Funkcjonowanie płatności bezpośrednich i ich przyszłość po 2013 r.



Podobne dokumenty
Udział polityki spójności stale rośnie: - w 1965r. wynosił 6% - w 1988 r. wynosił 17% - w 2013r. wyniesie 36%

Dopłaty do produkcji buraków cukrowych

Efekty objęcia polskiego rolnictwa i obszarów wiejskich Wspólną Polityką Rolną

Efekty objęcia polskiego rolnictwa i obszarów wiejskich Wspólną Polityką Rolną

Przyszłość rolnictwa, gospodarki żywnościowej i obszarów wiejskich dr hab. Julian T. Krzyżanowski SGGW

Informacja nt. płatności bezpośrednich w latach oraz zmiany przepisów w programie rolnośrodowiskowym w 2014 r.

Spotkanie z ministrem rolnictwa i rozwoju wsi Markiem Sawickim

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

O jakie dopłaty bezpośrednie można ubiegać się w 2017?

Przyszłość Wspólnej Polityki Rolnej Budżet WPR

Konferencja,,Nowa polityka rolna UE kontynuacja czy rewolucja? IERiGŻ-PIB Jachranka, 9-11 grudnia 2013 r.

Nowy kształt dopłat bezpośrednich od 2015 roku

Warszawa, 25 czerwca 2014 r.

Zmiany we Wspólnej Polityce Rolnej w Unii Europejskiej

SYSTEM UPROSZCZONY DOPŁAT BEZPOŚREDNICH W POLSCE FUNKCJONOWANIE I WSTĘPNE SZACUNKI STAWEK DOPŁAT

Wspólna Polityka Rolna w nowej perspektywie finansowej na lata

Zmiany we Wspólnej Polityce Rolnej. Marek Zagórski

Komunikat KE nt. WPR po 2020 r. Przyszłość rolnictwa i produkcji żywności

Program Operacyjny Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa ARiMR w liczbach i nadbrzeżnych obszarów rybackich Wykres 5.

Podstawowy mechanizm Wspólnej Polityki Rolnej UE

w latach Warszawa, 25 czerwca 2014 r.

SYSTEM UPROSZCZONY DOPŁAT BEZPOŚREDNICH W POLSCE FUNKCJONOWANIE I WSTĘPNE SZACUNKI STAWEK DOPŁAT

Priorytety Polski w zakresie wspólnej polityki rolnej po 2020 roku

Wpływ zmian w systemie dopłat bezpośrednich w latach na poziom wsparcia wybranych typów gospodarstw rolniczych

Wizja rozwoju rolnictwa wg przedstawicieli nauki - aspekty środowiskowe -

L 185/62 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 218/9

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

Przyszłość Wspólnej Polityki Rolnej

FINANSOWANIE WPR W POLSCE

(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich

ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE)

(4) Belgia, Niemcy, Francja, Chorwacja, Litwa i Rumunia podjęły decyzję o zastosowaniu art. 11 ust. 3 rozporządzenia

ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE)

OŚ ŚRODOWISKOWA PROW I ROLNICTWO EKOLOGICZNE W POLSCE

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi MAREK SAWICKI

Płatności bezpośrednie: zmiany w systemie wsparcia od 2017 r.

Strategia rozwoju rolnictwa Unii Europejskiej Janusz Rowiński Katarzyna Chmurzyńska

Obserwatorium 100 dni w Unii Europejskiej

System płatności bezpośrednich w Polsce w latach projekt do konsultacji - z uwzględnieniem specyfiki województwa zachodniopomorskiego

Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa SEKCJA ANALIZ EKONOMICZNYCH POLITYKI ROLNEJ

WSPÓLNA POLITYKA ROLNA W LICZBACH

NIEZGODNE Z ZASADAMI OCHRONY PRZYRODY I OCHRONY ŚRODOWISKA UDZIELANIE DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW UE DLA ROLNICTWA W POLSCE

Marek Sawicki Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

MIEJSCE POLSKIEGO PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO W UNII EUROPEJSKIEJ

Fundusze unijne dla Polski i polskiego sektora rolnego w perspektywie

Sytuacja na rynku cukru oraz wyzwania dla sektora po zniesieniu systemu kwot produkcyjnych w UE

Informacja na temat wyników zakończonych negocjacji akcesyjnych z UE w obszarze Rolnictwo

Komisja odzyskuje od państw członkowskich 346,5 mln euro z wydatków na WPR

Magazyny energii w obecnych i przyszłych programach wsparcia Magdalena Kuczyńska

W POLSCE W LATACH projekt do konsultacji -

Zadania WPR po 2020 r. Julian T. Krzyżanowski. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy

Rolnictwo ekologiczne i wsparcie PROW w Polsce w okresie programowania

Konferencja prasowa. Sekretarza Stanu w MRiRW Kazimierza Plocke

Dokument ten służy wyłącznie do celów dokumentacyjnych i instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego zawartość

Czy Wspólna Polityka Rolna UE przetrwa przegląd budŝetu UE?

