Kod przedmiotu: IH POL-L-2 k 1-2012-S Pozycja planu: C1 1. INFORMACJE O PRZEDMIOCIE A. Podstawowe dane Nazwa przedmiotu Najnowsza historia polityczna Kierunek studiów Politologia Poziom studiów I stopnia ( lic.) Profil studiów praktyczny Forma studiów stacjonarne Specjalność Jednostka prowadząca kierunek studiów Instytut Humanistyczny PWSZ w Pile Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr Zbigniew Popławski, prof. nadzw. Przedmioty wprowadzające - Student posiada zakres wiedzy/umiejętności/kompetencji Wymagania wstępne społecznych wynikających z realizacji podstawy programowej przedmiotu historia w szkole ponadgimnazjalnej Celem przedmiotu jest zdobycie przez studentów wiezy z zakresu najnowszej historii politycznej świata i procesów społeczno-politycznych zachodzących w tym okresie, umiejętności kojarzenia dat i postaci z wydarzeniami historycznymi, dostrzegania związków historii ze współczesnością, rozumienia i analizy procesów rozwojowych Europy i świata XX i początków XXI wieku, korzystania z podstawowej wiedzy historycznej, rozróżniania uwarunkowań Cele i założenia przedmiotu w obszarze stosunków politycznych między państwami i ugrupowaniami zarówno w aspekcie globalnym, jak i regionalnym, formułowania z uzasadnieniem ocen wydarzeń i procesów politycznych, a także kompetencji, takich jak: szacunek wobec punktów widzenia w ocenie wydarzeń historycznych, determinowany odmiennym podłożem politycznym, kulturowym i społecznym, potrzeba dalszego uzupełnienia wiedzy oraz doskonalenia i poszerzania umiejętności. Semestr B. Semestralny/tygodniowy rozkład zajęć według planu studiów Wykłady Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia laboratoryjne 1 z 7 Ćwiczenia projektowe Seminaria Zajęcia terenowe (W) (Ć) (L) (P) (S) (T) Liczba punktów ECTS II 30 30 - - - - 5 2. EFEKTY KSZTAŁCENIA (wg KRK) Lp. Opis efektów kształcenia Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia Odniesienie do efektów kształcenia dla obszaru WIEDZA W1 Posiada wiedzę z zakresu miejsca i roli najnowszej historii K_W01 S1P_W02
W2 W3 W4 U1 politycznej w obszarze nauk społecznych, z uwzględnieniem podstawowej faktografii, dotyczącej procesów politycznych i społecznych zachodzących w wymiarze europejskim i ogólnoświatowym w XX w. Posiada wiedzę historyczną o roli człowieka w życiu politycznym i społecznym. Podaje przykłady. Ma wiedzę na temat historycznych, uwarunkowań życia politycznego Posiada wiedzę z perspektywy historycznej w wymiarze europejskim i światowym o rodzajach totalitaryzmu, ich przezwyciężaniu i budowaniu społeczeństw demokratycznych UMIEJĘTNOŚCI Potrafi kojarzyć daty i postaci z wydarzeniami history- K_W13 K_W01 K_W03 K_W09 K_W07 K_U01 S1P_W03 S1P_W08 S1P_W04 S1P_W05 S1P_W04 S1P_W05 S1P_W01 S1P_W02 S1P_W02 S1P_W09 S1P_U01 cznymi U2 Potrafi dostrzec związki historii ze współczesnością K_U10 S1P_U03 S1P_U07 U3 U4 Umie wskazać uwarunkowania stosunków politycznych między państwami oraz ugrupowaniami politycznymi i społecznymi zarówno w aspekcie globalnym, jak i regionalnym Potrafi dokonać analizy i formułować oceny wydarzeń historycznych K_U10 K_U13 K_U13 U5 Potrafi wyszukiwać literaturę przedmiotu oraz inne źródła informacji w celu sporządzenia referatu lub przygotowania projekcji multimedialnej. Potrafi pracować z tekstami źródłowymi K_U08 KOMPETENCJE