SZKOLNY PROGRAM PROZATRUDNIENIOWY GIMNAZJUM W SIERAKOWIE im. Adama Olbrachta Przyjmy - Przyjemskiego
I. Wprowadzenie Wybór zawodu jest jedną z najistotniejszych decyzji w życiu człowieka, tym bardziej, że podejmowana ona bywa w zdecydowanej większości przypadków w wieku dojrzewania, kiedy decyzyjność ma prawo nie być w pełni jednoznaczną i racjonalną. Wybór zawodu powinien być procesem wielostopniowym i długofalowym, nie zaś aktem jednorazowej konieczności. Z uwagi na znaczenie podejmowanego wyboru powinien on być przemyślany i oparty na konkretnej wiedzy, w zakresie której mieści się również umiejętność dokonania rzetelnej i obiektywnej samooceny, głębokiej analizy własnych zdolności, preferencji i predyspozycji zawodowych. I właśnie na szkole spoczywa istotne zadanie określane nierzadko mianem prowadzonej przez nią działalności prozatrudnieniowej. Składają się na nią wszelkie przedsięwzięcia zmierzające do ułatwienia uczniowi i jego rodzicom podjęcia efektywnej decyzji, związanej z wyborem dalszej drogi kształcenia oraz zawodu. Gimnazjum w Sierakowie im. A. O. Przyjmy Przyjemskiego wzór działalności prozatrudnieniowej w dużej mierze opiera na popytowym modelu edukacji. Zmierza on do uchwycenia najistotniejszych cech i prawidłowości lokalnego rynku pracy, aby później znaleźć swoje odbicie w edukacji zawodowej. Sprzęgnięcie rynku pracy z edukacją wydaje się pozostawać zatem jednym z najistotniejszych zadań, żywo reagującego na wyzwania dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości gimnazjum. II. Cele ogólne i szczegółowe W procesie orientacji zawodowej uczniowie są głównymi odbiorcami oddziaływań prozatrudnieniowych i wychowawczych. W oddziaływaniach tych zasadniczy i największy nacisk położony jest na przygotowanie młodzieży do samodzielnego podejmowania wyborów zawodowych i edukacyjnych, a po 2
ukończeniu nauki decyzji podjęcia, w oparciu o uprzednio sprecyzowaną ścieżkę kariery zawodowej. W związku z powyższym za wiodące cele w kształceniu prozatrudnieniowym uważa się: 1. Cele związane z poznawaniem siebie: - wdrażanie uczniów do umiejętności analizy swoich mocnych i słabych stron, - kształcenie adekwatnej samooceny, - nabywanie umiejętności określania swojego temperamentu i jego wpływu na wybory zawodowe, - kształcenie umiejętności rozpoznawania własnych uzdolnień; odróżnienie cech charakteru i zainteresowań od uzdolnień, - uświadomienie uczniom roli zainteresowań w wyborze zawodu i szkoły, - wyzwalanie wewnętrznego potencjału uczniów. 2. Cele związane z poznawaniem zawodów i ścieżek kształcenia: - wprowadzenie uczniów w podział zawodów ze względu na środowisko pracy ukazanie związku między predyspozycjami osobowościowymi a przyszłym zawodem, - zdobycie informacji o możliwościach kształcenia na różnych poziomach oraz etapach rozwoju zawodowego oraz możliwościach zatrudnienia po ukończeniu nauki i zdobyciu zawodu, - kształtowanie aktywnej postawy w zdobywaniu informacji o zawodach, wymaganiach rynku pracy, - wyrobienie nawyku współpracy z instytucjami lokalnymi związanymi z funkcjonowaniem rynku pracy oraz udzielaniem rozmaitego rodzaju wsparcia społecznego, - dostarczenie informacji o systemie szkolnictwa ponadgimnazjalnego. 3. Cele związane z własnym rozwojem oraz konfrontacją predyspozycji osobowościowych z wymogami zawodu: 3
- programowanie własnej przyszłości, - podejmowanie decyzji zawodowych, - kształcenie umiejętności rozpoznawania swoich cech osobowości w powiązaniu z wymaganiami poszczególnych zawodów, - planowanie własnego rozwoju realizacja zamierzonych celów zawodowych, - kształcenie umiejętności pracy w zespole, komunikatywności, zaangażowania i gospodarności oraz konkurencyjności w funkcjonowaniu na rynku pracy, - nabywanie umiejętności tworzenia długotrwałych planów życiowych, - kształtowanie aktywnej postawy wobec własnej kariery zawodowej, - wzbudzanie pozytywnej motywacji co do dalszego kształcenia. III. Formy realizacji zadań prozatrudnieniowych Rodzaje działań Termin realizacji Odpowiedzialni Prowadzenie w ramach godzin do dyspozycji dyrektora zajęć, które pozwolą uczniom trafnie ocenić i sprecyzować własne zawodowe zainteresowania i predyspozycje. Tematy: Klasa I 1. Przygotowujemy się do wyboru zawodu. 2. Poznajemy zawody. I i II Semestr Klasa II 1. Poznaj siebie zainteresowania zawodowe. 2. Temperament a wybór zawodu. Klasa III 1. Obraz siebie rola samooceny w trafnym 4