Obowiązujący wiek emerytalny w 26 państwach członkowskich UE i Chorwacji oraz ew. zapowiedzi zmian w tym zakresie

PROW na rzecz celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi Rolnictwa i Rybactwa na lata

Zakończenie Summary Bibliografia

Warszawa, 8 maja 2019 r. BAS- WAPL 859/19. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Program rolnośrodowiskowy po 2013 r. Agnieszka Kucharska Departament Płatności Bezpośrednich

OD DEKLARACJI Z CORK 1.0 DO DEKLARACJI Z CORK 2.0

Czy Wspólna Polityka Rolna jest jeszcze wspólna? Skutki realokacji płatności bezpośrednich dla państw członkowskich

Wybrane informacje na temat sytuacji w rolnictwie

Rozwijanie zdolności instytucjonalnych celem skutecznego zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego w Polsce. Sekretariat Krajowej Rady BRD

(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA

Produkt lokalny i tradycyjny szansą na rozwój przedsiębiorczości Autor: Tomasz Solis r.

FORUM NOWOCZESNEGO SAMORZĄDU

Pakiet zamiast kwot: co czeka producentów mleka?

SZANOWNI PAŃSTWO! KOMUNIKAT W SPRAWIE PŁATNOŚCI OB., ONW i PRŚ. Informacje o systemie wsparcia bezpośredniego

Wspólna polityka rolna po 2020 r. - będzie mniej pieniędzy!

Program rolnośrodowiskowy (płatności rolnośrodowiskowe)

KOMUNIKAT KOMISJI DO RADY. Informacje finansowe dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju

Programy rolnośrodowiskowe chroniące wody i bioróżnorodność w okresie programowania stan wdrażania na 2012

ZASADY REALIZACJI DZIAŁANIA ROLNICTWO EKOLOGICZNE W PROW

DOPŁATY BEZPOŚREDNIE W NOWEJ PERSPEKTYWIE FINANSOWEJ UNII EUROPEJSKIEJ NA LATA

Unijnepłatności.pl UROSŁA NAM BRUKSELKA REKOMPESATY DO ZWROTU

Działania Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na rzecz stabilizacji rynku cukru

DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Proces absorbcji środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (PROW )

Od 15 marca ARiMR będzie przyjmować wnioski o przyznanie dopłat bezpośrednich, wsparcia ONW i płatności rolnośrodowiskowych za 2012r.

Czy równe dopłaty bezpośrednie w UE byłyby sprawiedliwe? Prof. J. Kulawik, Mgr. inż. A. Kagan, Dr B. Wieliczko

KOMUNIKAT KOMISJI DO RADY

Unijnepłatności.pl UROSŁA NAM BRUKSELKA

W tym numerze: Rok 14 Numer 559(13) 31 marca 2009 r. STRONA 1 WPŁYW KURSU EURO NA WYSOKOŚĆ PŁATNOŚCI BEZPOŚREDNICH

Jakie będą dopłaty za 2017 rok? Nowe dane!

Agroturystyka w Polsce na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej

ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE)

Priorytety rozwoju obszarów wiejskich w krajach członkowskich Unii Europejskiej w latach Arkadiusz Sadowski Wawrzyniec Czubak

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro

4. Integracja polskiego rolnictwa z rolnictwem UE

Prowadzenie działalności rolniczej Warunki województwa lubuskiego

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (PROW )

Celowość zastosowania wybranych wariantów dystrybucji płatności bezpośrednich po 2013 roku w Polsce

Efekty objęcia polskiego rolnictwa i obszarów wiejskich Wspólną Polityką Rolną

RYZYKO INSTYTUCJONALNE W ROLNICTWIE przykład zazielenienia WPR. prof. dr hab. Edward Majewski

KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia C(2018) 1762 final DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI z dnia r. ustalająca ostateczny przydział pomocy u

Unijnepłatności.pl UROSŁA NAM BRUKSELKA KURS EURO W KOPERCIE. Pr o g r a m Ro z w o j u Ob s z a r ó w Wiejskich

Wspólna polityka rolna UE po 2020 r. Polskie priorytety na obecnym etapie dyskusji

Transkrypt:

Funkcjonowanie płatności bezpośrednich i ich przyszłość po 2013 r.

