WYSTĄPIENIE POKONTROLNE



Podobne dokumenty
Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Nowa Ruda

Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Gdańsku

Prognoza Prognoza Prognoza Prognoza 2018

Uchwała Nr XVII/501/15 Rady Miasta Gdańska z dnia 17 grudnia 2015r.

Wiceprezes NajwyŜszej Izby Kontroli Józef Górny. Pani Prof. dr hab. Barbara Kudrycka Minister Nauki i Szkolnictwa WyŜszego WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

WOJEWÓDZTWO DOLNO L SKIE

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata

UCHWAŁA PAŃSTWOWEJ KOMISJI WYBORCZEJ z dnia 8 sierpnia 2011 r.

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY

Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr 161/2012 Rady Miejskiej w Jastrowiu z dnia 20 grudnia 2012

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Wyniki finansowe banków w I kwartale 2014 r. 1

Wykaz kont dla budżetu gminy (jednostki samorządu terytorialnego) i zasady prowadzenia ewidencji analitycznej

Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej Powiatu Gryfickiego na lata

ZASADY UDZIELANIA DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ

NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy WYSTĄPIENIE POKONTROLNE. Bydgoszcz, dnia kwietnia 2010 r.

INFORMACJA O KSZTAŁTOWANIU SIĘ WIELOLETNIEJ PROGNOZY FINANSOWEJ oraz o przebiegu realizacji przedsięwzięć POWIATU SANDOMIERSKIEGO

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu

Założenia prognostyczne Wieloletniej Prognozy Finansowej

Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2011 roku 1

BUDŻETY JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W 2014 R.

INSTRUMEWNTY FINANSOWE umożliwiające pomoc rolnikom w usuwaniu skutków niekorzystnych zjawisk atmosferycznych

W mieście Konin nie było potrzeby wprowadzania programu naprawczego w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Dla roku Wskaźniki liczone w stosunku do planu po zmianach według stanu na r.

Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2010 r.

Dokonać zmiany w Wieloletniej Prognozie Finansowej Gminy Stare Bogaczowice zgodnie z załącznikami.

Poznań, dnia 27 kwietnia 2010 r. PS.I /10. Pan Józef Jerzy Sieradzan Burmistrz Miasta i Gminy Rakoniewice

Uchwała Nr X/71/11 Rady Miejskiej w Byczynie z dnia 25 maja 2011 roku

Zasady udzielania zaliczek

1.2. Dochody maj tkowe x. w tym: ze sprzeda y maj tku x z tytu u dotacji oraz rodków przeznaczonych na inwestycje

FB.6.ZT /2010 Szczecin, dnia lipca 2010 r. Wystąpienie pokontrolne

UZASADNIENIE DO PROJEKTU UCHWAŁY BUDŻETOWEJ POWIATU ZWOLEŃSKIEGO NA 2015 ROK

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ 1)

UCHWAŁA NR 97/1167/16 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO. z dnia 29 marca 2016 r.

Kraków, dnia 22 października 2012 r. Poz UCHWAŁA NR XVIII/127/12 RADY GMINY MOSZCZENICA. z dnia 5 października 2012 r.

Kompleksowe ubezpieczenie Miasta. Koszt poboru podatków i innych opłat

System p atno ci rodków europejskich

Szpital Iłża: Udzielenie i obsługa kredytu długoterminowego w wysokości zł na sfinansowanie bieżących zobowiązań.

USTAWA z dnia 16 kwietnia 2004 r. o Funduszu Poręczeń Unijnych 1) Rozdział 1 Przepisy ogólne

REGULAMIN KONTROLI ZARZĄDCZEJ W MIEJSKO-GMINNYM OŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ W TOLKMICKU. Postanowienia ogólne

Wykonanie budŝetu Gminy Borne Sulinowo za rok 2012 Część opisowa.

NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI D Y R E K T O R DEPARTAMENTU ŚRODOWISKA, ROLNICTWA I ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

UCHWAŁA NR IV/25/2015 RADY POWIATU NOWODWORSKIEGO. z dnia 4 lutego 2015 r.

