Program doskonalenia zawodowego nauczycieli dla szkół podnoszących efektywność kształcenia Razem Łatwiej Informacja o realizacji pilotażu programu w roku szkolnym 2010/11
Cele ewaluacji i pytania kluczowe Cel ewaluacji: Zbadanie przebiegu realizacji pilotażu programu Razem łatwiej. Pytania kluczowe: 1. Jak przebiegało w szkole wdrażanie programu? 2. Jak realizacja programu wpłynęła na pracę szkoły?
Opis badania Badania przeprowadzono w trzech szkołach. Termin badania: maj czerwiec 2011 r. Metody badań: Ankieta dla nauczycieli (różnice w pytaniach dotyczących podjętych działań); Wywiady z dyrekcjami szkół; Wywiady z zespołami koordynującymi. Próba: Szkoła A 35 ankiet Szkoła B 29 ankiet Szkoła C 23 ankiety
Szkoły, które brały udział w pilotażu Informacje Szkoła A Szkoła B Szkoła C Gmina miejsko-wiejska wiejska wiejska Typ szkoły gimnazjum zespół szkół: SP, Gim., LO Gimnazja w gm. 2 1 1 zespół szkół: SP i Gim. Uczniowie to absolwenci SP Liczba zadających egzamin w 2010 7 4 6 134 134 89 EWD GH 2010-0,79 (-1,7; 0,2) -0,1(-1,0; 0,9) 0,7(-0,4; 1,8) EWD GMP 2010-0,29 (-1,2; 0,6) -1,3(-2,2; -0,4) 1,0(-0,1; 2,1) Trzyletnie GH Trzyletnie GMP Szkoła neutralna tendencja spadkowa Szkoła neutralna tendencja spadkowa Szkoła neutralna tendencja spadkowa Szkoła neutralna tendencja spadkowa Szkoła neutralna tendencja rosnąca Szkoła neutralna tendencja rosnąca
Stosunek nauczycieli do przystąpienia do programu Szkoła A: 54% nauczycieli za przystąpieniem do programu. Szkoła B: 94% nauczycieli za przystąpieniem do programu. Szkoła C: 52% nauczycieli za przystąpieniem do programu
Pytanie kluczowe JAK PRZEBIEGAŁO W SZKOLE WDRAŻANIE PROGRAMU?
Wybrane działania wspólne podjęte w ramach programu 1. Szkolenia nauczycieli: Analiza wyników egzaminu gimnazjalnego metodą EWD. Kryteria i standardy jakości kształcenia w szkole. Modyfikacja wewnątrzszkolnego systemu oceniania. Nauczanie i uczenie się. Style uczenia się. Motywowanie uczniów do nauki. Motywowanie uczniów do nauki na lekcjach języków obcych. 2. Obserwacje koleżeńskie lekcji. 3. Obserwacje lekcji przez konsultantów ŚCDN. 4. Zajęcia prowadzone przez psychologa z uczniami. 5. Przeprowadzenie diagnozy wśród uczniów na temat stylów uczenia się. 6. Konsultacje z nauczycielami.
Wybrane działania indywidualne podejmowane przez nauczycieli Refleksja nad własnym stylem oceniania uczniów. Zmiana podejścia do oceniania uczniów. Różnicowanie zadań przeznaczonych dla uczniów w czasie lekcji. Możliwość wyboru przez uczniów prac domowych. Wprowadzenie wzajemnego oceniania wśród uczniów. Dostosowanie metod pracy na lekcjach do różnych stylów uczenia się uczniów. Regularne pozyskiwanie od uczniów informacji zwrotnej dotyczącej procesu nauczania/uczenia się. Wprowadzenie do praktyki określania i zapoznawania uczniów z celami lekcji. Częstsze nawiązywanie w czasie lekcji do zainteresowań uczniów. Zmiana w podejściu do nagradzania i karania uczniów. Zmiana sposobu zadawania pytań uczniom.
Czy nauczyciele ze sobą współpracowali? 93% A B C 77% 7 2 26% 7% 4% 3% Tak W pewnym stopniu Nie Brak odpowiedzi
Czy nauczyciele ze sobą współpracowali? Wypowiedzi nauczycieli Zauważyłam więcej nieformalnych rozmów między nauczycielami na temat uczniów i ich problemów. Chętniej wymieniamy się doświadczeniami. Zaczęliśmy współpracować w związku z doborem metod pracy z uczniem. Wymiana doświadczeń i dobrych praktyk zapoczątkowana podczas warsztatów trwa w dalszym ciągu i skutkuje m. in realizowaniem wspólnych przedsięwzięć.