Plan prezentacji Cele i funkcje płatności bezpośrednich. Funkcjonowanie systemu płatności bezpośrednich w Polsce; wsparcie finansowe. Skutki wprowadzenia płatności bezpośrednich. Zróżnicowanie systemów i stawek płatności w UE. Przyszłośd płatności bezpośrednich. Stanowisku Rządu RP odnośnie płatności bezpośrednich oraz priorytety polskie Prezydencji.

Formy Wsparcia rolnictwa w ramach WPR (1) Podtrzymywanie cen rynkowych - (market price support) prowadzi do kształtowania się cen unijnych na poziomie wyższym od cen światowych. Osiągane jest to poprzez: Cła Zakupy interwencyjne, Subsydiowanie eksportu rolnego (jeden ze sposobów pozbywania się nadwyżek produktów rolnych), Ograniczenia ilościowe kwoty produkcyjne (cukier, mleko, skrobia ziemniaczana, powierzchnie bazowe na zboża i rośliny oleiste i wysokobiałkowe oraz len i konopie uprawiane na włókno)

Formy Wsparcia rolnictwa w ramach WPR (2) Płatności bezpośrednie - bezpośrednie podtrzymywanie dochodów rolniczych polega na tym, że producenci rolni w UE otrzymują pewną sumę pieniędzy ponad to, co uzyskują ze sprzedaży swych produktów na rynku (płatności na ha zbóż, roślin oleistych i wysokobiałkowych lub na szt. zwierząt - bydło i owce). Związane z produkcją Oddzielone od produkcji Wsparcie rozwoju obszarów wiejskich Instrumenty towarzyszące WPR (PROW)

Płatności bezpośrednie cele i funkcje (1) Płatności bezpośrednie po raz pierwszy zostały wprowadzone w 1992r. podczas reformy WPR zwanej reformą McSharry ego. Płatności stanowiły wówczas rekompensatę obniżki dochodów rolniczych, powstałej w wyniku zmniejszenia cen artykułów rolnych (zbóż, oleistych, wysokobiałkowych, wołowiny i cielęciny). Wysokość płatności była zróżnicowana w zależności od rodzaju produkcji (ustalone w oparciu o plon, areał upraw i pogłowie zwierząt w okresie bazowym). Płatności bezpośrednie stosowane w ramach reformy McSharry ego, zwane wówczas dopłatami wyrównawczymi, uważa się za pierwszy krok WPR w kierunku oddzielenia wsparcia od produkcji.

Płatności bezpośrednie cele i funkcje (2) Obecnie płatności bezpośrednie mają za zadanie wspierać dochody producentów rolnych, a oddzielenie od produkcji służy zwiększeniu orientacji rynkowej rolników, a więc pozostawia im większą swobodę w zakresie decyzji co, jak i dla kogo produkować. W konsekwencji płatności w nowej formie mają zapewnić wzrost konkurencyjności sektora rolnego zarówno w UE, jak i poza nią, i wzmocnić pozycję UE na forum WTO. Płatności mają stanowić również istotne uproszczenie obsługi WPR, zarówno z punktu widzenia producentów rolnych, jak i administracji.

Płatności bezpośrednie cele i funkcje (3) Otrzymywanie płatności bezpośrednich zostało obwarowane koniecznością spełnienia szeregu wymagań z zakresu dobrych praktyk rolniczych, bezpieczeństwa żywności, zdrowia publicznego roślin i zwierząt, dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska - zgodnie z zasadą wzajemnej zgodności (cross compliance) dlatego też...płatności bezpośrednie promują rolnictwo zrównoważone środowiskowo i ekonomicznie. Ponadto, w regionach, w których warunki prowadzenia działalności rolniczej są szczególnie trudne, płatności bezpośrednie mogą przeciwdziałać zaniechaniu produkcji rolnej.

Płatności bezpośrednie w Polsce (1) Polska, tak jak większość nowych państw członkowskich UE, stosuje system jednolitej płatności obszarowej (z ang. SAPS), w ramach którego wypłacana jest jednolita płatność obszarowa, a także krajowe uzupełniające płatności bezpośrednie (z ang. CNDP). Ponadto, polscy rolnicy mogą liczyć na inne płatności, tj.: płatność cukrową, płatności do pomidorów, płatności do owoców miękkich, a także wsparcie specjalne w postaci: płatności do krów, płatności do owiec, oraz specjalnej płatności do roślin strączkowych i motylkowatych drobnonasiennych.