SPOŁECZNE K1 Uznaje i szanuje różnice punktów widzenia w ocenie K_K06 faktów historycznych, determinowane odmiennym podłożem politycznym, kulturowym i społecznym. K2 Jest przygotowany do pracy w grupie społecznej K_K02 K_K08 K3 Jest świadomy konieczności dalszego poszerzania wiedzy i uzupełniania umiejętności K_K09 S1P_U03 S1P_U07 S1P_U03 S1P_U07 S1P_U04 S1P_U09 S1P_U10 S1P_K01 S1P_K02 S1P_K06 S1P_K02 S1P_K03 S1P_K05 S1P_K01 S1P_K06 3. METODY DYDAKTYCZNE Wykład, dyskusja, praca analityczna z tekstami źródłowymi oraz literaturą, przygotowanie w grupach pod kierunkiem wykładowcy projektów multimedialnych oraz referatów i ich prezentacja. 4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU Prezentacja i złożenie u wykładowcy projektu multimedialnego oraz referatu (bezpośrednio po zajęciach), obecność (frekwencja nie mniej niż 80%) i aktywność na zajęciach, zaliczenie kolokwium końcowego, egzamin pisemny. Warunkiem uzyskania pozytywnej oceny końcowej jest uzyskanie pozytywnej oceny końcowej z ćwiczeń i egzaminu 2 z 7
5. TREŚCI KSZTAŁCENIA Wpisać treści osobno dla każdej z form zajęć wskazanych w punkcie 1.B Wykłady: 1. Geneza I wojny światowej i jej przebieg (4 godz.) Zagadnienia: narodziny Trójprzymierza i Trójporozumienia, walka o nowy podział kolonii, konflikty bałkańskie, wybuch wojny i rozwój sytuacji na frontach, przystąpienie USA do wojny, rozkład państw centralnych i zawieszenie broni, rewolucja listopadowa w Niemczech. 2. Wersalski ład pokojowy Zagadnienia: traktaty pokojowe z Niemcami i pozostałymi państwami pokonanymi, pojęcie systemu wersalskiego, Liga Narodów, system mandatowy i ochrona mniejszości narodowych. 3. Rola Francji w powojennej Europie Zagadnienia: Mała Ententa, sojusze z Polską i Czechosłowacją, ewolucja stosunków francusko-niemieckich Locarno, wielki kryzys gospodarczy w Europie, konferencja rozbrojeniowa. 4. Rola Stanów Zjednoczonych w Europie i świecie w okresie międzywojennym Zagadnienia: izolacjonizm amerykański, przemiany wewnętrzne w USA w latach 20. (prohibicja), Wielki Kryzys Gospodarczy, polityka new deal u F.D. Roosevelta, pomoc w odbudowie gospodarczej Niemiec (plan Dawesa i Younga). 5. Narodziny faszyzmu we Włoszech i Niemczech Zagadnienia: geneza faszyzmu we Włoszech - działalność B. Mussoliniego, Marsz na Rzym, faszyzm, polityka zagraniczna Włoch faszystowskich, przyczyny narodzin NS w Niemczech po I wojnie światowej, NSDAP i jej program, walka o zdobycie władzy w Republice Weimarskiej, wystąpienie Niemiec z Konferencji Rozbrojeniowej i Ligi Narodów. 6. Ofensywa faszyzmu w Europie w latach trzydziestych XX wieku Zagadnienia: agresja włoska w Abisynii, wojna domowa w Hiszpanii, zajęcie przez III Rzeszę Nadrenii, anschluss Austrii, konferencja monachijska i agresja Niemiec na Czechy. 7. Geneza i przebieg II wojny światowej (4 godz.) Zagadnienia: Pakt Ribbentrop-Mołotow, Kampania wrześniowa w Polsce, zajęcie Danii i Norwegii przez III Rzeszę, agresja na Francję w 1940 r., atak Włoch na Albanię i Grecję, radziecko-fińska wojna zimowa, Wojna Powietrzna brytyjskoniemiecka, okupacja przez III Rzeszę Jugosławii i Grecji, Pakt Trzech Mocarstw, agresja Hitlera na ZSRR, agresja japońska na USA i Wielką Brytanię, przystąpienie USA do II wojny światowej, Karta Atlantycka i obrady Wielkiej Trójki w Teheranie i Jałcie, afrykański teatr działań wojennych, kapitulacja Niemiec i Japonii. 