WOJEWODA POMORSKI Gdańsk, dnia 23 lutego 2015r. CK-II.1611.3.2015.MB Pani Elżbieta Wasilenko Pomorski Kurator Oświaty Na podstawie art. 6 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej 1 (dalej: ustawa o kontroli), w dniach 9 i 16 lutego 2015 r. została przeprowadzona kontrola 2 w Pomorskim Kuratorium Oświaty w Gdańsku dalej: Kuratorium, w trybie uproszczonym, w zakresie sprawdzenia poprawności przeprowadzonego postępowania kontrolnego w Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych Wyższej Szkoły Społeczno-Ekonomicznej w Gdańsku Zgodnie z art. 52 ust. 4 i 5 ustawy o kontroli przekazuję pani Kurator sprawozdanie z kontroli. SPRAWOZDANIE Z KONTROLI I. OCENA OGÓLNA Negatywnie ocenia się wykonywanie zadań przez Pomorskiego Kuratora Oświaty w zakresie przeprowadzonej kontroli doraźnej w Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych Wyższej Szkoły Społeczno-Ekonomicznej w Gdańsku, podjętej w związku ze skargą z dnia 17 grudnia 2014 r. Ocenę uzasadniają stwierdzone nieprawidłowości, które polegały na: 1. nieprzedstawieniu w dokumencie pokontrolnym ustaleń odnoszących się do zarzutów zawartych w skardze złożonej do Kuratorium, 2. braku niezbędnych dowodów stanowiących podstawę dokonanych ustaleń z przeprowadzonej kontroli, 1 Dz. U. Nr 185, poz. 1092
3. braku udokumentowania czynności kontrolnych, które potwierdziłyby przebieg i wyniki dokonanych czynności kontrolnych. II. SZCZEGÓŁOWE USTALENIA KONTROLI [Rola Pomorskiego Kuratora Oświaty] Zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. 1 kurator oświaty, w imieniu wojewody, wykonuje zadania i kompetencje w zakresie oświaty określone w ustawie i przepisach odrębnych na obszarze województwa, a w szczególności sprawuje nadzór pedagogiczny nad publicznymi i niepublicznymi szkołami i placówkami oraz placówkami doskonalenia nauczycieli, w tym nad niepublicznymi placówkami doskonalenia nauczycieli o zasięgu ogólnokrajowym, które znajdują się na obszarze danego województwa. Nadzór pedagogiczny jest realizowany przez wykonywanie zadań i czynności określonych w art. 33 powyżej wskazanej ustawy, w trybie planowych lub doraźnych działań. Przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009r. w sprawie nadzoru pedagogicznego 2 szczegółowo określają warunki i tryb sprawowania oraz formy nadzoru pedagogicznego. Formami nadzoru pedagogicznego są: ewaluacja, kontrola i wspomaganie. W 3 ust. 3 ww. rozporządzenia wskazano, że doraźne działania, prowadzone przez organy sprawujące nadzór pedagogiczny są realizowane w przypadku, gdy zaistnieje potrzeba podjęcia działań nieujętych w planie nadzoru pedagogicznego, o którym mowa w 18 ust. 1 ww. rozporządzenia, tj. m.in. w celu wyjaśnienia zasadności zarzutów dotyczących zagadnień wchodzących w zakres nadzoru pedagogicznego. Zgodnie z komentarzem pana Mateusza Pilicha do art. 33 ustawy o systemie oświaty przepisy komentowanej ustawy nie zawierają precyzyjnej decyzji nadzoru pedagogicznego. Jest ona formułowana w sposób operacyjny przez wskazanie badanych obszarów. Aby ustalić znaczenie tego pojęcia, należy odwołać się posiłkowo do koncepcji doktrynalnych. Według teorii prawa administracyjnego nadzór zawiera w sobie element kontroli, a zarazem polega na czymś więcej: nadzorujący bowiem nie tylko dokonuje porównania stanu stwierdzonego z wyznaczonym oraz wynikającej stąd oceny (pozytywnej bądź negatywnej) co do działania nadzorowanego, lecz ponadto przysługują mu w stosunku do nadzorowanego kompetencje władcze, pozwalające wywierać wpływ na prawidłowe funkcjonowanie jednostek podporządkowanych ( ). 1 (Dz. U. z 2004 r., Nr 256 poz. 2572, z późn. zm.) 2 Dz. U. Nr 168, poz. 1324 z późn. zm.) Strona 2 z 8