Płatności bezpośrednie w Polsce (2) Płatności przysługują do każdego ha UR będącego w dobrej kulturze w gospodarstwie o pow. powyżej 1 ha. Powierzchnia uprawniona do otrzymywania płatności wynosi 14,1 mln ha. Otrzymywanie płatności powiązane jest z przestrzeganiem określonych norm dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska oraz innych wymogów w zakresie środowiska, bezpieczeństwa żywności, dobrostanu zwierząt poprzez objęcie tzw. zasadą wzajemnej zgodności. Koperta finansowa ustalana na podstawie wynegocjowanych limitów. Stawka na ha wynika z podzielenia koperty przez powierzchnię pod uprawnionymi produktami.

Płatności bezpośrednie w Polsce (3) 10-letni okres przejściowy na dojście płatności do poziomu UE-15, do 2013r. (25%, 30%, 35%, 40%, 50%...) Płatności uzupełniające CNDP (z budżetu krajowego) Dla wszystkich upraw z wyłączeniem gruntów ugorowanych, ziemniaków innych niż skrobiowe, warzyw i upraw roślin ozdobnych (zarówno jedno i wieloletnich).

Płatności bezpośrednie w Polsce (4) Możliwość uzupełnienia płatności w latach 2007-2010 do wysokości: 70%, 80%, 90% i 100% z budżetu krajowego Płatności uzupełniające z budżetu krajowego są corocznie realizowane w maksymalnej dopuszczonej prawem wspólnotowym wysokości. Również w 2010r., pomimo trudnej sytuacji budżetowej państwa, podejście to było kontynuowane i planowane jest utrzymane tego podejścia również w latach 2011-2012.

% Zasada phasing in i uzupełnienie z budżetu krajowego EUR/ha 100 80 30 30 20 10 181,42 250 202,26 200 60 40 20 30 25 44,46 30 30 57,42 30 35 69,57 30 40 79,92 30 50 99,89 161,31 141,06 119,87 90 80 70 60 100 150 100 50 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 0 poziom płatności unijnych poziom dofinansowania z budżetu krajowego Stawka JPO (w EUR) Źródło: DPB, MRIRW, szacunkowe stawki dla 2011-2013

Płatności bezpośrednie- inne formy wsparcia (1) Płatności zwierzęce wprowadzone od 2007r.- to płatności do powierzchni roślin przeznaczonych na paszę, uprawianych na trwałych użytkach zielonych. Płatności zwierzęce przysługują rolnikom, którzy w okresie 1 IV 2005-31 III 2006 byli posiadaczami bydła, owiec, kóz lub koni. Płatności zwierzęce przysługują do powierzchni TUZ, nie większej niż powierzchnia ustalona jako iloraz liczby zwierząt przeliczonych na duże jednostki przeliczeniowe i współczynnika 0,3 oraz nie większej niż powierzchnia TUZ i traw na gruntach ornych, do których została przyznana płatność w 2006 r.

Płatności bezpośrednie- inne formy wsparcia (2) Płatności do pomidorów i płatności do owoców miękkich (począwszy od 2008 r.). Płatności te zostały wprowadzone w wyniku reformy Wspólnej Organizacji Rynku owoców i warzyw w 2007 r. Przy czym w przypadku płatności do pomidorów efektem reformy jest zmiana dotychczas funkcjonującego systemu wsparcia dla producentów pomidorów przeznaczonych do przetwórstwa. Płatności zostały oddzielone od produkcji, tzn. ich otrzymywanie nie jest uzależnione od prowadzenia produkcji. Natomiast płatność do owoców miękkich została wprowadzona na wniosek Polski i jest przyznawana do powierzchni upraw malin lub truskawek przeznaczonych wyłącznie do przetworzenia. W latach 2008-2010 rolnikom wypłacono 66,5 mln zł w ramach płatności do pomidorów, finansowanej w 100% z budżetu unijnego oraz 146,9 mln zł w ramach płatności do owoców miękkich, finansowanej w 57,5% z budżetu unijnego (84,5 mln zł) oraz w 42,5% z budżetu krajowego (62,4 mln zł).

Płatności bezpośrednie- inne formy wsparcia (3) Program wsparcia specjalnego (począwszy od 2010 r.) obejmującego trzy działania: 1) wsparcie dla rolników utrzymujących krowy w województwach Polski południowowschodniej ( płatność do krów ); 2) wsparcie dla rolników utrzymujących owce w województwach Polski południowej ( płatność do owiec ); 3) wsparcie dla rolników uprawiających rośliny strączkowe lub motylkowate drobnonasienne ( specjalna płatność obszarowa ).

