Ramowe podejście MDDP do wyceny przedsiębiorstw metoda dochodową
Informacje o Grupie MDDP Kim jesteśmy Jedna z największych polskich firm świadczących kompleksowe usługi doradcze 6 wyspecjalizowanych linii biznesowych oferujących najwyższej jakości usługi doradcze obejmujące całość zagadnień związanych z prowadzeniem biznesu 170 konsultantów z doświadczeniem w firmach doradczych i biznesie Ciągły i stabilny wzrost oparty o zaufanie rosnącej liczby klientów Trwała alternatywa w wyborze doradcy dla polskich firm oraz dla międzynarodowych korporacji działających w Polsce Liczba konsultantów Historia 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2
MDDP Business Consulting MDDP Business Consulting to zespół z dużym doświadczeniem w biznesie oraz w firmach doradztwa strategicznego. Realizujemy projekty, których celem jest wypracowanie i wdrażanie najlepszych rozwiązań pomagających naszym klientom odnosić ponadprzeciętne rezultaty. Koncentrujemy się na zarządzaniu strategicznym, podnoszeniu efektywności przedsiębiorstw oraz na kompleksowym wsparciu zarządzania finansami, a nasi menedżerowie projektów wspierają Państwa w skutecznym wdrażaniu wypracowanych rozwiązań. MDDP BC dzisiaj Projekty prowadzone w Polsce i za granicą Stabilny zespół doświadczonych konsultantów Niezależna linia biznesowa Przeszło stu zadowolonych klientów reprezentujących różne branże Pomagamy największym firmom, w tym z WIG20 i mwig40, ale również rozwijającym się polskim przedsiębiorstwom 3
Nasze kluczowe obszary kompetencji Restrukturyzacja redukcja kosztów Optymalizacja procesów biznesowych Key Performance Indicators (Balance ScoreCard) Projektowanie struktur organizacyjnych Warsztaty strategiczne Planowanie i budżetowanie Raportowanie zarządcze dla Grup Kapitałowych Konsolidacja sprawozdań finansowych Zarządzanie projektami metodologia Projektowanie i budowa centrów usług wspólnych (SSC) Outsourcing menedżerów projektów Narzędzia IT wspierające zarządzanie projektami Wsparcie w transakcjach kapitałowych i pozyskiwaniu kapitału (Due Diligence, wyceny wartości) Doradztwo w sporach Audyt wewnętrzny Zarządzanie ryzykiem i SOX POPRAWA EFEKTYWNOŚCI PLANOWANIE, RAPORTOWANIE I KONSOLIDACJA DEDYKOWANE ROZWIĄZANIA INFORMATYCZNE ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI DORADZTWO TRANSAKCYJNE I ZARZĄDZANIE RYZYKIEM 4
Schemat wyceny przedsiębiorstwa metodą dochodową Metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych - Discounted Cash Flow (DCF) Historyczny bilans Założenia Prognozowany bilans Historyczny rachunek zysków i strat Założenia Prognozowany rachunek zysków i strat Metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych polega na określeniu bieżącej wartości rynkowej przyszłych przepływów pieniężnych generowanych przez wyceniany podmiot. Główną zaletą tej metody wyceny jest możliwość odzwierciedlenia potencjału przedsiębiorstwa i rynku, na którym ono działa oraz uwzględnienia specyficznych cech wycenianego podmiotu, a więc kluczowych czynników branych pod uwagę przez inwestorów. Prognozowane nakłady inwestycyjne, kapitał obrotowy Prognozowane wolne przepływy pieniężne W metodzie DCF przepływy pieniężne są dyskontowane na dzień wyceny stopą dyskonta odpowiadającą poziomowi ryzyka generowanych przepływów. DCF - wycena 5
Model finansowy wyceny przedsiębiorstwa metodą DCF Model finansowy wyceny Przedsiębiorstwa obejmuje zazwyczaj trzy części: 1. Dane historyczne przynajmniej za ostatnie trzy lata 2. Projekcje wyników finansowo-operacyjnych za okres przynajmniej pięciu lat 3. Wartość rezydualną Model finansowy Dane historyczne Dane wyjściowe dla modelu wyceny Pozwalają na weryfikację założeń przyjętych dla projekcji Zapewnia ciągłość danych historycznych i prognoz Projekcje działalności Projekcje Operacyjno-finansowe na bazie informacji otrzymanych i uzgodnionych z klientem W przypadku przedsiębiorstw, których funkcjonowanie z założenia jest ograniczone w czasie, projekcja powinna pokrywać się z okresem planowanej działalności. Zgodnie z podejściem firmy Wartość rezydualana Wyraża wartość bieżącą przepływów pieniężnych po okresie objętym prognozą w przypadku kontynuowania działalności, kiedy dane przedsiębiorstwo osiąga już stabilizację przepływów. Nie wpływa bezpośrednio na wynik wyceny Wpływa bezpośrednio na wynik wyceny (wolne przepływy pieniężne i podatki) 6