Informacja. Nr 56. Wydatki budżetu państwa w 1992 r. na cele związane z budownictwem i gospodarką mieszkaniami. Małgorzata Wiśnicka-Hińcza

Reforma emerytalna. Co zrobimy? SŁOWNICZEK

Najwyższa Izba Kontroli Departament Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego

Przepisy prawa dotyczące zatrudnienie osób niepełnosprawnych stan prawny na rok 2011

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej(WPF) Gminy Dmosin na lata ujętej w załączniku Nr 1

Zad u enie Skarbu Pa stwa 1 04/2002

z dnia Rozdział 1 Przepisy ogólne

Uczeń ma świadomość, jak wielkie znaczenie dla obywateli i całej gospodarki mają decyzje dotyczące wydatków i dochodów państwa.

NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Katowicach

Roczne sprawozdanie ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego sporządzone na dzień 31/12/2010

U S T A W A. z dnia. o zmianie ustawy o ułatwieniu zatrudnienia absolwentom szkół. Art. 1.

UCHWAŁA NR X/78/2015 RADY GMINY GOŁUCHÓW z dnia 26 sierpnia 2015 r.

NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Krakowie. Wystąpienie pokontrolne. Kraków, dnia maja 2011 r. Pan Ryszard Ścigała Prezydent Miasta Tarnowa

Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata

Wypełniają je wszystkie jednostki samorządu terytorialnego, tj. gminy, powiaty, województwa, miasta na prawach powiatu oraz związki komunalne.

13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych.

REGIONALNA IZBA OBRACHUNKOWA

Instrumenty wsparcia ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów

Zakładowy plan kont jednostki budżetowej Urzędu Gminy dla realizacji projektu,,budowa kąpieliska gminnego w Kozielsku

LKA /2013 P/13/151 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA W ŁODZI ul. Kilińskiego 210, Łódź 7 tel (fax) skr. poczt. 243

PKO Stabilnego Wzrostu - fundusz inwestycyjny otwarty. wyspecjalizowanych programów inwestycyjnych, o których mowa w art.

UCHWAŁA Nr XXXIV/302/2014 RADY POWIATU ZIELONOGÓRSKIEGO

Polska-Warszawa: Usługi w zakresie napraw i konserwacji taboru kolejowego 2015/S

Pani Dorota Pielichowska-Borysiewicz Dyrektor Domu Dziecka w Kórniku-Bninie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy

U Z A S A D N I E N I E

Uchwała Nr XXXVI/387/09 Rady Miejskiej w Stargardzie Szczecińskim z dnia 24 listopada 2009r.

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UCHWAŁA NR 2/19/15 ZARZ

Opole, dnia 9 grudnia 2015 r. Poz UCHWAŁA NR XII/99/2015 RADY MIEJSKIEJ W PRÓSZKOWIE. z dnia 26 listopada 2015 r.

NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Rzeszowie ul. Kraszewskiego 8, Rzeszów Rzeszów, dnia października 2008 r.

NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Rzeszowie ul. Kraszewskiego 8, Rzeszów Rzeszów, dnia stycznia 2008 r.

Propozycja rozwiązania kwestii kredytów w CHF dla rodzin najsłabszych ekonomicznie. 31 maja 2016

NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Białymstoku

LWA /2013 R/13/011 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

zmieniająca uchwałę nr 14/III/2010 Rady Gminy Czerwonak z dnia 16 grudnia 2010r. w sprawie budŝetu Gminy Czerwonak na 2011r.

Opis przyjętych wartości do wieloletniej prognozy finansowej Gminy Udanin na lata

Eugeniusz Gostomski. Ryzyko stopy procentowej

P/08/175 LWR /2008. Pan Robert Radoń Dyrektor Oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad we Wrocławiu

UCHWAŁA NR IV RADY MIEJSKIEJ W BIAŁEJ. z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie zmian budżetu Gminy Biała na 2014 r.

Przewodnicząca. - Romana Ignasiak

Rzeszów, dnia października 2012 r.

Najwyższa Izba Kontroli Departament Pracy, Spraw Socjalnych i Zdrowia

SPRAWOZDANIE FINANSOWE. Fundacja Uniwersytet Dzieci

Bilans w tys. zł wg MSR

Bydgoszcz, dnia sierpnia 2008 r.

FUNDACJA Kocie Życie. Ul. Mochnackiego 17/ Wrocław

GRUPA KAPITAŁOWA POLIMEX-MOSTOSTAL SKRÓCONE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA OKRES 12 MIESIĘCY ZAKOŃCZONY DNIA 31 GRUDNIA 2006 ROKU

Wystąpienie pokontrolne

Regulamin programu "Kredyt Hipoteczny Banku BPH. Obowiązuje od dnia: r.


