PIERWSZA POMOC Mały ratownik DLA KLAS I-III SZKOŁY PODSTAWOWEJ W RYCHNOWACH SŁYSZAŁEM I ZAPOMNIAŁEM WIDZIAŁEM I ZAPAMIĘTAŁEM ZROBIŁEM I ZROZUMIAŁEM. Konfucjusz
WSTĘP Pod pojęciem Ratownictwo rozumiemy niesienie pomocy w nagłych wypadkach, zwłaszcza zagrażających zdrowiu i życiu człowieka. We współczesnym świecie powszechne posiadanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy jest tak nieodzowne jak umiejętność czytania i pisania. Ważne jest, aby edukację prozdrowotną rozpocząć jak najwcześniejszej. Dziecko już od wczesnych lat swego życia uczestniczy w ruchu drogowym, nie zdając sobie sprawy z grożących mu niebezpieczeństw i skutków nieszczęśliwych wypadków. W związku z tym należy podjąć pracę dydaktyczno wychowawczą w celu wyposażenia uczniów z w elementarne podstawy wiedzy o zachowaniu się w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia oraz umiejętność udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach. CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU Program edukacji ratowniczej jest przeznaczony dla uczniów klas I-III Szkoły Podstawowej. Celem wprowadzenia edukacji ratowniczej jest zapobieganie i minimalizowanie skutków zagrożeń oraz wyposażenie uczniów w wiedzę z zakresu udzielania pierwszej pomocy. Zadaniem programu jest uświadomienie dzieciom o grożących niebezpieczeństwach, uwrażliwienie ich na dbałość o swoje zdrowie. Program poświęcony jest tematyce zapobiegania wypadkom oraz sposobu prawidłowego zachowania się w miejscach wypadku. Dzieci mają nie tylko poznać zasady zachowania bezpieczeństwa w domu, szkole i w innych środowiskach społecznych, ale również wdrożyć odpowiednie postępowanie w sytuacji zagrożenia życia, wypadku, czy katastrofy oraz nabyć praktyczne umiejętności udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w realnych wydarzeniach. Realizacja tego programu umożliwia kształcenie u dzieci bezpiecznych zachowań, nabycie umiejętności zachowania w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia oraz nabycie rzeczywistych, praktycznych umiejętności udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w realnych wydarzeniach. 2
CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA Cele ogólne: - zapoznanie uczniów z podstawową wiedzą z zakresu udzielania pierwszej pomocy i numerami telefonów służb ratowniczych w Polsce oraz kształtowania postawy wyrażającej się w gotowości niesienia pomocy innym, - kształcenie odpowiednich postaw społeczno-moralnych uczniów wobec sytuacji zagrożenia życia i zdrowia własnego oraz innych. Cele szczegółowe: - kształtowanie potrzeby i umiejętności dbania o własne ciało, zdrowie i sprawność fizyczną, - kształtowanie u dzieci zachowań bezpiecznych na drodze, w czasie zabaw i gier, - zapoznanie ze sposobami zapobiegania wypadkom, - poznanie podstawowych pojęć w zakresie ratownictwa, - nabycie umiejętności niezbędnych przy udzielaniu pierwszej pomocy, - nabycie umiejętności wzywania pogotowia ratunkowego i informowania innych służb ratowniczych, - kształtowanie prawidłowych reakcji i relacji wobec osób poszkodowanych, - wyrabianie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających życiu, - kształtowanie gotowości niesienia pomocy poszkodowanym, - kształtowanie poczucia troski o zdrowie własne i innych. 3
TREŚCI PROGRAMOWE Realizowane są na dodatkowych zajęciach. Lp. Tematyka zajęć Sposoby realizacji Przewidywane osiągnięcia ucznia 1. 2. 3. Zasady i przepisy bezpiecznego poruszania się w ruchu drogowym Alarm przeciwpożarowy Wzywanie pomocy na miejsce przypomnienie zasad bezpiecznego przechodzenia przez jezdnię z sygnalizacją świetlną i bez sygnalizacji, ćwiczenia w praktycznym przechodzeniu przez jezdnię, uświadomienie zagrożeń istniejących na drodze, zaznajomienie z niewłaściwym zachowaniem się pieszych i kierowców. przyczyny powstawania pożarów, zachowanie się podczas pożarów w domu, w szkole, omówienie i prezentacja drogi ewakuacyjnej w szkole, wpływ wysokiej temperatury i dymu na zdrowie człowieka, wzywanie straży pożarnej. zachowanie się w miejscu wypadku, zna zasady przechodzenia przez jezdnię, rozpoznaje najczęściej spotykane znaki drogowe, jako użytkownik dróg nie stanowi zagrożenia dla siebie i innych zna drogę pożarową, potrafi zgłosić pożar-umie wezwać Straż Pożarną, jest gotowy do niesienia pomocy innym w czasie pożaru, potrafi spokojnie opuścić zagrożone miejsce. potrafi ocenić stan 4
4. wypadku, pozycja boczna ustalona Resuscytacja krążeniowooddechowa wzywanie pogotowia ratunkowego, nauka rozmowy przez telefon z pogotowiem ratunkowym, przygotowanie dzieci do wykonania prostych czynności ratowniczych, nauka ułożenia poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej, uświadomienie ważności uspokajania poszkodowanego. omówienie sytuacji kiedy należy wykonywać oddechy ratownicze i uciski klatki piersiowej poszkodowanego, kontrola oddechu trzema zmysłamiwzrokiem, słuchem i dotykiem. zaprezentowanie i pokaz na manekinie prawidłowo wykonanej resuscytacji krążeniowooddechowej, poszkodowanego, potrafi zgłosić wypadek, zna numery alarmowe, rozumie, że udzielenie pierwszej pomocy daje szansę przeżycia wypadku, wie, jak ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej Potrafi ocenić, kiedy należy wykonać oddechy ratownicze, Potrafi wykonać prawidłowe oddechy ratownicze, Wie, że oddechy ratownicze można ćwiczyć tylko na manekinie. 5. Łańcuch przeżycia ćwiczenia praktyczne na manekinach. przypomnienie poznanych czynności ratujących życie, ustalenie, że każda z Potrafi powiedzieć co to jest łańcuch przeżycia, 5
tych czynności stanowi ogniwo, poznanie czwartego łańcucha defibrylacji. Potrafi wymienić wszystkie czynności, które składają się na łańcuch przeżycia, Pamięta o szybkim wezwaniu pomocy. 6. Apteczka małego ratowniczka opatrywanie ran, omówienie poszczególnych środków znajdujących się w apteczce, poznanie przeznaczenia środków opatrunkowych. Sposoby opatrywania ran, Wykonanie prostych opatrunków, Potrafi opatrzyć niewielkie skaleczenie 7. Krwotoki z nosa ukazanie sytuacji, kiedy najczęściej może dojść do krwotoku z nosa, Zapoznanie dzieci ze sposobami niesienia pomocy osobie krwawiącej. Potrafi właściwie zachować się w przypadku własnego krwawienia, Wie, jakie środki zastosować przy drobnych krwotokach. 8. Złamania kości nauka postępowania przy złamaniach otwartych i zamkniętych, zapoznanie z sytuacjami doprowadzającymi do urazów, wie, jakie są objawy złamań otwartych i zamkniętych, wie, jak należy unieruchomić złamaną kończynę, 6
przypomnienie wiadomości na temat wzywania pogotowia ratunkowego. wie, jak pomóc w przypadku złamania. 9. Utrata przytomności zadławienia-poznanie przyczyn utraty przytomności sposoby zapobiegania omdleniom, zachowanie się w miejscu wypadku, wzywanie pogotowia ratunkowego, zapobieganie zadławieniom. Wie, czym jest utrata przytomności i jak jej zapobiegać, zna skutki utraty przytomności, wzywa pogotowie, wie, jakie sytuacje mogą doprowadzić do zadławienia. 10. Oparzenia przyczyny oparzeń, inne urazy termiczne(oparzenie słoneczne, udar słoneczny) wie, jak i czym można się poparzyć, wie, jakie są objawy przy oparzeniach, potrafi udzielać pomocy w przypadku oparzenia 7
Procedury osiągania celów 1. Właściwie wykonana obserwacja czynności życiowych. Badanie przytomności. 2. Umiejętność ułożenia poszkodowanego w pozycji bezpiecznej bocznej ustalonej. 3. Umiejętność zadbania o własne bezpieczeństwo ( samoochrona ), podczas udzielania pomocy poszkodowanemu. 4. Nabycie umiejętności kierowania akcji ratowniczej. Umiejętność wzywania pogotowia ratunkowego. Program realizowany będzie poprzez: projekcje filmów; pogadanek; ćwiczeń praktycznych; spotkania z pracownikami służby zdrowia; wykonaniu prac plastycznych. EWALUACJA PROGRAMU Zajęcia prowadzone będą w miłej i przyjaznej atmosferze. Kontroli i ocenie podlegać będą takie walory jak: wysiłek i zaangażowanie uczniów na zajęciach, umiejętność rozwiązywania problemów w sytuacjach trudnych, umiejętność współpracy w zespole, stopień opanowania materiału, test sprawdzający wiedzę teoretyczną i praktyczną na zakończenie zajęć. BIBLIOGRAFIA: Program pierwszej pomocy W.O.Ś.P "Ratujemy uczymy ratować" A. Mikołajczyk- Ilustrowany poradnik "Pierwsza pomoc" M. Stebelski "Mały ratowniczek" podręcznik pierwszej pomocy do klas I-III szkół podstawowych- Dom wydawniczy "Elipsa". Warszawa 2000. 8