Efekty objęcia polskiego rolnictwa i obszarów wiejskich Wspólną Polityką Rolną

Transkrypt

1 Efekty objęcia polskiego rolnictwa i obszarów wiejskich Wspólną Polityką Rolną

2 Plan prezentacji Wybrane efekty realizacji instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej w Polsce. Oczekiwania co do przyszłej perspektywy finansowej na lata

3 Saldo transferów finansowych pomiędzy Polską a UE w okresie od 1 maja 2004 r. do 30 kwietnia 2015 r. (w mln EUR) Od 1 maja 2004 r. Styczeń-kwiecień 2015 r. Transfery z UE Wpłaty i zwroty do budżetu UE Saldo W Transferach z UE - środki finansowe na Politykę Spójności to 74,9 mld Eur, a na Wspólną Politykę Rolną 38,6 mld Eur.

4 Transfery środków z budżetu UE związane ze wsparciem rolnictwa i obszarów wiejskich w Polsce od 1 maja 2004 r. do 31 marca 2015 r. (w mld euro, ceny bieżące) Rolnictwo i rozwój wsi łącznie Płatności bezpośrednie Rozwój wsi Interwencje rynkowe Pozostałe transfery WPR

5 Wydatki na rolnictwo, rozwój wsi i rynki rolne oraz środki z UE w latach (w mln zł) Źródło: MRIRW 5

6 Realizacja płatności bezpośrednich w mld zł Finansowanie wpólnotowe Finansowanie krajowe

7 Łączne wsparcie dla polskiego rolnictwa w latach WYSZCZEGÓLNIENIE [mld zł] Płatności bezpośrednie [ ] (JPO+UPO) 116,9 PROW SPO-Rolnictwo ,5 SPO-RYBY PROW ,2 PO RYBY ,7 Wspólnotowa Organizacja Rynków 7,7 Razem wsparcie ,0 Źródło: Obliczenia własne SAEPR na podstawie danych ARiMR, MRiRW

8 Wybrane efekty realizacji PROW (1) Zmodernizowano 46 tys. gospodarstw rolnych (rolnicy uzyskali pomoc na inwestycje w kwocie prawie 9 mld zł); Rolnicy zakupili ponad 257 tys. maszyn i urządzeń do produkcji roślinnej i zwierzęcej, ponad 42 tys. ciągników rolniczych oraz wybudowali i zmodernizowali ponad 3,6 mln m 2 budynków gospodarczych. Wsparciem rolnośrodowiskowym objęto powierzchnię ponad 3,25 mln ha. Wsparcie otrzymało ponad 890 tys. gospodarstw w ramach ONW. Wzrosła konkurencyjność sektora przetwórstwa rolnospożywczego, dzięki zrealizowanemu wsparciu 1556 różnych projektów na kwotę ponad 2,6 mld zł. Ze wsparcia szkoleniowego skorzystało ponad 225 tys. osób i ponad 155 tys. osób z usług doradczych. Zalesiono blisko 31 tys. ha gruntów rolnych oraz prawie 33,5 tys. ha gruntów innych niż rolne. Ponad 23 tys. młodych rolników otrzymało premię (wypłacono 2,1 mld zł);

9 Wybrane efekty realizacji PROW (2) Wybudowano 17 tys. km sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, wybudowano 182 oczyszczalnie; wykonano 38 tys. kanalizacji zagrodowych, wybudowano 513 oczyszczalni ścieków. Wybudowano, zmodernizowano i wyposażono prawie 3,8 tys. świetlic, domów kultury, budynków sportowych; powstało ponad 2,3 tys. obiektów sportowych, placów zabaw i miejsc rekreacji oraz ponad 182 km ścieżek rowerowych i szlaków turystycznych. Przeprowadzono ok. 6 tys. szkoleń dla rolników i posiadaczy lasów; Ponad 13,5 tys. osób- rolników lub członków ich rodzin podjęło działalność pozarolniczą (głównie w usługach). Mikroprzedsiębiorcy utworzyli 16,3 tys. nowych miejsc pracy. W ramach osi IV Leader m.in. wybudowano, odbudowano lub przebudowano: 2834 obiekty małej infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej; wyremontowano lub odrestaurowano: 897 świetlic wiejskich oraz innych obiektów pełniących ich funkcje

