SZKOŁA PODSTAWOWA w Przybynowie im. Hanki Sawickiej SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI na lata 2011 2014
WSTĘP W myśl założeń Podstawy Programowej Kształcenia Ogólnego dla Szkół Podstawowych nauczyciele powinni dążyć do wszechstronnego rozwoju ucznia jako nadrzędnego celu pracy edukacyjnej. Edukacja szkolna polega na realizacji zadań w zakresie nauczania, kształcenia umiejętności i wychowania w ciągu całego roku szkolnego. Zadania te wzajemnie się uzupełniają i równoważą. Nauczyciele mając na uwadze osobowy rozwój ucznia współdziałają ze sobą, tworząc w świadomości uczniów zintegrowany system wiedzy, umiejętności i postaw, kształtują potrzeby i umiejętności dbania o własne ciało, zdrowie, sprawność fizyczną. Wspomagają rozwój dziecka jako osoby, wprowadzają je w życie społeczne, uczą, jak żyć w otaczającym świecie, wspierają oddziaływania rodziny zmierzające do tego, aby uczniowie mogli odnaleźć swe miejsce w świecie pełnym zagrożeń, wiążących się z dynamicznym rozwojem cywilizacji. Nauczyciele zapewniają opiekę i wychowują w przyjaznym i zdrowym środowisku w poczuciu więzi z rodziną. Uczeń ma prawo do indywidualizmu, jednak uczy się respektować normy grupowe. By mógł uniknąć wyobcowania, ukazuje mu się wieloaspektowość życia. Nauczyciele nie ukrywają przed uczniem zagrożeń, których twórcą jest człowiek, ale je uświadamiają i ostrzegają go, wskazując jednocześnie właściwą drogę ku samorealizacji i sukcesowi. Profilaktyka to ogół działań zapobiegających powstawaniu u dzieci niepożądanych przyzwyczajeń i postaw, błędów w uczeniu się. W ostatnich latach wzrost patologii we wszystkich obszarach życia człowieka wymusza wręcz podejmowanie działań, które osobom zdolnym pozwolą utrzymać funkcjonalność, osobom z pierwszymi przejawami trudności pomogą obronić się przed rozwojem dysfunkcji, a osobom z rozwinięta patologią stworzą możliwości poddania się terapii. Przedstawiony program profilaktyki ma na celu kształtowanie postaw zdrowego i bezpiecznego stylu życia bez potrzeby stosowania agresji i używek, kształtowanie umiejętności życiowych, jak również zapobiegania sytuacjom i zachowaniom problemowym w szkole. Wskazuje na budowanie porozumienia szkoła dom 2
środowisko, ich wspólnej aktywności wychowawczej i partnerstwa w podejmowaniu działań i decyzji wychowawczych przeciw agresji dziecięcej i uzależnieniom. Poniższy program profilaktyczny: - uzupełnia program wychowawczy szkoły, - odpowiada na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole, klasie szkolnej i środowisku, - ma przemyślany plan, - formy i sposoby działań zakresu profilaktyki pierwszorzędowej dostosowane są do wieku uczniów, - zawiera jasno określone zasady i formy współpracy wychowawczej z rodzicami, - uwzględnia predyspozycje do prowadzenia zajęć wychowawczych, - zawiera cele i założenia programu wychowania do życia w rodzinie, PODSTAWA PRAWNA Program profilaktyki w Szkole Podstawowej w Przybynowie kieruje się celami i zadaniami zawartymi w: Statucie Szkoły. oraz zasadami zawartymi w: Rozporządzeniu MEN z dnia 31 stycznia 2002r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół, Rozporządzeniu MEN z dnia 26 lutego 2002r. w sprawie podstawy programowej wychowania oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. nr 51, poz. 458) Konstytucji RP (art. 48, art. 68, art. 69, art. 70, art. 71, art. 72, art. 74), Konwencja o Prawach Dziecka (art. 3, art.19, art.33.) Ustawie z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomani (Dz. U. nr 75, poz. 468), Ustawie z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. nr 35, poz. 230 z p. zm.), nowelizacja z dnia 12 września 1996r. (Dz. U. nr 127, poz. 593), 3
