materiału. RównieŜ procesy odwoławcze przebiegały terminowo i zgodnie z obowiązującymi procedurami. NIK negatywnie ocenia podjęcie ze znaczną zwłoką czynności kontrolnych w firmie [...] 3. Urząd Kontroli Skarbowej w Kielcach pismem z 14 maja 2004 r. przesłał do Urzędu wniosek Prokuratury Rejonowej w Końskich o przeprowadzenie kontroli rzetelności podstaw opodatkowania deklarowanych przez tę firmę za lata oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatku CIT. Pomimo wyraźnego wskazania prokuratury, iŝ deklarowane przez firmę podstawy opodatkowania za lata były nierzetelne, gdyŝ wskutek działań przestępczych zawyŝono koszty uzyskania przychodu o 261 tys. zł, czynności kontrolne dotyczące działalności ww. firmy [...] 4 za powyŝszy okres podjęto ze znaczną zwłoką w stosunku do daty otrzymania informacji z UKS. Kontrolę za 2000 r. rozpoczęto 22 września 2006 r., kontrolę za 2001 r. rozpoczęto 22 listopada 2006 r., a kontrolę za 2002 r. 18 stycznia 2007 r. Opieszałe działania Urzędu skutkowały m.in. przedawnieniem się z dniem 31 grudnia 2005 r. zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych (3.420 zł) oraz zobowiązania w podatku VAT za miesiąc marzec 2000 r. (zaległości podatkowej w kwocie 341 zł wraz z odsetkami od 26 maja 2006 r. oraz dodatkowego zobowiązania podatkowego w kwocie 102 zł). Przyczyną powyŝszego było niewykonanie przez byłego kierownika referatu kontroli podatkowej KP1, Bernadettę Wojciechowską pisemnej dyspozycji zastępcy Naczelnika Urzędu w sprawie podjęcia czynności kontrolnych w firmie [...] Analizowane postępowania egzekucyjne w stosunku do 10 podatników prowadzono zgodnie z obowiązującymi przepisami. 3 Tajemnica ustawowo chroniona: art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji 4 Tajemnica ustawowo chroniona: art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji 5 Tajemnica ustawowo chroniona: art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji

6 6 Badaniem objęto postępowania prowadzone w stosunku do podatników posiadających zaległości w podatku CIT na 30 czerwca 2008 r., wynoszące ogółem 150 tys. zł (13,7% ogółu zaległości w postępowaniu egzekucyjnym). 8. NIK nie wnosi uwag do realizacji zadań określonych miernikami oceny działalności urzędów skarbowych zatwierdzonymi przez ministra finansów. Pomimo iŝ w 2006 r. nie został osiągnięty wskaźnik realizacji przypisu bieŝącego dla podatku dochodowego od osób prawnych, to powyŝszy fakt był skutkiem dyspozycji przeksięgowania nadwyŝki podatku VAT, przyjmowanej przez część podmiotów jako forma zapłaty zobowiązań podatkowych, a zatem wynikał z przyczyn niezaleŝnych od Urzędu. W pozostałych okresach, zarówno wskaźnik realizacji przypisu bieŝącego, jak równieŝ inne wskaźniki podstawowe były wyŝsze od zatwierdzonych (2006 r.) bądź przekraczały poziom wskaźników z roku poprzedniego (2007). Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Niezwłoczne wprowadzanie danych z deklaracji i zeznań podatkowych do systemu POLTAX. 2. BieŜące aktualizowanie sald naleŝności z uwzględnieniem przedawnień oraz dokonywanie odpisów przedawnionych zaległości zgodnie z wymogami art. 20 ust. 1 ustawy o rachunkowości. 3. Zachowanie naleŝytej staranności przy ustalaniu stanu faktycznego i osób odpowiedzialnych, przy wydawaniu decyzji o odpowiedzialności za zaległości podatkowe osób trzecich. 4. Wyeliminowanie przypadków nieuzasadnionych opóźnień wszczęcia czynności kontrolnych. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Kielcach, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Panią Naczelnik w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Pani Naczelnik prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora Delegatury NIK w Kielcach umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu.

7 7 W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK.