2010 W. W. Norton & Company, Inc. Nadwyżka Konsumenta



Podobne dokumenty
Eugeniusz Gostomski. Ryzyko stopy procentowej

PRÓG RENTOWNOŚCI i PRÓG

Zadania ćwiczeniowe do przedmiotu Makroekonomia I

Mikroekonomia Wykład 9

Zadania powtórzeniowe I. Ile wynosi eksport netto w gospodarce, w której oszczędności równają się inwestycjom, a deficyt budżetowy wynosi 300?

Analiza CVP koszty wolumen - zysk

Zagregowany popyt i wielkość produktu

MIKROEKONOMIA I FORMY RYNKU CZĘŚĆ 1. Konkurencja doskonała i monopol - dwa skrajne przypadki struktury rynku

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.

Uniwersytet Warszawski Organizacja rynku dr Olga Kiuila LEKCJA 12

NARZĘDZIA INTERWENCJI RZĄDU NA RYNKU

Temat: Funkcje. Własności ogólne. A n n a R a j f u r a, M a t e m a t y k a s e m e s t r 1, W S Z i M w S o c h a c z e w i e 1

2.Prawo zachowania masy

Warszawska Giełda Towarowa S.A.

Zadanie 1. Liczba szkód w każdym z trzech kolejnych lat dla pewnego ubezpieczonego ma rozkład równomierny:

Dr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne

ELASTYCZNOŚĆ CENOWA I DOCHODOWA

Moduł IV. Równowaga przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji doskonałej i monopolu

Ogólna charakterystyka kontraktów terminowych

Rachunek zysków i strat

Temat 1: Model Ricardo

Monopolistyczna konkurencja

Krótkoterminowe planowanie finansowe na przykładzie przedsiębiorstw z branży 42

Dz.U Nr 97 poz USTAWA. z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach 1)

Statystyka finansowa

Mikroekonomia B.8-9. Mikołaj Czajkowski

Roczne zeznanie podatkowe 2015

Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale"

Korekta jako formacja cenowa

W N I O S E K o przyznanie pomocy materialnej o charakterze socjalnym: stypendium szkolne

Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów

Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) :02:07

7. REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH

Przybyło milionerów w Podlaskiem. Podsumowanie Kampanii PIT za 2014 rok

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Chemiczny LABORATORIUM PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH PROJEKTOWANIE PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH

Sprawdź, jak obliczyć kwotę wolną od potrąceń w 2009 r.

Kontrakty terminowe na WIBOR

1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek?

WNIOSEK O PRZYZNANIE STYPENDIUM SZKOLNEGO

Usługa Powszechna. Janusz Górski Michał Piątkowski Polska Telefonia Cyfrowa

Od czego zależy kurs złotego?

Olimpiada Przedsiębiorczości Edycja XI Eliminacje centralne, 7 kwietnia 2016 r. Test

Rodzaj środka technicznego

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata

Obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej wynika z przepisów o VAT i z faktu udokumentowania tego podatku.

Możemy zapewnić pomoc z przeczytaniem lub zrozumieniem tych informacji. Numer dla telefonów tekstowych. boroughofpoole.

Surowiec Zużycie surowca Zapas A B C D S 1 0,5 0,4 0,4 0, S 2 0,4 0,2 0 0, Ceny x

Oto niezbędne i zarazem podstawowe informacje dla osoby, która chce rozliczyć się z podatku z zagranicy!

CIT-8 ZEZNANIE O WYSOKOŚCI OSIĄGNIĘTEGO DOCHODU (PONIESIONEJ STRATY) PRZEZ PODATNIKA PODATKU DOCHODOWEGO OD OSÓB PRAWNYCH za rok podatkowy

WNIOSEK O PRZYZNANIE ZASIŁKU SZKOLNEGO

Cena lodówki wraz z 7% podatkiem VAT wynosi 1337 zł 50 gr. Oblicz ile wynosi podatek VAT.

UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH

Politechnika Warszawska Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych ul. Koszykowa 75, Warszawa

Temat zajęć: Rozrachunki z pracownikami z tyt. wynagrodzeń

Przegląd wydatków publicznych w obszarze wsparcia rodzin o niskich dochodach

Maria Kościelna, Wroclaw University of Economics

Matematyka ubezpieczeń majątkowych r.

Zapytanie ofertowe dotyczące wyboru wykonawcy (biegłego rewidenta) usługi polegającej na przeprowadzeniu kompleksowego badania sprawozdań finansowych

INFORMACJE O INSTRUMENTACH FINANSOWYCH WCHODZĄCYCH W SKŁAD ZARZADZANYCH PRZEZ BIURO MAKLERSKIE PORTFELI Z UWZGLĘDNIENIEM ZWIĄZANYCH Z NIMI RYZYK

ZAPYTANIE OFERTOWE. Nazwa zamówienia: Wykonanie usług geodezyjnych podziały nieruchomości

REGULAMIN rozliczania dostaw ciep ej i zimnej wody w lokalach mieszkalnych i u ytkowych S. M. OSIEDLE STARÓWKA W WARSZAWIE

Kategoria środka technicznego

Statystyczna analiza danych w programie STATISTICA. Dariusz Gozdowski. Katedra Doświadczalnictwa i Bioinformatyki Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW

Odliczenie w PFR PIT-37 ulgi na dzieci Tak Nie

Informacja dotycząca instrumentów finansowych oraz ryzyka związanego. z inwestowaniem w instrumenty finansowe. w PGE Domu Maklerskim S.A.

ZASADY USTALANIA PODSTAWY WYMIARU SKŁADEK NA UBEZPIECZENIA EMERYTALNE I RENTOWE OSÓB PRZEBYWAJĄCYCH NA URLOPACH WYCHOWAWCZYCH

ASD - ćwiczenia III. Dowodzenie poprawności programów iteracyjnych. Nieformalnie o poprawności programów:

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Warunki Oferty PrOmOcyjnej usługi z ulgą

PRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc

Co do zasady, obliczenie wykazywanej

Grupa Makarony Polskie Wyniki finansowe za IV kwartał 2008 roku. Warszawa, 26 lutego 2009 roku

tel/fax lub NIP Regon

z dnia 31 grudnia 2015 r. w sprawie ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych

spektroskopia UV Vis (cz. 2)

URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Przedsiębiorstw. Grupy przedsiębiorstw w Polsce w 2008 r.

newss.pl Expander: Bilans kredytów we frankach

Biznes Plan. Przedsiębiorczość wykład 3

Jak zaksięgować i zaprezentować w sprawozdaniu finansowym fakturę korygującą wystawioną w roku bieżącym, a dotyczącą sprzedaży za rok ubiegły?

INFORMACJA. podatnicy w I przedziale podatkowym podatnicy w II przedziale podatkowym. Departament Podatków Dochodowych

REGULAMIN SKLEPU INTERNETOWEGO 1 POSTANOWIENIA OGÓLNE

SCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU CHEMIA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA

Formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego

ROZWIĄZANIA PRZYKŁADOWYCH ZADAŃ. KORELACJA zmiennych jakościowych (niemierzalnych)

Debata: SZARA STREFA ILE NAS TO KOSZTUJE?

ZAPYTANIE OFERTOWE. MERAWEX Sp. z o.o Gliwice ul. Toruńska 8. ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORSTWA MERAWEX Sp. z o.o. POPRZEZ EKSPORT.

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Monopol

Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem

Dostawa tonerów do drukarek laserowych dla Urzędu Miasta i Gminy Siewierz

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja IV

UCHWAŁ A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 18 października 2012 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Umowa kredytu. zawarta w dniu. zwanym dalej Kredytobiorcą, przy kontrasygnacie Skarbnika Powiatu.

x = (x 1, x 2,..., x n ), p = (p 1, p 2,..., p n )

Wpływ taryf celnych na handel

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Ekonomia. 2. KIERUNEK: Turystyka i Rekreacja. 3. POZIOM STUDIÓW: Studia I stopnia

Kto poniesie koszty redukcji emisji CO2?

ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY

Wzajemne oddziaływanie rynków. Autor: The National Council on Economic Education

Transkrypt:

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Nadwyżka Konsumenta

Pieniężny Pomiar Korzyści z Handlu Możesz kupić tyle benzyny ile chcesz, po cenie 2zł za litr. Jaka jest najwyższa cena, jaką zapłacisz za 1 litr benzyny? 2zł, by osiągnąć korzyści z wymiany. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 2

Pieniężny Pomiar Korzyści z Handlu Trzy metody pomiaru korzyści z wymiany: Nadwyżka Konsumenta Zmiana Ekwiwalentna Zmiana Kompensacyjna Te wielkości są równe tylko przy określonych warunkach. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 3

Pieniężny Ekwiwalent Przyrostu Użyteczności Benzyna sprzedawana jest tylko w karnistrach 1l. Niech r 1 oznacza cenę graniczną 1l benzyny. r 1 jest pieniężnym ekwiwalentem użyteczności krańcowej 1l benzyny. Itd. do n-tego l. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 4

Pieniężny Ekwiwalent Przyrostu Użyteczności r 1 + + r n - p G n oznacza zatem pieniężny ekwiwalent całkowitej zmiany użyteczności z zakupu n litrów benzyny po cenie $p G za litr. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 5

Pieniężny Ekwiwalent Przyrostu Użyteczności Wykres r 1, r 2,, r n, od n to krzywa ceny granicznej. Pieniężny ekwiwalent przyrostu użyteczności z 1l paliwa $(r 1 - p G ) itd, aż r n - p G > 0. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 6

Pieniężny Ekwiwalent Przyrostu ($) Res. Values r 1 r 2 r 3 r 4 r 5 r 6 10 8 6 4 2 0 Użyteczności Reservation Price Curve for Gasoline nadwyżka netto 1 2 3 4 5 6 p G Gasoline (gallons) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 7

Pieniężny Ekwiwalent Przyrostu Użyteczności Oszacowanie krzywej ceny granicznej jest trudne. Aproksymację jej stanowi krzywa popytu konsumenta. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 8

Nadwyżka Konsumenta Krzywa ceny granicznej obrazuje sekwencyjną wartość kolejnych jednostek dobra. Krzywa popytu przedstawia maksymalną cenę, jak mogłaby być zapłacona za q jednostek dobra zakupionych jednocześnie. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 9

Nadwyżka Konsumenta Różnica pomiędzy krzywą ceny granicznej a krzywą popytu wynika z efektu dochodowego. Dla quasi-liniowej funkcji użyteczności nie ma efektu dochodowego a nadwyżka konsumenta obrazuje użyteczność z konsumpcji. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 10

Nadwyżka Konsumenta p 1 Krzywa popytu p 1 ' CS x 1 ' x 1 * 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 11

Nadwyżka Konsumenta Nadwyżka konsumenta dokładnie przedstawia pieniężny zysk z użyteczności osiągniętej z tytułu konsumpcji dobra 1, gdy funkcja użyteczności konsumenta jest quasiliniowa dla dobra 2. W innych przypadkach nadwyżka jest przybliżeniem. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 12

Nadwyżka Konsumenta Zmiana całkowitej użyteczności konsumenta wynikająca ze zmiany p 1 to w przybliżeniu zmiana w nadwyżce konsumenta. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 13

Nadwyżka Konsumenta p 1 p 1 (x 1 ), jest odwrotną funkcją popytu na dobro 1 p 1 ' x 1 ' x 1 * 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 14

Nadwyżka Konsumenta p 1 p 1 (x 1 ) p 1 ' Pierwotna CS x 1 ' x 1 * 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 15

Nadwyżka Konsumenta p 1 p 1 (x 1 ) p 1 " Nowa CS p 1 ' x 1 " x 1 ' x 1 * 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 16

Nadwyżka Konsumenta p 1 p 1 (x 1 ) p 1 " p 1 ' Spadek CS x 1 " x 1 ' x 1 * 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 17

Zmiana Kompensacyjna i Zmiana Ekwiwalentna Dwie inne miary zmiany użyteczności całkowitej wynikłe ze zmiany ceny to zmiana kompensacyjna i zmiana ekwiwalentna. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 18

Zmiana Kompensacyjna p 1 rośnie. Ile pieniędzy musielibyśmy zaofiarować konsumentowi po zmianie ceny by jego sytuacja była tak samo dobra jak przed zmianą ceny? 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 19

Zmiana Kompensacyjna x 2 p 1 =p 1 p 2 const. ' ' ' 1 1 1 2 2 m = p x + p x x 2 ' u 1 x 1 ' x 1 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 20

Zmiana Kompensacyjna x 2 x 2 " x 2 ' p 1 =p 1 p 1 =p 1 u 1 p 2 const. ' ' ' 1 1 1 2 2 = p " 1x " 1 + p2x " 2 m = p x + p x x 1 " x 1 ' u 2 x 1 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 21

Zmiana Kompensacyjna x 2 '" x 2 " x 2 x 2 ' p 1 =p 1 p 1 =p 1 p 2 const. ' ' ' 1 1 1 2 2 = p " 1x " 1 + p2x " 2 m = p x + p x " '" '" 2 = p1x1 p2x2 u 1 m + u 2 x 1 " x 1 '" x 1 ' x 1 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 22

Zmiana Kompensacyjna x 2 '" x 2 " x 2 x 2 ' p 1 =p 1 p 1 =p 1 p 2 const. ' ' ' 1 1 1 2 2 = p " 1x " 1 + p2x " 2 m = p x + p x " '" '" 2 = p1x1 p2x2 u 1 m + u 2 CV = m 2 - m 1. x 1 " x 1 '" x 1 ' x 1 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 23

Zmiana Ekwiwalentna p 1 rośnie. Ile pieniędzy trzeba by konsumentowi zabrać przed zmianą ceny, aby pozostawić go w położeniu równie dobrym, w jakim by się znalazł po zmianie ceny? 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 24

Zmiana Ekwiwalentna x 2 p 1 =p 1 p 2 const. ' ' ' 1 1 1 2 2 m = p x + p x x 2 ' u 1 x 1 ' x 1 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 25

Zmiana Ekwiwalentna x 2 x 2 " x 2 ' p 1 =p 1 p 1 =p 1 u 1 p 2 const. ' ' ' 1 1 1 2 2 = p " 1x " 1 + p2x " 2 m = p x + p x x 1 " x 1 ' u 2 x 1 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 26

Zmiana Ekwiwalentna x 2 " x 2 ' x 2 '" x 2 p 1 =p 1 p 1 =p 1 u 1 p 2 const. ' ' ' 1 1 1 2 2 = p " 1x " 1 + p2x " 2 ' '" '" 2 = 1 1 + 2 2 m = p x + p x m p x p x u 2 x 1 " x 1 '" x 1 ' x 1 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 27

Zmiana Ekwiwalentna x 2 " x 2 x 2 ' p 1 =p 1 p 1 =p 1 p 2 const. ' ' ' 1 1 1 2 2 = p " 1x " 1 + p2x " 2 ' '" '" 2 = 1 1 + 2 2 m = p x + p x m p x p x x 2 '" u 2 u 1 EV = m 1 - m 2. x 1 " x 1 '" x 1 ' x 1 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 28

Nadwyżka Producenta Nadwyżka, którą osiągają dostawcy dóbr. Pole powierzchni nad krzywą. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 29

Nadwyżka Producenta Cena produktu (p) p ' Koszt krańcowy y ' y (wielkość produkcji) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 30

Nadwyżka Producenta Cena produktu (p) Koszt krańcowy p ' Przychód = p ' y ' y ' y (wielkość produkcji) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 31

Nadwyżka Producenta Cena produktu (p) Przychód koszty zmienne= nadwyżka producenta Koszt krańcowy p ' y ' Zmienny koszt produkcji y jednostek jest to suma kosztów krańcowych. y (wielkość produkcji) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 32

