Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 011/01 Wydział Psychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów: Socjologia Forma studiów: Stacjonarne Stopień studiów: II Specjalności: Psychosocjologia Doradca i asystent rodziny Profil: Ogólnoakademicki Kod kierunku: SOC 1 Przedmiot Nazwa przedmiotu Socjologia wykluczenia społecznego Kod przedmiotu WPINH SOC AS D1a 11/1 Kategoria przedmiotu Przedmioty specjalnościowe Liczba punktów ECTS Język wykładowy polski Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów Semestr W C K S L I 0 0 30 0 0 0 Legenda: W Wykład; C Ćwiczenia/języki; K Konwersatorium; S Seminarium; L Laboratorium, Warsztaty; I Inne, Praktyki;
3 Cele przedmiotu Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Cel 1. Celem modułu jest zapoznanie studentów z procesami marginalizacji i wykluczenia, teorią tych procesów, podstawami metodologii ich badań oraz zagrożeń jakie stanowią dla spójności i stabilności systemu społecznego. Cel. Ponadto moduł ma na celu empatyczne uwrażliwienie słuchaczy na sytuację psychiczną i tożsamość społeczną wykluczonych, dostarczenie narzędzi umożliwiających postawienie właściwej diagnozy oraz podjęcie działań ograniczających skutki marginalizacji i wykluczeń, zarówno z punktu widzenia jednostkowego jak i grupowego Wymaganie wstępne a. Brak wymagań wstępnych 5 Modułowe efekty kształcenia MW1. Wiedza: Student rozpoznaje procesy wykluczenia i marginalizacji społecznej, definiuje i rozumie ich odmiany oraz mechanizmy ich genezy i dynamiki. MW. Wiedza: Student interpretuje procesy wykluczenia społecznego w obrębie teorii socjologicznej, a zwłaszcza teorii genezy i dynamiki struktury społecznej (w tym stratyfikacji społecznej), form i mechanizmów stygmatyzacji, dehumanizacji i degradacji oraz anomii społecznej. MU1. Umiejętności: Student potrafi samodzielnie dokonać diagnozy wykluczenia społecznego, zaplanować i przeprowadzić badania empiryczne problemu oraz przedstawić propozycje przeciwdziałania wykluczeniom oraz ograniczenia ich negatywnych skutków MK1. Kompetencje społeczne: Student potrafi zrozumieć psychologiczną i społeczną sytuację wykluczonych posługując się empatią i hermeneutycznym poznaniem kontekstu społecznego - metodami charakterystycznymi dla humanistycznej "socjologii rozumiejącej" MK. Kompetencje społeczne: Student potrafi współpracować z innymi w zespole rozwiązującym konkretny problem badawczy i dokonać publicznej prezentacji wyników pracy zespołu. 6 Treści programowe Konwersatorium Lp Tematyka zajęć Opis szczegółowy bloków tematycznych Liczba godzin K1 Marginalizacja i wykluczenie: pojęcia i ich zakres. Dwa nurty teorii i badań: antropologiczno-kulturowy oraz socjalno-ekonomiczny. K Swoi i obcy jako kategorie klasyfikacji świata społecznego. Ekskluzja i inkluzja jako mechanizmy tworzenia struktury społecznej K3 Piętno i proces stygmatyzacji. Adaptacja i obrona przed stygmatyzacją. Społeczne konsekwencje piętna. Mechanizm kreacji i stygmatyzacji "kozła ofiarnego". K Rasa, etniczność, płeć, wiek, niepełnosprawność - wykluczenia "odmiennych widzialnych". K5 Dehumanizacja i degradacja obcego na przykładzie Holocaustu. Holocaust jako wykluczenie ostateczne - wizyta w muzeum "Fabryka Schindlera" K6 Migracje międzynarodowe. Separacja, pluralizm, asymilacja, globalizacja. K7 Ubóstwo i bieda. "Podklasa" (underclass) i "kultura biedy" (poverty culture) - koncepcja Oscara Lewisa i jej kontynuacje. K8 Bezrobocie jako podstawowa przyczyna wykluczeń socjalno-ekonomicznych. K9 Wykluczający. Osobowość autorytarna i instytucje totalne: koncepcje Theodore Adorno i Ervinga Goffmana K10 Prezentacje zespołowych prac semestralnych Razem 30 Strona /5