8. Kwestia niemiecka po II wojnie światowej. Powstanie RFN i NRD. Rola RFN w stosunkach międzynarodowych w latach 60. i 70. Zagadnienia: Umowa poczdamska i jej wdrażanie w pokonanych Niemczech, utworzenie stref okupacyjnych i działalność Sojuszniczej Rady Kontroli, polityka ZSRR we wschodniej strefie okupacyjnej, powstanie Bizonii i Trizonii, kryzys berliński w 1948 r. i podział Berlina, geneza RFN i NRD, przemiany wewnętrzne w RFN po odejściu Adenauera (1963), nowa polityka wschodnia i jej konsekwencje, RFN lokomotywą integracji europejskiej, stosunki francuskoniemieckie. 9. Przemiany w ZSRR i Europie Środkowej po II wojnie światowej, stalinizm. Przemiany w ruchu komunistycznym po XX zjeździe KPZR Zagadnienia: utworzenie bloku wschodniego (krajów demokracji ludowych) w latach 1945-1948, RWPG, kult jednostki w ZSRR i represje stalinowskie w krajach satelickich, walka o władzę po śmierci Stalina, ZSRR i blok wschodni po śmierci Stalina, powstanie Układu Warszawskiego, tajny referat Chruszczowa, 3 z 7
powstanie na Węgrzech i polski październik, zerwanie współpracy radzieckochińskiej, rywalizacja z USA w podboju kosmosu, mur berliński, ZSRR pod rządami L. Breżniewa, wspieranie ruchów komunistycznych w świecie. 10. Powstanie państwa Izrael. Relacje izraelsko-arabskie w l.50 i 60. Eskalacja konfliktu izraelsko-palestyńskiego w latach 80-90 i w początku XXI wieku (2 godz.) Zagadnienia: emigracja żydowska do Palestyny w I połowie XX wieku (rozwój ruchu syjonistycznego), podział Palestyny w 1947 r., powstanie państwa Izrael i wojna izraelsko-arabska w 1948 r., konflikt o Kanał Sueski, przemiany wewnętrzne w Izraelu, wojna z Egiptem, Syrią i Jordanią w 1967 r., problem terenów okupowanych (Płw. Synaj, Strefa Gazy, Wzgórza Golan, wschodnia część Jerozlimy i zachodni brzeg Jordanu), interwencja Izraela w Libanie, I intifada, rozmowy pokojowe z Palestyńczykami (porozumienia z Oslo), uznanie Jordanii, Autonomia Palestyńska, II intifada, amerykańska mapa pokojowa i wycofanie się Izraela ze Strefy Gazy. 11. Kryzys kubański w stosunkach międzynarodowych. Zagadnienia: Kuba w stosunkach międzynarodowych w I połowie XX wieku (reżim Batisty), przejęcie władzy przez F. Castro i budowa socjalizmu, inwazja w Zatoce Świń w 1961 r., konflikt radziecko-amerykański w październiku 1962 r., 12. Polityka wewnętrzna i zagraniczna USA pod rządami R. Reagana Zagadnienia: antykomunizm R. Reagana, Reaganomika w gospodarce USA, wspieranie ruchów antykomunistycznych, dyslokacja amerykańskich rakiet atomowych w Europie Zachodniej, rozmowy rozbrojeniowe z ZSRR (Rejkjawik), Grenada i Panama w polityce USA. 13. Przeobrażenia w Rosji i Europie Środkowej po upadku komunizmu Zagadnienia: rozpad ZSRR powstanie WNP, likwidacja UW i RWPG, integracja krajów EŚW z NATO i WE, konflikt na Bałkanach i w Czeczenii, problem Kosowa, Rosja pod rządami W. Putina. Ćwiczenia: 1. Rewolucja lutowa i październikowa w Rosji Zagadnienia: sytuacja w Rosji w przededniu I wojny światowej wojna rosyjsko-japońska 1904-1905, udział Rosji w I wojnie światowej, rozwój ruchu robotniczego w Rosji działalność SDPR, Lenina i ugrupowania bolszewików, rewolucja lutowa i październikowa, wojna domowa w Rosji,1919-1921. 