Czy nauczyciele współpracowali z dyrekcją? A B C 71% 86% 43% 3 17% 11% 7% 9% 9% 7% 9% Tak W pewnym stopniu Nie Brak odpowiedzi
Wdrażanie programu Wypowiedzi nauczycieli Nauczyciele rozmawiali ze sobą na przerwach o projekcie (Co Ci wyszło w diagnozie? A jak Ty sobie radzisz z ). Projekt był rzeczywiście dostosowanych do naszych potrzeb. Nauczyciele na początku bali się obserwacji lekcji przez konsultantów. Mamy złe doświadczenia z przeszłości. Ale po pierwszych obserwacjach nauczyciele usłyszeli dużo pozytywnych informacji i zaczęli zgłaszać się inni. Nie bolało. Grupa Sterująca
Rola konsultantów ŚCDN w programie Wypowiedzi nauczycieli Duże zaangażowanie we współpracę ze szkołą i nauczycielami. Pomocni, otwarci na rozwiązywanie pojawiających się problemów. Pozytywnie, inspirująco dla nauczycieli. W trakcie kolejnych spotkań coraz bardziej przekonana byłam, co do celowości realizacji programu. Zarówno na warsztatach jak i na konsultacjach otrzymaliśmy konkretne rozwiązania problemów, które można wykorzystać w pracy z dziećmi. Konsultanci zwracali uwagę na istotne rzeczy w pracy z uczniem, które często umykają w codziennej pracy, a które spowodowały wzrost efektów ucznia. Uzyskałem odpowiedzi na nurtujące mnie pytania.
Pytanie kluczowe JAK REALIZACJA PROGRAMU WPŁYNĘŁA NA PRACĘ SZKOŁY?
Czy udział w programie wpłynął na umiejętności zawodowe nauczycieli? 51% 52% 57% A B C 45% 31% 22% 22% 14% 3% 3% Tak W pewnym stopniu Nie Brak odpowiedzi
Czy udział w programie wpłynął na zmianę pracy nauczycieli? 51% 52% 57% A B C 41% 37% 26% 17% 9% 7% 3% Tak W pewnym stopniu Nie Brak odpowiedzi
Zmiany w pracy nauczycieli z uczniami Wypowiedzi nauczycieli Zaczęłam inaczej postrzegać swoją rolę w procesie edukacji postępu po to, aby pomóc uczniom w uczeniu się. Więcej uwagi zwracam na to, co uczeń umie i potrafi pozytywna motywacja. Mniej kar. Zwracam uwagę na zainteresowania ucznia, ilość zadawanych prac, na odbiór przekazywanych informacji przez ucznia. Bardziej niż do tej pory zwracał uwagę na dostosowanie metod pracy do różnych stylów uczenia się uczniów. Poszukuję nowych metod pracy. Wykorzystuję na lekcjach wzajemne oceniania i samoocenę uczniów. Staram się nie popełniać błędów wynikających z praktyki i przyzwyczajeń, a które uświadomiły mi warsztaty.
Zmiany w pracy nauczycieli z uczniami Wypowiedzi nauczycieli Zwróciłam uwagę na podanie celów lekcji, na ich wyjaśnienie. Częściej stosują samoocenę uczniowską, wiem że to jest ważne. Bardziej systematyczniej zwracam uwagę na sprawdzenie po lekcji, w jakim stopniu uczniowie osiągnęli zaplanowane cele. Inaczej podchodzę do sposobu oceniania uczniów, większą rolę dając informacji pozytywnej, chwaleniu niż dostrzeganiu braków. Np. dokładnie wiem jak pomóc uczniom z rodzin z problemem alkoholowym. Wiem, którzy uczniowie mogą stać się podporą w realizacji zamierzeń wychowawczych i wpłynąć na bierną część zespołu.