Ustawie z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty, z późniejszymi zmianami z 21 stycznia, 18 lutego 2000r.i 23 sierpnia 2001r., Ustawie z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. nr 111, poz. 535), z późniejszymi zmianami opublikowanymi w (Dz. U. nr 113, poz. 732), Ustawie z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996r. nr 10, poz. 55, z 1997r. nr 88, poz. 554 i nr 121, poz. 770 oraz z 1999r. nr 96, poz. 1107), Programie polityki prorodzinnej państwa z dnia 17 listopada 1998r. przygotowany przez Międzyresortowy Zespół do Spraw Opracowania Polityki Prorodzinnej Państwa. CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Cel główny programu profilaktyki: Celem głównym niniejszego programu profilaktyki jest przygotowanie uczniów do radzenia sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi, ułatwiającymi kontakt z innymi ludźmi i radzenie sobie z samym sobą. Cele szczegółowe: Uczeń: 1. Potrafi unikać konfliktów, jest asertywny, dba o zdrowie fizyczne i psychiczne. 2. Unika nikotyny, alkoholu, narkotyków, zdrowo i higienicznie odżywia się. 3.Świadomie i umiejętnie korzysta ze współczesnych środków audiowizualnych. 4. Posiada umiejętności prawidłowej reakcji w sytuacji zagrożenia. 5. Otrzymuje pomoc materialno finansową. 6.Utrwala wiadomości z zakresu profilaktyki podczas realizacji programów profilaktyczno wychowawczych. 4
7. Potrafi nawiązywać kontakty interpersonalne w zespole klasowym, 8. Rozwija swoje ambicje, 9. Potrafi kontrolować własne zachowanie. 10. Posiada umiejętność samooceny. 11. Szanuje prawa innych i własne. 12. Umie rozróżnić dobro od zło, 13. Szanuje mienie społeczne i prywatne, Przebieg realizacji z podziałem na etapy A. Zadania profilaktyczne nauczycieli szkoły podstawowej. Do zadań profilaktycznych nauczycieli Szkoły Podstawowej im Hanki Sawickiej w Przybynowie zaliczyć należy przede wszystkim: - zwracanie podczas dyżurów szczególnej uwagi na miejsca tzw. podwyższonego ryzyka: ubikacje, schody, szatnia itp., - informowanie na bieżąco wychowawców o niewłaściwym zachowaniu ich wychowanków zarówno przez nauczycieli dyżurujących jak pozostałych nauczycieli i pracowników szkoły, - obserwacja zachowania uczniów w miejscach publicznych i zwracanie uwagi na przejawy agresji, palenia papierosów, spożywania alkoholu czy niszczenia mienia. - wdrażanie do świadomego unikania zagrożeń oraz kształtowanie umiejętności odmawiania i negocjacji, - dawanie przykładów sumienności, umiejętności rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie w trudnych sytuacjach. B. Zadania profilaktyczne wychowawców klasowych. - pomoc uczniom w rozwiązywaniu trudności życiowych i rodzinnych, uruchomienie akcji informacyjnej mającej na celu uświadomienie uczniom możliwości zwrócenia się z problemem do konkretnej osoby w szkole: wychowawcy, dyrektora szkoły, - podnoszenie poziomu kultury osobistej uczniów, godziny wychowawcze dotyczące zachowania się w stosunku do rówieśników, osób dorosłych, w miejscach publicznych (kino, teatr, itp.), 5
- współpraca z rodziną, inicjowanie spotkań mających na celu omawianie problemów wysuwanych przez rodziców, np. wywiadówki profilaktyczne, - realizacja programów profilaktycznych dotyczących palenia tytoniu i picia alkoholu, rozwijania umiejętności interpersonalnych, - organizacja koleżeńskiej pomocy w nauce, - kształtowanie postaw poszanowania mienia wspólnego, dbałości o estetykę klasy, szkoły i otoczenia., - systematyczne informowanie rodziców o postępach w nauce i zachowaniu ich dzieci, - pomoc w poznawaniu samego siebie i kształtowaniu pożądanego systemu wartości. C. Zadania profilaktyczne rodziców Mając na uwadze, że wychowanie dzieci to główne zadanie rodziców, a nauczyciele wspierają ich w dziedzinie wychowania, ustalono następujące zadania profilaktyczne dla rodziców : - każdy rodzic czuwa nad tym, aby jego dziecko wykazywało właściwą kulturę osobistą oraz sumiennie realizowało obowiązek szkolny. - rodzice utrzymują regularny kontakt z wychowawcą klasy bądź Dyrektorem Szkoły Podstawowej w Przybynowie w celu zapobiegania niewłaściwym zachowaniom. - rodzice biorą udział w przedsięwzięciach organizowanych przez szkołę mających na celu doskonalenie metod wychowawczych. - rodzice uczniów sprawiających szczególne trudności wychowawcze winni kontaktować się ze szkołą w każdym przypadku stwierdzenia naruszenia obowiązujących norm i zasad oraz wspólnie znajdować sposoby rozwiązywania problemów. 6