Płatności bezpośrednie- inne formy wsparcia (4) Wsparcie specjalne w kampanii 2010r. Ogółem w kampanii 2010 r., ze wsparcia specjalnego do krów skorzystało ok. 163 tys. beneficjentów, ze wsparcia do owiec ok. 1,608 tys. beneficjentów, natomiast ze wsparcia do upraw roślin strączkowych i motylkowatych drobnonasiennych ok. 116 tys. rolników.

Płatności bezpośrednie- inne formy wsparcia (5) Zmiany w programie wsparcia specjalnego od 2012r. Zaproponowane we wniosku Ministra Rolnictwa do KE uruchomienie nowego instrumentu wsparcia w sektorze tytoniu (wsparcie z tytułu poprawy jakości produktów rolnych w tym sektorze); zwiększenie puli środków przeznaczonych na realizację wsparcia do krów z 28,5 mln euro do 45,6 mln euro, a tym samym zwiększenie liczby referencyjnej zwierząt objętych wsparciem z 200 tys. do 320 tys. szt. zwiększenie puli środków przeznaczonych na realizację wsparcia do owiec z 1,5 mln euro do 1,92 mln euro. Zwiększenie ma na celu podwyższenie referencyjnej liczby owiec objętej wsparciem w dotychczasowych województwach oraz rozszerzenie wsparcia o dwa nowe województwa: łódzkie i świętokrzyskie; zwiększenie puli środków przeznaczonych na realizację wsparcia do upraw roślin strączkowych i motylkowatych drobnonasiennych z 10,8 mln do 30 mln euro. Zwiększenie to ma na celu stworzenie efektywnej zachęty do uprawy tych roślin, poprzez zwiększenie stawki płatności.

Wysokośd stawek płatności realizowanych przez ARiMR w latach 2004-2010

Płatności bezpośrednie: podstawowe (JPO) i uzupełniające (CNDP) (zł/ha) 600 500 400 339.3 379.5 506.9 502.6 562.1 439.03 300 200 269.3 356.4 327.3 100 0 2008 2009 2010 JPO Uzupełniające-inne rośliny Uzupełniające-na paszę

Środki finansowe ze WPR dla polskiego rolnictwa w latach 2007-2013 Wsparcie sektora rolnego: Razem UE-27 (2007-2013) 374,5 mld EURO Polska (2007-2013) 28,3 mld euro + 8,2 wkład publiczny krajowy= 36,5 mld EURO płatności bezpośrednie 15,1 mld EURO + 4,2 mld (CNDP)= 19,3 mld EURO PROW 13,2 mld euro z budżetu UE + 4 mld euro wkład publiczny krajowy= 17,2 mld EURO

Łączne wsparcie unijne dla polskiego rolnictwa w latach 2004-2011 WYSZCZEGÓLNIENIE [mld zł] Płatności bezpośrednie [2004-2010] 62,5 PROW 2004-2006 13 SPO-Rolnictwo 2004-2006 6,5 SPO-RYBY 2004-2006 1 PROW 2007-2013 23,5 PO RYBY 2007-2013 1 Wspólnotowa Organizacja Rynków 1,5 Razem wsparcie unijne 2004-2011 109 Łączne wsparcie - 109 mld zł Z kwoty 109 mld zł do gospodarstw rolnych trafiło ponad 100 mld zł, a płatności bezpośrednie stanowią w tym 62%.

Osiągnięcia w ramach przeglądu WPR Health check (1) wydłużenie możliwości stosowania w Polsce uproszczonego systemu płatności bezpośrednich (SAPS) do 2013 r. Pozwoliło to na uniknięcie dodatkowych kosztów wdrożenia nowego systemu płatności bezpośrednich, który, w szczególności w kontekście trwającej dyskusji nad WPR po 2013 r., byłby jedynie systemem przejściowym; możliwośd kontynuacji wsparcia sektora owoców miękkich także po 2011 r., w formie przekształconej niezwiązanej z wielkością produkcji. Płatności te miały wygasnąd w 2012 r. Oznacza to, że środki przeznaczone na te płatności zostałyby (na trwałe) włączone do krajowej koperty płatności bezpośrednich (SAPS). Jednak osiągnięto porozumienie, zgodnie z którym od 2012 r. możliwe będzie kontynuowanie wspierania tego sektora, jednak już w formie oddzielonej od produkcji; Przedłużenie możliwości stosowania oddzielnej płatności cukrowej do czasu obowiązywania jednolitej płatności obszarowej SAPS tj. do 2013r.