[Przyczyna przeprowadzenia kontroli doraźnej przez Pomorskiego Kuratora Oświaty] W dniu 17 grudnia 2014 r. do Pomorskiego Kuratora Oświaty wpłynęła skarga XXXXXX 3 na działalność dyrektora Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych Wyższej Szkoły Społeczno Ekonomicznej w Gdańsku. Wnoszący wyjaśnił w skardze, że na podstawie umowy zlecenia nr 02/2014 zawartej w dniu 1 kwietnia 2014 r. przeprowadził zajęcia dydaktyczne w wyżej wskazanym liceum. Zarzucił dyrektorowi przedmiotowej placówki brak dostarczenia mu programu nauczania, dziennika lekcyjnego oraz informacji, w jakim zakresie program tego przedmiotu został wcześniej zrealizowany. Zarzucił również dyrektorowi wstrzymanie wypłaty wynagrodzenia za wykonaną pracę z powodu niewypełnienia dziennika lekcyjnego. Ponadto w pięciu kolejnych punktach opisał nieprawidłowości, wskazując na brak właściwego nadzoru nad działalnością Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych Wyższej Szkoły Społeczno Ekonomicznej w Gdańsku poprzez: brak wymaganej dokumentacji programowej szkoły oraz niespełniania wymogów związanych z obowiązkiem bieżącego prowadzenia dziennika lekcyjnego; naruszanie zasad współżycia społecznego poprzez świadome wprowadzanie w błąd zleceniobiorców, przez dyrektora szkoły, w zakresie informowania o zakresie obowiązków wykraczających poza ramy ustalone w umowie cywilnoprawnej oraz nieuprawnione powoływanie się na informacje rzekomo uzyskane od urzędnika państwowego - pracownika Kuratorium; niewywiązywanie się z podejmowanych zobowiązań finansowych, co w konsekwencji wymaga korzystania z rozstrzygnięć sądu, naruszając tym samym dobre imię pomorskich instytucji oświaty oraz wymagającym ponoszenia dodatkowych kosztów związanych z procesem sądowym; brak należytej kontroli nad przebiegiem realizacji zajęć programowych, zwłaszcza jakości i przydatności przekazywanej wiedzy, nabywanych kompetencjach przez uczniów oraz prawidłowości stosowania zasad pomiaru dydaktycznego dokonywanego przez zatrudnianych zleceniobiorców; brak zapewnienia właściwej kultury organizacyjnej, o czym świadczy aroganckie i pełne ignorancji postępowanie dyrektora szkoły, wskazujące na niski poziom kompetencji predysponujących go do pełnienia funkcji kierowniczych w szkołach i innych placówkach oświatowych. W celu wyjaśnienia zasadności zarzutów zawartych w ww. skardze, na podstawie art. 33 ustawy z dnia ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty oraz 12 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego pracownik Kuratorium przeprowadził w dniu 8 grudnia 2014 r. kontrolę doraźną. Wynikiem przeprowadzonej kontroli był opis stanu faktycznego, w którym pracownik Kuratorium stwierdził: W trakcie kontroli dyrektor przedstawił sytuację związaną z zatrudnieniem i 3 anonimizacja danych Strona 3 z 8
wykonywaniem obowiązków służbowych przez nauczyciela, który złożył skargę oraz okazał dokumentację przebiegu nauczania w szkole i sprawowanego nadzoru pedagogicznego. Natomiast we wnioskach i uwagach stwierdzono, że dokumentacja w szkole prowadzona jest zgodnie z: art. 22 ustawy o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. z późn.zm.; rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 sierpnia 2014 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji; rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych programów planów nauczania w szkołach publicznych; rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej; rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczenia do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników. Na podstawie dokonanych ustaleń kontrolnych pismem z dnia 10 grudnia 2014 r. Pomorski Kurator Oświaty uznał przedmiotową skargę za bezzasadną. [Przyczyna przeprowadzenia kontroli przez wojewodę pomorskiego] Dnia 25 stycznia 2015 r. do wojewody pomorskiego wpłynęła skarga XXXXXX 4 na zaniedbanie i nienależyte wykonywanie zadań przez Pomorskiego Kuratora Oświaty w zakresie sprawowania nadzoru nad pracownikami Kuratorium prowadzącymi czynności kontrolne w Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych przy Wyższej Szkole Społeczno Ekonomicznej w Gdańsku. Skarżący w przedmiotowej skardze podważył ustalenia kontrolne, wskazując na nierzetelne przeprowadzenie postępowania w sprawie wyjaśnienia zarzutów zawartych w skardze wniesionej do Kuratorium na działalność dyrektora ww. placówki 5. W celu wyjaśnienia zarzutów zawartych w wyżej wskazanej skardze wojewoda pomorski podjął decyzję o przeprowadzeniu kontroli w trybie uproszczonym Pomorskiego Kuratora Oświaty. [Ustalenia dokonane podczas kontroli w Kuratorium] W związku z powyższym na podstawie art. 6 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011r. o kontroli w administracji rządowej upoważnieni pracownicy wojewody pomorskiego przeprowadzili kontrolę, w wyniku której ustalono, co następuje. Doraźna kontrola w Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych przy Wyższej Szkole Społeczno Ekonomicznej w Gdańsku została przeprowadzona przez pracownika Kuratorium XXXXXX 6-4 anonimizacja danych 5 Skarga z dnia 20 stycznia 2014 r. złożona do wojewody pomorskiego (akta kontroli str. 31-44) 6 anonimizacja danych Strona 4 z 8
starszego wizytatora, na podstawie upoważnienia udzielonego przez dyrektora Wydziału Strategii Nadzoru Pedagogicznego w dniu 8 grudnia 2014r. Z dokonanych czynności kontrolnych sporządzono protokół kontroli o sygnaturze SN.5533.83.2014.AC. W związku z tym, że ustalenia stanu faktycznego opisane w dokumencie pokontrolnym nie odnosiły się do wszystkich zarzutów zawartych w skardze, m.in. do uzupełnionych wpisów w dzienniku lekcyjnym, a w aktach kontroli nie znajdowały się żadne dowody kontroli, na których zostały oparte ustalenia - przyjęto ustne wyjaśnienia 7 wizytatora przeprowadzającego kontrolę. W złożonych wyjaśnieniach pan XXXXXX 8 wskazał, że przeprowadził rozmowę z dyrektorem kontrolowanej placówki, z której uzyskał następujące informacje: ( ) z XXXXXX 9 (skarżącego) pracy zrezygnowałem ponieważ m.in. nie chciał prowadzić dokumentacji. Mimo tego wypłaciłem mu pieniądze za dotychczasową pracę. Zatrudniłem innego nauczyciela na to miejsce. Ponadto wskazał, że skontrolował 1 dziennik lekcyjny, oświadczając: ( ) wpisy były dokonane przez nauczyciela zatrudnionego do prowadzenia zajęć za Pana skarżącego XXXXXX 10. Wyjaśnił również, że przed czynnościami kontrolnymi zapoznał się ze skargą oraz zbadał wszystkie zarzuty przedstawione dyrektorowi kontrolowanego Liceum. Odnosząc się do kwestii braku w aktach kontroli dowodów stanowiących podstawę dokonanych ustaleń, XXXXXX 11 wyjaśnił: uznałem za stosowne, że samo przejrzenie dokumentów będzie wystarczające, że poprzestał na sprawdzeniu wzrokowym dokumentów, tak jak to się robi zgodnie z art. 7 ustawy o systemie oświaty. W zakresie niewskazania w dokumencie pokontrolnym odpowiednich precyzyjnie