DZENIE RADY MINISTRÓW

Transkrypt:

KBF-4100-12-01/2012 P/12/033 Warszawa, dnia 16 maja 2012 r. Pan Jan Vincent-Rostowski Minister Finansów WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, Najwyższa Izba Kontroli skontrolowała w okresie od 13 stycznia do 30 kwietnia 2012 r. Ministerstwo Finansów w zakresie wykonania budżetu państwa w 2011 r. w części 98 Przychody i rozchody związane z finansowaniem potrzeb pożyczkowych budżetu państwa oraz w części 97 Przychody i rozchody związane z prefinansowaniem zadań realizowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej. W związku z kontrolą, której wyniki zostały przedstawione w protokole kontroli podpisanym w dniu 10 maja 2012 r., Najwyższa Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Ministrowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie wykonanie w 2011 r. budżetu państwa w części 98 Przychody i rozchody związane z finansowaniem potrzeb pożyczkowych budżetu państwa oraz w części 97 Przychody i rozchody związane z prefinansowaniem zadań realizowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej. Minister Finansów zapewnił płynność budżetu państwa oraz pełne i terminowe regulowanie zobowiązań wynikających z obsługiwanego zadłużenia Skarbu Państwa. 1. Na potrzeby pożyczkowe netto budżetu państwa w 2011 r. w kwocie 26.940 mln zł złożyły się środki na sfinansowanie deficytu budżetu państwa i deficytu budżetu środków europejskich (37.363,4 mln zł), środki na sfinansowanie ubytku składek przekazanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych do otwartych funduszy emerytalnych (9.163,1 mln zł) oraz ujemne saldo pożyczek udzielonych ze środków budżetu państwa (4.974 mln zł). Na zmniejszenie potrzeb pożyczkowych oddziaływały środki pozyskane w ramach zarządzania płynnością sektora publicznego, polegającego na obowiązkowym przekazaniu wolnych środków niektórych jednostek sektora finansów publicznych Ministrowi Finansów w depozyt lub zarządzanie (tzw. konsolidacja środków tych jednostek) w wysokości 24.500 mln zł na koniec roku. Zrealizowane potrzeby pożyczkowe były niższe od przyjętych w ustawie budżetowej o 29.392 mln zł. W porównaniu do 2010 r. potrzeby pożyczkowe były niższe o 38.572 mln zł, tj. o 59%, co wpływało na mniejszy przyrost długu w 2011 r. 1 Dz.U. z 2012 r., poz. 82.