Obliczanie Zysków i Strat Jak mierzyć nadwyżkę netto lub stratę spowodowaną interwencją na rynku, np. nałożenie podatku? Korzystając z nadwyżki konsumenta czy nadwyżki producenta. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 33

Obliczanie Zysków i Strat Cena Równowaga wolnorynkowa. Podaż p 0 Popyt q 0 Q D, Q S 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 34

Obliczanie Zysków i Strat Cena Równowaga wolnorynkowa i zysk z wymiany. Podaż CS p 0 PS Popyt q 0 Q D, Q S 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 35

Obliczanie Zysków i Strat Cena Nadwyżka z wymiany q 1 -tej jednostki. Podaż Nadwyżka konsumenta p 0 CS PS Nadwyżka producenta Popyt q 1 q 0 Q D, Q S 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 36

Obliczanie Zysków i Strat Cena Nadwyżka z wymiany q 1 do q 0 jednostek. Podaż Nadwyżka konsumenta p 0 CS PS Nadwyżka producenta Popyt q 1 q 0 Q D, Q S 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 37

Cena Obliczanie Zysków i Strat p 0 CS PS Nadwyżka konsumenta Nadwyżka producenta Jakakolwiek regulacja ograniczająca wymianę, np. o jednostki q 1 do q 0 niszczy odpowiadającą nadwyżkę. Jest to koszt netto regulacji. q 1 q 0 Q D, Q S 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 38

Obliczanie Zysków i Strat t Cena p b CS Przychód z podatku Np. stopa podatkowa w wysokości $t za jednostkę dobra. Strata netto p s PS q 1 q 0 Q D, Q S 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 39

Obliczanie Zysków i Strat Cena p f CS Np. stopa podatkowa w wysokości $t za jednostkę dobra. Strata netto Np. cena minimalna p f PS q 1 q 0 Q D, Q S 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 40

Obliczanie Zysków i Strat Cena CS Np. stopa podatkowa w wysokości $t za jednostkę dobra. Strata netto Np. cena minimalna p f, cena maksymalna p c p c PS q 1 q 0 Q D, Q S 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 41

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Popyt Rynkowy

Od Popytu Indywidualnego do Rynkowego Niech gospodarka składa się z n konsumentów i = 1,,n. Funkcja popytu konsumenta i na dobro j jest postaci: x * ( p, p, m i ) j i 1 2 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 2

Od Popytu Indywidualnego do Rynkowego Popyt rynkowy (gdy wszyscy konsumenci są cenobiorcami) jest postaci: X ( p, p, m,, m ) = x ( p, p, m ). j 1 2 1 Jeśli konsumenci są tacy sami: gdzie M = nm. n n i= 1 * j i 1 2 X ( p, p, M) = n x ( p, p, m) j * 1 2 j 1 2 i 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 3

Od Popytu Indywidualnego do Rynkowego Zagregowany popyt jest sumą krzywych popytu pojedynczych konsumentów. Np. mamy dwóch konsumentów i = A,B. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 4

Od Popytu Indywidualnego do Rynkowego p 1 p 1 p 1 p 1 p 1 p 1 20 * p x1 A 15 1 * x1 B p 1 p 1 35 x Pozioma suma indywidualnych krzywych popytu. * A B 1 + x1 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 5

Elastyczność Elastyczność mierzy wrażliwość jednej zmiennej na inną. Elastyczność zmiennej X w odniesieniu do zmiennej Y: ε x, y % x = % y. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 6

Przykłady: Elastyczność Cenowa elastyczność popytu Mieszana cenowa elastyczność popytu Dochodowa elastyczność popytu Cenowa elastyczność podaży 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 7