2. ZSRR w okresie międzywojennym Zagadnienia: powstanie ZSRR, NEP, śmierć Lenina i ZSRR w okresie stalinizmu stosunki wewnętrzne i polityka zagraniczna (do1939 roku). 3. Konsekwencje II wojny światowej dla Europy i świata. Powstanie ONZ. Zimna wojna w stosunkach międzynarodowych Zagadnienia: postanowienia układu poczdamskiego, powstanie i struktura ONZ, geneza i rozwój zimnej wojny (wojna domowa w Grecji), doktryna Trumana i plan Marshalla, kryzys berliński 1948 r., powstanie NATO, powstanie dwóch państw niemieckich, ugruntowanie dominacji radzieckiej w EŚW (RWPG). 4. Przemiany polityczne, gospodarcze i społeczne w krajach dalekiego Wschodu po 1945 r. (Chiny, Korea, Japonia) Zagadnienia: kapitulacja Japonii i okupacja amerykańska, rola ZSRR w wspieraniu ruchów komunistycznych w Chinach, Korei i Wietnamie, powstanie CHRL i maoizm, wojna domowa w Korei 1950-1953, odbudowa gospodarcza Japonii, Brudna wojna w Wietnamie. 5. Geneza i rozwój integracji europejskiej w latach 50. i 60. XX wieku. Powstanie i rozwój Unii Europejskiej (3 godz.) Zagadnienia: zniszczenia wojenne po II wojnie światowej i odbudowa gospodarcza (plan Marshalla), geneza procesów integracyjnych w Europie po II 4 z 7
wojnie światowej (federalizm, konfederalizm, funkcjonalizm), utworzenie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, Europejska Wspólnota Obronna, traktat fuzyjny, ojcowie założyciele zjednoczonej Europy, Jednolity Akt Europejski, Traktat z Maastricht, Amsterdamu, Nicei, Konstytucja Europejska, traktat z Lizbony, poszerzenia Unii Europejskiej w 1995, 2004 i 2007 r. 6. Dekolonizacja i jej wpływ na przeobrażenia polityczno-społeczne w świecie (2 godz.) Zagadnienia: system kolonialny po II wojnie światowej, rozpad brytyjskiego imperium kolonialnego w Azji i Afryce, ruchy narodowowyzwoleńcze w Afryce Północnej w koloniach francuskich, neokolonializm, Ruch państw niezaangażowanych, Organizacja Jedności Afrykańskiej. 7. Interwencja amerykańska w Wietnamie Geneza i przebieg interwencji amerykańskiej w Wietnamie, rozmowy pokojowe w 1972 r., zakończenie wojny w Wietnamie. 8. Odprężenie w relacjach Wschód-Zachód w latach 70. Zagadnienia: regulacja statusu Berlin Zachodniego, relacje USA-CHRL, Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, realizacja procesu KBWE. 9. Interwencja radziecka w Afganistanie i jej międzynarodowe reperkusje Zagadnienia: przyspieszenie wyścigu zbrojeń w drugiej połowie lat 70., geneza i przebieg interwencji radzieckiej w Afganistanie, wspieranie przez USA ruchu mudżahedinów, powrót do zimnej wojny w relacjach Wschód-Zachód w początku lat 80. 10. Rewolucja islamska w Iranie i jej wpływ na radykalizm islamski na Bliskim Wschodzie Zagadnienia: Islam po II wojnie światowej, obalenie szacha w Iranie i rządy Chomeiniego, wzrost radykalizmu palestyńskiego, konflikt w Libanie, Libia Kadafiego. 11. Od doktryny Breżniewa do pierejestrojki M. Gorbaczowa. ZSRR i obóz komunistyczny w latach 1964-1989 (3 godz.) Zagadnienia: interwencja UW w Czechosłowacji w 1968 r., globalna polityka ZSRR-wspierania ruchów komunistycznych i narodowowyzwoleńczych (Angola, Mozambik, Wietnam, Chile), ZSRR i ruch Solidarności w Polsce, reformy M. Gorbaczowa. 12. Zjednoczenie Niemiec: aspekty wewnętrzne i zewnętrzne Zagadnienia: obalenie muru berlińskiego, przemiany w NRD (okrągły stół, wybory parlamentarne z marca 1990), Unia walutowa, gospodarcza i społeczna, rokowania 2+4, Układ moskiewski, układ zjednoczeniowy i reunifikacja. 