Osiągnięcia w ramach przeglądu WPR Health check (2) w zakresie cross-compliance - możliwośd późniejszego wdrożenia wymogów CC wynikających z ostatniego obszaru C dotyczącego Dobrostanu Zwierząt, tj. od 2013 r. i zsynchronizowanie ich z dochodzeniem do pełnych płatności; zwiększenie koperty płatności bezpośrednich dla Polski o pulę 90 mln euro w latach 2010-2012. Polska i pozostałe nowe paostwa członkowskie uzyskały dodatkowe środki finansowe w celu zwiększenia możliwości finansowania nowych zadao (zmiany klimatyczne, bioróżnorodnośd, zarządzanie ryzykiem).

Skutki wprowadzenia płatności Dla konsumentów bezpośrednich (1) - ceny produktów rolnych i produktów spożywczych są niższe, łatwiej dostępne dla konsumentów najmniej zamożnych; - dostarczanie konsumentom w sposób bezpieczny i stabilny zdrowej żywności i produktów nieżywnościowych i tym samym osiągnięcie konkurencyjnej pozycji Unii Europejskiej na rynku wewnętrznym i światowym z zastosowaniem zrównoważonych metod produkcji; - polityka jest sprawiedliwsza społecznie bardziej obciąża podatników niż konsumentów, gdyż wydatki na jej realizację są uzasadnione działaniami rolników oczekiwanymi przez społeczeństwo (ochrona i kształtowanie środowiska.

Skutki wprowadzenia płatności Dla rolników bezpośrednich (2) - rosną i/lub stabilizują się dochody rolników (60% dochodów rolników w UE pochodzi z dopłat), - płatności bezpośrednie wpływają na rozwój gospodarstw głównie poprzez finansowanie bieżących wydatków produkcyjnych, - ograniczone zostają koszty korzystania z kredytów zwiększa się płynność finansowa i wolumen dochodu - zwiększają się zdolności kredytowe.

Przeznaczenie płatności bezpośrednich - wyniki badao ankietowych w 291 gospodarstwach rolnych w 2009r. (według wartości dopłat, w %) 14% 1% 0% 9% 25% 70% Wniosek: Płatności wpływają na rozwój gospodarstwa głównie poprzez finansowanie bieżącej działalności rolniczej 1% 2% 3% Środki ochrony roślin Wydatki produkcyjne 5% 20% Nawozy 84% beneficjentów bieżące Pasze 70% Paliwo Wniosek: Nawozy są głównym kierunkiem Modernizacja gospodarstwa przeznaczenia płatności w gospodarstwach rolnych Zakup ziemi Zakup zwierząt Spłata kredytu Wydatki inwestycyjne 25% 13% 34% Finansowanie inwestycji z funduszy UE 3% Oszczędności Niezwiązane z gospodarstwem Wydatki nieprodukcyjne 5% Źródło: Czubak W., Jędrzejak P. (2011): Wykorzystanie dopłat bezpośrednich w gospodarstwach rolnych, Roczniki Naukowe SERiA, Wrocław (w druku)

Skutki wprowadzenia płatności bezpośrednich (3) Skutki dla gospodarki i finansów publicznych - tańsze surowce dla przemysłu spożywczego, - ochrona środowiska, rozwój infrastruktury, zaoferowanie zatrudnienia w znacznej liczbie wsi w całej UE oraz przeciwdziałanie wyludnieniu i pustynnieniu obszarów; - poprawa możliwości eksportowych rolnictwa i przemysłu spożywczego, - wzrost roli rolnictwa w dostarczaniu dóbr publicznych. - racjonalizacja i ograniczone zmniejszenie wydatków budżetowych.

Znaczne różnice pomiędzy państwami członkowskimi dotyczą nie tylko wysokości wsparcia ale także jego struktury a nawet sposobu wdrażania poszczególnych instrumentów. Budzi to obawy o warunki konkurencji na jednolitym rynku UE i powoduje że WPR jest mało przejrzysta nie tylko dla opinii publicznej, ale i samych rolników.