Czy wprowadzone zmiany wpłynęły pozytywnie na efekty uzyskiwane przez uczniów? 69% A B B C 52% 48% 38% 35% 23% 6% 4% 7% 13% 3% 3% Tak W pewnym stopniu Nie Nie wiem Brak odpowiedzi
Czy wprowadzone zmiany wpłynęły pozytywnie na funkcjonowanie uczniów na lekcji? 74% A B C 52% 45% 57% 35% 11% 9% 9% 6% 3% Tak W pewnym stopniu Nie Brak odpowiedzi
Zmiany w funkcjonowaniu uczniów na lekcji Wypowiedzi nauczycieli Uczniowie zawsze pamiętają o podaniu celów lekcji, nawet słabsze klasy. Zawsze chcą wybierać pracę domową. Uczniowie baczniej koncentrują się na lekcji. Wiedzą, jakie cele mają osiągnąć i na koniec mogą sami ocenić swoją pracę. Wiedzą, co ma ewentualnie nadrobić, czy uzupełnić w domu. Uczniowie są mniej skrępowani, czyli bardziej otwarci w wyrażaniu swoich opinii. Uczniowie chętniej angażują się podczas lekcji, zadają mnóstwo pytań, rozumieją cele zajęć. Uczniowie chętniej podejmują działania, które sami wybiorą, są bardziej skoncentrowani, słuchają się nawzajem. Uczniowie wspólnie podejmują próbę rozwiązania problemu jaki zgłasza jakiś z nich.
Czy realizacja programu pomogła rozpoznać silne strony szkoły? A B C 7 57% 55% 3 34% 41% 9% 3% Tak W pewnym stopniu Nie Brak odpowiedzi
Czy realizacja programu pomogła rozpoznać problemy szkoły? A B C 51% 59% 61% 4 38% 3 9% 9% 3% Tak W pewnym stopniu Nie Brak odpowiedzi
Wypowiedzi po programie Moja lekcja ma teraz początek i koniec. Jest bardziej uporządkowana. Zrozumiałam, że uczniowie nie muszą zrobić wszystkiego co sobie założę. Po co ja tak gonię? Projekt w żaden sposób nie zakłócił procesu dydaktycznego. Nauczyciel Nauczyciele niektórych przedmiotów zaczęli ze sobą współpracować. Po raz pierwszy, odkąd jestem dyrektorem. Jeżeli realizacja programu pomogła chociaż jednemu uczniowi inaczej spojrzeć na szkołę to oceniam go bardzo dobrze. Dyrektor Nauczyciele mają do nas inne podejście. Gdy nasz kolega odpowiadał przy mapie i chodził, kręcił się, nauczyciel zapytał go, czy jest kinestetykiem. Kolega potwierdził i mógł dalej odpowiadać, nie musiał stać na baczność. Uczeń
PODSUMOWANIE
Wnioski po realizacji programu sformułowane na spotkaniu podsumowującym pilotaż Program przydatny dla szkół. Najcenniejsze były działania zaproponowane przez nauczycieli w szkołach. Program powinien być realizowany w szkole przez 3 lata. Powinna zostać zwiększona rola wszystkich nauczycieli w projekcie, a zmniejszona rola Grupy Sterującej. Powinny zostać powołane zespoły problemowe nauczycieli.
Ocena realizacji programu w wypowiedziach nauczycieli Realizacja programu poszerzyła horyzonty myślowe nauczycieli. Pozwoliła dostrzec wiele powiązań i zależności mających wpływ na jakość pracy szkoły. Realizacja programu dała nauczycielom i szkole nowe spojrzenie na pracę, metody pracy nauczycieli, głównie nauczycieli języków obcych. Pomogła wzbogacić warsztat pracy nauczycieli. Najważniejsze jest dla mnie to, że w związku z realizacją programu zauważyliśmy, że uczniowie mają różne style uczenia się, na co wcześniej nie zawracaliśmy uwagi. Program był przydatny, sprzyjał współpracy z nauczycielami wszystkich przedmiotów w szkole budowaniu pozytywnych relacji pomiędzy nauczycielami. Oceniam go dobrze zajęcia były ciekawe i inspirujące. Bardzo pomocny przy przeprowadzaniu ewaluacji wewnętrznej.
Co dalej z programem Dwie szkoły uczestniczące w pilotażu kontynuują współpracę z ŚCDN w kolejnym roku szkolnym. W roku szkolnym 2011/2012 Program jest realizowany jako forma statutowa. W Programie bierze udział 8 szkół.
Dziękujemy za uwagę