Zarządzanie strategiczne Analiza sieci Rafał Trzaska rafal.trzaska@ue.wroc.pl
1. Definicja sieci. 2. Struktury sieciowe. 3. Miary sieci. 4. Badanie sieci. (?) znak zapytania oznacza pytanie do słuchaczy
Sieć (?)
Definicja sieci(1/4) planistyczne podejście do strategii pozycyjne podejście do strategii zasobowe podejście do strategii 1945 1974 długoterminowe planowanie w stabilnych warunkach otoczenia Penrose 1956, Chandler 1962, Ansoff 1965 DuPont, GE, Standard Oil of New Jersey, Sears Roebuck 1974 1984 kreowanie przewagi konkurencyjnej Porter 1980 Saudi Aramco, Shell, BP, GE 1983 2008? Wzrost wartości dodanej na bazie wyróżniających się kompetencji VBM Wernerfelt 1984, Barney 1989, Peters, Waterman 1980, Stewart III 1991, Grant 1991 Coca-Cola, Pepsi, IBM, HP Podejście behawioralne i ewolucyjne 2005? 2013? Zespół działań umożliwiających ciągłe kreowanie zmian o charakterze innowacyjnym, generujących wartość z punktu widzenia interesariuszy. Drucker 1985, Kim, Mauborgne 2005, Epstein 2006, Chesbrought 2003, Christiansen 2010 innowacyjnoprzedsiębiorcze Apple, Nokia podejście do strategii sieciowe podejście do strategii 2010?... Zbiór działań ukierunkowanych na optymalne z punktu widzenia interesariuszy wykorzystanie potencjału sieci kontraktów. Barabasi 2002, Anderson, Hakanson 1994, Borgatti 2003 Järvensivu 2009 HP, Google, Facebook
Definicja sieci(2/4) 100000 DJI Avg Indx PKB $ Dow Jones Industrial Average(1900-2010) 10000 1000 podejście pozycyjne podejście zasobowe 100 podejście planistyczne 10
Definicja sieci(3/4) Autor Jarillo (1988) Miles, Snow (1992) Lichtarski (1993) Anderson et al. (1994) Kay (1996) Łobos (2003) Rowley et al. (2004) Perechuda (2005) Charakterystyka Celowa, długookresowa umowa między różnymi organizacjami skierowanymi na zysk, która pozwala im na uzyskanie (utrzymanie przewagi konkurencyjnej wobec firm spoza sieci. Firmy w sieci są niezależne, a wzajemne relacje między nimi są kluczowe dla ich pozycji konkurencyjnej. Sieć dynamiczna jako najbardziej efektywna forma organizacyjna w uwarunkowaniach biznesowych. Coś, co przedsiębiorcy stosują w celu osiągnięcia przewagi konkurencyjnej. Złożona, wielopodmiotowa struktura o różnym stopniu trwałości, spójności i otwartości. Zestawienie dwóch lub więcej połączonych relacji biznesowych, w której każda relacja wymiany odbywa się między firmami określanymi jako zespołowi aktorzy. Grupy firm zawierających ze sobą kontrakty relatywne. Zbiór więcej niż dwóch samodzielnych organizacji, które są powiązane więziami o różnych cechach. Grupa firm połączonych więzami różniącymi się stopniem formalności, lecz stałymi na tyle, aby stworzyć trwałe struktury między firmami. W ramach sieci występują podgrupy, będące relatywnie stałymi grupami firm, połączonymi ściśle ze sobą niż z pozostałymi firmami w sieci. Zbiór prawnie niezależnych jednostek gospodarczych, realizujących przedsięwzięcia i projekty koordynowane przez firmę integratora.
Definicja sieci(4/4) Założenia podstawowe paradygmatu sieciowego względem klasycznych paradygmatów nauk o zarządzaniu PARADYGMAT KLASYCZNY Otoczenie organizacji jest bezimienne, anonimowe Otoczenie organizacji jest zatomizowane Otoczenie organizacji znajduje się poza jej kontrolą Szanse rynkowe istnieją obiektywnie Kontrola zasobów musi być hierarchiczna Przewaga konkurencyjna zależy od efektywności konfigurowania i eksploatacji zasobów w firmie Warunki otoczenia zmieniają się często PARADYGMAT SIECIOWY Otoczenie stanowią konkretne podmioty Otoczenie pozostaje w różnorodnych relacjach pomiędzy jego podmiotami, a także z firmą Organizacja częściowo kontroluje otoczenie Szanse istnieją w sieci, która je dostrzega, warunkuje i umożliwia wykorzystanie Zasoby nie muszą być hierarchicznie kontrolowane Przewaga konkurencyjna zależy od struktur, pozycji i relacji w sieci Warunki otoczenia mogą być stabilizowane sieciami Istota strategii sieciowej przewaga konkurencyjna zależy od struktur, pozycji i relacji w sieci (w sieci rozumianej jako sieć interesariuszy) Źródło: Czakon W., Strategiczne zarządzanie sieciami, Difin, 2012.
Struktura (?)