13. Terroryzm międzynarodowy Zagadnienia: rozwój ruchów terrorystycznych w Europie i świecie po II wojnie światowej, radykalne ruchy islamskie na Bliskim Wschodzie, działalność Al.- Kaidy i zamach terrorystyczny na USA w 2001, interwencja państw koalicji w Afganistanie, interwencja w Iraku i obalenie Husajna, mapa działań terrorystycznych w XXI wieku. 14. Globalizacja w stosunkach międzynarodowych na przełomie XX i XXI wieku (aspekty gospodarcze i społeczne) Zagadnienia: rewolucja informatyczna i technologiczna (Internet, sieci komórkowe, GPS, nowe rodzaje uzbrojenia), problemy globalne ludzkości (terroryzm, konflikty zbrojne, głód, niedobór wody, dostęp do surowców i bezpieczeństwo energetyczne, konflikt Północ- Południe, przeludnienie, zmiany klimatyczne). 5 z 7
6. METODY WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Efekt kształcenia Merytoryczna aktywność na zajęciach Forma oceny Projekt Referat Kolokwium Egzamin pisemny W1 x x x W2 x x x W3 x x x W4 x x x U1 x x x x x U2 x x x x x U3 x x x x x U4 x x x x x U5 x x x K1 x K2 x x K3 x x x 7. LITERATURA Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca - Czubiński A., 2006, Historia powszechna XX wieku, Wyd. Poznańskie, s. 860. -Patek A., Rydel J., Węca J., (red.), 1999, Najnowsza historia świata, Wyd. Literackie, s. 1059. - Sobańska-Bondaruk M., Lenard S.B., (oprac.), 1998, Wiek XX w źródłach (Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów), PWN, s. 429. - Huntington S., 2006, Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Wyd. Muza, s. 572. - Leszczyński Z. i Koseski A., (oprac.), 2001, Stosunki międzynarodowe 1989-2000. Wybór tekstów źródłowych i materiałów, Wyd. WSH w Pułtusku, s.556. 8. NAKŁAD PRACY STUDENTA BILANS GODZIN I PUNKTÓW ECTS Aktywność studenta Obciążenie studenta Liczba godzin - Udział w zajęciach kontaktowych: a) wykłady 30 godz. oraz egzamin pisemny 3 godz., razem - 33godz. b) ćwiczenia 30 godz. oraz kolokwiom zaliczeniowe 2 godz., razem 32 godz. Praca własna studentów: a) przygotowanie do zajęć: studiowanie literatury, przygotowanie projektu multimedialnego oraz referatu 45 godz. b) przygotowanie: do kolokwium zaliczeniowego i do egzaminu 15 godz. 65 60 Łączny nakład pracy studenta 125 Liczba punktów ECTS proponowana przez nauczyciela 5 z tego: 1. zajęcia kontaktowe: a) wykłady plus ćwiczenia - 60 godz.= 2,4 ECTS b) kolokwium zaliczeniowe plus egzamin (3 godz.), razem 5 godz.= 0,2 ECTS, Razem zajęcia kontaktowe - 65 godz. = 2,6 ECTS. 2,6 6 z 7
2. samodzielna praca studenta: a) Przygotowanie do zajęć: - studiowanie literatury 25 godz.= 1 ECTS, - przygotowanie projektu multimedialnego 10 godz.= 0,4 ECTS, b) przygotowanie referatu 10 godz.= 0,4 ECTS, c) przygotowanie się do kolokwium zaliczeniowego 5 godz.= 0,2 ECTS, d) przygotowanie się do egzaminu 10 godz.= 0,4 ECTS. Razem samodzielna praca studenta 60 godz. 2,4 ECTS 2,4 Ostateczna liczba punktów ECTS (określa komisja ds. projektowania programów kształcenia) 9. OCENA KOŃCOWA PRZEDMIOTU Składowa oceny końcowej: Procentowy udział składowej w ocenie końcowej: Ocena z ćwiczeń (obejmuje: projekt multimedialny, referat, obecność i 50 %, aktywność na zajęciach oraz kolokwium zaliczeniowe) Ocena z egzaminu 50 % RAZEM 100 % 5 7 z 7