publikatorów, numerów oraz dat skontrolowanej dokumentacji szkolnej, XXXXXX 12 odpowiedział, iż uznał, że nazwa własna dokumentów wystarczy. Jednocześnie oświadczając, że dokumenty sprawdził pod względem numerów, opisów itd. Wyjaśnienia pracownika Kuratorium dotyczące dokonanych ustaleń podczas kontroli w zakresie zarzutów przedstawionych w skardze z dnia 12 listopada 2014r. potwierdziły nierzetelność przeprowadzenia kontroli, brak wyjaśnienia wszystkich zarzutów zawartych w skardze i brak dokumentowania ustaleń kontrolnych. Należy w tym miejscu podkreślić, że obowiązkiem osoby przeprowadzającej kontrolę jest pełne i rzetelne udokumentowanie ustaleń kontroli. Dowody poświadczają ustalenia kontroli oraz że kontrolę przeprowadzono zgodnie z przepisami prawa oraz wytycznymi. Rzetelne dowody kontroli to dowody jakościowo bezstronne, tak że wzbudzają zaufanie i są uznawane za wiarygodne, są także wystarczające pod względem ilościowym i właściwe do osiągnięcia celów kontroli. 7 Protokoły przyjęcia ustnych wyjaśnień akta kontroli (akta kontroli str. 49-54) 8 anonimizacja danych 9 anonimizacja danych 10 anonimizacja danych 11 anonimizacja danych 12 anonimizacja danych Strona 5 z 8
W dokumencie opracowanym przez Ministerstwo Edukacji Narodowej pod nazwą Program wzmocnienia efektywności systemu nadzoru pedagogicznego i oceny jakości pracy szkoły etap II określono, że rzetelność jest pożądana przy przeprowadzeniu kontroli i wyraża się m.in. w: dociekliwości i dokładności w poszukiwaniu, gromadzeniu i weryfikowaniu dowodów, staranności dokumentowania i porządkowania, dokumentacji, terminowości realizacji zadań. Powyższe wytyczne określają również, że od kontrolującego wymaga się, aby stosował się do zasady obiektywizmu od pierwszych pomysłów na przeprowadzenie kontroli (określenie tematyki, zakresu kontroli, osób, od których będą pozyskiwane informacje itp.,) poprzez realizację czynności kontrolnych (konsekwentne wykonywanie wszystkich zaplanowanych obszarów, mimo intuicyjnych podpowiedzi co do wyników kontroli), do sfinalizowania kontroli w formie przedstawienia jej wyników w protokole kontroli (opis ustalonego stanu faktycznego ma być opisem zastanego w dniu kontroli fragmentu rzeczywistości szkolnej (czy placówki) a nie osądu lub domniemania wizytatora. W powyższym dokumencie ponadto określono rzetelność jako wypełnianie obowiązków z należytą starannością, sumiennie i terminowo z uwzględnieniem przestrzegania wewnętrznych reguł funkcjonowania Kuratorium Oświaty. Ustalenia wykazały, że Zarządzeniem Nr 52/2013 Pomorskiego Kuratora Oświaty z dnia 17 października 2013 r. w sprawie sprawowania nadzoru pedagogicznego w szkołach i placówkach nadzorowanych przez Pomorskiego Kuratora Oświaty wprowadzono procedurę przeprowadzenia kontroli doraźnej w ramach nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez Pomorskiego Kuratora Oświaty, stanowiącą załącznik nr 3 do ww. zarządzenia. Powyższa procedura w pkt 9 stanowi, że kontrolujący rzetelnie i obiektywnie ustala stan faktyczny, zbiera dowody stanowiące podstawę ustaleń oraz dokumentuje czynności kontrolne. Wobec powyższego należy stwierdzić, że postępowanie kontrolne przeprowadzone w Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych w Wyższej Szkole Społeczno-Ekonomicznej w Gdańsku zostało przeprowadzone z naruszeniem 13 ust. 1 pkt 1-2 i 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009r. w sprawie nadzoru pedagogicznego oraz przepisów wewnętrznych obowiązujących w Kuratorium. [Osoby odpowiedzialne za nieprawidłowości i brak rzetelności w działaniu, w tym przede wszystkim należytej staranności] Osobami odpowiedzialnymi za stwierdzone nieprawidłowości są: XXXXXX 13 - starszy wizytator Wydziału Strategii Nadzoru Pedagogicznego w Kuratorium, przeprowadzający czynności kontrolne w wyżej wymienionej placówce, XXXXXX 14 Wydziału Strategii Nadzoru Pedagogicznego 13 anonimizacja danych 14 anonimizacja danych Strona 6 z 8