Struktury sieciowe (1/8) Charakterystycznymi elementami budującymi sieć są: Węzły Relacje
Struktury sieciowe (2/8) Węzły są to wszyscy w strukturze, np. samodzielne podmioty prawa, członkowie organizacji. Węzły rozpoznajemy identyfikując jego mikro i makropozycję. Mirkopozycja: identyfikacja roli danego podmiotu pełnionej wobec innego podmiotu analiza jego znaczenia (ważności) wobec innych podmiotów analiza siły relacji wiążących go z innym podmiotem Makropozycja: identyfikowanie innych podmiotów sieci, z którymi dany podmiot ma bezpośrednie i pośrednie stosunki analiza roli podmiotów w sieci analiza znaczenia podmiotu w sieci oraz siły stosunków z innymi podmiotami
Struktury sieciowe (3/8) Rodzaje węzłów Rozgałęźnik Przelotowy Końcowy Dyrygent (?) węzeł scalający czynności poszczególnych węzłów w zorganizowaną całość Węzeł Węzeł Początkowy Centralny Skrajny Operator (?) węzeł sieci odpowiedzialny za wykonanie konkretnych czynności lub zespołu czynności składających się na całość działania Rozgałęźnik jest to węzeł pełniący rolę punktu rozgałęzienia, rozdzielenia
Struktury sieciowe (4a/8) Relacje jest to forma kontaktu wewnętrznego lub zewnętrznego; najczęściej przyjmują formę kontraktów, więzi służbowych, np. umowy outsourcingowe, kooperacyjne, franchisingowe, agencyjne, kapitałowe. Relacje (połączenia) poziome połączenie odpowiadające za zagęszczenie powiązań operacyjnych Relacje (połączenia) pionowe połączenie odpowiadające za zasięg obszaru problemowego działalności
Struktury sieciowe (4b/8)
Struktury sieciowe (5/8) Gwiazda Węzeł centralny Zalety: upadek jednego węzła nie skutkuje upadkiem całej sieci łatwość rozszerzenia centralne bezpieczeństwo Wady: zbyt dużo zależy od węzła centralnego limitowana odległość i ilość węzłów wysokie koszty obsługi sieci
Struktury sieciowe (6/8) Pierścień Zalety: brak węzła centralnego płynny przelyw informacji rozszerzenie sieci nie powoduje szkód Wady: informacje muszę przepływać prawie przez wszystkich uczestników upadek jednego węzła może zniszczyć sieć trudność w identyfikowaniu problemów sieci
Struktury sieciowe (7/8) Zalety:??? Wady:???
Struktury sieciowe (8/8) Zalety:??? Wady:??? Typologia sieci
Struktury sieciowe case study (?) Wskaż: 1. Główne węzły, rodzaje węzłów 2. Główne relacje 3. Wady 4. Zalety 5. Potencjalny rodzaj (e) sieci
Miara (?)
Miary sieci (1/5) Granice sieci wyodrębniają sieć na podstawie pewnych cech węzłów uwzględnianych w sieci, np. wielkość firmy, jej lokalizacja, lub analiza obiektów, które należą do jednej organizacji bądź kategorii (branża, regionalna izba przemysłowohandlowa) Wielki komponent(eng. giant component)to największy podzbiór obiektów połączonych pośrednimi lub bezpośrednimi relacjami w sieci.
Miary sieci (2/5) Średnica(eng. diameter ) to długość najdłuższej z wszystkich najkrótszych ścieżek łączących pary elementów sieci. Przeciętna długość ścieżek (eng. avarage path lenght)oblicza się uśredniając liczbę relacji łączących dwa dowolne obiekty w sieci. Procentowy udział obiektów wchodzących w skład wielkiego komponentu w stosunku do wszystkich węzłów sieci mówi nam o jej spójności. (?) Marion <-> Maxine
Miary sieci (3/5) Gęstość (eng. density) sieci to liczba wszystkich powiązań faktycznie występujących, w stosunku do teoretycznie możliwej maksymalnej liczby relacji.
Miary sieci (4/5) Wyniki badań: Pomiar międzynarodowego rozpowszechniania się technologii Rysunek A Rynek elektroniki (diody, lampy) Pomiarproporcjiwęzłów występujących w centrum sieci w stosunku do tych, które znajdują się na jej peryferiach daje nam miarę core -peripheriness. Centralność, przechodniość (eng. Betweenness)obliczamy jako częstość występowania na najkrótszej ścieżce relacji pomiędzy dwoma dowolnymi węzłami sieci Rysunek B Medycyna i instrumenty pomiarowe A B
Miary sieci (5/5) Miara łączności (eng. conectness)mówi nam o proporcji par węzłów powiązanych relacjami do tych, które nie mają połączeń w badanej sieci. Stopień kontroli oraz sterowalność sieci wskaźnik informujący o tym jak wiele węzłów posiada uprawnienia do tworzenia nowych relacji wewnątrz i na zewnątrz sieci.
Raport strategiczny (?) Pajek (?) Gephi (?)
Pajek http://vlado.fmf.uni-lj.si/pub/networks/pajek/ 1. Film 360 stopni 2. Film intro Pajek
Gephi https://gephi.org/ 1. Film wstęp do Gephi
Badanie sieci rady nadzorcze
Badanie sieci relacje prezesów
Badanie sieci relacje między firmami
Badanie sieci kontakty Facebook
http://www.crossway.org/blog/2007/01/mappingnt-social-networks/ http://connectedthebook.com/pages/links.html http://cnets.indiana.edu/groups/casci/semi-metric/ http://networkweaver.blogspot.com/2006_04_01_ar chive.html http://www.fmsasg.com/socialnetworkanalysis/ http://www.cliquecluster.org/content/researchprogram