Zróżnicowanie proporcji między filarami WPR

Zróżnicowanie systemów płatności bezpośrednich SPS System Płatności Jednolitych (stare paostwa czł. + Słowenia i Malta) Albo SAPS Uproszczony System Płatności Bezpośrednich (tylko nowe paostwa członkowskie) (A) System Regionalny (B) System Historyczny (na gospod.) (A+B) System Hybrydowy (mieszany) Krajowe Uzupełniające Płatności Bezpośrednie (5 rodzajów) System Hybrydowy Statyczny System Hybrydowy Dynamiczny (zmierzający do jednolitej stawki regionalnej) Płatności oddzielne: - cukier - hist., - pomidory hist., - owoce miękkie Płatności częściowo związane z produkcją stopniowe odchodzenie Wsparcie specjalne (art. 68)

Grecja Malta Holandia Belgia Dania Cypr Niemcy Włochy Irlandia Węgry Francja Słowenia Luksemburg Bułgaria Czechy Finlandia Szwecja Wielka Brytania Austria Hiszpania Słowacja Polska Portugalia Litwa Rumunia Estonia Łotwa UE-27 UE-12 UE-15 544 494 Zróżnicowanie wysokości stawek bezpośrednich w krajach UE-27 469 447 394 366 346 343 324 312 310 295 283 267 258 249 247 247 236 206 200 197 174 143 129 112 83 266 190 295 600 I filar (2013 r. BG i RO w 2016 r.) w przeliczeniu na ha UR EUR/ha 500 400 300 200 266 100 - Źródło: Komisja Europejska, EUROSTAT

I co dalej z płatnościami bezpośrednimi po 2013r.

Przyszłośd płatności bezpośrednich (1) Komunikat KE WPR do 2020: Sprostać wyzwaniom przyszłości związanych z żywnością, zasobami naturalnymi oraz aspektami terytorialnymi opublikowany 18 listopada 2010 roku, formalne rozpoczęcie procesu konsultacji KE, odzwierciedla tematy poruszane w debacie publicznej, przedstawia wyzwania stojące przed WPR i możliwe warianty (scenariusze) polityki, służy przygotowaniu propozycji legislacyjnych

Przyszłośd płatności bezpośrednich (2) Komunikat KE i tezy w nim zawarte dotyczące płatności Uproszczenie cross compliance; Zmiana kształtu (lepsze adresowanie) i redystrybucja płatności: dla aktywnych rolników, podstawowa płatność równa w regionie lub państwie, komponent zielony płatności (zazielenienie) obligatoryjny, jednoroczny, prosty: TUZ, pokrywa zielona, płodozmian, ekologiczne odłogowanie; Przesunięcie ONW do I filara; Zachowanie wsparcia powiązanego z produkcją (coupling) do upraw, obszarów i pogłowia. Instrument dla małych gospodarstw ograniczający biurokrację, pro konkurencyjny.

Przyszłośd płatności bezpośrednich (3) - zazielenienie działania objęte tym komponentem płatności miałyby charakter jednoroczny i wykraczałyby poza wymogi zasady wzajemnej zgodności KE proponuje takie działania jak: - utrzymanie TUZ - pokrywa zielona - płodozmian i ekologiczne odłogowanie należy podkreślić, że funkcje środowiskowe płatności bezpośrednich już są realizowane poprzez: - normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska w ramach wymogów CC - ponadto w II filarze realizowane są działania środowiskowe, - istnienie możliwość wdrożenia podobnych działań w ramach I filara, tj. tak zwanego wsparcia specjalnego

Przyszłośd płatności bezpośrednich (4) - zazielenienie Szeroki zakres obecnych wymogów w rolnictwie UE (przykład Polski) GAEC od 2005 r.: Normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska. Obszar A od 2009 r.: Zagadnienia ochrony środowiska naturalnego, Identyfikację i rejestrację zwierząt (IRZ). Obszar B od 2011 r.: Zdrowie publiczne, Zdrowie zwierząt, zgłaszanie niektórych chorób, Zdrowotność roślin. Obszar C od 2013 r.: Dobrostan zwierząt.

Przyszłośd płatności bezpośrednich (5) - Na uwagę zasługuje fakt, że zazielenienie ewentualne wprowadzenie zazielenienia płatności nie powinno być sprzeczne z istniejącymi działaniami rolnośrodowiskowymi oraz nie powinno dublować istniejących norm dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska zazielenienie nie może być sprzeczne z ideą uproszczenia WPR, gdyż nowe rozwiązania nie powinny dodatkowo komplikować tej polityki, ani nakładać dodatkowych obciążeń na rolników działania realizujące zazielenienie powinny być elastycznie dostosowane do uwarunkowań poszczególnych krajów oraz nie powinny przysłaniać podstawowego celu rolnictwa, jakim jest produkcja żywności!

Przyszłośd płatności bezpośrednich (6) W toku toczącej się dyskusji o przyszłości płatności bezpośrednich, strona polska bardzo aktywnie uczestniczy i w prezentowanych argumentach podkreśla m.in., że: wspólnotowe płatności bezpośrednie powinny pozostać instrumentem WPR; powinny wspierać i stabilizować dochody rolnicze; płatności pozwalają na utrzymanie użytków rolnych w dobrej kulturze rolnej, zgodnej z wymogami środowiska; rekompensują koszty związane z wypełnianiem wymogów wspólnotowych związanych z realizacją pozaprodukcyjnych dóbr publicznych; nowy system płatności powinien być związany z powierzchnią użytków rolnych, uwzględniać realizację wymogów w zakresie ochrony środowiska.

