Podstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon

Podstawy ekonomii wykład 03 dr Adam Salomon

Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 2

Rynki makroekonomiczne Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 3

Obieg okrężny Obieg okrężny jest to proces przepływu zasobów, dóbr i usług oraz płatności pomiędzy gospodarstwami domowymi, przedsiębiorstwami i rządem. Dopływy obejmują wydatki konsumpcyjne, inwestycje, wydatki rządowe oraz eksport. Odpływy obejmują oszczędności, podatki pomniejszone o subsydia oraz import. Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 4

Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 5 Obieg okrężny

Popyt zagregowany Popyt zagregowany jest to suma, którą gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa i rząd planują wydać na dobra i usługi przy różnym poziomie cen w ciągu roku. Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 6

Popyt zagregowany Popyt zagregowany (AD rys. 3.1) maleje, gdy rośnie ogólny poziom cen (P), bo: zmniejsza się bogactwo (siła nabywcza) gospodarstw domowych (niższe dochody realne powodują, zmniejszenie zakupów konsumpcyjnych); rośnie stopa procentowa w wyniku inflacji (wyższa stopa procentowa to wyższy koszt kredytów bankowych; maleje popyt na takie dobra jak domy, samochody, sprzęt AGD, a także zmniejsza się popyt inwestycyjny); zmniejsza się eksport netto (wyższe ceny powodują obniżenie eksportu przy równoczesnym wzroście importu; towary importowane stają, się konkurencyjne cenowo). Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 7

Podaż zagregowana Podaż zagregowana obejmuje ogólną produkcję dóbr i usług wytworzonych w gospodarce przy różnym poziomie cen w ciągu roku. Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 8

Podaż zagregowana Podaż zagregowana (AS rys. 3.2) rośnie, gdy rośnie ogólny poziom cen (P), bo: zwiększenie ogólnego poziomu cen zwiększa zyski (w krótkim okresie) wielu producentów i dlatego zwiększają oni produkcję; wielu producentów jest przekonanych, że nominalny wzrost sprzedaży (dzięki wyższym cenom) jest spowodowany rosnącym popytem na ich dobra, dlatego zwiększają oni produkcję. Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 9

Równowaga makroekonomiczna Równowaga makroekonomiczna (przy stałych cenach i płacach) występuje wówczas, gdy globalny popyt równa się globalnej podaży, tzn. gdy suma planowanych globalnych wydatków jest równa dokładnie wartości wytworzonej produkcji. Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 10

Nierównowaga makroekonomiczna W przypadku nadwyżki popytu maleją zapasy i pojawiają się przymusowe oszczędności. W przypadku nadwyżki podaży rosną zapasy i maleją niezamierzone oszczędności. W gospodarce o stałych cenach i płacach (teoria Keynesa) równowagę osiąga się przez odpowiednią politykę fiskalną i politykę monetarną państwa. W gospodarce o giętkich cenach nierównowaga może być zlikwidowana przez zmiany cen (wzrost lub spadek). Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 11

Nierównowaga makroekonomiczna Nadwyżka popytu (luka inflacyjna) grozi przyspieszeniem inflacji. Nadwyżka podaży (luka deflacyjna) skłania producentów do zmniejszenia produkcji. Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 12

Determinanty zmian popytu i podaży zagregowanej Determinanty popytu zagregowanego (AD): zmiany dochodów realnych; zmiany stóp procentowych; oczekiwania (dotyczące przyszłych dochodów, inflacji, zatrudnienia, stóp procentowych, itp.); polityka budżetowa i monetarna. Determinanty podaży zagregowanej (AS): zmiany podaży zasobów; zmiany technologii /wydajności pracy; oczekiwania (dotyczące przyszłych zysków, popytu, inflacji); polityka budżetowa I monetarna. Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 13

Niedoskonałości mechanizmu rynkowego a interwencja rządu W skali mikro niedoskonałości mechanizmu rynkowego przejawiają się w występowaniu kosztów zewnętrznych, monopoli, nierównej dystrybucji dochodów oraz ograniczonej produkcji dóbr publicznych. W skali makro niedoskonałości mechanizmu rynkowego przejawiają się w występowaniu bezrobocia, inflacji oraz nagłych załamaniach koniunktury gospodarczej. Interwencja rządu w sprawy gospodarki jest motywowana niedoskonałościami mechanizmu rynkowego. Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 14

Dobra prywatne i publiczne Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 15

Podział dóbr Konsumpcja rywalizacyjna Konsumpcja nierywalizacyjna (dobra publiczne u Samuelsona) Możliwość wyłączenia z konsumpcji Czyste dobra prywatne Dobra klubowe Niemożliwość wyłączenia z konsumpcji Dobra wspólne Czyste dobra publiczne Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 16

Inny podział dóbr Dobra prywatne (1,1,1). Dobra nie zatłoczone (0,1,1) nie zatłoczone drogi, muzea, galerie, parki narodowe. Dobra o otwartym dostępie i dobra wspólne (1,0,1) połowy oceaniczne, częstotliwość fal radiowych, dzikie zwierzęta, przyroda, wspólne złoża ropy naftowej. Dobra semi-publiczne (0,0,1) telewizja, radio. Czyste dobra publiczne (0,0,0) obrona narodowa, jakość powietrza, ochrona przeciwpowodziowa, hałas, konserwacja budynków historycznych. Kryteria: Alternatywny koszt konsumpcji (1 - jest, 0 - brak) konkurencyjność. Prawa producenta (1 - są, 0 - brak) wykluczalność; Prawa konsumenta (1 - są, 0 - brak) wykluczalność. Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 17

Zadania rządu w zakresie ochrony socjalnej Jedną z ważniejszych funkcji rządu jest zapewnienie ochrony socjalnej obywatelom. Obejmuje ona m. in.: 1. opiekę medyczną dla całej ludności (opłacaną z przymusowych lub dobrowolnych ubezpieczeń, wspomaganych przez subsydia dla mało zarabiających); 2. wynagrodzenia i zasiłki (na wypadek bezrobocia lub długotrwalej choroby); 3. emerytury i dodatki dla niepełnoletnich dzieci (opłacane z przymusowych lub dobrowolnych składek oraz podatków); 4. gwarancję minimalnej płacy; 5. ochronę prawną zatrudnionego pracownika; 6. edukację powszechną; 7. tanie mieszkanie dla pracowników mało zarabiających. Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 18

Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 19

Test wyboru pytanie 3.1. Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 20

Test wyboru odpowiedzi GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA. Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 34

Zdania prawdziwe i fałszywe zdania 3.1-3.5. Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 35

Zdania prawdziwe i fałszywe odpowiedzi GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA. Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 36

Podstawy ekonomii (WN UM w Gdyni) dziękuję za uwagę Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 37