7 Metody dydaktyczne M8. Praca w grupach M5. Dyskusja M7. Konsultacje. Prezentacje multimedialne 8 Obciążenie pracą studenta Średnia liczba Forma aktywności godzin na zrealizowanie aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym: Godziny wynikające z planu studiów 30 Konsultacje przedmiotowe 0 Egzaminy i zaliczenia w sesji 0 Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym: Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej literatury 5 Opracowanie wyników 15 Przygotowanie raportu, projektu, prezentacji, dyskusji 30 Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca z całego nakładu pracy studenta 100 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 9 Metody oceny Ocena podsumowująca P11. Aktywność na zajęciach P5. Referat Warunki zaliczenia przedmiotu a. Podstawą oceny jest przygotowanie pracy semestralne przez co najmniej dwuosobowe, ale nie wieksze od czterech osób zespoły studentów. Tematy prac wybieraja studenci w uzgodnieniu z wykładowcą. Ponadto oceniana jest aktywność studenta w konwersatorium. Na ocenę sumaryczną, podaną w procentach, składają się Kryteria oceny Na ocenę 3 Na ocenę 3.5 Na ocenę Na ocenę.5 Na ocenę 5 Student uzyskał ocenę sumaryczna mierzoną w punktach procentowych pomiędzy 51 a 60 Student uzyskał ocenę sumaryczna mierzoną w punktach procentowych pomiędzy 61 a 67 Student uzyskał ocenę sumaryczna mierzoną w punktach procentowych pomiędzy 68 a 7 Student uzyskał ocenę sumaryczna mierzoną w punktach procentowych pomiędzy 75 a 81 Student uzyskał ocenę sumaryczna mierzoną w punktach procentowych pomiędzy 8 a 100 Strona 3/5
10 Macierz realizacji przedmiotu Modułowe efekty kształcenia dla przedmiotu MW1 MW MU1 MK1 Odniesienie do efektów kierunkowych KA_ W0[++], KA_ W0[+++], KA_ W05[+], KA_ W06[++], KA_ W08[++], KA_ W15[++], KA_ U01[+++], KA_ U03[++], KA_ U05[++], KA_ U06[++], KA_ U13[++], KA_ K01[+], KA_ K0[++], KA_ K0[++], KA_ K05[++] KA_ W0[+++], KA_ W06[+++], KA_ U01[++], KA_ U0[++], KA_ U03[++], KA_ U05[++], KA_ U06[+], KA_ U07[+], KA_ K01[++], KA_ K0[++], KA_ K0[++], KA_ K05[++] KA_ W0[+], KA_ W05[+], KA_ U01[++], KA_ U0[++], KA_ U0[++], KA_ U07[++], KA_ U08[++], KA_ U1[+], KA_ K03[+], KA_ K06[+] KA_ U0[++], KA_ U03[++], KA_ U0[++], KA_ U1[+], KA_ U13[++], KA_ K0[+++], KA_ K05[+++], KA_ K06[++] Treści programowe K1, K, K3, K, K5, K1, K, K3, K, K5, K1, K, K3, K, K5, K1, K, K3, K5, K7, K8, K9 Metody dydaktyczne Sposoby oceny Strona /5
Modułowe efekty kształcenia dla przedmiotu MK Odniesienie do efektów kierunkowych KA_ U0[++], KA_ U0[++], KA_ U06[++], KA_ K01[++], KA_ K03[++], KA_ K05[+++] Treści programowe K10 Metody dydaktyczne Sposoby oceny 11 Wykaz literatury Literatura podstawowa: [1] Kazimierz Frieske Marginalność społeczna, (w:) Encyklopedia socjologii, t.., Warszawa, 1999, Oficyna Naukowa [s. 167 171] [] Ewa Nowicka Swojskość i obcość jako kategorie socjologicznej analizy, [w:] Ewa Nowicka [red.], Swoi i obcy, Warszawa, 1990, Uniwersytet Warszawski, Instytut Socjologii [3] Ryszard Szarfenberg Marginalizacja i wykluczenie społeczne panorama językowo- teoretyczna, [w:] R. Szarfenberg, C. Żołędowski, M. Theiss [red.], Ubóstwo i wykluczenie społeczne perspektywa poznawcza, Warszawa, 010, Elipsa Literatura uzupełniająca: [1] Ren Girard Kozioł ofiarny, Łódź, 1987, Wydawnictwo Łódzkie [] Łukasz Ostrowski Mowa o rasizmie Pojęcie rasizmu w polskiej prasie antyfaszystowskiej i skrajnie nacjonalistycznej, Warszawa, 009, Trio [zwłaszcza rozdz. 3,, 5, s. 75307] [3] Hannah Arendt Eichmann w Jerozolimie, Kraków, 1998, ZNAK [] Oscar Lewis Nagie życie, Warszawa, 1976, PIW [zwłaszcza Od Autora, t. I, s. 56.] Publikacje/prace zbiorowe: [1] Bieda i bogactwo w polskiej kulturze i świadomości, Grażyna Skąpska (red.), Kraków, 003 [Wybrane teksty] 1 Informacje o nauczycielach akademickich Osoba odpowiedzialna za kartę dr hab. Jarosław Rokicki (kontakt: urrokick@cyf-kr.edu.pl) Osoby prowadzące przedmiot dr hab. Jarosław Rokicki (kontakt: urrokick@cyf-kr.edu.pl) Strona 5/5