Środki na finansowanie deficytu budżetu państwa i deficytu budżetu środków europejskich były mniejsze od planowanych o 18.243,3 mln zł. Deficyt budżetu państwa wyniósł 25.124,4 mln zł i był niższy od planowanego w ustawie budżetowej o 15.075,6 mln zł, tj. o 37,5%. Było to wynikiem ograniczenia wydatków o około 10,7 mld zł przy dochodach budżetowych wyższych o około 5 mld zł głównie w wyniku nieplanowanej wpłaty z zysku NBP. Deficyt budżetu środków europejskich wyniósł 12.239,0 mln zł i był niższy od planowanego o 3.167,7 mln zł, tj. o 20,6%. Deficyt ten mógłby być niższy, gdyby na dochody zostały przekazane wszystkie środki, które wpłynęły z UE jako refundacja poniesionych przez Polskę wydatków. Zagadnienie to zostało szczegółowo przedstawione w wystąpieniu po kontroli części 87 Dochody budżetu środków europejskich. Obniżenie poziomu deficytu było zgodne z zaleceniami Komisji Europejskiej, zobowiązującymi Polskę do podjęcia działań zapewniających utrzymanie deficytu sektora finansów publicznych w relacji do PKB na poziomie nie wyższym niż 3%. Deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w 2011 r. wyniósł 5,1% PKB i był niższy o 2,8 p.p. niż w 2010 r. Jednak tak samo jak w latach poprzednich deficyt był niższy o kwotę operacji, które zostały dokonane poza rachunkiem wydatków. Środki w kwocie 9.163,1 mln zł przekazane Funduszowi Ubezpieczeń Społecznych z tytułu refundacji ubytku składek odprowadzanych do otwartych funduszy emerytalnych zostały sfinansowane emisją skarbowych papierów wartościowych. Środki te zaliczono do rozchodów części 98 nie z powodu ich ekonomicznego charakteru, ale na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1997 r. o wykorzystaniu wpływów z prywatyzacji części mienia Skarbu Państwa na cele związane z reformą systemu ubezpieczeń społecznych. Zmniejszająco na potrzeby pożyczkowe wpłynęło obniżenie, na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 marca 2011 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych 2, wysokości składki przekazywanej do OFE z 7,3% do 2,3% podstawy jej wymiaru. W wyniku tego niedobór środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu ubytku składek zaplanowany na kwotę 23.867,5 mln zł, zmniejszył się do 15.430,8 mln zł. Został on sfinansowany z przychodów z prywatyzacji w wysokości 6.267,7 mln zł oraz z rozchodów budżetu państwa (emisje SPW) w wysokości 9.163,1 mln zł, powodując wzrost długu. Potrzeby pożyczkowe tworzyły również pożyczki udzielone ze środków budżetu państwa. Zostały one zaplanowane w wysokości 3.137 mln zł, a udzielone w kwocie 5.025 mln zł. Najwyższe były pożyczki udzielone dla FUS w łącznej kwocie 5 mld zł, tj. w granicach limitu na ten cel określonego w art. 8 pkt lit. e ustawy budżetowej na rok 2011. Taki sposób finansowania FUS jest korzystniejszy niż zaciąganie kredytów bankowych, gdyż nie generuje dodatkowych kosztów na obsługę kredytów. Zadłużenie wobec Skarbu Państwa z tytułu pożyczek udzielonych dla FUS wzrosło na koniec 2011 r. do 15,9 mld zł. Przypadający na 2012 r. termin spłaty pożyczki udzielonej przez Skarb Państwa w 2009 r. w wysokości 5,5 mld zł został w marcu 2012 r. przesunięty na 2013 r. NIK zauważa, że jeżeli pożyczki te nie zostaną spłacone, a umorzone, będzie to równoznaczne z dokonaniem wydatków poza rachunkiem deficytu. 2. Finansowanie potrzeb pożyczkowych na rynkach krajowych i zagranicznych w 2011 r. przebiegało odmiennie od założonego w ustawie budżetowej. Środki pozyskane na finansowanie były mniejsze o 25.542,3 mln zł, tj. o 35,4%. Zmianie uległa również struktura źródeł finansowania. Większe o 4.700 mln zł było finansowanie środkami pozyskanymi w ramach zarządzania płynnością sektora publicznego (konsolidacja) i o 2.760,8 mln zł finansowanie środkami walutowymi pochodzącymi z emisji obligacji na rynkach zagranicznych oraz kredytami zaciągniętymi w międzynarodowych instytucjach finansowych. Niższe o 23.910,9 mln zł było finansowanie emisją SPW na rynku krajowym. Środki z rynku krajowego umożliwiły sfinansowanie 58% potrzeb pożyczkowych, a z rynku zagranicznego 42%. Na finansowanie potrzeb pożyczkowych na rynku krajowym planowano pozyskać środki z emisji SPW i z zarządzania płynnością sektora finansów publicznych w wysokości. 50.795,6 mln zł, a zrealizowano w wysokości 31.584,8 mln zł. Emisje SPW zapewniły środki w wysokości 7.084,7 mln zł, tj. niższe o 23.910,9 mln zł od planu. Wynikało to przede wszystkim z mniejszych o 14.007,3 mln zł emisji bonów skarbowych oraz wyższych o 11.917,1 mln zł wykupów SPW. Również sprzedaż w 2011 r. poszczególnych rodzajów krajowych SPW przebiegała odmiennie niż planowano. Mniejsza była przede wszystkim sprzedaż obligacji stałoprocentowych 5- i 10-letnich. Wyższa 2 Dz.U. Nr 75, poz. 398. 2