nadzorujący pracę Wydziału Strategii Nadzoru Pedagogicznego oraz pani Elżbieta Wasilenko jako osoba sprawująca bezpośredni nadzór nad Wydziałem Strategii Nadzoru Pedagogicznego w zakresie prawidłowego wykonywania przez niego zadań. [Przyczyny i skutki nieprawidłowości] Jako przyczyny stwierdzonych nieprawidłowości kontrolujący wskazują na słabą znajomość przepisów ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego oraz zarządzenia Nr 52/2013 Pomorskiego Kuratora Oświaty z dnia 17 października 2013 r. w sprawie sprawowania nadzoru pedagogicznego w szkołach i placówkach nadzorowanych przez Pomorskiego Kuratora Oświaty, brak rzetelności w działaniu, w tym przede wszystkim należytej staranności. Ponadto brak weryfikacji dokumentacji zgromadzonej w trakcie kontroli przez bezpośredniego przełożonego. III.ZALECENIA Biorąc po uwagę ustalenia i oceny na podstawie art. 52 ust. 4 ustawy o kontroli, zalecam: 1. ponowne przeprowadzenie czynności kontrolnych w Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych przy Wyższej Szkole Społeczno Ekonomicznej w Gdańsku w celu wyjaśnienia wszystkich zarzutów zawartych w skardze z dnia 12 listopada 2014 r., ustalenie stanu faktycznego i zebranie dowodów stanowiących podstawę ustaleń zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego oraz załącznikiem nr 3 do Zarządzenia Nr 52/2013 Pomorskiego Kuratora Oświaty z dnia 17 października 2013r. w sprawie sprawowania nadzoru pedagogicznego w szkołach i placówkach nadzorowanych przez Pomorskiego Kuratora Oświaty; 2. podjęcie działań oraz opracowanie mechanizmów nadzoru umożliwiających prawidłowe wykonywanie czynności kontrolnych poprzez zbieranie niezbędnych dowodów stanowiących podstawę ustaleń kontroli, stosowanie 13 ust. 1 pkt 1-2 i 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego oraz zapoznanie z tymi regulacjami wszystkich pracowników Kuratorium przeprowadzających kontrolę; 3. przeszkolenie pracownika, który przeprowadził kontrolę w Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych Wyższej Szkoły Społeczno-Ekonomicznej z przepisów obowiązujących w zakresie kontroli doraźnych ze szczególnym uwzględnieniem 13 ust. 1 pkt 1-2 i 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Jednocześnie informuję, że oczekuję informacji o sposobie wykonania zaleceń, a także o podjętych działaniach lub przyczynach ich niepodjęcia do dnia 31 marca 2015 r. Strona 7 z 8
IV. INFORMACJE O KONTROLI Kontrolę przeprowadzili kontrolerzy oddziału kontroli Wydziału Instytucji Pośredniczącej w Certyfikacji i Kontroli: Mirela Bemben - starszy inspektor wojewódzki Bożena Szczepaniuk starszy inspektor wojewódzki na podstawie upoważnienia Nr 1/2015 z dnia 4 lutego 2015 r.; Na tym sprawozdanie zakończono. POUCZENIE Na podstawie art. 52 ust. 5 ustawy o kontroli, kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje prawo do przedstawienia stanowiska do sprawozdania z kontroli, w terminie 3 dni roboczych od dnia jego otrzymania. Przekazanie stanowiska nie wstrzymuje realizacji ustaleń kontroli. WOJEWODA POMORSKI Ryszard Stachurski Strona 8 z 8