Stanowisku Rządu RP w sprawie płatności bezpośrednich (1) Rząd RP opowiada się za pozostawieniem możliwości stosowania uproszczonego systemu płatności powierzchniowej jako alternatywy dla systemu opartego na przydzielaniu i przenoszeniu uprawnień do płatności (SAPS vs SPS). Rząd RP za wskazane uznaje większe zrównoważenie środków pomiędzy obydwoma filarami WPR w całej UE.

Stanowisku Rządu RP w sprawie płatności bezpośrednich (2) Należy odejść od obecnych kryteriów alokacji środków pomiędzy państwa członkowskie w ramach płatności bezpośrednich, powiązanych z historyczną produkcją. Wprowadzenie kryteriów obiektywnych, powiązanych z aktualnymi celami WPR.

Stanowisku Rządu RP w sprawie płatności bezpośrednich (3) Powierzchnia UR (flat rate) propozycja Polski takiego obiektywnego kryterium, z uzasadnieniem: Powierzchnia dobrze opisuje potencjał dostarczania dóbr publicznych (bezpieczeństwo żywnościowe i środowiskowe)

Ponadto Rząd RP popiera propozycję ukierunkowania płatności bezpośrednich na aktywnych rolników. Rząd RP widzi konieczność lepszego uwzględnienia przez WPR potencjału i potrzeb małych gospodarstw rolnych, ale w sposób przyspieszający, a nie hamujący przemiany strukturalne. Konieczne dalsze uproszczenie WPR, aby ograniczyć koszty wdrożenia i uczynić cele, działania i efekty lepiej zrozumiałymi dla rolników i ogółu obywateli UE. Sprawiedliwa WPR, aby zapewnić równe warunki konkurencji.

Polska Prezydencja priorytety dotyczące rolnictwa (1) Priorytety w zakresie rolnictwa, rozwoju obszarów wiejskich i rybołówstwa zostały wpisane w priorytet ogólny polskiej Prezydencji: Bezpieczna Europa żywność, energia, obronność. Priorytetem polskiej Prezydencji będzie reforma Wspólnej Polityki Rolnej zarówno w aspekcie płatności bezpośrednich, jak i polityki rozwoju obszarów wiejskich. Celem Prezydencji będą prace nad pakietem propozycji legislacyjnych dotyczących m.in. systemu płatności bezpośrednich oraz polityki rozwoju obszarów wiejskich, który KE przekaże jesienią Radzie i Parlamentowi Europejskiemu. Jednym z celów Prezydencji będzie wypracowanie podstaw dla osiągnięcia porozumienia w sprawie nowego systemu płatności bezpośrednich, opartego o kryteria obiektywne.

Polska Prezydencja priorytety dotyczące rolnictwa (2) W trakcie dyskusji nad przyszłością WPR, polska Prezydencja zamierza wskazać na potrzebę wspierania inwestycji związanych z rozwojem odnawialnych źródeł energii na obszarach wiejskich oraz promować działania ukierunkowane na zwiększenie wytwarzania energii z produktów ubocznych rolnictwa oraz pozostałości przemysłu rolno-spożywczego. W odniesieniu do reformy Wspólnej Polityki Rybackiej, celem Prezydencji będzie wypracowanie ram instytucjonalnych, które pozwolą na osiągnięcie zrównoważonego sektora rybackiego UE oraz zapewnienie zrównoważonego i odpowiedzialnego zarządzania gatunkami ryb w perspektywie wieloletniej. Ponadto, Prezydencja będzie pracować nad nowym Europejskim Funduszem Rybackim, jak również nad ustalaniem kwot połowowych na 2012 r.

Chronologia dalszych prac na forum unijnym Debata nad komunikatem w Radzie UE i w Parlamencie Europejskim (PE) konieczne porozumienie (Traktat z Lizbony wzmocnił rolę PE, który w równym stopniu z Radą decyduje w zakresie procedury prawodawczej) Przedstawienie przez KE propozycji legislacyjnych dot. WPR w II połowie 2011 roku (polska Prezydencja) Negocjacje ostateczny tekst aktów prawnych (2012) Wejście w życie zreformowanej WPR: 1 stycznia 2014 roku.

Dziękuję za uwagę!