Cenowa Elastyczność Popytu * p ε i dxi X * = i, p i X * dp i i Niech p i = a - bx i. Wówczas X i = (a-p i )/b i dx dp * i i ε X p 1 =. Zatem, b = pi 1 = a p b b a * i, i ( ) / i pi p i. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 8

p i a Cenowa Elastyczność Popytu p i = a - bx i * ε X p i p = 0 ε = 0 * = i, i a p p i ε = 0 a/b X i * 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 9

p i a a/2 Cenowa Elastyczność Popytu p i = a - bx i * ε X p * = i, i a p a a / 2 = ε = = 1 2 a a / 2 ε = 1 ε = 0 pi p i a/2b a/b X i * 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 10

p i a a/2 Cenowa Elastyczność Popytu p i = a - bx i * ε X p * = i, i a ε = a p = a ε = a a = ε = 1 ε = 0 pi p i a/2b a/b X i * 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 11

p i a a/2 Cenowa Elastyczność Popytu ε = p i = a - bx i * ε = 0 ε X p * = i, i a elastyczna (jednostkowa ε = 1 elastyczność) nieelastyczna pi p i a/2b a/b X i * 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 12

Elastyczność i Przychody Przychód producenta więc dr dp X * = ( p ) + pdx dp = X * (p) 1 + * = X ( p ) +. [ 1 ε ] * R( p) = p X ( p). * * p dx * X (p) dp 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 13

Elastyczność i Przychody dr [ ] dp X * = ( p ) 1 + ε jeśli ε = 1 to dr dp = 0 Zmiana ceny nie powoduje zmiany przychodu producenta. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 14

Elastyczność i Przychody dr [ ] dp X * = ( p ) 1 + ε jeśli 1 < ε 0 to dr dp > 0 Wzrost ceny powoduje wzrost przychodu producenta. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 15

Elastyczność i Przychody dr [ ] dp X * = ( p ) 1 + ε jeśli ε < 1 to dr dp < 0 Wzrost ceny powoduje spadek przychodu producenta. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 16

Wnioski: Elastyczność i Przychody Nieelastyczny popyt: 1 < 0 wzrost ceny - wzrost przychodu producenta. Jednostkowa elastyczność; ε = 1 wzrost ceny brak zmiany przychodu producenta. Elastyczny popyt: ε < 1 wzrost ceny - spadek przychodu producenta. ε 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 17

Przychód Krańcowy a Cenowa Elastyczność Popytu Przychód krańcowy producenta to zmiana przychodu producenta wynikająca ze sprzedaży kolejnej jednostki dobra. dr( q) MR( q) =. dq 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 18

Przychód Krańcowy a Cenowa Elastyczność Popytu p(q) funkcja popytu obrazuje cenę po jakiej producent może sprzedać q jednostek produktu: R( q) = p( q) q więc dr q dp q MR ( q ) ( ) ( ) = = dq dq q + p ( q ) = p( q) 1 + q p( q) dp( q). dq 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 19

Przychód Krańcowy a Cenowa Elastyczność Popytu MR( q) = p( q) 1+ q p( q) dp( q). dq i dq ε = dp p q więc MR( q) = p( q) 1+ 1. ε 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 20

Przychód Krańcowy a Cenowa Elastyczność Popytu MR( q) = p( q) 1+ 1 ε Przychód krańcowy zależy od elastyczności cenowej popytu; 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 21

Przychód Krańcowy a Cenowa MR(q) Elastyczność Popytu = p(q) 1+ 1 ε - ε = 1 to MR( q) = 0. - 1 < ε 0 to MR( q) < 0. - ε < 1 to MR( q) > 0. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 22

Przychód Krańcowy a Cenowa Elastyczność Popytu ε = 1 to MR( q) = 0. Sprzedaż dodatkowej jednostki nie zmienia przychodu producenta. 1 < ε 0 to MR( q) < 0. Sprzedaż dodatkowej jednostki zmniejsza przychód producenta. ε < 1 to MR( q) > 0. Sprzedaż dodatkowej jednostki zwiększa przychód producenta 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 23

Przychód Krańcowy a Cenowa Elastyczność Popytu Niech, funkcja popytu będzie liniowa: p( q) = a bq. To R( q) = p( q) q = ( a bq) q i MR( q) = a 2bq. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 24

Przychód Krańcowy a Cenowa p Elastyczność Popytu a p( q) = a bq a/2b a/b q MR( q) = a 2bq 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 25

p a Przychód Krańcowy a Cenowa Elastyczność Popytu MR( q) = a 2bq p( q) = a bq $ R(q) a/2b a/b q a/2b a/b 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 26 q