Najważniejszy z elementów wyceny projekcje Wynik na poziomie operacyjnym Analiza ex post wyników oraz kluczowych wskaźników finansowych pozwala lepiej zrozumieć wyceniane przedsiębiorstwo, a tym samym przyczynia się do większej dokładności i trafności wyceny. Z bazy porównawczej historycznych wyników eliminowany jest wpływ transakcji jednorazowych tzw. one-off oraz analizowane jest przypisanie kosztów i przychodów do właściwego okresu tzw. cut-off. Strumienie przychodów i kosztów modelowane są na podstawie projekcji z działalności operacyjnej, uzgodnionej z klientem, po skonfrontowaniu założeń z osiągniętymi wynikami w przeszłości, informacjami rynkowymi, wynikami analizy konkurencji. Wymagania związane z kapitałem obrotowym Kapitał obrotowy aktywa obrotowe (włączając gotówkę) oraz zobowiązania krótkookresowe zaprognozowane na podstawie wyników historycznych z uwzględnieniem relacji do strumieni przychodów/ kosztów. Amortyzacja i nakłady inwestycyjne Aktywa trwałe, wydatki inwestycyjne oraz amortyzacja prognozowane w oddzielnych grupach: Istniejące aktywa trwałe oraz ich amortyzacja prognozowane są z wykorzystaniem stawek amortyzacyjnych (niepieniężny strumień kosztów), jeśli takie są dostępne, lub uwzględniając założone stawki amortyzacyjne. Inwestycje w nowe aktywa trwałe (CAPEX) są prognozowane bezpośrednio jako negatywny wypływ środków, a ich amortyzacja jako niepieniężny strumień kosztów. 7
Prognoza przepływów pieniężnych Przepływy pieniężne Komentarz 1. Przepływy pieniężne na działalności operacyjnej Przepływy na działalności operacyjnej i inwestycyjnej + Wynik na działalności operacyjnej dają informację o całości przepływów generowanych + Amortyzacja przez Spółkę +/- Zmiany w kapitale obrotowym 2. Przepływy pieniężne na działalności inwestycyjnej - Wydatki inwestycyjne 1 + 2 = Wolne przepływy pieniężne stanowiące podstawę wyceny w modelu DCF 3. Przepływy pieniężne na działalności finansowej + Wpływ zasilenia kapitałami własnymi lub w następstwie finansowania dłużnego - Wypłata dywidendy, spłata zadłużenia, itp. 1. + 2. + 3. = Całkowite przepływy pieniężne + Stan gotówki na początku okresu Przepływy na działalności finansowej są zwykle niezależne od rentowności operacyjnej (wskazują jedynie na strukturę kapitałową stosowaną w przedsiębiorstwie). Nie są bezpośrednio uwzględnione w modelu wyceny. = Stan gotówki na koniec okresu 8
Wolne przepływy pieniężne wykorzystywane są do określenia wartości w metodzie DCF Metoda DCF (Metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych) pozwala na określenie wartości wolnych przepływów generowanych przez firmę dostępnych dla właścicieli i podmiotów finansujących poprzez: Wykorzystanie modelu finansowego do określenia poziomu wolnej gotówki Określenie wartości bieżącej wolnej gotówki dostępnej dla właścicieli i podmiotów finansujących (przy zastosowaniu koncepcji wartość pieniądza w czasie), jednocześnie uwzględniając ryzyka związane z działalnością operacyjną firmy i jej strukturą kapitałową Metoda DCF dziś Rok 1 Rok 2 Rok 3 Rok 4 Rok 5 Wartość PV 1 PV 2 PV 3 PV 4 PV 5 CF 1 CF 2 CF 3 CF 4 CF 5 rezydualna RV Wartość przedsiębiorstwa = suma wartość zdyskontowanych przepływów w okresie prognozy + zdyskontowana wartość rezydualna + wartość posiadanej gotówki oraz aktywów pozaoperacyjnych Stopa dyskontowa przyjęta dla celów dyskonta wolnych przepływów pieniężnych obliczona jako średni ważony koszt kapitału. Koszt długu po opodatkowaniu Wymagany zwrot na kapitale własnym (R e ) obliczony z wykorzystaniem metody CAPM 9