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH LP ZADANIA OSOBY ODPOWIEDZIALNE 1. Prawa - Wychowawcy klas i obowiązki ucznia, dziecka -Nauczyciele j. polskiego -Nauczyciel religii SPOSÓB REALIZACJI TERMIN MIEJSCE REALIZACJI -Lekcje wychowawcze -Na bieżąco, -Lekcje j. polskiego -Lekcje religii 2. Pedagogizacja rodziców zagadnienia dotyczące uzależnień, potrzeb okresu dojrzewania, przemocy i agresji, wychowawczej funkcji rodziny, -Przedstawiciel Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Myszkowie - Tablice informacyjne dla rodziców - Pogadanki, prelekcje, indywidualne rozmowy podczas zebrania ogólnego z rodzicami - Na bieżąco - Co roku 3. Wspieranie dzieci ubogich i zaniedbanych środowiskowo. - Dyrekcja,, -Nauczyciele, -Rada Rodziców, -MGOPS Żarki - Rozmowy indywidualne z wychowawcami, uczniami, rodzicami - bezpłatne obiady, - kolonie letnie, - podręczniki szkolne. - Na bieżąco, w zależności od potrzeb, 7
4. Integracja klasowa i szkolna. Promowanie wartości rodzinnych, -Rodzice - Uroczystości szkolne i imprezy klasowe z udziałem rodziców -Przynajmniej raz w semestrze, -Nauczyciele odpowiedzialni za przygotowanie uroczystości szkolnych -Dyrektor szkołyp.e.brodzik -Nauczyciele -Rodzice, -Udział w ogólnopolskiej kampanii społecznej POSTAW NA RODZINĘ -Cały rok, 5. Koleżeństwo, przyjaźń, zaufanie i uczciwość jako wartości w życiu człowieka, -Nauczyciele j. polskiego, religii, historii, wychowania do życia w rodzinie -Lekcje wychowawcze, -Lekcje przedmiotowe -Wg planów wynikowych 8
6. Bezpieczna droga do szkoły, bezpieczeństwo w życiu codziennym. Udzielanie pierwszej pomocy. -Nauczyciele -Rodzice -Zaproszeni goście - Spotkania z policjantem -Godziny z wychowawcą -Po ustaleniu terminu z gościem - Wg planu wynikowego, -Nauczyciele wychowania fizycznego - Zajęcia wychowania fizycznego - Wg planu wynikowego jw. -Dyrektor szkoły, - p. U. Radosz, - p. M. Todynek -Przeprowadzenie próbnej ewakuacji -Październik 2012 Jw. 7. Likwidowanie deficytów rozwojowych i zaburzeń zachowania. -Wychowawca klasy I p. Z. Kapuściak - Koordynator ds. bezpieczeństwa- p. U. Radosz -Udział w akcji Klub Bezpiecznego Puchatka - Pogadanki, zajęcia dotyczące przeciwdziałania przemocy realizowane w każdej klasie. -Wrzesień 2011 - Na bieżąco, w zależności od potrzeb Klasa I, -Zespół ds. Indywidualizacji -Indywidualizacja zajęć w klasach I-III -Wg programu -Klasy I-III 9
8. Motywowanie uczniów do właściwego zachowania poprzez przestrzeganie systemu nagród i kar. -Dyrekcja -Nauczyciele -Rodzice - Stosowanie na co dzień wewnątrzszkolnego systemu nagród i kar oraz klasowych reguł i ustaleń - Na bieżąco, w zależności od potrzeb. 9. Przeciwdziałanie agresji, przemocy psychicznej, wymuszeniom i kradzieżom., -Nauczyciele, -Rodzice, -Zaproszeni goście -Zajęcia dotyczące przeciwdziałania agresji realizowane w każdej klasie. -Na bieżąco, w zależności od potrzeb - Koordynator ds. bezpieczeństwa- p. U. Radosz - Udział w ogólnopolskiej akcji Szkoła bez przemocy -Cały rok 10
10. Zapobieganie kontaktom z alkoholem, papierosami - Wychowawcy - Nauczyciel plastyki -Komisja ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Żarkach -nauczyciel odpowiedzialny za realizację w/w programup. Z. Kapuściak - Nauczyciel przyrodyp. E. Balwierz -Program profilaktyczny Zachowaj trzeźwy umysł -Zajęcia na temat zapobiegania palenia papierosów- Dzień Walki z Paleniem Tytoniu -Co roku -Co roku -jw. - Wychowawcy -Zajęcia dotyczące przeciwdziałania uzależnieniom realizowane w każdej klasie. -Wg planów wychowawczych -jw. - Przeprowadzenie zajęć edukacyjnych na temat zapobiegania alkoholizmowi. -Wg planów wychowawczych -jw. -Udział w przedstawieniu teatralnym z zakresu profilaktyki -Gazetki tematyczne w klasach -Wg potrzeb -Wg potrzeb -jw. -jw. 11