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Równowaga

p p* Równowaga Rynkowa Popyt rynkowy Podaż rynkowa q=s(p) D(p*) = S(p*); rynek jest w równowadze. q=d(p) q* D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 2

p p p* Równowaga Rynkowa Popyt rynkowy Podaż rynkowa q=s(p) D(p ) < S(p ); nadwyżka produktu q=d(p) D(p ) S(p ) D(p), S(p) Cena rynkowa musi spaść do p*. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 3

p p* p Równowaga Rynkowa Popyt rynkowy Podaż rynkowa q=s(p) D(p ) > S(p ); niedobór produktu q=d(p) S(p ) D(p ) D(p), S(p) Cena rynkowa musi wzrosnąć do p*. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 4

Równowaga Rynkowa Dwa przypadki szczególne: stała wielkość podaży nieskończenie elastyczna krzywa podaży 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 5

p Równowaga Rynkowa Popyt rynkowy Stała wielkość podaży, niezależna od ceny. p* q* q 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 6

p Równowaga Rynkowa Popyt rynkowy Nieskończenie elastyczna krzywa podaży. p* q* q 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 7

Podatki Podatki od ilości i podatki od wartości. Podatek nałożony na producenta. Podatek nałożony na konsumenta. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 8

Podatki Jaki jest wpływ podatków na równowagę rynkową? Jak wpływają na cenę? Jak wpływają na ilość? Kto płaci podatek? Czy i jak zmieniają się korzyści z handlu? 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 9

Podatki Podatek powoduje, iż cena płacona przez konsumenta p b jest wyższa od tej otrzymywanej przez producenta p s. p p = t b s 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 10

Podatki p p = t i D( p ) = S( p ) b s Opisują równowagę rynkową (bez względu na kogo nałożony jest podatek). b s 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 11

p Podatek a Równowaga Popyt rynkowy Podaż rynkowa Brak podatku p* q* D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 12

p p* Podatek a Równowaga Popyt rynkowy $t Podaż rynkowa Podatek $t wpływa na krzywą podaży. q* D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 13

p p b p* Podatek a Równowaga Popyt rynkowy q t q* $t Podaż rynkowa Podatek $t wpływa na krzywą podaży, podnosi cenę płaconą przez konsumenta i zmniejsza ilość w równowadze. D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 14

p p b p* p s Podatek a Równowaga Popyt rynkowy q t q* $t Podaż rynkowa Podatek $t wpływa na krzywą podaży, podnosi cenę płaconą przez konsumenta i zmniejsza ilość w równowadze. D(p), S(p) Producent otrzymuje p s = p b - t. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 15

p Podatek a Równowaga Popyt rynkowy Podaż rynkowa Brak podatku p* q* D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 16

p Podatek a Równowaga Popyt rynkowy Podaż rynkowa Podatek $t wpływa na krzywą popytu. p* $t q* D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 17

p p* p s Podatek a Równowaga Popyt rynkowy q t q* $t Podaż rynkowa Podatek $t wpływa na krzywą popytu, obniża cenę otrzymywaną przez producenta i zmniejsza ilość w równowadze. D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 18

p p b p* p s Podatek a Równowaga Popyt rynkowy q t q* $t Podaż rynkowa Podatek $t wpływa na krzywą popytu, obniża cenę otrzymywaną przez producenta i zmniejsza ilość w równowadze. D(p), S(p) Konsument płaci p b = p s + t. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 19

p p b p* p s Podatek a Równowaga Popyt rynkowy $t $t Podaż rynkowa Podatek nałożony na konsumenta lub producenta ma taki sam wpływ na równowagę rynkową. Kto płaci podatek? q t q* D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 20

p p b p* p s Podatek a Równowaga Popyt Podaż rynkowy rynkowa Podatek płacony przez konsumentów Podatek płacony przez producentów q t q* D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 21