była sprzedaż obligacji o oprocentowaniu zmiennym i obligacji indeksowanych, co wynikało głównie ze wzrostu popytu na te instrumenty w sytuacji utrzymującej się podwyższonej inflacji i dokonanych oraz oczekiwanych podwyżek stóp procentowych banku centralnego. Przekroczony został plan sprzedaży obligacji dwuletnich dyskontowych, na które inwestorzy zgłaszali znaczny popyt, przekraczający 2,5 raza podaż. Saldo finansowania zagranicznego, zaplanowane w wysokości 24.459,4 mln zł, było niższe o 9.224,3 mln zł i wyniosło 15.235,1 mln zł. Podstawowym źródłem pozyskania środków walutowych na finansowanie potrzeb pożyczkowych była emisja obligacji Skarbu Państwa na rynkach zagranicznych. Sprzedaż tych obligacji zapewniła finansowanie w wysokości 15.968,9 mln zł wobec planowanych 19.331,2 mln zł. Kredyty i pożyczki zaciągnięte w międzynarodowych instytucjach finansowych były źródłem środków walutowych stanowiących równowartość 6.606,2 mld zł wobec planowanych 6.004,7 mln zł. W 2011 r. Minister Finansów dysponował środkami walutowymi stanowiącymi równowartość 15.281 mln zł. Składały się na nie środki przechodzące z 2010 r. w wysokości 506 mln euro i 35,6 mln USD, przychody z rynków zagranicznych w podstawowych walutach w kwocie 3.733,7 mln euro i 4.277,2 mln USD, zwrot walut z FX swapa z 2010 r. w kwocie 2.600 mln euro i 200 mln USD. Środki te umożliwiły pełne i terminowe regulowanie wydatków w części 78 Obsługa zadłużenia zagranicznego i pokrycie rozchodów w części 98. Część środków walutowych została wykorzystana na finansowanie krajowych potrzeb pożyczkowych w kwocie około 17.192,1 mln zł, co ograniczyło emisję skarbowych papierów wartościowych na rynku krajowym. W ocenie NIK było to działanie celowe, gdyż rentowność długu zaciągniętego za granicą była niższa od rentowności skarbowych papierów wartościowych, o zbliżonych terminach zapadalności, sprzedanych na rynku krajowym. Konsekwencją tego było jednakże zwiększenie ekspozycji długu Skarbu Państwa na ryzyko kursowe. Na koniec 2011 r. pozostały środki w kwocie 11.736,4 mln zł na prefinansowanie potrzeb pożyczkowych 2012 r. 3. Minister Finansów zapewnił utrzymanie w 2011 r. płynności budżetu państwa. Istotne znaczenie w zarządzaniu płynnością miał wprowadzony od maja 2011 r. mechanizm zarządzania płynnością sektora publicznego. Średni stan pozyskanych w ten sposób środków, umożliwiających zmniejszenie emisji SPW wyniósł 18,4 mld zł. Wpływ środków jednostek sektora finansów publicznych na obniżenie długu w 2011 r. został oszacowany na 23,1 mld zł, a oszczędności w wydatkach na obsługę długu publicznego, wynikające z zastąpienia sprzedaży SPW tańszymi w obsłudze środkami z konsolidacji na 43 mln zł. W ramach zarządzania płynnością Minister Finansów lokował środki złotowe i walutowe w NBP i BGK. Średni stan lokat złotowych w 2011 r. wyniósł 12.758 mln zł i wzrósł w porównaniu do 2010 r. o 4.058 mln zł, tj. o 46,6%. Przeciętna wysokość lokat po wprowadzeniu konsolidacji wzrosła z 7.309 mln zł w ciągu pierwszych czterech miesięcy roku, do 15.442 mln zł w następnych ośmiu miesiącach. Najwyższe stany lokat odnotowano pod koniec czerwca 2011 r., kiedy ich poziom przekroczył 31 mld zł. Było to spowodowane w znacznej mierze wysokim stanem środków z konsolidacji, wynoszących w tym okresie około 25 mld zł. Koszty pozyskania środków na lokatach przekraczały dochody z lokat o około 23 mln zł. Znacząca część tych kosztów (19,5 mln zł) wynikała z pozyskania środków jeszcze przed wprowadzeniem konsolidacji, tj. poprzez emisję SPW. Średni stan lokat walutowych w ciągu roku (łącznie ze środkami unijnymi) wyniósł równowartość 9,9 mld zł i wzrósł w porównaniu z rokiem 2010 o 2,8 mld zł. Wzrost ten wynikał z jednej strony z przepływu przez rachunek specjalny środków z funduszy unijnych, z drugiej zaś z gromadzenia rezerwy walutowej na prefinansowanie potrzeb pożyczkowych 2012 r. Na koniec 2011 r. na rachunkach lokat terminowych pozostały środki walutowe w kwotach 958,8 mln euro i 2.195,1 mln USD (razem około 11,7 mld zł). Waluty były przede wszystkim utrzymywane w formie lokat terminowych w BGK, oprocentowanych według wyższej stawki niż środki na rachunkach w NBP. Było to zbieżne z wnioskiem, jaki NIK skierowała do Ministra Finansów po kontroli wykonania budżetu państwa w 2010 r. w części 98 o zwiększenie wykorzystania lokat terminowych do lokowania nadwyżek środków walutowych w przypadku, gdy możliwe jest uzyskanie większych dochodów niż na rachunku a vista. Dochody budżetu państwa z tytułu odsetek od środków na rachunkach walutowych w 2011 r. wyniosły 57,5 mln zł. 3