wyborze zawodu. 2. Czy znasz swoje zdolności. 3. Określam plan realizacji celów. Spotkanie uczniów klas trzecich z przedstawicielem Powiatowego Urzędu Pracy w Rawiczu, w celu uzyskania bieżących informacji na temat sytuacji na lokalnym rynku pracy. Współpraca z wychowawcami klas I-III w celu ustalenia zainteresowań i predyspozycji zawodowych ucznia. II semestr Cały rok Wychowawca Dyrektor Wychowawcy Indywidualne rozmowy z uczniami niezdecydowanymi w celu sprecyzowania ich zawodowoedukacyjnych zainteresowań i ewentualnego ukierunkowania w wyborze przyszłej szkoły. Według potrzeb Wychowawcy Bieżące informacje dla uczniów o aktualnych ofertach dalszego kształcenia i wyboru szkół - gablota szkolna. Cały rok Spotkanie rodziców uczniów klas trzecich z psychologiem i pedagogiem szkolnym (informacje dotyczące przygotowania uczniów naszej szkoły do wyboru dalszej drogi kształcenia), II semestr Dyrektor oraz dyrektorami szkół ponadgimnazjalnych. Spotkanie uczniów klas trzecich z dyrektorami szkół ponadgimnazjalnych. II semestr Dyrektor Uczniowie klas trzecich i drugich mają możliwość zbadania się w Poradni iczno- icznej w Rawiczu i Powiatowym Urzędzie Pracy pod kątem zdolności indywidualnych, preferencji i predyspozycji zawodowych. Według potrzeb PUP PPP Warunkiem przeprowadzenia takiego badania jest pisemna zgoda rodziców. Współpraca z instytucjami: 5
Powiatowym Urzędem Pracy w Rawiczu, Poradnią iczno-iczną w Rawiczu, Centrum Planowania Kariery i Informacji Zawodowej w Lesznie, inne szkoły. Cały rok Dyrektor Wychowawcy IV. Współpraca z rodzicami 1. Informowanie rodziców o postępach dziecka w nauce, o własnych obserwacjach ucznia pod kątem jego uzdolnień, zainteresowań, temperamentu, mocnych i słabych stron. 2. Wprowadzenie rodziców w tematykę orientacji zawodowej, organizowanie spotkań z psychologiem i pedagogiem szkolnym w aspekcie przyszłego wyboru zawodu ich dzieci. 3. Zaproszenie do współpracy osób kompetentnych w kwestii doradztwa zawodowego (pracownicy: Powiatowego Urzędu Pracy, Poradni iczno icznej). 4. Dostarczenie rodzicom informacji o typach szkół ponadgimnazjalnych, profilach i specjalnościach oraz organizowanie spotkań dyrektorów szkół ponadgimnazjalnych z rodzicami uczniów Gimnazjum w Sierakowie. 5. Przekazanie rodzicom informacji o działalności szkoły pod kątem orientacji zawodowej. 6. Prowadzenie rozmów z rodzicami, wspieranie i pomoc w wyborze dalszej drogi kształcenia ich dzieci. 7. Zachęcanie do indywidualnych spotkań z wychowawcami, psychologiem, pedagogiem w sytuacji, kiedy uczeń nie rokuje ukończenia gimnazjum w normalnym trybie. 6
V. Literatura 1. Bańka A., Zawodoznawstwo, doradztwo zawodowe, pośrednictwo pracy, Poznań 1995. 2. Borkowska S. (red.), Edukacja zawodowa a rynek pracy, Warszawa 1999. 3. Krawczyk L., Kulpa A., Maicha M., Orientacja zawodowa, Warszawa Łódź 1999. 4. Kropiwnicki J. (red.), Wybieram szkołę zawód pracę, Jelenia Góra 1996. 5. Kryńska E., Rynek pracy w wybranych krajach, Warszawa 1999. 6. Lelińska K., Orientacja i poradnictwo zawodowe, (w:) Nowa Edukacja Zawodowa nr 2/2000. 7. MEN, Orientacja szkolna i zawodowa w gimnazjum, Warszawa 2000. 8. Mosiek P., Edukacja a rynek pracy, (w:) Auxilium Sociale Wsparcie Społeczne nr 1/2/1999. 9. Trzeciak W., Przygotowujemy się do wyboru zawodu, Warszawa 1988. Program pozytywnie zaopiniowany i przyjęty Uchwałą Rady icznej nr 28/2003 z dnia 21.10.2003 r. 7