10 Jakość produktów rolnych oraz promocja polskiej żywności Uczestnictwo rolników w systemach jakości podnosi jakość wytwarzanej żywności oraz daje konsumentom ważne narzędzie informacji o właściwościach produktu i jego pochodzeniu W ciągu 10 lat od akcesji Komisja Europejska zarejestrowała 36 polskich produktów, co daje Polsce 1. miejsce wśród państw, które przystąpiły do UE w 2004 r. oraz 8 miejsce wśród wszystkich 27 państw członkowskich. Polska żywność zdobywa nowe rynki dzięki współpracy producentów rolnych i przetwórców, ale jednocześnie w konsolidacji tych grup przedsiębiorców tkwią największe rezerwy, jeśli chodzi o dalszy rozwój handlu zagranicznego artykułami rolno-spożywczymi. Od 2004 r. Polska na promocję swoich produktów żywnościowych pozyskała z UE ok. 40 mln euro. Najwięcej środków przeznaczono na promocję produktów mięsnych, mleka i produktów mleczarskich, a także owoców, warzyw i ich przetworów.

11 Poprawa konkurencyjności wyniki handlu rolno-spożywczego (mld Eur) Eksport Import Saldo

12 Wzrost przedsiębiorczości na obszarach wiejskich Obserwuje się istotny wzrost liczby podmiotów gospodarczych działających na obszarach wiejskich w Polsce. W 2004 r. na obszarach wiejskich w systemie REGON było zarejestrowanych 829 tys. podmiotów, a w 2013 r. liczba ta wzrosła do tys., tj. o 30,4%. Turystyka wiejska stała się jedną z najbardziej rozpowszechnionych form turystyki alternatywnej. W ostatnim dziesięcioleciu wg danych szacunkowych (GUS i Instytut turystyki) liczba gospodarstw agroturystycznych wzrosła z ok (2002 r.) do ponad 8000 (2013 r.).

13 Środki finansowe dla rolnictwa i obszarów wiejskich w Polsce na lata

14 mld Eur Budżet na WPR w perspektywach finansowych II filar I filar w sumie mniej o ok. 10% 95.6 II filar I filar !! Budżet ogólny na WPR został zmniejszony o ok. 44 mld euro (tj. o ok. 10% w porównaniu do obecnego okresu programowania), w tym na płatności bezpośrednie o ok. 30 mld euro natomiast na rozwój obszarów wiejskich o ok. 14 mld euro (po przeliczeniu na ceny bieżące)

15 Płatności bezpośrednie

16 Rozwój obszarów wiejskich

17 Rozstrzygnięcia finansowe: płatności bezpośrednie 23,73 mld euro budżet łączny 23,50 mld euro budżet UE (z przesunięciem 25% środków z II filara) 0,23 mld euro dofinansowanie krajowe

18 Rozstrzygnięcia finansowe: PROW ,5 mld euro środki łączne 8,6 mld euro środki unijne 4,9 mld euro środki krajowe

19 Dodatkowe środki finansowe w ramach polityki spójności na obszarach wiejskich 1,2 mld euro infrastruktura wodno - kanalizacyjna 0,5 mld euro gospodarka wodna 1,5 mld euro rozwój przedsiębiorczości 2,0 mld euro rewitalizacja społeczna i infrastrukturalna na wsi

20 Fundusze na rolnictwo i rozwój wsi w Polsce w latach ,2 42,4 (mld EUR) , ,7 PS PROW 5 0 Płatności bezpośrednie Rozwój obszarów wiejskich Łącznie PS - polityka spójności PROW - Program Rozwoju Obszarów Wiejskich

