Gospodarka światowa Dezintegracja gospodarki światowej w latach 1918-1939 Tomasz Białowąs msg.umcs.lublin.pl/bialowas.htm bialowas@hektor.umcs.lublin.pl
Etapy w analizie Lata 1918-1924 Lata 1924-1929 Lata 1929-1939
Gospodarka światowa w latach 1918-24 Gospodarka Europy została zniszczona
Gospodarka światowa w latach 1918-24 Gospodarka Stanów Zjednoczonych rozwijała się dynamicznie
Porównanie z innymi etapami NiŜsze tempo wzrostu światowego eksportu i PKB w latach 1913-1950 8 PKB Eksport 6 4 2 0 1500-1820 1820-1870 1870-1913 1913-1950 1950-1973 1973-1985 1985-2007
PKB w latach 1913-1939 1 400 000 1 200 000 1 000 000 800 000 600 000 400 000 200 000 0 1913 1916 1919 1922 1925 1928 1931 1934 1937 12 najbardziej rozwiniętych krajów Europy USA Japonia
Handel międzynarodowy Wartość handlu światowego w latach 1923-1938 w mln dolarów w cenach bieŝących 80000 Handel światowy 70000 60000 50000 67581 68619 65142 62872 61887 56830 55559 49700 Eksport światowy Import światowy 40000 39704 30000 26854 24175 23314 23802 25518 31609 27706 20000 10000 0 1923192419251926192719281929193019311932193319341935193619371938
Lata 1918-1924 Stagnacja w produkcji przemysłowej i załamanie w roku 1921 Wzrost znaczenia gospodarki USA i Japonii Protekcjonizm w handlu i dezintegracja powiązań handlowych Wysoka inflacja i upadek systemu waluty złotej Rozpad międzynarodowego rynku kapitałowego ruch kapitału związany głownie z wypłatą reparacji wojennych
Produkcja przemysłowa w latach 1918-1923 (1913=100) 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 1918 1919 1920 1921 1922 1923 Stany Zjednoczone Wielka Brytania Francja Niemcy Japonia
Udział w światowej produkcji przemysłowej 1913 i 1926/29 45 40 35 1913 1926/29 30 25 20 15 10 5 0 Stany Zjednoczone Niemcy Anglia Francja Włochy Belgia Inne kraje
Udział w eksporcie światowym 18 16 14 12 10 8 6 Wielka Brytania Stany Zjednoczone Niemcy Francja 4 2 0 1913 1925 1929 1934 1938
Międzynarodowy system walutowy w latach 1870-1914
Międzynarodowy system walutowy w latach 1918-1924 Złoty standard został zawieszony aŝ do początku lat 20. Niektóre rządy finansowały odbudowę drukowaniem pieniądza Pojawiła się wysoka inflacja Wartość pieniądza szybko się zmniejszała
Pieniądz słuŝył do
Międzynarodowy system walutowy 1 listopada 1923 roku za ten banknot 100 mld marek moŝna było kupić 1 kg mięsa!!!
Walka z inflacją Rok 1920 Międzynarodowa konferencja w Brukseli Zalecenie powrotu do waluty złotej Postulaty deflacji monetarnej i kredytowej RównowaŜenie budŝetów państwowych Deflacja miała zmniejszyć obieg pieniądza i inflację oraz umoŝliwić powrót do systemu waluty złotej. Koncepcja ta okazała się nierealna
Walka z inflacją Rok 1922 konferencja w Genui - uznano walutę kruszcową za optymalny system walutowy Gold Bullion Standard wymiana na sztaby złota Gold Exchange Standard wymiana na waluty wymienialne na złoto
Trzy drogi walki z inflacją Kraje, które w latach dwudziestych przeprowadzały reformy stabilizacyjne, moŝna podzielić na trzy grupy: 1) Prowadzące politykę deflacyjną, które przywróciły dawny kurs swej waluty i wznowiły wymienialność na złoto według parytetu z 1914 roku (Wielka Brytania) stała się przez to mało konkurencyjna 2) Kraje, które ustabilizowały swe dawne waluty na niŝszym poziomie (Francja, Włochy, Grecja, Bułgaria, Rumunia, Jugosławia) - rozwiązanie optymalne 3) Kraje przechodzące hiperinflację i w rezultacie tworzące nowe systemy pienięŝne (kraje, które przegrały wojnę i Polska) początkowa inflacja nakręcała eksport, ale wejście w hiperinflację wymagało juŝ nowego systemu
OŜywienie gospodarcze w latach 1924-1929 Wzrost produkcji przemysłowej Szybki rozwój handlu międzynarodowego Powrót do systemu waluty złotej Stabilizacja międzynarodowego rynku finansowego
Produkcja przemysłowa w latach 1924-1929 600 500 400 Świat Stany Zjednoczone 300 Wielka Brytania Francja Niemcy 200 Japonia 100 0 1924 1925 1926 1927 1928 1929
Eksport w latach 1921-1938 w mln dol. 6000 USA 5000 Wielka Brytania Niemcy 4000 Francja 3000 2000 1000 0 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938
Międzynarodowy system walutowy w okresie międzywojennym
Wielki kryzys roku 1929
Kryzys na giełdzie Index Dow Jones
Załamanie produkcji przemysłowej (rok 1929=100) 190 170 150 130 110 Stany Zjednoczone Wielka Brytania Francja Niemcy Japonia 90 70 50 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939
Udział w światowej produkcji przemysłowej 1926/29 i 1936/38 50 45 40 1926/29 1936/38 35 30 25 20 15 10 5 0 Niemcy Stany Zjednoczone Francja Wielka Brytania
Spirala Ch.P. Kindlebergera (wartość importu 75 krajów świata styczeń 1929 marzec 1933)
Czynniki spadku rozmiarów handlu międzynarodowego po roku 1929 1. Wzrost kosztów transportu
Czynniki spadku rozmiarów handlu międzynarodowego po roku 1929 2. Wzrost protekcjonizmu handlowego
Wzrost protekcjonizmu handlowego
1929 vs 2008
Produkcja przemysłowa po kryzysie 1929 roku i w roku 2008
Indeksy giełdowe w roku 1929 i 2008
Rozmiary handlu międzynarodowego w roku 1929 i 2008