Podatek a Elastyczność Wysokość obciążenia podatkiem zależy od elastyczności cenowej popytu i podaży. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 22

p p b p* p s Podatek a Elastyczność Popyt rynkowy $t Podaż rynkowa Wraz ze spadkiem elastyczności cenowej popytu obciążenie podatkiem dotyczy bardziej konsumentów. q t q* D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 23

p p b p* p s Podatek a Elastyczność Popyt rynkowy $t Podaż rynkowa Wraz ze spadkiem elastyczności cenowej popytu obciążenie podatkiem dotyczy bardziej konsumentów. q t q* D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 24

p p b p s = p* Podatek a Elastyczność Popyt rynkowy $t Podaż rynkowa Wraz ze spadkiem elastyczności cenowej popytu obciążenie podatkiem dotyczy bardziej konsumentów. q t = q* D(p), S(p) Gdy ε D = 0, konsumenci płacą całą wysokość podatku, nawet jeśli jest on nałożony na producentów. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 25

Podatek a Elastyczność Obciążenie producentów podatkiem rośnie wraz ze spadkiem elastyczności cenowej podaży lub ze wzrostem elastyczności cenowej popytu. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 26

Strata Społeczna a Elastyczność Podatek nałożony na wolnokonkurencyjnym rynku zmniejsza ilość równowagi a tym samym korzyści z wymiany (sumę nadwyżek producenta i konsumenta). Zmniejszenie całkowitej nadwyżki to czysta strata społeczna (bezużyteczny efekt opodatkowania, strata dobrobytu społecznego). 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 27

Strata Społeczna a Elastyczność p p* Popyt rynkowy Podaż rynkowa Brak podatku q* D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 28

Strata Społeczna a Elastyczność p Popyt rynkowy Podaż rynkowa p* CS PS Brak podatku q* D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 29

Strata Społeczna a Elastyczność p p b p* p s Popyt rynkowy CS PS $t Podaż rynkowa Podatek zmniejsza CS i PS. q t q* D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 30

Strata Społeczna a Elastyczność p p b p* p s Popyt rynkowy CS Podatek PS q t q* $t Podaż rynkowa Podatek zmniejsza CS i PS, część nadwyżki wpływa do rządu = kwota podatku. D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 31

Strata Społeczna a Elastyczność p Popyt rynkowy p b CS p* Podatek p s PS $t Podaż rynkowa Podatek zmniejsza CS i PS, część nadwyżki wpływa do rządu. q t q* D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 32

Strata Społeczna a Elastyczność p p b p* p s Popyt rynkowy CS Tax PS $t Podaż rynkowa Podatek zmniejsza CS i PS, część nadwyżki wpływa do rządu. q t q* D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 33

Strata Społeczna a Elastyczność p p b p* p s Popyt rynkowy CS Tax PS $t Podaż rynkowa Podatek zmniejsza CS i PS, część nadwyżki wpływa do rządu i zmniejsza całkowitą nadwyżkę. q t q* D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 34

Strata Społeczna a Elastyczność p Popyt rynkowy Podaż rynkowa p b p* p s CS Tax PS $t Strata netto q t q* D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 35

Strata Społeczna a Elastyczność p p b p* p s Popyt rynkowy $t Podaż rynkowa Strata netto maleje wraz ze spadkiem elastyczności cenowej popytu. q t q* D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 36

Strata Społeczna a Elastyczność p p b p* p s Popyt rynkowy $t Podaż rynkowa Strata netto maleje wraz ze spadkiem elastyczności cenowej popytu. q t q* D(p), S(p) 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 37

Strata Społeczna a Elastyczność p p b p s = p* Popyt rynkowy $t Podaż rynkowa Strata netto maleje wraz ze spadkiem elastyczności cenowej popytu. q t = q* D(p), S(p) Gdy ε D = 0, podatek nie generuje straty netto. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 38

Strata Społeczna a Elastyczność Strata netto wynikła z podatku rośnie wraz ze wzrostem elastyczności cenowej popytu lub podaży. Jeśli ε D = 0 lub ε S = 0 to strata netto wynosi 0. 2010 W. W. Norton & Company, Inc. 39