poprzez zastosowanie mechanizmu dyskontowania będącego kombinacją kosztu długu po opodatkowaniu Stopa wolna od ryzyka Premia za ryzyko kredytowe przedsiębiorstwa + Koszt długu z uwzględnieniem efektu tarczy podatkowej (r d ) Zaproponowane powyżej podejście oparte jest na założeniu, że firma w celu pozyskania środków w postaci finansowania dłużnego musi zapewnić zwrot równy stopie wolnej od ryzyka oraz dodatkowego zwrotu wynikającego z ryzyka przedsiębiorstwa. Występuje jeszcze kilka metod, które mogą zostać wykorzystane w celu obliczenia kosztu kapitału dłużnego. Najbardziej znanymi są oszacowanie stopy zwrotu z obligacji wyemitowanych przez firmę (obligacje notowane) oraz wykorzystanie stopy procentowej dla ostatnio uzyskanych kredytów. 10
oraz wymaganej stopy zwrotu na kapitale obliczanym z wykorzystaniem metody CAPM r e = R f + ( β x MRP) R f Stopa wolna od ryzyka Jest to stopa zwrotu z instrumentów finansowych uznanych przez inwestorów za bezpieczne pod względem ryzyka inwestycyjnego. Założenia stosowane przy doborze stopy wolnej od ryzyka muszą być spójne z założeniami wykorzystanymi przy wyborze wymaganej premii za ryzyko rynkowe. Według Association for Financial Professionals najliczniejsza grupa ankietowanych specjalistów jako stopę wolną od ryzyka przyjmuje bieżącą rentowność 10 letnich bonów skarbowych. β MRP Miara niezdywersyfikowanego ryzyka przypisanego działalności firmy Premia za ryzyko rynkowe Jest to miara ryzyka systematycznego odzwierciedlającego zależność między stopą zwrotu realizowaną z kapitału własnego notowanych spółek porównywalnych a stopą zwrotu realizowaną na rynku kapitałowym. Do głównych źródeł informacji o poziomie β należą serwisy: Bloomberg, Ibbotson, Thompson ONE oraz wyniki badań A. Damodarana. Jest to oczekiwany zwrot z inwestycji ponad stopę zwrotu wolną od ryzyka. Niestety oczekiwana premia za udostępnienie kapitału nie jest możliwa do zaobserwowania na rynku i z tego powodu musi być szacowana. Według Association for Financial Professionals najliczniejsza grupa ankietowanych specjalistów przyjmuje premię za ryzyko w granicach 5-6%. Według badań IESE Business School przeprowadzonych w 56 krajach w 2011 r. poziom premii mieścił się w przedziale 5% (Japonia) 22,9% (Iran). Średni poziom premii dla Polski, wskazany przez uczestników ankiety wyniósł 6,2% 11
..stanowiących składowe średnioważonego kosztu kapitału (Weighted Average Cost of Capital WACC) WACC r e E D E r d D ( 1 T) D E E D r d r e Kapitał własny Kapitał obcy oprocentowany Koszt kapitału obcego Koszt kapitału własnego Wartość kapitałów własnych i obcych determinują strukturę finansowania wykorzystaną w wyliczeniu WACC. W kalkulacji struktury finansowania mogą być wykorzystywane podejścia oparte o: wartości historyczne (tj. wartości księgowe), wartości rynkowe, optymalną (docelową) strukturę finansowania, na którą decyduje się przedsiębiorstwo w długim okresie. Koszt obliczony na podstawie algorytmów przedstawionych na poprzednich slajdach. T Stopa podatkowa Formuła WACC zawiera tarcze podatkową związaną z kosztem kapitału dłużnego. Odsetki są częściowe finansowane przez oszczędności z tytułu podatku. Średni ważony koszt kapitału (Weighted Average Cost of Capital WACC) jest rozumiany jako łączna, średnia wartość kosztu wszelkich długoterminowych kapitałów finansujących aktualną i przyszłą działalność przedsiębiorstwa. Można go zatem zdefiniować także jako średnią minimalną stopę zwrotu oczekiwaną przez wszystkie strony (podmioty, osoby) angażujące kapitały w aktywa danej firmy. Poziom średnio ważonego kosztu kapitału jest zdeterminowany przez koszty poszczególnych kapitałów pozyskanych z różnych źródeł oraz przez istniejącą lub docelową strukturę funduszy finansujących aktywność podmiotu gospodarczego 12
Łukasz Kmiecik Senior Manager MDDP Business Consulting E-mail: lukasz.kmiecik@mddp.pl