Na dzień 31 grudnia 2011 r. stan wszystkich środków zgromadzonych na rachunkach złotowych i walutowych budżetu państwa wynosił około 31,8 mld zł 3 i był wyższy od stanu na koniec 2010 r. o około 15 mld zł. Stan środków na rachunkach był zbliżony do kwoty niezrealizowanych potrzeb pożyczkowych. Stan ten mógłby być niższy o około 12 mld zł, gdyby Minister Finansów przekazał środki z rachunków NSRO na dochody części 87 budżetu państwa. Pozostałe około 19 mld zł zostało pozyskane z emisji SPW, głównie w I połowie roku, to jest jeszcze przed wprowadzeniem konsolidacji. NIK zwraca uwagę, że poziom środków zgromadzonych na koniec 2011 r. stanowił aż około 90% deficytu budżetu państwa zaplanowanego na rok 2012. 4. Dług Skarbu Państwa na koniec 2011 r. wyniósł 771,1 mld zł i wzrósł w ciągu roku o 69,3 mld zł, tj. o 9,9%. Wzrost ten był głównie wynikiem finansowania potrzeb pożyczkowych netto, powstania nowej kategorii zobowiązań z tytułu depozytów przekazanych Ministrowi Finansów w zarządzanie oraz deprecjacji złotego. Zadłużenie zagraniczne na koniec 2011 r. wyniosło 246,4 mld zł i wzrosło o 51,6 mld zł (26,5%). Na wzrost zadłużenia zagranicznego Skarbu Państwa o 28,6 mld zł wpłynęło znaczne osłabienie złotego wobec walut obcych. W ustawie budżetowej planowano obniżenie długu z tego tytułu o 9,7 mld zł. Pozostały przyrost zadłużenia o około 23 mld zł wynikał z emisji skarbowych papierów wartościowych oraz zaciągnięcia nowych kredytów w międzynarodowych instytucjach finansowych. Udział zadłużenia zagranicznego w długu Skarbu Państwa wzrósł o ponad 4 p.p. i na koniec 2011 r. wyniósł 32%, przekraczając poziom 20 30%, określony w Strategii zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2011 2014. Dług krajowy Skarbu Państwa na koniec 2011 r. wyniósł 524,7 mld zł i wzrósł o 17,7 mld zł, tj. o 3,5%. Było to wynikiem przyrostu o 7,3 mld zł (tj. o 1,4%) długu z tytułu krajowych SPW oraz ujęcia w długu nowego tytułu w wysokości 10,4 mld zł, wynikającego z zobowiązań z tytułu depozytów przekazywanych Ministrowi Finansów. Środki pochodzące z depozytów zostały wykorzystane przez Ministra Finansów do finansowania potrzeb pożyczkowych. Od czerwca 2011 r. Minister Finansów zaprzestał emisji bonów skarbowych oraz dokonał odkupu zapadających w 2012 r. bonów skarbowych o wartości nominalnej 4,7 mld zł, w wyniku czego zadłużenie z tego tytułu uległo zmniejszeniu o 16 mld zł. Przyrost długu krajowego z tytułu SPW był najniższy od wielu lat. W 2011 r. pogorszyły się miary ryzyka krajowego długu Skarbu Państwa, tj. średni okres zapadalności skarbowych papierów wartościowych (z 4,3 do 4,25 lat) i duration (z 2,97 do 2,8 lat), co wskazuje na wzrost ryzyk związanych z zarządzaniem długiem krajowym. Wartość duration na koniec 2011 r. po raz pierwszy od 2006 r. obniżyła się i była wyższa o 0,3 lat od minimalnej wartości określonej w Strategii zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2011 2014. Państwowy dług publiczny na koniec 2011 r. wyniósł 815,3 mld zł i w stosunku do roku poprzedniego był wyższy o 67,4 mld zł. W relacji do PKB stanowił 53,5%, co stanowiło wzrost o 0,7 p.p. Podobnie jak w 2010 r. relacja PDP do PKB przekroczyła 50%, tj. pierwszy próg ostrożnościowy wynikający z art. 86 ust. 1 pkt 1 ustawy o finansach publicznych. W związku z powyższym na 2013 r. Rada Ministrów będzie zobowiązana ponownie uchwalić projekt ustawy budżetowej, w którym relacja deficytu budżetu państwa do dochodów budżetu państwa nie może być wyższa niż analogiczna proporcja z ustawy budżetowej na 2012 r., tj. 11,9%. Przyrost PDP był przede wszystkim konsekwencją wzrostu zadłużenia Skarbu Państwa (po konsolidacji w ramach sektora finansów publicznych o 56,3 mld zł) oraz zobowiązań jednostek samorządu terytorialnego i ich związków (po konsolidacji o 10,6 mld zł). Na wartość PDP nie wpłynął natomiast obowiązek lokowania wolnych środków przez niektóre jednostki sektora finansów publicznych, gdyż zobowiązania powstałe z tytułu przekazywania Ministrowi Finansów środków w depozyt nie obciążały PDP. Dług sektora instytucji rządowych i samorządowych, liczony według metodologii unijnej wyniósł 858,9 mld zł i stanowił 56,3% PKB. W stosunku do 2010 r. relacja ta uległa zwiększeniu o 1,5 p.p. i była już tylko o 3,6 p.p. niższa niż wielkość referencyjna, określona w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz w Protokole w sprawie kryteriów konwergencji. Potencjalne, niewymagalne zobowiązania Skarbu Państwa z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń na dzień 31 grudnia 2011 r. wyniosły 94,3 mld zł, w tym 59,7 mld zł z tytułu gwarancji zagranicznych 3 Środki złotowe, przechodzące na finansowanie potrzeb 2012 r. w kwocie 5,2 mld zł, środki na rachunkach walutowych w BGK i NBP w kwocie około 11,7 mld zł oraz środki na rachunkach środków NSRO w kwocie około 14,9 mld zł. 4