11. Przygotowanie uczniów do prawidłowego funkcjonowania społecznego w relacji z rówieśnikami i dorosłymi -Nauczyciel odpowiedzialny za realizację programu klas I-III -Nauczyciel wychowania do życia w rodzinie- p. D. Psonka, -Nauczyciele Program profilaktyczny dla klas I- III Nie pal przy mnie proszę -Zajęcia Wychowanie do życia w rodzinie -Zajęcia wychowawcze-rozwijające relacje interpersonalne realizowane w każdej klasie. Co roku -Cały rok -Na bieżąco i według planu wychowawcy -Klasy I-III -jw 12. Samorealizacja dziecka klas -Organizatorzy uroczystości szkolnych -Opiekun samorządu uczniowskiego -Imprezy okolicznościowe, klasowe i szkolne -Wg harmonogramu, 13. Asertywność klas -Nauczyciele j. polskiego -Nauczyciel wychowania do życia w rodzinie- p. D. Psonka -Godzina z wychowawcą -Lekcje j. polskiego, wychowania do życia w rodzinie -Wg planów wychowawczych i planów wynikowych 12
14. Promowanie zdrowego stylu życia. -Nauczyciele -Rodzice, -Nauczyciel wychowania fizycznego -Dyrektor szkołyp.e.brodzik -Organizowanie zajęć pozalekcyjnych, konkursów, zawodów sportowych, kół zainteresowań, - Cały rok, -Nauczyciel wychowania fizycznego -Turniej Tenisa Stołowego Szkół Podstawowych -Wg harmonogramu -Udział w akcji Szklanka mleka oraz Owoce w szkole -Cały rok -Nauczyciel przyrody p.e.balwierz -Nauczyciel techniki p.z.kapuściak -Akcja pod hasłem Tydzień higieny i zdrowego żywienia -Kwiecień 2013 -Klasy I-VI -Nauczyciel przyrody p.e.balwierz -Udział w programie Akademia Czystych Rąk - KAREX -Rok szkolny 2012/2013 13
15. Działania zapobiegające zagrożeniom wynikającym z zażywania substancji psychoaktywnych, zwanych dopalaczami -Nauczyciel odpowiedzialny za realizację w/w programup. Z. Kapuściak -Nauczyciel przyrody p.e.balwierz -Nauczyciel wychowania fizycznego -Nauczyciel matematyki klas - Wychowawcy -Przedstawiciel Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Myszkowie -Udział w ogólnopolskim programie TRZYMAJ FORMĘ -Diagnoza zagrożeń związanych z zażywaniem dopalaczy w szkole (obserwacje, rozmowy, wywiady). -Rok szkolny 2012/2013 -Cały rok -Wg potrzeb -Klasy I-VI -Pielęgniarka szkolna - Wychowawcy -Przeprowadzenie zajęć z uczniami w ramach godzin wychowawczych -Wg planów wychowawczych -jw - Wychowawcy -Przeprowadzenie spotkania z rodzicami dotyczącego dopalaczy -Wg potrzeb -jw 14
16. Ochrona uczniów przed niepożądanymi treściami w Internecie oraz przed brutalnymi programami i grami komputerowymi Bezpieczeństwo w sieci. klas klas - Nauczyciel informatykip. Z. Kapuściak -Rozmowa na zebraniu z rodzicami -Zajęcia dotyczące przeciwdziałania uzależnieniom od komputera realizowane w każdej klasie -Co roku - Co roku Szkoła - Nauczyciel informatykip. Z. Kapuściak klas -Zajęcia dotyczące umiejętnego zachowania się w sytuacji stwierdzenia cyberprzemocywww.sieciaki.pl - Co roku - Nauczyciel informatykip. Z. Kapuściak -Artykuł w gazetce szkolnej Wiadomości szkolne - Raz w roku 17. Walka ze stresem -Opiekunowie kół zainteresowań -Lekcje wychowawcze, -Koła zainteresowań - Wg harmonogramu 15
18. Współdziałanie w zespole klas -Organizatorzy wycieczek -Nauczyciele przedmiotów artystycznych -Konkursy -Wycieczki -Imprezy klasowe, szkolne i środowiskowe - Na bieżąco, 19. Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym klas, -Diagnoza uczniów z problemami w nauce przyczyny -Na bieżąco klas, -Rozeznanie uczniów dyslektycznych (rodzaje dysleksji, formy pomocy, z której uczeń korzysta). -Na bieżąco -Klasy IV-VI -Dyrektor szkoły, -Organizowanie zajęć wyrównawczych, -Co roku -Klasy I-VI świetlicy -Pomoc uczniom w świetlicy w odrabianiu prac domowych.. -Na bieżąco -Klasy I-VI Program Profilaktyczny zatwierdzony przez: Radę Rodziców- Uchwałą RR z dn. 20.09.2011r. Radę Pedagogiczną Uchwałą RP nr 2/2011/2012 z dn. 03.10.2011 r. Samorząd Uczniowski zapoznany z programem w dn. 03.10.2011 r. Podpisy SU 16