21 Przyszłość płatności bezpośrednich Od 2015 r. rolnicy będą mieli dostęp do: Płatności obowiązkowe (wszystkie państwa): Jednolita płatność obszarowa (44,7%) Płatności za zazielenienie* (30%) Płatność dla młodych rolników ( 2%) (+) Płatności dobrowolne (państwa mogą wybrać): Płatności powiązane z produkcją (do 13% +2%) Płatności dodatkowe (8,3%) System płatności dla małych gospodarstw Przejściowe wsparcie krajowe (do tytoniu) Zasada wzajemnej zgodności (uproszczenie i usprawnienie) * Płatność za praktyki rolne o korzystnym wpływie na klimat i środowisko

22 Cele nowego systemu płatności bezpośrednich Szczególne wsparcie aktywnych (blisko 91% rolników dysponujących łącznie 7,1 mln ha, tj. ok. 51% powierzchni użytków rolnych zostanie automatycznie uznanych za aktywnych), małych i średnich gospodarstw, które mają szanse na rozwój w warunkach globalizacji rynków. Wsparcie produkcji zdrowej żywności wysokiej jakości. Restrukturyzacja i modernizacja sektora rolnospożywczego.

23 System płatności bezpośrednich (1) Wsparcie dla rolników aktywnych zawodowo. Jednolita płatność obszarowa i płatność za zazielenienie (ok. 180 EUR/ha) Do powierzchni kwalifikujących się hektarów, będących w posiadaniu rolnika w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek. Płatność za zazielenienie przysługuje wszystkim rolnikom również uczestniczącym w systemie dla małych gospodarstw. Wymogi w zależności od powierzchni GO : dywersyfikacja upraw - obowiązuje gosp. od 10 ha GO; utrzymywanie obszarów proekologicznych - obowiązuje gosp. powyżej 15 ha GO Gospodarstwa ekologiczne - automatycznie objęte płatnością za zazielenienie.

24 System płatności bezpośrednich (2) Płatność dla młodych rolników (2% krajowej koperty finansowej) dla osób, które po raz pierwszy zakładają gospodarstwo, których wiek nie przekracza 40 lat w roku składania wniosku. Limit wspieranej powierzchni: do 50 ha. Stawka ok. 60 EUR/ha Płatność dodatkowa (8,3% krajowej koperty finansowej) Wsparcie do ha z przedziału od 3,01 do 30. Stawka ok. 40 EUR/ha. Płatności związane z produkcją (15% krajowej koperty finansowej). Sektory objęte wsparciem w Polsce i szacunkowe stawki na 2015 r.: ziemniaki skrobiowe (ok. 400 EUR/ha) buraki cukrowe (ok. 400 EUR/ha), pomidory (ok. 400 EUR/ha) owoce miękkie: truskawki i maliny (ok. 250 EUR/ha), len (ok. 200 EUR/ha) konopie włókniste (ok. 200 EUR/ha) bydło (ok. 69 EUR/szt.), krowy (ok. 69 EUR/szt.), owce (ok. 25 EUR/szt.), kozy (ok. 15 EUR/szt.), r. wysokobiałkowe (ok. 240 EUR/ha) chmiel (ok. 480 EUR/ha),

25 PROW Głównym celem PROW będzie wzrost konkurencyjności rolnictwa z uwzględnieniem celów środowiskowych. Większość działań będzie kontynuowana w kształcie zbliżonym do PROW , jednak w PROW pojawiają się nowe instrumenty wsparcia takie jak: Współpraca; Rolnictwo ekologiczne; Inwestycje w gospodarstwach na obszarach Natura 2000; Inwestycje w gospodarstwach na obszarach OSN; Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa; Restrukturyzacja małych gospodarstw; Rozwój usług rolniczych.

26 PROW Przewiduje się, że dzięki wsparciu inwestycyjnemu z PROW dofinansowanych zostanie ok gospodarstw rolnych, utworzonych zostanie ok nowych miejsc pracy oraz powstanie blisko 2 tys. grup producentów. Istotnym elementem wsparcia są również działania na rzecz odtwarzania, ochrony i wzbogacania ekosystemów. Zakłada się, że wsparcie w ramach PROW zapewni realizacje praktyk korzystnych dla środowiska i klimatu na obszarze 19 % użytków rolnych w Polsce.

27 Dziękuję za uwagę.