i 34,6 mld zł z tytułu poręczeń i gwarancji krajowych. Oznacza to wzrost potencjalnych zobowiązań w stosunku do stanu na koniec 2010 r. o 21,1 mld zł. Wszystkie udzielone gwarancje w kwocie 20,7 mld zł związane były z inwestycjami infrastrukturalnymi. Dotyczyły one zasilenia Krajowego Funduszu Drogowego w środki pochodzące z emisji obligacji i z kredytów udzielonych przez Europejski Bank Inwestycyjny i zaciągnięcia przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. kredytu na modernizację linii kolejowej Warszawa- Gdynia. Badanie udzielonych poręczeń i gwarancji nie wykazało nieprawidłowości. 5. Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie wykonanie budżetu państwa w części 97 Przychody i rozchody związane z prefinansowaniem zadań realizowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej. Ujemne saldo prefinansowania wyniosło 79,1 mln zł wobec planowanego ujemnego salda w wysokości 368,7 mln zł. Podstawową przyczyną były niższe o 419,1 mln zł rozchody na pożyczki dla jednostek samorządu terytorialnego, przy niższych o 126 mln zł przychodach z tytułu Wspólnej Polityki Rolnej. Powodem niższej realizacji planu był inny od zakładanego stopień realizacji przez jednostki samorządu terytorialnego refinansowanych projektów. Niższe o 42 mln zł saldo prefinansowania zadań w ramach Funduszu Spójności było wynikiem rezygnacji beneficjenta z realizacji projektu. Badanie prawidłowości przekazywania przez Ministra Finansów do Banku Gospodarstwa Krajowego środków na wyprzedzające finansowania PROW, przeprowadzone na próbie środków o wartości 212,6 mln zł (25,8% środków) wykazało, że zostały one przekazane terminowo i w wysokościach zgodnych z zapotrzebowaniami składanymi przez bank. Należności Skarbu Państwa na dzień 31 grudnia 2011 r. z tytułu prefinansowania wyniosły 847,5 mln zł i wynikały głównie z pożyczek zaciągniętych przez jednostki samorządu terytorialnego. Stosownie do art. 61 ust. 2 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu Ministrowi prawo zgłoszenia na piśmie do Kolegium Najwyższej Izby Kontroli umotywowanych zastrzeżeń w sprawie ocen i uwag zawartych w tym wystąpieniu. 5